Μια βουλγαρική σημαία λάφυρο, ενός ευθυμογράφου!!!

*Η πρωτοσέλιδη φωτογραφία του Σταμ. Σταμ. από την εφημερίδα "Πατρίς" 16/7/1913 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

            Μια κόκκινη βουλγαρική σημαία με κεντημένα χρυσά γράμματα, που υπάρχει στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της οδού Σταδίου, κρύβει μια ηρωική πράξη ενός δημοσιογράφου, που σιγά – σιγά σκεπάζεται από την λήθη. Είναι λάφυρο του Β’ Βαλκανικού Πολέμου…

            Ο έφεδρος δεκανέας Σταμάτης Σταματίου, που μαθήτευσε κοντά στον πατριάρχη της ελληνικής δημοσιογραφίας το Βλάση Γαβριηλίδη, την άρπαξε από  Βούλγαρο σημαιοφόρο, πολεμώντας σώμα με σώμα στη μάχη της Στρώμνιτσας, το 1913.

            Ο Σταμάτης Σταματίου, γνωστότερος ως Σταμ. Σταμ. όπως υπέγραφε τα κείμενά του, γεννήθηκε το 1881 στη Ναύπακτο.

            Σε ηλικία 14 ετών πήγε στην Αθήνα όπου τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο Λεόντειο Λύκειο και φοίτησε κατόπιν στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τα λεφτά που έβγαζε από την εργασία του.

            Διακρίθηκε ως δημοσιογράφος, ευθυμογράφος και σκιτσογράφος.

            Σε νεαρή ηλικία άρχισε να δημοσιεύει σκίτσα στη «Διάπλαση των Παίδων», αλλά και λογοτεχνικά κείμενα. Λίγο αργότερα προσελήφθη στην εφημερίδα «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη, όπου αργότερα έγινε και διευθυντής. Συνεργάσθηκε και με άλλες εφημερίδες και περιοδικά, όπως  η «Πατρίς», το «Έθνος», το «Μπουκέτο», η «Πρωία», η «Έδεσσα  κ.λπ.

*Ο Σταμάτης Σταματίου

            Ο Σταματίου διακρίθηκε για το πηγαίο χιούμορ του, διαλέγοντας στα ευθυμογραφήματά του ως ήρωες πνευματώδεις και γραφικούς  τύπους της ελληνικής υπαίθρου ή αφηγούμενος ιστορίες από το Στρατό, που τα χρόνια εκείνα είχε μεγάλη συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις.

            Ο πρώτος τόμος των Απάντων του με τίτλο «Ιστορίες του Χωριού» κυκλοφόρησε το 1946, αλλά ο Σταματίου δεν πρόλαβε να τα δει τυπωμένα γιατί πέθανε εκείνη τη χρονιά. Προλόγιζε ο Δημήτρης Ψαθάς, που είχε χαρακτηρίσει τον συγγραφέα «καλόκαρδο σατιρικό».  Το 1973 κυκλοφόρησε και ο τόμος με τίτλο «Εύθυμα και Σατιρικά».

            Ο Σταματίου υπηρέτησε ως στρατιώτης στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και ως έφεδρος δεκανέας στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες.

*Η μία όψη της σημαίας που υποδηλώνει 

ότι ανήκει στην εθελοντική λεγεώνα των Αρμενίων της Βουλγαρίας

Στη Στρώμνιτσα έγινε ήρωας…

            Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Στρώμνιτσας, όταν στις 10 Ιουλίου 1913, έβλεπε ότι στο αντίπαλο βουλγαρικό τμήμα με το οποίο πολεμούσαν υπήρχε μια κόκκινη σημαία. Αυτή η σημαία τον προκάλεσε και τον εκνεύρισε. Έτσι, αποφάσισε να την πάρει. Ρίχτηκε στην μάχη που γινόταν με ξιφολόγχες, σώμα με σώμα, πάλεψε με τον βούλγαρο σημαιοφόρο, και την  άρπαξε αν και δέχτηκε πολλά χτυπήματα. Αυτή η σημαία ήταν για τον Σταματίου το μεγάλο λάφυρο. Τιμητικά προήχθη σε λοχία για την ανδρεία του.

             Η κόκκινη σημαία, που άρπαξε στη μάχη ο Σταματίου, σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας. Ανήκε στη Αρμενική Λεγεώνα, ένα σώμα Αρμένιων εθελοντών της Βουλγαρίας και έχει διαστάσεις 0,96Χ1,34 μ.

Ο Σταματίου στο δημόσιο βίο

            Ο Σταμάτης Σταματίου υπήρξε έμπιστος του Ελευθερίου Βενιζέλου και ανέλαβε διάφορες σημαντικές κρατικές θέσεις.

            Μεταξύ άλλων υπηρέτησε στο γραφείο Τύπου της Γενικής Διοίκησης Ηπείρου. Ως υποδιοικητής στο Σιδηρόκαστρο. Το Σεπτέμβριο του 1915 τοποθετήθηκε στο Καστελλόριζο και το 1916 ως νομάρχης  στην Καστοριά.

            Προσχώρησε στο Κίνημα Εθνικής Άμυνας, και εξ αυτού του λόγου παύθηκε από την κυβέρνηση της Αθήνας. Το 1918 ανέλαβε νομάρχης Φλώρινας και στη διετία 1919-1920 νομάρχης Πέλλας. Όταν το 1920 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές και ανέλαβαν οι Λαϊκοί,  παύθηκε από την νομαρχία, στην οποία επανήλθε κατά τη διάρκεια της επαναστατικής κυβέρνησης των Γονατά- Πλαστήρα (1922-1923). Κατά την περίοδο αυτή ειδικά, βοήθησε αποφασιστικά τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Πόντου να χτίσουν τα σπίτια τους αρχίζοντας μια νέα ζωή στις καινούργιες πατρίδες. Επέβλεπε ο ίδιος τα έργα και επικοινωνούσε με τους πρόσφυγες για τα προβλήματά τους. Το 1924-1925 ανέλαβε νομάρχης Δράμας και παύθηκε αργότερα από τη δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Το 1930-1933 ήταν νομάρχης Ρεθύμνου.

*Η άλλη όψη της σημαίας, που πήρε λάφυρο ο Σταματίου

            Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, έστελνε ανταποκρίσεις από το Πόγραδετς.

            Νυμφεύθηκε με την Εδεσσαία Θεανώ Δώδου το 1922.

            Κατά τη διάρκεια της Κατοχής άρχισε η επιδείνωση της υγείας του. Πέθανε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 1946.

            Ήταν μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και του Συνδέσμου Σκιτσογράφων.

            Για τη εθνική προσφορά του το 1919 του είχε απονεμηθεί ο Αργυρός Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος. Ως νομάρχης Φλώρινας το 1918 τιμήθηκε από την Γαλλική κυβέρνηση με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Σκίτσο του Σταμ. Σταμα δημοσιευμένο στο "Επτά Ημέρες" της "Καθημερινής"

*Η Στρώμνιτσα

*Η προέλαση του Στρατού προς τη Στρώμνιτσα

*Ο Σταμάτης Σταματίου, από το Ημερολόγιο του Κ. Σκόκου

*Ο Σταματίου με το λάφυρο του. Από τα αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης