Η απόπειρα κατά του Γ. Παπαδόπουλου, το 1968

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/928859/article/epikairothta/ellada/h-apopeira-kata-toy-papadopoyloy

*Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης του, ακόμη και στο εδώλιο, ο Αλέκος Παναγούλης βρίσκεται διαρκώς εν μέσω δύο αστυνομικών.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ*

Την Τρίτη 13 Αυγούστου 1968, γύρω στις 8.20 το πρωί, η λιμουζίνα με τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, κατευθυνόμενη από τη βίλα του στο Λαγονήσι- που του είχε προσφέρει ο Αριστοτέλης Ωνάσης- προς την Αθήνα, με προπορευόμενους δύο μοτοσικλετιστές και ακόλουθους σε ένα αστυνομικό αυτοκίνητο, πλησίαζε στο 31ο χιλιόμετρο την παραλιακής οδού Αθηνών-Σουνίου. Μία έκρηξη ανατίναξε το κατάστρωμα της οδού. Η πομπή μόλις είχε περάσει. Η λιμουζίνα σταμάτησε, ο δικτάτορας κατέβηκε να δει τι είχε συμβεί, ενώ οι χωροφύλακες κυνηγούσαν στα βράχια, κάτω από τον δρόμο έναν άνδρα ξυπόλυτο και με μαγιό μέχρι που τον συνέλαβαν.

Ο Παπαδόπουλος συνέχισε προς Αθήνα και λίγο μετά τις 09.00 προήδρευε της προγραμματισμένης συνόδου του υπουργικού συμβουλίου χωρίς να ενημερώσει τα μέλη του για το συμβάν. Και όμως, την ώρα εκείνη είχε ήδη αρχίσει να εξελίσσεται η πολιτική πλέον αντιπαράθεση ενός ατρόμητου αγωνιστή της Δημοκρατίας, του Αλέκου Παναγούλη, με τον πανούργο ηγέτη του ποικίλων συμφερόντων δικτατορικού καθεστώτος που είχε προκύψει μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

Η ανθούσα ναυτιλία της Επτανήσου Πολιτείας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/912217/article/politismos/vivlio/h-an8oysa-naytilia-ths-eptanhsoy-politeias

*Από το εικαστικό υλικό της έκδοσης. Ο λιμένας του Αργοστολίου κατά το τέλος του 18ου αιώνα. Ελαιογραφία αγνώστου. Μουσείο Μπενάκη.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

Κάποτε στα χρόνια της Κατοχής, ένας έφηβος στο Αργοστόλι, αναδιφώντας την οικογενειακή βιβλιοθήκη έπεσε πάνω στο βιβλίο του Εμμανουήλ Ροδοκανάκη «Bonaparte et les IIes ioniennes» [O Βοναπάρτης και τα Επτάνησα] που είχε εκδοθεί στο Παρίσι το 1899.

 Εκεί λοιπόν διάβασε, μεταξύ άλλων, ότι ο Καποδίστριας, ως υπουργός της Ρωσίας σε ένα υπόμνημά του ανέφερε ότι: «Η [Επτάνησος] Πολιτεία διέθετε ανθούσα εμπορική ναυτιλία. Μέσα στο μικρό διάστημα των επτά ετών [της ύπαρξής της], η κυβέρνησή της είχε αδειοδοτήσει πάνω από 400 ιστιοφόρα ναυπηγημένα στα νησιά [της]». Αυτή η αναφορά του Καποδίστρια στα 400 πλοία ήταν το εμπύρευμα που ενεργοποίησε το έκτοτε συνεχές ενδιαφέρον του έφηβου εκείνου, του Γεράσιμου Μ. Βλάχου, για τη ναυτιλία της Επτανήσου Πολιτείας. Νομικός και ιστορικός εξειδικευμένος στα θέματα ναυτιλίας ο συγγραφέας, μετά μία σειρά επιμέρους μελετών, μας προσφέρει σήμερα ένα εξαιρετικό και ογκώδες έργο (590 σελίδες 4ου σχήματος και εικόνες hors texte) με τίτλο «Η ναυτιλία της Επτανήσου Πολιτείας (1800-1807) με τα 400 καράβια του Καποδίστρια», το οποίο διατίθεται από το ιστορικό και φιλολογικό βιβλιοπωλείο του Διονυσίου Νότη Καραβία.

