ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΤΟ 1940

*Το παλαιό νοσοκομείο του Διδυμοτείχου. Πρώην Εβραϊκή σχολή

Του κ. Θεόδωρου Κυρκούδη*

Η ιατρική είναι μια ιδιαίτερη πτυχή της πολύχρονης ιστορίας του Διδυμοτείχου. Ενδιαφέρουσες πληροφορίες εντοπίζονται στα κείμενα του λόγιου αρχιμανδρίτη της περιοχής Νικολάου Βαφείδη, αλλά και σε άλλες διάσπαρτες και αναξιοποίητες πηγές.

 Συγκεκριμένα για το παρόν άρθρο, αποδελτιώθηκαν αναφορές για την ιστορία της ιατρικής της περιοχής με ενδιαφέρουσες διηγήσεις περιστατικών από την καθημερινότητα  όπως η ακόλουθη: Το 1825 περίπου, σύμφωνα με μαρτυρία του Γεώργιου Λιόλιογλου, υπήρχε στην πόλη νοσοκομείο:  «τα σπιτάλια, ο χασταχανάς (το νοσοκομείο) ήταν ανάμεσα στα εβραϊκά νεκροταφεία και στα αλώνια και αποτελούνταν από τρεις- τέσσερις οντάδες (δωμάτια)». Επιπλέον έχουμε πληροφορίες για επικίνδυνο θανατηφόρο λοιμό από τον Α΄ Κώδικα της Μητρόπολης Διδυμοτείχου, ο οποίος αναφέρει «εις έτος αωκστ΄ (1826) έξοδα εις μόρτυδες (νεκροθάφτες) δια λοιμικής ασθένειας και εις φαγούραν (τροφή) και κιράν (αμοιβή) των ηγουμένων, που εκόμισαν την Αγίαν Ζώνην». (Σ.Σ. Η λέξη Μόρτης ετυμολογείται από το λατινικό mors- mortis, που σημαίνει θάνατος. Επρόκειτο για άτομα που είχαν πάθει ανοσία στην πανούκλα και προσέφεραν  τις υπηρεσίες τους θάβοντας τους νεκρούς και περιθάλποντας τους ασθενείς. Κιράς, είναι λέξη αραβικής προέλευσης που σημαίνει το ενοίκιο ή τον ναύλο για μεταφορές).

Ιστορία πέντε αιώνων πειρατείας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/773542/article/politismos/vivlio/istoria-pente-aiwnwn-peirateias

*Έγχρωμη γκραβούρα που απεικονίζει τη σύγκρουση Βρετανών και Ελλήνων πειρατών 

σε ελληνικό πειρατικό πλοίο.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΡΑΝΤΟΝΕΛΛΗ-

ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΥ

Ιστορία της πειρατείας (τρεις τόμοι)

εκδόσεις "Εστία"

Γράφει ο κ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

                Η δυσεύρετη τα τελευταία χρόνια τριλογία της πειρατείας της Αλεξάνδρας Κραντονέλλη, «Ιστορία της πειρατείας στους πρώτους χρόνους της τουρκοκρατίας 1390-1538», η «Ιστορία της πειρατείας στους μέσους χρόνους της τουρκοκρατίας, 1538-1699» και η «Ελληνική πειρατεία και κούρσος τον ΙΗ΄ αιώνα και μέχρι την Ελληνική Επανάσταση» (πρωτοδημοσιευμένα το 1985, 1991 και 1998, αντίστοιχα), επανεκδόθηκε το 2014 από την «Εστία». 
                Οι τρεις τόμοι του έργου ζωής, για το οποίο η Κραντονέλλη βραβεύτηκε το 1986 από την Ακαδημία Αθηνών, αποτελούν ένα πραγματικό πανόραμα της πειρατείας, την πρώτη επιχείρηση μελέτης της σε τόσο μεγάλη κλίμακα.

Όψεις και θεσμοί της Επανάστασης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/759970/article/politismos/vivlio/oyeis-kai-8esmoi-ths-epanastashs 

*Υδατογραφία σε χαρτόνι των Ι. Μακρυγιάννη- Δ. Ζωγράφου με τον τίτλο 

«Μάχη της Λαγγάδας και Κομπότι». (Αθήναι, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).

Γράφει ο κ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

          Δύο περίπου αιώνες από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, ή ακριβέστερα 193 χρόνια από το ιδρυτικό γεγονός της νεότερης Ελλάδας, θα υπέθετε κανείς ότι η αφήγηση των γεγονότων και των συνεπαγωγών τους έχει κλείσει: στις αρχές του 19ου αιώνα, και με την Ιερά Συμμαχία να ορίζει κατά μείζονα λόγο τις τύχες των λαών, «οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας ενηγγαρεύσεις τας ασπλάχνους», και με την πείρα των εξεγέρσεων του 18ου αιώνα (βλέπε Ρήγας Βελεστινλής, Ορλωφικά, Λάμπρος Κατσώνης), και υπό την επίδραση μιας σειράς ευνοϊκών παραγόντων, αποφάσισαν την κατάλληλη στιγμή να συσπειρωθούν γύρω από τη Φιλική Εταιρεία, και όλοι «απορρίπτοντες τους καρπούς της τυραννίας», με θυσίες και αυταπάρνηση, να μετουσιώσουν σε πραγματικότητα ύστερα από εννέα χρόνια αγώνων και θυσιών το «ευγενές όνειρο», τον πολύχρονο πόθο για ελευθερία και ανεξάρτητη εθνική εστία.

          Όμως, καθώς τόνιζε στα «Ανάλεκτα» ο Νίκος Σβορώνος, «το πραγματικό ιστορικό έργο κάθε εποχής συλλαμβάνει ένα μέρος, ορισμένες όψεις της πολυσύνθετης πραγματικότητας, η οποία κατακτάται μόνο με συνεχείς προσεγγίσεις που δεν είναι ποτέ οριστικές», χώρια τα ζητήματα της μυθοπλασίας, χώρια οι μεθοδολογικές εκτροπές στον χώρο της τρέχουσας ιστοριογραφίας που έχουν μεταφέρει το ερευνητικό πεδίο από τη μελέτη των υπαρκτών παραδόσεων και των κοινωνικών σχέσεων, στον χώρο της όποιας πολιτικής ιδεολογίας. Μολαταύτα, η έρευνα συνεχίζεται, απλώνεται, τα αρχεία εμπλουτίζονται, αυξάνονται, ανοίγουν νέα αρχεία, δημιουργούνται νέες βάσεις δεδομένων, που την ενισχύουν· και κάθε νέο στοιχείο έρχεται να προσθέσει νέες σελίδες, και όχι λίγες φορές, να ανατρέψει παγιωμένες εικόνες της ιστορίας.