Ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1086060/gallery/epikairothta/politikh/o-prwtos-proedros-ths-dhmokratias

*Δεκέμβριος 1974. Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, εν μέσω του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ και του προέδρου της Βουλής Κωνσταντίνου Παπακωνσταντίνου, ορκίζεται προσωρινός Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η θητεία του διήρκεσε έως τις 20 Ιουνίου 1975 (Φωτ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ, «ΕΛΛΑΔΑ 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»).

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

          Μετά το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, με το οποίο ο λαός αποφάνθηκε υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, ανέκυψε το ζήτημα της ανάδειξης προσωρινού Προέδρου της Δημοκρατίας έως ότου εκλεγόταν ο νέος Πρόεδρος σύμφωνα με τη διαδικασία που θα προέβλεπε το μελλοντικό Σύνταγμα της χώρας. Άλλωστε, κανένα κοινοβουλευτικό πολίτευμα δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, χωρίς την ύπαρξη του ρυθμιστή του πολιτεύματος.

          Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απευθύνεται αρχικά στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος δέχεται, στη συνέχεια όμως αρνείται. Έτσι, ο Καραμανλής στη συνεδρίαση της Βουλής της 17ης Δεκεμβρίου 1974 προτείνει ως προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον βουλευτή Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, Μιχαήλ Στασινόπουλο (1903-2002).

          Η επιλογή του Στασινόπουλου κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν, αφού αποτελούσε μια καθολικά αποδεκτή προσωπικότητα του νομικού και πνευματικού κόσμου: Ο Στασινόπουλος είχε σημαντική λογοτεχνική δραστηριότητα και διετέλεσε πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, επίτιμος διδάκτορας γαλλικών πανεπιστημίων, υπηρεσιακός υπουργός στις κυβερνήσεις του Δ. Κιουσόπουλου και Κ. Γεωργακόπουλου το 1952 και το 1958 αντίστοιχα και, τέλος, πρόεδρος της επιτροπής που συνέταξε τον πρώτο Υπαλληλικό Κώδικα του 1951, ένα από τα σημαντικότερα νομοθετήματα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.

Πετρέλαιο στο νομό Έβρου; Μια ιστορική αναδρομή

*Οι περιοχές που ερευνήθηκαν κατά το παρελθόν για πετρέλαιο

*Το έβλεπαν στη Ζουράφα το 1874

*Το έψαχναν οι Τούρκοι το 1901-1902

*Το αναζητούσαν οι Έλληνες από το 1920

*Ερεύνησαν Άγγλοι και Γερμανοί

*Αλλά πετρέλαιο δεν βρέθηκε ακόμα!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η ύπαρξη ή όχι πετρελαϊκών κοιτασμάτων στο υπέδαφος ή στον υποθαλάσσιο χώρο της Θράκης, ήταν διαχρονικά αντικείμενο ζωηρών συζητήσεων είτε σε συγκεντρώσεις ανθρώπων με ενδιαφέρον για την πατρίδα τους είτε σε κουβέντες ανά τους καφενέδες. Για το λόγο αυτό πέρα από τα σοβαρά συμπεράσματα, βάσει αξιόλογων και σοβαρών πληροφοριών, πάντα αιωρούντο και οι θεωρίες συνωμοσίας, γεωστρατηγικές, εσχατολογικές ή… ψεκασμένες!!!

Ας δούμε πρώτα το θέμα του πετρελαίου στη Θράκη, σε βάθος χρόνου. Το 1874 ο γνωστός Σαμοθρακίτης λόγιος Νικόλαος Φαρδύς, όπως είχε γράψει το 1897, ο ίδιος διαπίστωσε προσωπικά την ύπαρξη πετρελαίου, πηγαίνοντας εκεί με ιστιοφόρο. Είδε δηλαδή στην επιφάνεια της θάλασσας να επιπλέει κάποια ελαιώδης ουσία, η οποία απέπνεε οσμή πετρελαίου. Αυτή φαίνονταν να πηγάζει από τη γνωστή νησίδα Ζουράφα, που μερικοί την γνωρίζουν ως Λαδόξερα. Ο Φαρδύς χρησιμοποιώντας τη Σαμοθρακίτικη διάλεκτο την ονόμαζε Ζγοράφα. Οι Τούρκοι από τότε, ίσως και παλαιότερα γνώριζαν ότι εκεί μάλλον υπήρχε πετρέλαιο.

Ο θάνατος του Κώστα Βάρναλη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1084886/gallery/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-kwsta-varnalh

*Μόσχα 1959, απονομή του βραβείου Λένιν στον Βάρναλη. Δίπλα του ο Έρενμπουργκ. (Φωτ.: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΔΡΟΥ)

Της κ. Μαρίας Ρώτα*

          Ήταν 14 Δεκεμβρίου 1956 όταν ο Δημήτρης Ψαθάς έγραφε στην εφημερίδα «Τα Νέα» μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Όποιες ιδέες πολιτικές κι αν έχεις [αναγνώστη], άφησέ τες έστω και για μια στιγμή. […] Αγαπώ με πάθος τους τίμιους κι αλέκιαστους ανθρώπους. […] Ο Βάρναλης για μένα είναι το φεγγοβόλο πρότυπο που διατηρεί σ’ όλα του τα χρόνια την θεία εκείνη αρμονία –την πλήρη ισορροπία– ανάμεσα στη ζωή του και το έργο του. Είναι ένας άντρας τίμιος που δεν βουτά την πένα του στο μελάνι της υποκρισίας, ούτε όταν οιστρηλατείται στα λυρικά ή τα επαναστατικά ξεσπάσματά του, ούτε όταν ασκεί την κριτική του με το πικρόχολο εκείνο γέλιο του σατιρικού του οίστρου, αλλά βουτά την πένα του μέσα στην αλήθεια της ίδιας της ζωής του. Αυτό που πιστεύει αυτό και ζει. Κι αυτό που ζει αυτό και μόνο κάνει τέχνη: Ποίηση λυρική, επαναστατική ή σάτιρα».

          Οι παραπάνω γραμμές έρχονταν ως απόηχος του εορτασμού για τα πενήντα χρόνια πνευματικής προσφοράς του Κώστα Βάρναλη σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αθηναϊκό θέατρο Ιντεάλ, στις 9 Δεκεμβρίου 1956, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και με απώτερη αφετηρία την πρόσφατη τότε επανέκδοση έργων του από τον «Κέδρο» της Νανάς Καλλιανέση (που διακινδύνευε με την πρωτοβουλία της αυτή να της κλείσουν τον εκδοτικό οίκο με διάφορα προσχήματα).

