Οι κλεμμένοι θησαυροί της Μονής Εικοσιφοίνισσας και τα οστά του Τσάρου Σαμουήλ. Μια ιστορία κλοπής πολιτιστικών αγαθών

*Παλαιά καρτ ποστάλ με τη Μονή Εικοσιφοίνισσας σε ιστορικές στιγμές

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

        Η γειτονική Βουλγαρία, με την οποία διατηρούμε καλές σχέσεις τα τελευταία χρόνια, έχει μια ιστορική οφειλή προς την Ελλάδα, την οποία δεν τακτοποίησε ποτέ, παρά το γεγονός ότι είναι εκτεθειμένη διεθνώς.

        Πρόκειται για την αρπαγή των λεγόμενων θησαυρών της Μονής Εικοσιφοινίσης και άλλων γειτονικών μοναστηριών κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από αξιωματικούς και στρατιώτες του τακτικού στρατού της Βουλγαρίας αλλά και από παρακρατικούς κομιτατζήδες.

    Τότε κατέστρεψαν την Μονή και λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη, συμπεριλαμβανομένων και 430 πολύτιμων χειρογράφων σε περγαμηνές και παπύρους ηλικίας αιώνων και αποχώρησαν αφού προηγουμένως βασάνισαν και κακοποίησαν τους μοναχούς. Τα κλεμμένα πολιτιστικά αγαθά, ήταν διάφορα βιβλία,  σιγίλια, χρυσόβουλλα, οθωμανικά φιρμάνια, όλα τα ιερά σκεύη του καθολικού, οι ασημένιες επενδύσεις των εικόνων και των ευαγγελίων, σμαλτωμένα εξαπτέρυγα, πολυέλαιοι, ακόμα και ο ξυλόγλυπτος αρχιερατικός θρόνος. Τα κλεμμένα βρίσκονται σήμερα στο Κέντρο Σλαβοβυζαντινών Σπουδών Ivan Dujev και στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Βουλγαρίας. Θρυλείται ότι  η επιχείρηση της κλοπής σχεδιάστηκε, οργανώθηκε και εκτελέστηκε με τις οδηγίες ενός Βούλγαρου Τσεχικής καταγωγής, τον καθηγητή Vladimir Sis του Πανεπιστημίου της Σόφιας, που ήταν καλός γνώστης της ελληνικής και της λατινικής γλώσσας και γνώριζε άριστα την ανυπολόγιστη αξία των χειρογράφων.

    Τι έγινε εκείνη την καταραμένη μέρα, το περιέγραψε λιτά σε έκθεσή του ο ηγούμενος της Μονής Εικοσιφοίνισσας Νεόφυτος προς το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας στις 28 Οκτωβρίου 1918:

Η αποτροπή της πρόωρης βουλγαροποίησης εκτεταμένων περιοχών βόρεια των συνόρων μας, εξαιτίας της καταλυτικής παρουσίας της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας.

*Η Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας

 

 

Γράφει ο Παύλος Παπαδοπουλος

Η περιοχή της Αχρίδας κατά τη βυζαντινή περίοδο παρουσιάζει εκτεταμένη Ελληνική πολιτιστική παρουσία με πλήθος σωζόμενων μνημείων τέχνης.

Οι σλαβικές επιδρομές που πραγματοποιούνταν κατά τον 9ο αιώνα στην ευρύτερη περιοχή αποτελούσαν παράγοντα ανάσχεσης της πολιτιστικής προόδου. Το σλάβικο στοιχείο παρέμενε απολίτιστο στερούμενο αλφαβήτου. Όσον αφορά τους εγκατεστημένους Σλάβους στην περιοχή η άγνοια της ελληνικής γλώσσας τους εμπόδιζε να εκπολιτιστούν.

Το κενό κάλυψαν οι δύο Θεσσαλονικείς μοναχοί Κύριλλος και Μεθόδιος, οι οποίοι επιχείρησαν να εκπολιτίσουν τους Σλάβους με τη διδασκαλία του Χριστιανισμού και την επινόηση του σλαβικού αλφαβήτου. Μετά το θάνατο του Μεθόδιου το 887 ο γερμανικός κλήρος κατέστρεψε το έργο των Ελλήνων ιεραποστόλων.

Ανταλλαγή εθνικών θησαυρών

ΑΠΟ ΤΗΝΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
 http://www.kathimerini.gr/754068/article/epikairothta/ellada/antallagh-e8nikwn-8hsayrwn

*Τα ερείπια του Αγίου Αχιλλείου στην Πρέσπα. Φωτογραφία από το blog "Φως της Καστοριάς"

*Μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας.

*Η χώρα μας θα δώσει τα λείψανα του τσάρου Σαμουήλ

και οι Βούλγαροι βυζαντινά χειρόγραφα και εικόνες

που είχαν αρπάξει κατά τον Α΄ Παγκόσμιο.

Του δημοσιογράφου Σταύρου Τζίμα

          Οι συζητήσεις διεξάγονται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, με απόλυτη μυστικότητα και βρίσκονται σε καλό δρόμο. Τα χρονικά περιθώρια άλλωστε στενεύουν. Οι Βούλγαροι τιμούν φέτος τα χίλια χρόνια από τον θάνατο του «πατριάρχη» του έθνους τους, τσάρου Σαμουήλ, και προγραμματίζουν για το φθινόπωρο εντυπωσιακές εκδηλώσεις και τελετές.

          Το λείψανο του «πατέρα του έθνους» θέλουν να αποτελέσει σε αυτές τη μεγάλη ατραξιόν. Πλην όμως, τον υπερπολύτιμο για τους Βούλγαρους εθνικό θησαυρό, τα οστά δηλαδή του πρώτου αυτοκράτορά τους, τα έχουν οι Ελληνες, που ζητούν ανταλλάγματα για να τα δώσουν.