Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μπουκάλας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μπουκάλας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2018

Στις απαρχές της ελληνικής δημοσιογραφίας

*Το βιβλίο του Λ. Βαζαίου για την ¨Ανεξάρτητον Εφημερίδα της Ύδρας του Π. Κ. Παντελή




Του κ. Παντελή Μπουκάλα


T​​ο ’χει η μοίρα μας φαίνεται να συνδέεται η γέννηση του ελληνικού Τύπου, σε κάθε περίοδο μιας μακράς ιστορίας, με τον πόλεμο και τη λογοκρισία. Στις «Βασιλείους Εφημερίδες», ημερολόγιο των εκστρατειών του Μεγαλέξανδρου, εργαζόταν ως συντάκτης και ο Καλλισθένης ο Ολύνθιος, μικρανιψιός του Αριστοτέλη και μαθητής του. Οσον καιρό ο Καλλισθένης έγραφε δοξαστικά για τον στρατηλάτη, δεν υπήρχε πρόβλημα. Το 327 π.Χ. όμως, οπότε πέρασε στην αντιπολίτευση και αρνήθηκε την «προσκύνησιν» που απαιτούσε ο Αλέξανδρος, μιμούμενος τους Πέρσες βασιλιάδες, περιέπεσε σε δυσμένεια. Και εκτελέστηκε.
Στους δικούς μας καιρούς, γενέθλιο έτος του νεοελληνικού Τύπου θεωρείται το 1784, όταν ο Ζακυνθινός Γεώργιος Βεντότης εξέδωσε στη Βιέννη μια εφημερίδα που δεν γνωρίζουμε καν τον τίτλο της, αφού δεν σώθηκε κανένα φύλλο της.
Στην Ελλάδα πάντως η πρώτη εφημερίδα, η «Σάλπιγξ Ελληνική», εκδόθηκε λίγο μετά το ξεκίνημα του Αγώνα, τον Αύγουστο του 1821, στην Καλαμάτα, από τον Θεόκλητο Φαρμακίδη, εκδότη του «Λόγιου Ερμή» στη Βιέννη. Όπως και με τις μεγαλεξανδρινές «Εφημερίδες», το νεογέννητο άκουσε πολεμικά τραγούδια και απαγορευτικές εντολές: Το τέταρτο μόλις τεύχος της «Ελληνικής Σάλπιγγος» ήταν το τελευταίο. Ο Δημήτριος Υψηλάντης ήθελε να επιβάλει προληπτική λογοκρισία στις ελεύθερες περιοχές και ο Φαρμακίδης προτίμησε τη σιωπή παρά τη φίμωση.

Τρίτη 4 Απριλίου 2017

Ο «νέος πατριωτισμός» και το «λόγον διδόναι»

*Το 1821 καλλιέργησε τον πατριωτισμό.



Γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ



«Μ​​​​όνοι οι υπερασπισταί της πατρίδος εμπορούν να την ονομάσουν πατρίδα! Εάν αυτή ευτυχήσει, συ μένεις άπατρις, άγνωστος, άτιμος. Αν όχι, συ συνεισέφερες εις την πτώσιν, εις την δυστυχίαν της...». Η φράση αυτή, προτρεπτική αλλά και προειδοποιητική, απαντά, όπως είδαμε την περασμένη Κυριακή, στο βιβλίο του διαφωτιστή Κωνσταντίνου Νικολόπουλου «Προτροπή πατριωτική προς το γένος των Γραικών», που εκδόθηκε στη Σπάρτη τον Απρίλιο του 1821.
Για να πείσει τους Ελληνες, λαϊκούς και κληρικούς, τσοπάνηδες και λόγιους, να αρματωθούν και να βγουν στον Αγώνα, ο μαθητής του Κοραή χρησιμοποιεί γλώσσα ευθεία, άμεση, που δεν διστάζει να προσφύγει και στον τόνο της απειλής. Σαν αρχαιόφιλος και αρχαιογνώστης, ο Νικολόπουλος υπογράφει το βιβλίο του με το ψευδώνυμο Αριστόβουλος Λακεδαιμόνιος, αλλά και ενισχύει τα επιχειρήματά του προσφεύγοντας στον αρχαιοελληνικό βίο και λόγο, για να αντλήσει οδηγητικά σημεία.