Οι έσχατοι κομιτατζήδες στη Θράκη

*Καταδιωκτικό απόσπασμα στις Σέρρες, με το πτώμα Βουλγαρόφωνου κομιτατζή το 1936

*Αισύμη, Κίρκη, Εχίνος, 

και άλλα μέρη της Θράκης,

στο έλεος των κομιτατζήδων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

    Είναι γνωστό, ότι η δράση των κομιτατζήδων στη Βόρεια Ελλάδα κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, υπήρξε μια άκρως οδυνηρή εμπειρία και απεχθής ανάμνηση για τον Ελληνικό πληθυσμό. Η αιματηρή και ληστρική δράση τους εξαιτίας πολιτικών και πολεμικών γεγονότων, αλλά και της σθεναρής αντίστασης των πληττομένων, άρχισε σιγά σιγά να φθίνει. Και όμως στη Θράκη η εγκληματική δράση των κομιτατζήδων, συνεχίσθηκε έως την δικτατορία του Μεταξά.
    Τέτοια περιστατικά της έσχατης δράσης των κομιτατζήδων στη Θράκη αλλά και εν μέρει στην λοιπή Βόρεια Ελλάδα, θα θυμηθούμε σήμερα. 
    Ο όρος κομιτατζής χαρακτηρίζει τους αντάρτες- μέλη μυστικών επαναστατικών οργανώσεων που δρούσαν στα Βαλκάνια κατά την διάρκεια της τελευταίας περιόδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ειδικά στη Μακεδονία η λέξη κομιτατζής χρησιμοποιούνταν για να χαρακτηρίσει Βούλγαρους που εντάσσονταν σε τέτοιες ομάδας και με το όπλο και το μαχαίρι τρομοκρατούσαν τους χριστιανικούς πληθυσμούς με στόχο να τους στρέψουν στη σχισματική βουλγαρική εκκλησία και να τους καταστήσουν Βούλγαρους. Επρόκειτο δηλαδή για απροκάλυπτη παρακρατική δράση, που συνήθως την καθοδηγούσαν στρατιωτικοί.
    Ωστόσο η δράση των ομάδων αυτών έχει δυσδιάκριτες πτυχές και ασαφείς επικαλύψεις ανάμεσα στην εθνικιστική- παρακρατική δράση και στην ληστοκρατία.
    Η Θράκη, και από τις δύο πλευρές των συνόρων προς τη Βουλγαρία, δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τα πρώτα σαράντα χρόνια του 20ου αιώνα, από τη δραστηριότητα βουλγαρικών ληστρικών ομάδων, αφού μάλιστα είχαν λήξει οι πολεμικές συρράξεις στα Βαλκάνια και είχαν αραιώσει οι δράσεις των εθνικιστικών βουλγαρικών ομάδων.

Η οριστική επίλυση του Πολιτειακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1083884/gallery/epikairothta/politikh/h-oristikh-epilysh-toy-politeiakoy

*Αθήνα, 8.12.1974. Νυκτερινοί πανηγυρισμοί μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας.

Του κ. ΘΑΝΑΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Το Πολιτειακό ήταν από τις κρισιμότερες εκκρεμότητες που μεταπολιτευτικά όφειλε να διευθετήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Και, θεωρητικώς τουλάχιστον, από τις πιο δυσεπίλυτες: «Πατούσε» σε ψυχολογικό υπόστρωμα βαθύ, έντονα αποτυπωμένο στο λαϊκό συλλογικό ασυνείδητο, παραγωγό έντονων – πολλοί δε πίστευαν και δυσεκρίζωτων – πολιτικών/παραταξιακών ταυτίσεων. 
Ασφαλώς, δε, επρόκειτο για ένα ζήτημα το οποίο μόνο με προσφυγή στην πρωτογενή λαϊκή κυριαρχία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί. (Σε μία από τις απειροελάχιστες περιπτώσεις όπου, λόγω της αδυναμίας διαμόρφωσης συνθετικής ή συμβιβαστικής πρότασης, η διεξαγωγή δημοψηφίσματος μπορεί να λύσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα θα προκαλέσει.)
Επιπροσθέτως, όλα τα δημοψηφίσματα του παρελθόντος, που είχαν πάντα – και – πολιτειακή διακύβευση (1924, 1935, 1946, 1968, 1973 – το δημοψήφισμα του 1920 δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος, αλλά την επάνοδο στον θρόνο του βασιλέως Κωνσταντίνου), δεν είχαν διεξαχθεί με συνθήκες τέτοιες, ώστε να παραχθεί ένα αδιάβλητο, άρα και αδιαμφισβήτητο, πολιτικό αποτέλεσμα. Επομένως, βάσει της ιστορικής εμπειρίας, και μόνη η απόφαση περί διεξαγωγής πολιτειακού δημοψηφίσματος – με αδιαμόρφωτο, μάλιστα, το πλήρες θεσμικό πλαίσιο – ήταν δυνατόν να εξαπολύσει θύελλες. Επιπροσθέτως, η φιλοβασιλική πλευρά θα μπορούσε να υποστηρίξει πως η λήξη της στρατοκρατίας όφειλε να συνοδευθεί από ακύρωση των μειζόνων θεσμικών επιλογών του καταρρεύσαντος καθεστώτος, άρα σε επάνοδο στο θεσμικό και πολιτειακό status quo ante. Και όμως…
Η λαϊκή ετυμηγορία του 1974 για τη μορφή του πολιτεύματος – 69,18% υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας – οδήγησε, χωρίς τριγμούς, στη μακροβιότερη περίοδο πολιτειακής ειρήνης του τόπου. Γιατί; Υπάρχουν αρκετές ερμηνείες.

Ο Αρχιστράτηγος Φρανσαί Ντ' Εσπεραί, στα σοκάκια του Διδυμοτείχου το 1919

*Απόσπασμα από την ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Φρανσαί Ντ' Εσπεραί υπήρξε σημαντική στρατιωτική προσωπικότητα της Γαλλίας, που συνέδεσε το όνομά του με τα Βαλκάνια και τα ελληνική στρατεύματα στις μάχες εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Το 1919 βρέθηκε να περπατάει στους δρόμους του Διδυμοτείχου και να βλέπει να ερείπια που άφησαν πίσω τους οι ηττημένοι Βούλγαροι, συμμαχοί των Γερμανών.
Ο Louis Félix Marie François Franchet d'Espèrey, όπως ήταν το όνομά του στα γαλλικά γεννήθηκε το 1856 στην Αλγερία και πέθανε το 1942. Φοίτησε στη στρατιωτική σχολή του Σεν Σιρ, και πήρε μέρος στις αποικιακές εκστρατείες στην Τυνησία, στο Τονκίνο, στη Κίνα και αλλού. Πήρε μέρος σε μεγάλες συγκρούσεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και το  1916 ήταν διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων του ανατολικού και του βόρειου μετώπου. Το 1918 ανέλαβε τη διοίκηση των συμμαχικών στρατευμάτων της Μακεδονίας, στα οποία είχαν ενταχθεί και ελληνικά στρατεύματα.