Αντιπολίτευση, αντίσταση και διώξεις

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/909478/article/epikairothta/ellada/antipoliteysh-antistash-kai-diw3eis

*Χιλιάδες άτομα εκτοπίστηκαν στην ακατοίκητη Γυάρο των Κυκλάδων κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας, όπου διέμεναν υπό άθλιες συνθήκες σε παροπλισμένες εγκαταστάσεις.

*Η καταστολή των πολιτικών δυνάμεων

και οι δίκες στα στρατοδικεία

κατά τον πρώτο χρόνο της Δικτατορίας

Του κ. ΜΙΧΑΛΗ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑ*

Η Γυάρος είναι ένα μικρό ακατοίκητο νησί των Κυκλάδων. Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής κατάκτησης χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας. Το ίδιο και κατά τη σύγχρονη εποχή, μετά τον Εμφύλιο και κατά τη συνέχειά του, δηλαδή κατά τη Δικτατορία που προέκυψε από το στρατιωτικό πραξικόπημα τη νύχτα της 21ης Απριλίου 1967.

Τη νύχτα εκείνη, από τις 2.05 που βγήκαν τα τανκς στους δρόμους του κέντρου των Αθηνών και μέχρι τις 5 το πρωί οι ομάδες συλλήψεων των πραξικοπηματιών, σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή και την Αστυνομία, είχαν περίπου ολοκληρώσει τη σύλληψη των 6.135 πολιτών που προέβλεπε το σχέδιο «Ιέραξ ΙΙ», παραλλαγή και επέκταση του σχεδίου «Προμηθεύς». Η νομική βάση των ενεργειών υπήρχε τύποις και δυνάμει στη νομοθεσία της περιόδου του Εμφυλίου, τα κατάλοιπα της οποίας, παρά την- αρχής γενομένης από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή- σταδιακή άρση των συνεπειών, εξακολουθούσαν να υπάρχουν, διά παν ενδεχόμενον.

Από τις «τύχες» του Σεφέρη στην «Καθημερινή»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/900863/article/epikairothta/ellada/apo-tis-tyxes-toy-seferh-sthn-ka8hmerinh

*Δεκαετία '50. Ο Γιώργος Σεφέρηςσε ένα από τα πολλά ταξίδια του στην Κύπρο.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

«Α​​​​υτή ήταν η κατάσταση όταν βγήκε ο τόμος των ποιημάτων του κ. Γιώργη Σεφέρη “Στροφή”, που προκάλεσε πολύν θόρυβο. Τα ποιήματα αυτά ακολούθησε ένας τριπλάσιος σε έκταση τόμος κριτικής του κ. Καραντώνη, αναλυτικός μέχρι ενδοσκοπήσεως. Και την κριτική ακολούθησε μία κριτική της κριτικής [του Γιώργου Θεοτοκά] στο “Ελεύθερο Βήμα”. Βρισκόμαστε δηλαδή προ μιας Ιερής Συμμαχίας, τριπλής και αδιαίρετης. Αν ήμουνα ο Μεγάλος Ιερεξεταστής κι’ ήταν στο χέρι μου θα τους έκαιγα ζωντανούς και τους τρεις, αφού πρώτα αποδείκνυα το έγκλημα. Δυστυχώς δεν είμαι. Πέρασαν οι ωραίοι εκείνοι καιροί».

Αυτά τα παιγνιώδη και συνάμα δηλητηριώδη έγραφε στην «Καθημερινή» στις 13 Μαρτίου 1932 ο Τάκης Παπατσώνης.

Γνώριμος από χρόνια του Σεφέρη, θαύμαζε «τον διπλωματικόν υπάλληλο, νέο μορφωμένον έξυπνο, με διαίσθηση, με τον καινούργιο τρόπο της συλλήψεως του παντός παραδεγμένο εντός του». Ήταν όμως- επιμένει ο Παπατσώνης- μεγάλη η απογοήτευσή του όταν έπεσε στα χέρια του η «Στροφή». Και εξηγείται: «Όχι πως δεν έχει στίχους σπουδαίους και αξιοπρόσεχτους και στοχασμούς βαθειούς και ποιητικούς. Αλλά γιατί έχει δύο σπουδαία ελαττώματα:  α΄) Είναι μίμηση μέχρι κλοπής ενός ξένου τρόπου, χωρίς την παραμικρότερη παραλλαγή και β΄) είναι κακή μίμηση» του Μαλλαρμέ, του Βαλερύ, του Φαργκ. (Σ’ αυτά και άλλα παρόμοια που του καταλόγισε η επιδρασιθηρία των κριτικών, όπως είναι γνωστό, ο Σεφέρης έχει απαντήσει με τα γνωστά «δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη» και «είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»· και ακόμα οργισμένος με άλλους για τον τρόπο «καταγγελίας» των δανείων του από τον Έλιοτ: «ο ποιητής / χαμίνια του πετούν μαγαρισιές»).