Σάββατο 1 Απριλίου 2017

Από τις «τύχες» του Σεφέρη στην «Καθημερινή»

*Δεκαετία '50. Ο Γιώργος Σεφέρηςσε ένα από τα πολλά ταξίδια του στην Κύπρο.


Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ


«Α​​​​υτή ήταν η κατάσταση όταν βγήκε ο τόμος των ποιημάτων του κ. Γιώργη Σεφέρη “Στροφή”, που προκάλεσε πολύν θόρυβο. Τα ποιήματα αυτά ακολούθησε ένας τριπλάσιος σε έκταση τόμος κριτικής του κ. Καραντώνη, αναλυτικός μέχρι ενδοσκοπήσεως. Και την κριτική ακολούθησε μία κριτική της κριτικής [του Γιώργου Θεοτοκά] στο “Ελεύθερο Βήμα”. Βρισκόμαστε δηλαδή προ μιας Ιερής Συμμαχίας, τριπλής και αδιαίρετης. Αν ήμουνα ο Μεγάλος Ιερεξεταστής κι’ ήταν στο χέρι μου θα τους έκαιγα ζωντανούς και τους τρεις, αφού πρώτα αποδείκνυα το έγκλημα. Δυστυχώς δεν είμαι. Πέρασαν οι ωραίοι εκείνοι καιροί».
Αυτά τα παιγνιώδη και συνάμα δηλητηριώδη έγραφε στην «Καθημερινή» στις 13 Μαρτίου 1932 ο Τάκης Παπατσώνης.
Γνώριμος από χρόνια του Σεφέρη, θαύμαζε «τον διπλωματικόν υπάλληλο, νέο μορφωμένον έξυπνο, με διαίσθηση, με τον καινούργιο τρόπο της συλλήψεως του παντός παραδεγμένο εντός του». Ήταν όμως- επιμένει ο Παπατσώνης- μεγάλη η απογοήτευσή του όταν έπεσε στα χέρια του η «Στροφή». Και εξηγείται: «Όχι πως δεν έχει στίχους σπουδαίους και αξιοπρόσεχτους και στοχασμούς βαθειούς και ποιητικούς. Αλλά γιατί έχει δύο σπουδαία ελαττώματα:  α΄) Είναι μίμηση μέχρι κλοπής ενός ξένου τρόπου, χωρίς την παραμικρότερη παραλλαγή και β΄) είναι κακή μίμηση» του Μαλλαρμέ, του Βαλερύ, του Φαργκ. (Σ’ αυτά και άλλα παρόμοια που του καταλόγισε η επιδρασιθηρία των κριτικών, όπως είναι γνωστό, ο Σεφέρης έχει απαντήσει με τα γνωστά «δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη» και «είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»· και ακόμα οργισμένος με άλλους για τον τρόπο «καταγγελίας» των δανείων του από τον Έλιοτ: «ο ποιητής / χαμίνια του πετούν μαγαρισιές»).

Τρίτη 21 Μαρτίου 2017

«Προτροπή των Γραικών», Απρίλιος 1821

*Η "προτροπή πατριωτική προς το γένος των Γραικών" του Νικολόπουλου


Γράφει ο κ. Παντελής Μπουκάλας


Μ​​ε την 25η Μαρτίου μπροστά μας και με το 2021 να αναφέρεται όλο και συχνότερα, και πάντα σε προτρεπτικό τόνο («να βγούμε επιτέλους από την κρίση στα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση»), μάλλον λογικό είναι να διεκδικήσει μερίδιο στη μνήμη η «Προτροπή Γραικών».
Μιλώ για ένα μανιφέστο, ένα πολεμιστήριο σάλπισμα, που τυπώθηκε στη Σπάρτη, «κατά μήνα Απρίλιον» του 1821, όπως διαβάζουμε στο εξώφυλλό του. Τίτλος του: «Προτροπή πατριωτική προς το γένος των Γραικών». Συγγραφέας του ο Αριστόβουλος Λακεδαιμόνιος. Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότροπα ψευδώνυμα με τα οποία πολιτεύτηκε και έδρασε διά της γραφής ο λόγιος, ελληνιστής και μουσικοσυνθέτης Κωνσταντίνος (Αγαθόφρων) Νικολόπουλος· στον «Λόγιο Ερμή», για παράδειγμα, δημοσίευε τα κείμενά του υπογράφοντας ως Ελληνόφρων Σαλαμίνιος ή Αγαθόφρων Λακεδαιμόνιος.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...