Ο Μακάριος έρχεται στην Αθήνα, το 1974

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1082697/gallery/epikairothta/ellada/o-makarios-erxetai-sthn-a8hna

*29 Νοεμβρίου 1974. Ο Μακάριος φθάνει στην Αθήνα καθ’ οδόν προς την Κύπρο. Οι συζητήσεις μεταξύ της ελλαδικής και της κυπριακής πλευράς ήταν κρίσιμες για τη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής μετά την εισβολή.

Γράφει ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΖΑΜΙΑΣ*

"Ο λαός μας είναι έτοιμος, όσον ποτέ προηγουμένως, να χαιρετίσει τις αποφάσεις των Αθηνών και με ενθουσιασμό να ενισχύσει το έργο της εθνικής ηγεσίας και εδώ και στην Ελλάδα για τη σωτηρία της Κύπρου" [εφημ. «Φιλελεύθερος» Λευκωσία, 30 Νοεμβρίου 1974]. 
Στις 30 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου 1974 έγιναν στην Αθήνα (στο υπουργείο Εξωτερικών) δύο συναντήσεις μεταξύ του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, του Κωνσταντίνου Καραμανλή και των αντιπροσωπειών, ελλαδικής και κυπριακής. Ο Μακάριος επέστρεφε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου και την τουρκική εισβολή.

Κ. Γ. Λαγουμιτζάκης: Αγάπησε τη Θράκη, τραυματίσθηκε το 1921 στη Μικρά Ασία

*Ο Κ.Γ. Λαγουμιτζάκης σε πρωτοσέλιδη φωτογραφία στην εφημερίδα "Πατρίς" (3/9/1921)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Κωνσταντίνος Λαγουμιτζάκης, που ενίοτε υπογράφει ο ίδιος και ως Λαγουμιτζής, υπήρξε μια δραστήρια, ευγενική  και πατριωτική μορφή, που συνέδεσε το όνομά του με την περίοδο της απελευθέρωσης της Θράκης και έχυσε το αίμα του το 1921, όταν τραυματίσθηκε στις επιχειρήσεις του Σαγγάριου, στο Αρντίζ Νταγ.
Γεννήθηκε το 1889 στο Φρέ Χανίων, όπου σήμερα υπάρχει προτομή του, στο Ηρώον, μαζί με άλλες προτομές διακεκριμένων συμπολιτών του. Πέθανε το 1943. Υπήρξε διακεκριμένος εκπαιδευτικός. Δεν γνωρίζουμε πολλά στοιχεία για την μεστή ζωή του. Δυστυχώς...
Οι πρώτες πληροφορίες που έχουμε για την παρουσία του στη Θράκη ανάγονται στο 1913. Υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του ως έφεδρος αξιωματικός Πεζικού και πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Οι ιστοριογράφοι της Κομοτηνής, αναφέρουν ότι ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Λαγουμιτζάκης υπηρετώντας στον ελληνικό στρατό, βρέθηκε να υπηρετεί στην Κομοτηνή, προφανώς κατά την πρώτη απελευθέρωσή της το 1913. Η Ελλάδα,το 1913 υποχρεώθηκε από την άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου να παραχωρήσει τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Έτσι στις 18 Αυγούστου 1913 ο ελληνικός στρατός αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει τη Δυτική Θράκη. Τότε όταν οι φαντάροι μας εγκατέλειπαν την Ροδόπη ο Λαγουμιτζάκης είχε γράψει ένα προφητικό δίστιχο στον τοίχο του Διοικητηρίου με την αιχμή της ξιφολόγχης του (σ.σ. πρόκειται για το παλιό Δικαστικό Μέγαρο) "Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα είναι". Οι Βούλγαροι που εγκαταστάθηκαν εκεί στη συνέχεια, το είχαν καλύψει με σοβά. Μετά όμως από επτά χρόνια όταν απελευθερώθηκε η Δυτική Θράκη, λόγω πτώσης του σοβά, αποκαλύφθηκε ξανά αυτό που είχε γράψει ο Λαγουμιτζάκης!

Για τη Θράκη, στο ΘΡΑΚΗΝΕΤ

          Το κανάλι ΘΡΑΚΗΝΕΤ της Αλεξανδρούπολης και οι δημοσιογράφοι Μαρίνα Κονδύλη και Δημοσθένης Δούκας, είχαν την καλοσύνη να με καλέσουν στην εκπομπή "Επισημάνσεις" να μιλήσουμε με την ευκαιρία της επετείου των 100 ετών από την απελευθέρωση της Θράκης, που εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, δεν γιορτάσθηκε όπως έπρεπε στις ανάλογες ημερομηνίες των επετείων.

          Βέβαια, ποτέ δεν είναι αργά και όλοι οι Θράκες ελπίζουν ότι θα βρεθεί ο χρόνος και οι κατάλληλες ευκαιρίες για να τιμήσουν αυτή την επέτειο, που ήρθε πολύ αργά, περίπου μετά από περίπου 550 χρόνια. Η συνέντευξή μου αρχίζει μετά το 34.30΄ λεπτό. 

Π.ΑΘ

Οι πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/1081717/gallery/epikairothta/politikh/oi-prwtes-ekloges-ths-metapoliteyshs

*Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαιρετάει το πλήθος σε προεκλογική συγκέντρωση. Η φωτογραφία αυτή συνοδεύει τη μνήμη του Καραμανλή.

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Στις 3 Οκτωβρίου 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας ήδη από τις 24 Ιουλίου του ίδιου έτους, ανακοίνωσε ότι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονταν στις 17 Νοεμβρίου. Θα ήταν η πρώτη φορά έπειτα από δέκα χρόνια που οι Ελληνες θα προσέρχονταν στις κάλπες. Η τελευταία εκλογική αναμέτρηση είχε γίνει τον Φεβρουάριο του 1964, ενώ οι προγραμματισμένες για τον Μάιο του 1967 εκλογές δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, καθώς μεσολάβησαν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και η επιβολή της επτάχρονης δικτατορίας, η οποία ανέστειλε κάθε δημοκρατική διαδικασία.
Η προκήρυξη των εκλογών αποτελούσε αποφασιστικό βήμα για την αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας. Στις 23 Σεπτεμβρίου είχε προηγηθεί η δημοσίευση νομοθετικού διατάγματος, το οποίο προέβλεπε την επαναλειτουργία των πολιτικών κομμάτων, μεταξύ αυτών και του ΚΚΕ που είχε παραμείνει παράνομο από το 1947.
Το πλαίσιο διεξαγωγής των εκλογών είχε προσδιοριστεί ήδη από τις 19 Σεπτεμβρίου, όταν, με ομόφωνη απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, επελέγη ως εκλογικό σύστημα η ενισχυμένη αναλογική. Επρόκειτο για μέθοδο που διευκόλυνε τον σχηματισμό ισχυρής κυβέρνησης, έτσι ώστε να διασφαλιζόταν η πολιτική σταθερότητα, σε μια περίοδο που η δημοκρατία είχε μεν αποκατασταθεί, αλλά απέμεναν ακόμα πολλά να γίνουν ώστε να εμπεδωθεί πλήρως.