Απολύσεις πολιτικών κρατουμένων

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/892836/article/epikairothta/kosmos/apolyseis-politikwn-kratoymenwn

*Απρίλιος 1964. Ο Aντώνης Αμπατιέλος αποφυλακίζεται από τις φυλακές της Αίγινας. Η πολιτική των μέτρων ειρηνεύσεως συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, για να ενταθεί με τις αποφυλακίσεις των αρχών του 1966.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

Στις 5 Νοεμβρίου 1955, μόλις ένα μήνα μετά την ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αναγγέλθηκε ότι οι φάκελοι των κρατουμένων στις φυλακές καταδίκων κομμουνιστών, που ανέρχονταν σε περίπου 5.000, θα επανεξεταστούν και αναλόγως θα αποφυλακιστούν, «εκτός των επικινδύνων».

 Ήταν ένα πρώτο σήμα έναρξης μιας διαδικασίας λήψεως μέτρων ειρηνεύσεως, αργής, αλλά που γεννούσε προσδοκίες στους δεσμώτες ηττημένους του Εμφυλίου Πολέμου. Επρόκειτο για μια σημαντική πρωτοβουλία με ακόμα σημαντικότερο το «αφανές» μέρος της: από την ανάληψη της πρωθυπουργίας Καραμανλή δεν έγινε καμία εκτέλεση θανατικής ποινής πολιτικών καταδίκων, ακόμα και αν είχαν καταδικαστεί με την κατηγορία της «κατασκοπείας», αν και συνέχισαν και κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια να υπάρχουν καταδίκες εις θάνατον, ενώ εκκρεμούσαν και άλλες από την προ του 1955 εποχή. Οι αποφάσεις έμεναν ανεκτέλεστες στο συρτάρι του εκάστοτε υπουργού Δικαιοσύνης των κυβερνήσεων Καραμανλή.

Κάλβος, λαμπρός λόγιος και ποιητής

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/881954/article/politismos/vivlio/kalvos-lampros-logios-kai-poihths

*Ανδρέας Κάλβος.  (Προσωπογραφία κατ’ εικασία.) Εργο του Παναγιώτη Γράββαλου. 

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων. Χαρακτικό 49,0x32,3 εκ.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

Τον Οκτώβριο του 1813 ο Ανδρέας Κάλβος, 21 ετών τότε, έστειλε από τη Φλωρεντία επιστολή- αίτημα στους κυβερνώντες τη Ζάκυνθο- και με σύσταση του Φόσκολο- να του χορηγήσουν υποτροφία ώστε να μπορέσει να επιδοθεί σε συστηματικές σπουδές. Η επιστολή του όχι μόνο δεν έφερε αποτέλεσμα, αλλά έμεινε και αναπάντητη.

Ο Κάλβος έκτοτε συνέχισε ως ένας πτωχός, λαμπρός, αυτοδίδακτος λόγιος, αλλά και ως εκρηκτικός ποιητής. Η αξιοσύνη του ως λογίου αναγνωρίστηκε εμπράκτως και ουσιαστικώς με τη θητεία του (αν και περιπετειώδη) ως καθηγητή στην Ιόνιο Ακαδημία όπου τον προσέλαβε ο ευεργέτης του, φιλέλληνας «αρχιεπιστάτης του εν Κερκύρα Ελληνικού Παμμουσείου», κόμης Γκίλφορντ.

Σκέψεις για τη συγγραφή της ιστορίας της Κατοχής

*Οι δύο τόμοι της "Ιστορίας της κατοχής" του Δημοσθένη Κούκουνα

            Στο χώρο εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ, έγινε η παρουσίαση των βιβλίων του Δημοσθένη Κούκουνα με τίτλο "ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ" (Τόμος Α΄ και Τόμος Β΄). 
        Την παρουσίαση έκαναν εκτός του συγγραφέως και οι δημοσιογράφοι Γιώργος Πετρόπουλος και Μιχάλης Κατσίγερας με συντονιστή τον Στέφανο Κασιμάτη, επίσης δημοσιογράφο. Τα βιβλία αυτά με τις 1000 και πλέον σελίδες, με πλούτο στοιχείων γνωστών και αγνώστων, με σπάνιο φωτογραφικό υλικό, εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος Λιβάνη. Οι ομιλίες των παρουσιαστών του βιβλίου, έθεσαν σειρά προβληματισμών και σκέψεων για την ιστοριογραφία της Κατοχής. 
          Κατά τον συγγραφέα, είναι ώρα να ξαναδούμε ανόθευτα και ακηδεμόνευτα την αληθινή ιστορία της Κατοχής, που το πνεύμα της γαλούχησε τις κατοπινές ελληνικές γενιές. Χωρίς παρωπίδες και εμμονές, αντικειμενικά και σε βάθος, με άγνωστα στοιχεία και ντοκουμέντα. 

Η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100001_24/11/2013_540997

 *Βαλκανικοί Πόλεμοι. Αετορράχη

*Ένας ανεκτίμητος θησαυρός 3,5 εκατ. τεκμηρίων

από το 1897 και εντεύθεν,

μέρος του οποίου είναι πλέον προσβάσιμο στο Διαδίκτυο

Του Μιχάλη Ν. Κατσίγερα

                Αν κάποιος εισέλθει στον ιστότοπο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού και συγκεκριμένα στο αρχείο της http://dis.army.gr/archive_el.html βρίσκεται ενώπιον ενός ανεκτίμητου θησαυρού. Πρόκειται για περίπου 1,5 εκατ. ψηφιοποιημένα τεκμήρια από τα συνολικά 3,5 εκατ. τεκμήρια, από το 1897 και εντεύθεν που συγκροτούν, μέχρι σήμερα, το αρχειακό υλικό της.

                Έτσι, για παράδειγμα, με κάποιο από τα κριτήρια αναζήτησης (τίτλος, ημερομηνία, είδος, αριθμός ταξινόμησης) ένας ενδιαφερόμενος για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στις 8 Μαΐου 1945 μπορεί να βρει έγγραφα σχετικά με την παράδοση της γερμανικής φρουράς Κρήτης που υπεγράφη την επομένη, 9 Μαΐου 1945, στη βίλα «Αριάδνη» στο Ηράκλειο, καθώς οι Γερμανοί των Χανίων, μαζί με κάποια υπολείμματα στρατιωτικών δυνάμεων της Ιταλικής Κοινωνικής Πολιτείας (της λεγόμενης Ιταλίας του Σαλό) ήσαν- μαζί με εκείνους της Ρόδου, της Πράγας, της Βορείου Ιταλίας και άλλους- οι τελευταίοι που παραδόθηκαν στους Συμμάχους, μετά τη συνολική παράδοση στις 7 Μαΐου στη Ρενς και την επομένη στα περίχωρα του Βερολίνου. Το ίδιο το έγγραφο της τοπικής παράδοσης στην Κρήτη στην αγγλική και στη γερμανική εκδοχή του υπάρχει ως ψηφιοποιημένο αντίγραφο καθώς και η επίσημη ελληνική μετάφρασή του στην οποία, μεταξύ άλλων, διαβάζουμε:

Ο Πόλεμος του 1940 στα μετόπισθεν

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ      http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_26/10/2013_538046

*Οι γυναίκες της Πίνδου μεταφέρουν εφόδια στους μαχόμενους. Προσφορά πολύτιμη

*Η καθολική συμμετοχή του

άμαχου πληθυσμού στον αγώνα

συνέβαλε καθοριστικά

στην εποποιία του Μετώπου

Της Μαρίνας Πετράκη*

                Όταν οι σειρήνες του πολέμου ξυπνούσαν τον κόσμο, το αξέχαστο εκείνο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου, ένας άνεμος καινούργιος άρχισε να φυσάει πάνω από την ελληνική επικράτεια. Ένας άνεμος που φούσκωνε και γέμιζε τις αγουροξυπνημένες καρδιές των Ελλήνων με ενθουσιασμό, περηφάνια και λεβεντιά. Γινόταν θύελλα αγανάκτησης και αποφασιστικότητας, βουερή φωνή περιφρόνησης που μετατρεπόταν σε ένα κέφι αλλιώτικο, αλλόκοτο, γιατί οι ξέφρενες εκδηλώσεις και πανηγυρισμοί δεν αφορούσαν ένα χαρμόσυνο γεγονός αλλά την κήρυξη του πολέμου.

                Ένα ολόκληρο έθνος, σαν μια γροθιά, γιόρταζε και χαιρετούσε τα στρατευμένα παιδιά ωσάν να πήγαιναν σε πανηγύρι και όχι στο μέτωπο. Πού βρέθηκε στα αλήθεια όλη αυτή η λεβεντιά; Ξεχάστηκαν διά μαγείας οι προσωπικές φιλοδοξίες, οι ταξικές διαφορές, τα πολιτικά πάθη και οι αντιπαραθέσεις, οι πικρίες κατά του καθεστώτος, οι εξορίες, οι διώξεις, έμεινε μόνο το προσκλητήριο «νυν υπέρ πάντων αγών».

Η 4η Αυγούστου, ο Μεταξάς και οι νέοι κάπηλοί του

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_04/08/2013_529019

*Ο Ιωάννης Μεταξάς

*Για τους Έλληνες ο φασισμός και ο ναζισμός 

είναι μωρία, σύμφωνα με όσα γράφει 

τις τελευταίες μέρες της ζωής του

Του Μιχάλη Ν. Κατσίγερα

          Επέτειος της 4ης Αυγούστου 1936 (και της άλλης, του 1789 βέβαια) και οι κάπηλοι του Ιωάννη Μεταξά βγήκαν στο μεϊντάνι να πουλήσουν την πραμάτεια τους.

          Το καθεστώς που προέκυψε από το ανακτορικό πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου 1936 ασφαλώς δεν ήταν ολοκληρωτικό, όπως το χιτλερικό και το σταλινικό. Άλλωστε ολοκληρωτικό χαρακτήρα δεν είχε ούτε καν το φασιστικό κράτος του Μουσολίνι στο απόγειό του, κι ας ήταν αυτός ο ίδιος που είχε επινοήσει τον όρο stato totalitario. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήταν μια συντηρητική δικτατορία του Βασιλέως Γεωργίου Β’. Η πολιτική διαχείρισή της είχε ανατεθεί στον παλαιόθεν αντικοινοβουλευτικό Μεταξά. Έναν στρατιωτικό ο οποίος, διαθέτοντας ως υπόβαθρο την παιδεία των μορφωμένων και ανοικτών στην Εσπερία Ελλήνων του μεταιχμίου του 19ου προς τον 20ό αιώνα ήταν προικισμένος με τον ρεαλισμό του επιτελικού αξιωματικού που τον είχε στερεώσει μέσα του η οδυνηρή επαλήθευση των αρνητικών εκτιμήσεών του για την τύχη της Μικρασιατικής Εκστρατείας. 

Ο αδίστακτος και τραγικός Ζαχαριάδης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100003_27/11/2011_464330

*Ο Ζαχαριάδης κατά την επιστροφή του από το Νταχάου

*Ο επιφανής, αλλά και σφόδρα

αμφισβητημένος, ηγέτης του ΚΚΕ 

αλέστηκε, όπως τα θύματά του, 

στον μύλο των Καιρών

Του Μιχάλη Ν. Κατσίγερα

«Το κουφάρι μου το κληροδοτώ στους Μπρέζνιεφ, Κολιγιάννη, Φλωράκη και Σία. Χαλάλι τους». Υπογραφή: Νίκος Ζαχαριάδης.

Μ' αυτό το δραματικό υστερόγραφο στο γράμμα της αυτοκτονίας του -την 1η Αυγούστου 1973, στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, όπου ζούσε εκτοπισμένος από τις σοβιετικές αρχές και το κόμμα του- ο άλλοτε ηγέτης του ΚΚΕ, ολοκλήρωσε την τελευταία πολιτική πράξη του και περνούσε οριστικά στην κρίση της Ιστορίας.