ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/759970/article/politismos/vivlio/oyeis-kai-8esmoi-ths-epanastashs
*Υδατογραφία σε
χαρτόνι των Ι. Μακρυγιάννη- Δ. Ζωγράφου με τον τίτλο
«Μάχη της Λαγγάδας και
Κομπότι». (Αθήναι, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).
Γράφει ο κ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Δύο περίπου αιώνες από την έναρξη της
Επανάστασης του 1821, ή ακριβέστερα 193 χρόνια από το ιδρυτικό γεγονός της
νεότερης Ελλάδας, θα υπέθετε κανείς ότι η αφήγηση των γεγονότων και των
συνεπαγωγών τους έχει κλείσει: στις αρχές του 19ου αιώνα, και με την Ιερά
Συμμαχία να ορίζει κατά μείζονα λόγο τις τύχες των λαών, «οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας ενηγγαρεύσεις τας ασπλάχνους»,
και με την πείρα των εξεγέρσεων του 18ου αιώνα (βλέπε Ρήγας Βελεστινλής,
Ορλωφικά, Λάμπρος Κατσώνης), και υπό την επίδραση μιας σειράς ευνοϊκών
παραγόντων, αποφάσισαν την κατάλληλη στιγμή να συσπειρωθούν γύρω από τη Φιλική
Εταιρεία, και όλοι «απορρίπτοντες τους
καρπούς της τυραννίας», με θυσίες και αυταπάρνηση, να μετουσιώσουν σε
πραγματικότητα ύστερα από εννέα χρόνια αγώνων και θυσιών το «ευγενές όνειρο», τον πολύχρονο πόθο για
ελευθερία και ανεξάρτητη εθνική εστία.
Όμως, καθώς τόνιζε στα «Ανάλεκτα» ο Νίκος Σβορώνος, «το πραγματικό ιστορικό έργο κάθε εποχής συλλαμβάνει ένα μέρος, ορισμένες όψεις της πολυσύνθετης πραγματικότητας, η οποία κατακτάται μόνο με συνεχείς προσεγγίσεις που δεν είναι ποτέ οριστικές», χώρια τα ζητήματα της μυθοπλασίας, χώρια οι μεθοδολογικές εκτροπές στον χώρο της τρέχουσας ιστοριογραφίας που έχουν μεταφέρει το ερευνητικό πεδίο από τη μελέτη των υπαρκτών παραδόσεων και των κοινωνικών σχέσεων, στον χώρο της όποιας πολιτικής ιδεολογίας. Μολαταύτα, η έρευνα συνεχίζεται, απλώνεται, τα αρχεία εμπλουτίζονται, αυξάνονται, ανοίγουν νέα αρχεία, δημιουργούνται νέες βάσεις δεδομένων, που την ενισχύουν· και κάθε νέο στοιχείο έρχεται να προσθέσει νέες σελίδες, και όχι λίγες φορές, να ανατρέψει παγιωμένες εικόνες της ιστορίας.
Όμως, καθώς τόνιζε στα «Ανάλεκτα» ο Νίκος Σβορώνος, «το πραγματικό ιστορικό έργο κάθε εποχής συλλαμβάνει ένα μέρος, ορισμένες όψεις της πολυσύνθετης πραγματικότητας, η οποία κατακτάται μόνο με συνεχείς προσεγγίσεις που δεν είναι ποτέ οριστικές», χώρια τα ζητήματα της μυθοπλασίας, χώρια οι μεθοδολογικές εκτροπές στον χώρο της τρέχουσας ιστοριογραφίας που έχουν μεταφέρει το ερευνητικό πεδίο από τη μελέτη των υπαρκτών παραδόσεων και των κοινωνικών σχέσεων, στον χώρο της όποιας πολιτικής ιδεολογίας. Μολαταύτα, η έρευνα συνεχίζεται, απλώνεται, τα αρχεία εμπλουτίζονται, αυξάνονται, ανοίγουν νέα αρχεία, δημιουργούνται νέες βάσεις δεδομένων, που την ενισχύουν· και κάθε νέο στοιχείο έρχεται να προσθέσει νέες σελίδες, και όχι λίγες φορές, να ανατρέψει παγιωμένες εικόνες της ιστορίας.