Οι τρεις μεγάλες πυρκαγιές, που σημάδεψαν το Διδυμότειχο

*Σε κύκλο το εμβληματικό κτίριο, που καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1933.

*1873: Καμένα 100 μαγαζιά και 15 σπίτια

*1933: Καμένο ένα επιβλητικό συγκρότημα

*2017: Καμένο το ιστορικό τέμενος

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Τρεις πυρκαγιές μεγάλες στα τελευταία 147 χρόνια, σημάδεψαν την εικόνα του Διδυμοτείχου, άφησαν ανεξίτηλα σημάδια της καταστροφής, ενώ τα αποτελέσματα της τελευταίας χρονικά πυρκαγιάς, βρίσκονται σε φάση υπεσχημένης και αναμενόμενης αποκατάστασης.
Το Διδυμότειχο, ως παλαιά πόλη, με την ιδιάζουσα κατασκευή των κτιρίων, δοκιμάσθηκε πολλές φορές από τις φωτιές, που αντιμετωπίζονταν συνήθως με ίδια μέσα, χωρίς να επεκταθούν. 
Τα παλαιά κτίσματα, σπίτια, καταστήματα, αποθήκες κ.λπ. συνήθως πλινθόκτιστα, καλύπτονταν με ξύλινες επενδύσεις για προστασία από τις καιρικές συνθήκες, ενώ εσωτερικά διέθεταν ξύλινα δάπεδα. Θερμαίνονταν με ξυλόσομπες, που συνήθως συντελούσαν στην έκρηξη πυρκαγιών. Υλικά δηλαδή που τροφοδοτούσαν τις πυρκαγιές. Υπήρξαν όμως και μεγάλες πυρκαγιές, που σημάδεψαν σκληρά το Διδυμότειχο και άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στην πόλη.

Ο θάνατος του Σπυρίδωνος Μαρινάτου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1080734/gallery/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-spyridwnos-marinatoy

*Ο Σπυρίδων Μαρινάτος περπατάει στην Ανασκαφή του Ακρωτηρίου, στη λεγόμενη από τον ίδιο «οδό Τελχίνων».

Της κ. ΕΛΕΝΗΣ ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗ*

Ο καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπυρίδων Μαρινάτος γεννήθηκε στις 17 Απριλίου 1901 στο χωριό Κοντογεννάδα κοντά στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς.  Ήταν ένα παιδί από ταπεινή οικογένεια. Πάντα όμως έτρεφε μεγάλη αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα του. Σε εκείνο τον τόπο τελείωσε το σχολείο και μετά ήρθε στην Αθήνα για πανεπιστημιακές σπουδές. Το 1921 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μετά, με υποτροφία του Ιδρύματος Humboldt συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας Berlin και Halle από το 1927 έως το 1929. Στη Γερμανία είχε την τύχη να διδαχθεί Αρχαιολογία και Κλασική Φιλολογία από σπουδαίους επιστήμονες εκείνης της εποχής, μεταξύ των οποίων ήταν οι Wilamovitz, Karo, Rodenwaldt και άλλοι.
Η παραμονή του Μαρινάτου στη Γερμανία πιθανώς επέδρασε καταλυτικά όχι μόνο στη διαμόρφωση της επιστημονικής σκέψης του, των απόψεών του για την τέχνη και τον πολιτισμό, αλλά και στην αισθητική και στις κοινωνικές αξίες του. Κατ’ ουσίαν διαμόρφωσε τη συμπεριφορά του ως πολίτη και τη δράση του ως αρχαιολόγου του πεδίου και αργότερα ως ακαδημαϊκού.

Η Ρωσική κατοχή στο Διδυμότειχο, το 1878

*Το Διδυμότειχο του 1898

*Γνωστή ως "Δεύτερη Ρωσία"

*Άγνωστη επιστολή των ιερέων

*Καταστροφές χωριών 

από τους Τούρκους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878 είναι γνωστό και γενικώς αποδεκτό, ότι έθαψε όλες τις ελπίδες, που μπορούσαν να έχουν οι υπόδουλοι Έλληνες για την απελευθέρωση από τους Ρώσους. Αντίθετα μάλιστα, όταν οι Ρώσοι κατέλαβαν τη Θράκη, η κατάσταση εκτραχύνθηκε γιατί άρχισαν να στηρίζουν απροκάλυπτα τη βουλγαρική κυριαρχία με κάθε μέσον θεμιτό και αθέμιτο.
Η ρωσική κατοχή, γνωστή στους παλαιούς ως "Δεύτερη Ρωσία" γιατί υπήρξε ρωσική κατοχή και το 1829, είχε τις συνέπειές της και στο Διδυμότειχο, όπου οι Βούλγαροι προσπαθούσαν να αποσπάσουν χωριά της περιοχής και να τα εντάξουν στην δική τους σχισματική εκκλησία.
Το Διδυμότειχο κατελήφθη από τους Ρώσους τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 1878 και φαίνεται πώς αποτέλεσε έδρα σημαντική στρατιωτικής δύναμης. Οι Ρώσοι μπήκαν στο Διδυμότειχο ημέρα Πέμπτη, στις 8 το βράδυ. Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα της εφημερίδας της Κωνσταντινούπολης "Βυζαντίς" (27 Ιανουαρίου 1878) ένα απόσπασμα Ρώσων εκστράτευσε στη συνέχεια εναντίον του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) όπου κατέσχεσε 140 σιδηροδρομικά βαγόνια και τρεις ατμάμαξες. Κατά τον "Νεολόγο" φαίνεται πώς η κάθοδος των ρωσικών στρατευμάτων γίνονταν παράλληλα προς το Διδυμότειχο και το Λουλέ Μπουργκάς και προ της υπογραφής της προκαταρκτικής συμφωνίας ανακωχής.

Ο Ερνέστος Τσίλλερ αποκαλύπτεται

*Μερική άποψη της Αθήνας με επίκεντρο το εργοτάξιο της Ακαδημίας Αθηνών, γύρω στο 1861, σε φωτογραφία Paul Baron des Granges.

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

Δύσκολο να φανταζόταν κανείς, έστω και λίγα χρόνια πριν, πως η υπόθεση «Έρνστ Τσίλλερ», τόσο κομβικής σημασίας για την κατανόηση της αστικής συγκρότησης της Ελλάδας, θα εμφανιζόταν και πάλι και θα άνοιγε ως μια υπόθεση δημοσίου ενδιαφέροντος με νέα στοιχεία για να θέσει μία σειρά από ερωτήματα. Η Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη, δρ Ιστορίας της Τέχνης και επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης (1984-2018), φέρνει τον καρπό μιας μεγάλης έρευνας πάνω στον τσιλλερικό κόσμο και με τη δημοσίευση των «Αναμνήσεων» του Γερμανού αρχιτέκτονα, μας θέτει ενώπιον αδιάσειστων τεκμηρίων.
Η προσωπικότητα του Σάξονα αρχιτέκτονα, ενός ανθρώπου γαλουχημένου με τις αρχές του γερμανικού κόσμου των δεκαετιών 1840 και 1850 (με άγουρες μνήμες ακόμη και από την επανάσταση του 1848 και τον Κριμαϊκό Πόλεμο), μας προσφέρεται μέσα από την αυτοβιογραφική γραφή του. Αλλά είναι και μέσα από τις επιστολές των θυγατέρων του Ναταλίας και Ιωσηφίνας, στις αρχές του 20ού αιώνα, στην αδελφή του Τσίλλερ στο Ομπερλέσνιτς της Σαξονίας και του ξενιτεμένου στις ΗΠΑ γιου του Οτο προς τον πατέρα του, το 1917, που αποκαλύπτεται η δυσμενής θέση στην οποία είχε περιέλθει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. 
Η Μαριλένα Κασιμάτη υποτάσσει το υλικό της πλήρως και το ανασκαλεύει δεξιοτεχνικά, αρχίζοντας την αφήγησή της από το... τέλος, μιλώντας για την κατάληξη του Τσίλλερ (1923) σε πτωχοκομείο κατεστραμμένου πλέον οικονομικά. Υπάρχουν πολλές πτυχές της ζωής του που αποκαλύπτονται ή διαφαίνονται από τις δικές του επιλεκτικές περιγραφές, αλλά αυτό που μοιάζει να έχει μεγαλύτερη σημασία ακόμη και από τα γοητευτικά στοιχεία μιας ρομαντικής ιστόρησης είναι οι βαθμίδες γνώσης και ενδιαφέροντος γύρω από τον ίδιο τον Τσίλλερ τα τελευταία 120 και πλέον χρόνια.

Η Στρατιά του Έβρου. Έμεινε το 1923 αχρησιμοποίητη... Τραύμα στις εθνικές προσδοκίες

*Παρέλαση ευζώνων ενώπιον του υποστράτηγου Θεόδωρου Πάγκαλου κάπου στον Έβρο.
Φωτογραφία Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η πρόσφατη επέτειος των 100 χρόνων απελευθέρωσης της Θράκης, που δεν τιμήθηκε όπως έπρεπε λόγω των περιορισμών της πανδημίας του κορονοϊού, με τις επιμέρους εκδηλώσεις, έφερε στο προσκήνιο πτυχές της νεώτερης ιστορίας της περιοχής. Μία από τις πτυχές αυτές αφορούσε τη δημιουργία της Στρατιάς του Έβρου στα τέλη του 1922 με τα μέσα του 1923.
Τη Στρατιά αυτή συνοδεύει πάντα το παράπονο, ότι ενώ ετοιμάσθηκε να ξαναπάρει πίσω τουλάχιστον την Ανατολική Θράκη, δεν της επέτρεψαν οι Σύμμαχοι και ο ίδιος ο Βενιζέλος μαζί με την επαναστατική κυβέρνηση του 1922 να επιχειρήσει αυτή την τόσο αναμενόμενη ανακατάληψη. Δηλαδή δεν δοκιμάσθηκε σε πραγματικές συνθήκες πολέμου, όπως επιθυμούσαν πολλοί στην Ελλάδα τότε αν και εθεωρείτο ετοιμοπόλεμη, 
Η Στρατιά του Έβρου, άρχισε να σχηματίζεται  το χειμώνα του 1922 με βάση τα υπολείμματα του στρατού, που πολέμησε και ηττήθηκε στη Μικρά Ασία και ενώ ήδη με απαίτηση των Μεγάλων Δυνάμεων (συνθήκη Μουδανιών) είχε εκκενωθεί η Ανατολική Θράκη από τον αυτόχθονα ελληνικό πληθυσμό της μέσα σε 15 μέρες και υπό δραματικές καιρικές συνθήκες! (Για την εκκένωση, βλέπετε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2017/03/1922.html).
Η επιτυχία το σχηματισμού νέου δυναμικού στρατού στον Έβρο αποδίδεται στις οργανωτικές και επιτελικές ικανότητες του υποστράτηγου Θεόδωρου Πάγκαλου, ο οποίος οργάνωσε μεταξύ άλλων και την παραπομπή και εκτέλεση των Έξι, που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την Μικρασιατική Καταστροφή. Στην κυβέρνηση της Επανάστασης του 1922 είχε αναλάβει το υπουργείο Στρατιωτικών. Στον ίδιο αποδίδεται και η πρόθεση αλλά και η ετοιμότητα αυτής της Στρατιάς να επιτεθεί στην Ανατολική Θράκη με στόχο να καταλάβει ακόμα και την Κωνσταντινούπολη!!! 

Η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1078562/gallery/epikairothta/ellada/h-apeley8erwsh-ths-dytikhs-8rakhs

*Είσοδος του υποστρατήγου Κωνσταντίνου Μαζαράκη-Αινιάν στην Αλεξανδρούπολη.

Του κ. ΑΛΕΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ*

Στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι, με συντονισμένες ενέργειες, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Έλληνας πολιτικός αντιπρόσωπος στην προσωρινή γαλλοκρατούμενη Συμμαχική Διοίκηση της Δυτικής Θράκης (Thrace Interalliée), Χαρίσιος Βαμβακάς, έδιναν σκληρή μάχη για την εκχώρηση της Θράκης στην Ελλάδα κατά το πρώτο ήμισυ του 1919. 
Όπως είχαμε επισημάνει σε προηγούμενο άρθρο («Κ», 20.10.2019), ειδικά ο Βαμβακάς, έμπειρος διπλωμάτης και στενός συνεργάτης του Έλληνα πρωθυπουργού, κατάφερε, σε μικρό χρονικό διάστημα, να προωθήσει αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Ελλάδας στη Δυτική Θράκη κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους των κατοίκων της περιοχής. Με την υποστήριξη του γενικού κυβερνήτη της διασυμμαχικής διοίκησης στρατηγού Σαρπί, κατόρθωσε να αναδείξει την Ελλάδα ως μελλοντική προστάτιδα δύναμη της περιοχής, αποκαθιστώντας τις διαταραγμένες πολιτικές και πληθυσμιακές ισορροπίες, που είχαν συντελεστεί επί βουλγαρικής κατοχής της Δυτικής Θράκης (1913-1918).
Κύριος αντίπαλος της ελληνικής προσάρτησης της Θράκης υπήρξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποστήριζαν με εμμονή την εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο. Όπως φαίνεται, είχε αναπτυχθεί ένα ισχυρό και αποτελεσματικό λόμπι στην Ουάσιγκτον αλλά και στο Παρίσι υπέρ της διατήρησης των βουλγαρικών συνόρων του 1913. Το λόμπι αυτό υποστηριζόταν από τους προτεσταντικούς ιεραποστολικούς κύκλους και ιδίως από τους Βουλγαροαμερικανούς προτεστάντες, ενώ κύριοι χρηματοδότες του ήταν οι Βούλγαροι μεγαλέμποροι καπνού και οι Αμερικανοί συνέταιροί τους, παραδοσιακοί ανταγωνιστές των ελληνικών οικονομικών συμφερόντων στη Θράκη. Αρωγός των βουλγαρικών διεκδικήσεων υπήρξε ο Αμερικανός πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον που συνδεόταν προσωπικά με το βουλγαρικό λόμπι, αφού η αδελφή της συζύγου του, είχε νυμφευθεί τον Βούλγαρο πρέσβη στη Ουάσιγκτον.

Η ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ      https://www.kathimerini.gr/1077618/gallery/epikairothta/politikh/h-idrysh-ths-neas-dhmokratias

*20.6.1975. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου (δεξιά) συνοδεύουν τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο. Πέντε χρόνια αργότερα, με 183 ψήφους ο Καραμανλής μεταπήδησε στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

46 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1974, ενώ είχε ήδη επιτραπεί η επαναλειτουργία των πολιτικών κομμάτων και είχε δρομολογηθεί η ταχεία διενέργεια εκλογών, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοίνωσε την ίδρυση νέου πολιτικού κόμματος. Η Νέα Δημοκρατία θα αποτελέσει τον κύριο πολιτικό σχηματισμό της φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς στις επόμενες δεκαετίες έως και τις ημέρες μας.

Βέβαια, η οριστική μορφή της ελληνικής Κεντροδεξιάς είχε διαμορφωθεί με την προγενέστερη Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) του 1956: η ΕΡΕ ήταν ένα συμπαγές κόμμα (και όχι μια χαλαρή ένωση τάσεων και προσωπικοτήτων όπως ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλ. Παπάγου), ικανό να επιβιώσει των προσπαθειών των αντιπάλων του να το διασπάσουν (1958), ακόμη και της αλλαγής ηγεσίας το 1963· εξέφραζε μια σαφή ιδεολογική τάση, την ανάγκη για προσαρμογή στις μεθοδολογίες της σύγχρονης δυτικής διακυβέρνησης και ιδίως το παρεμβατικό κράτος· και η ηγετική ομάδα της ΕΡΕ ήταν περίπου η ίδια με της Νέας Δημοκρατίας.

Εκατό χρόνια ελευθερίας της Θράκης- Μια διαδικτυακή συζήτηση

         Μάθε τα πιο σημαντικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν για την απελευθέρωση του Διδυμοτείχου, σε μια εφ' όλης της ύλης ενημερωτική συζήτηση με τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Παντελή Αθανασιάδη. Tην συζήτηση συντονίζει ο Ιωάννης Σαρσάκης , συγγραφέας και Μέλος ΔΣ του Δήμου Διδυμοτείχου.

          Το ενημερωτικό πρόγραμμα είναι μια πρωτοβουλία του Δήμου Διδυμοτείχου με σκοπό την ενημέρωση των δημοτών για την ιστορία και γεγονότα που συνέβαλλαν στην απελευθέρωση.

          Η παρακολούθηση είναι ελεύθερη και το πρόγραμμα μεταδόθηκε ζωντανά στις 12:30 την Κυριακή 17 Μαΐου στην σελίδα του Δήμου στο Facebook.

Η επανάσταση των Πομάκων κατά των Ρώσων, το 1878

*Δημόσιος απαγχονισμός Βούλγαρου αντάρτη (χαϊντούτ) το 1877 σε δρόμο της Αδριανούπολης

*Εξέγερση από το Νευροκόπι, 

έως "δυσμόθεν του Διδυμοτείχου"

*Οι αείποτε μνήμονες 

της ελληνικής αυτών καταγωγής

*Αγγλικό ενδιαφέρον για Πομάκους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Πολλές πτυχές της ιστορίας της Θράκης διαχρονικά, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς και δεν έχουν φωτισθεί επιστημονικά. Μία από τις πτυχές αυτές, αφορά τους Πομάκους και τον απελπισμένο αγώνα τους εναντίον των Βουλγάρων και των Ρώσων κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, που τερματίσθηκε με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου η οποία υπεγράφη το Μάρτιο του 1878 και τα πολιτικά της αποτελέσματα ανεστάλησαν με το συνέδριο του Βερολίνου το καλοκαίρι του ίδιου έτους.
Μία ασύμμετρη και απρόβλεπτη εξέλιξη για τους Ρώσους νικητές σημειώθηκε, εξαιτίας της στάσης των Βουλγάρων, που ξαφνικά άρχισαν να συμπεριφέρονται ως κατακτητές και να κακοποιούν Έλληνες και Μουσουλμάνους.  
Πολλοί Τούρκοι, όταν τα Ρωσικά στρατεύματα άρχισαν να προσεγγίζουν τα εδάφη της Θράκης, θέλοντας να αποφύγουν την εκδικητικότητα των Βουλγάρων, όσοι μάλιστα δεν μπόρεσαν να καταφύγουν στην Κωνσταντινούπολη επειδή κόπηκε η σιδηροδρομική επικοινωνία, ανέβηκαν στα απρόσιτα ορεινά χωριά της Ροδόπης. Εκεί Πομάκοι, αλλά και ξεσπιτωμένοι Τούρκοι καθώς και λιποτάκτες, δημιούργησαν ένα ενιαίο μέτωπο κατά των Ρώσων και Βουλγάρων.

1974: Η πράξη νομιμοποίησης του ΚΚΕ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1076516/gallery/epikairothta/politikh/h-pra3h-nomimopoihshs-toy-kke

*Με το ν.δ. 59/1974 νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ (και στις δύο συνιστώσες του). Στη φωτ., αριστερά οι δύο βουλευτές του ΚΚΕ εσ. Λεωνίδας Κύρκος και Μπάμπης Δρακόπουλος και δεξιά οι πέντε βουλευτές του ΚΚΕ Μίνα Γιάννου, Χαρ. Φλωράκης, Γρ. Φαράκος, Κώστας Κάππος και Δημ Γόντικας.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

Το ν.δ. (νομοθετικό διάταγμα) 59/1974 συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα στις πιο σημαντικές στιγμές της μεταπολίτευσης. Με δύο μόλις άρθρα και μόνον 209 λέξεις, νομιμοποίησε το ΚΚΕ (και στις δύο συνιστώσες του) και γενικότερα όλα τα πολιτικά κόμματα. Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία εάν αναλογισθεί κανείς ότι το ν.δ. 59/1974 προέρχεται από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δηλαδή από τον «αστικό» πολιτικό κόσμο, σε μια εποχή κατά την οποία η Αριστερά δεν ήταν σε θέση να επιβάλει την πολιτική της παρουσία.
Το ν.δ. 59/1974 «σημάδεψε» τη μεταπολίτευση και τη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας για περισσότερους λόγους. Πρώτα απ’ όλα, με τη νομιμοποίηση και την επαναλειτουργία όλων των πολιτικών κομμάτων αποκατέστησε μία από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για τη λειτουργία της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας, η οποία δεν νοείται χωρίς πολιτικά κόμματα. Πέραν όμως τούτου, «έριξε την αυλαία» στον δεύτερο εθνικό διχασμό, νομιμοποιώντας τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς. Ταυτόχρονα, το ν.δ. 59/1974 έθεσε τέλος και στη μακρόχρονη πρακτική της δίωξης του πολιτικού αντιπάλου, η οποία «στιγμάτισε» την πολιτική μας ιστορία από το «κατοχυρωτικό» του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και το «ιδιώνυμο» του Ελευθέριου Βενιζέλου μέχρι την αντίστοιχη νομοθεσία του εμφυλίου πολέμου και των μετεμφυλιακών χρόνων.
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το ν.δ. 59/1974 μας υπενθυμίζει πώς πρέπει να γίνονται οι μεγάλες τομές στη συνταγματική και πολιτική μας ιστορία: Νηφάλια, με λίγες λέξεις και με σεβασμό στον πολιτικό αντίπαλο.

Θρακιώτες πρόσφυγες στα Κύθηρα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

*Επάνω στην κορυφή είναι η Χώρα Κυθήρων

  Ο φίλος Γιώργος Λαμπρόγλου, μου υπέδειξε το άρθρο που ακολουθεί, δημοσιευμένο το Μάιο του 2009,  στην εφημερίδα "Κυθηραϊκά" (φ. 236). Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον κείμενο, που σχετίζεται με τις πτυχές του "Μαύρου Πάσχα" των Θρακών και τους φοβερούς διωγμούς των Νεοτούρκων κατά των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης κυρίως. Αφορά κυρίως διωγμένους κατοίκους του σημερινού Πυθίου (πρώην Κούλελι Μπουργκάς). 

Γράφει η κ. Ελένη Χάρου - Κορωναίου

  Εις το ληξιαρχικό βιβλίο του ενοριακού ναού Εσταυρωμένου Χώρας Κυθήρων των ετών 1915- 1950 είναι καταχωρημένη η παρακάτω πράξη: «Κύθηρα την ἡμέραν εἰκοστήν πέμπτην τοῦ μηνός Ἰανουαρίου τοῦ ἕτους χιλίων ἑννεακοσιοστοῦ δεκάτου πέμπτου, δυνάμει του ἰσχύοντος νόμου ὁ ὑπογεγραμμένος ἐφη­μέριος τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ κειμένης ἐν τῆ πόλει πρωτευούση τῆς νή­σου Κυθήρων διαδηλοῖ ὅτι ἐνεφανίσθη ὁ κ. Στρατῆς Δανελάκης πρόσφυξ, ἐτών τριάκοντα, γεν­νημένος εἰς χωρίον Κουλελή Βουργά, (σ.σ. η σωστή ονομασία του Πυθίου επί Τουρκοκρατίας ήταν Κούλει Μπουργκάς) ἐπαρχίας Δυμότιχων και κάτοικος προσωρινώς εἰς ταύτην τήν πόλιν, ὄστις τῶ ἐπαρουσίασε βρέφος θηλυκοῦ φύλ­ου, ἐκδηλών ὄτι τό αὐτό νήπιον ἐγεννήθη ἐκ τῆς συζύγου του Ξανθής, θυγατρός Ἰωάννου Μιχαλάκη έτών τριάκοντα….τοῦ ὀποίου ἐδόθη τό ὄνομα Πίνα ἀπό τήν ἀνάδοχον Μάρθα Λαμπράκη- Ρίζου….».
  Το Φεβρουάριο του ί­διου έτους «…ἐνεφανίσθη ὀ κ. Δημήτριος Μπουτσόκλους, πρόσφυξ ἐτών εἵκοσι γεννημένος εἰς χωρίον Κουλελή Βουργά ἐπαρχίας Δημότιχων….» ο οποί­ος παρουσίασε βρέφος αρσενι­κό που γεννήθηκε από τη γυναί­κα του Σαραντούλα Χατζόου και το ονόμασαν Λάμπρο, με ανάδοχο την Καρυοφυλιά Δημολάου. 

«Το πιο λεβέντικο βιβλίο του Ράλλη»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1076274/gallery/politismos/vivlio/to-pio-leventiko-vivlio-toy-rallh

*«Το βιβλίο εγράφη μεσούσης της Επταετίας και τεκμηριωμένα απέκρουσε το κυρίαρχο τότε αφήγημα του καθεστώτος για τη “φαυλοκρατία” που προηγήθηκε της δικτατορίας και που έπρεπε να καταλυθεί», γράφει ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας.

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ι. ΡΑΛΛΗ

Η αλήθεια για τους Έλληνες πολιτικούς

Εισαγωγικό σημείωμα: Κώστας Τασούλας

Εκδ. Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία (ανατύπωση της έκδοσης του 1971), Αθήνα, 2020

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

Πρόσφατα συμπληρώθηκαν 53 χρόνια από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Εχει ιδιαίτερη αξία η πρωτοβουλία του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων να επανεκδώσει το βιβλίο, με το οποίο ο Γεώργιος Ράλλης προσπάθησε να υπερασπιστεί την τιμή των Ελλήνων πολιτικών στο μέσο της απριλιανής δικτατορίας.
Το βιβλίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρώτα απ’ όλα, η έκδοσή του το 1971 αποτελούσε μια πράξη αντίστασης, ίσως λιγότερο ηχηρή αλλά πάντως ηρωική, απέναντι στο δικτατορικό καθεστώς. Έχει λοιπόν απόλυτο δίκιο ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κώστας Τασούλας, όταν αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ότι είναι «το πιο λεβέντικο βιβλίο του Ράλλη, ναι λεβέντικο, γιατί εγράφη μεσούσης της Επταετίας και τεκμηριωμένα απέκρουσε το κυρίαρχο τότε αφήγημα του καθεστώτος για τη “φαυλοκρατία” που προηγήθηκε της δικτατορίας και που έπρεπε να καταλυθεί».

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ" ΤΟΥ ΠΤΕΡΑΡΧΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΠΑΛΕ

          Στις 8 Μαρτίου 2020 δημοσιεύθηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ άρθρο του καθηγητή Πανεπιστημίου Ευάνθη Χατζηβασιλείου με τίτλο "Ο Αττίλας ΙΙ και η στάση της Ελλάδας". Το άρθρο αναδημοσιεύθηκε στην παρούσα ιστοσελίδα στις 13 Μαρτίου.

          Για το συγκεκριμένο άρθρο, ο πτέραρχος ε.α. Παναγιώτης Μπαλές, Αρχηγός του Σχηματισμού των Φάντομ που δεν πέταξαν για Κύπρο, το 1974, δίνει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα του 1974, με επιστολή του προς την εφημερίδα.

          Κατά καθήκον δημοσιεύουμε εδώ την επιστολή αυτή. 

Η  ΑΠΑΝΤΗΣΗ  ΣΤΟ  ΑΡΘΡΟ  ΤΗΣ  "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ" ΤΟΥ  ΠΤΕΡΑΡΧΟΥ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ  ΜΠΑΛΕ

ΠΡΟΣ: Την Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Παπάγου, 7 Απριλίου 2020 

Κύριε Διευθυντά,

Ο ισχυρισμός του  Καθηγητού Ιστορίας στο ΕΚΠΑ  κ. Ευάνθη Χατζηβασιλείου, ότι δήθεν υπήρχε “αδυναμία δράσεως των ελληνικών α/φών  ΡΗΑΝΤΟΜ, στην διάρκεια της εισβολής………’” (σσ: ουδέν βεβαίως ανακριβέστερον αυτού), που διετύπωσε  σε άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε κάτω από εντυπωσιακή φωτογραφία ΡΗΑΝΤΟΜ σε πτήση  – προφανώς για την διέγερση της συνειρμικής μνήμης των Ελλήνων πολιτών – στην έγκριτη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 8ης  Μαρτίου 2020, έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, αν όχι και την οργή τους, των οκτώ (8) τουλάχιστον πληρωμάτων ΡΗΑΝΤΟΜ –  δηλ. δέκα έξι (16) ευυπόληπτων  σήμερον πολιτών, και πλήθους άλλων, πρώην  πιλότων και τεχνικών της Μοίρας ΡΗΑΝΤΟΜ.  Είναι δε τα ίδια αυτά οκτώ πληρώματα, που η τότε Ηγεσία της ΠΑ (ήτοι Αρχηγός ΓΕΑ ο  Πτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου και Αρχηγός ΑΤΑ ο Πτέραρχος Περικλής  Οικονόμου), είχε αναθέσει, στις 22 Ιουλίου 1974, στην Φάση δηλ. του Αττίλα  Ι, την  ΑΠΟΣΤΟΛΗ  εξουδετέρωσης των εχθρικών δυνάμεων του προγεφυρώματος, δηλ. ανάθεση πολεμικής επιχείρησης  κατά του  Αττίλα Ι.  

Εβδομάδα των Παθών στο Φανάρι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1075566/gallery/epikairothta/kosmos/evdomada-twn-pa8wn-sto-fanari

*Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας στο σύνθρονο του πατριαρχικού ναού του Αγίου Γεωργίου. Τη Μεγάλη Πέμπτη του 1965, ενώ χοροστατούσε στη Θεία Λειτουργία, οι τουρκικές αρχές επιχείρησαν να αρχίσουν οικονομικό έλεγχο στο Πατριαρχείο, τον οποίο διενήργησαν τελικά λίγες ημέρες αργότερα. ΑΡ. Γ. ΠΑΝΩΤΗΣ, «ΠΑΥΛΟΣ ΣΤ΄ - ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ Α΄ , ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΙ», ΕΚΔ. ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΡΩΠΗΣ ΔΡΑΓΑΝ.

Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ*

Κοινό στοιχείο των πολιτικά αδύναμων τουρκικών κυβερνήσεων συνασπισμού της περιόδου 1964-1965 ήταν η δυσαρέσκεια με την τροπή που είχε λάβει το Κυπριακό μετά τη νέα όξυνση του ζητήματος αυτού. Από διπλωματικής σκοπιάς, η Αγκυρα αισθανόταν σε μειονεκτική θέση έναντι της Ελλάδας στην Κύπρο, καθώς ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν κυρίαρχος της κατάστασης και των πολιτικών εξελίξεων, ιδίως μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1960 και την εφαρμογή των δεκατριών σημείων. 
Αν και η Τουρκία επικαλούνταν τα δικαιώματά της ως εγγυήτρια δύναμη, η ελληνική πλευρά έχαιρε της υποστήριξης της πλειοψηφίας των κρατών-μελών του ΟΗΕ, με αποτέλεσμα δύο φορές (1964 και 1967) να αποσοβηθεί η τουρκική απόβαση στο νησί.
Το Κυπριακό είχε καταστεί βολικό σημείο αναφοράς και εθνικής συσπείρωσης προκειμένου να στραφεί η προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης μακριά από τα σοβαρά εσωτερικά πολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα της Τουρκίας. Ο κομματικός ανταγωνισμός ωθούσε σε πλειοδοσία παροξυσμού, αδιαλλαξίας και φανατισμού εναντίον σε οτιδήποτε ελληνικό. Κοινός στόχος του κεμαλικού πολιτικού κατεστημένου ήταν η εισβολή του τουρκικού στρατού στην Κύπρο και η διχοτόμησή της νήσου ακόμη και αν αυτό σήμαινε πολεμική σύρραξη με την Ελλάδα.
Απόρροια της πολεμοχαρούς αυτής στάσης υπήρξε η διεθνής απομόνωση της Τουρκίας, καθώς η Άγκυρα παρουσίαζε την Ουάσιγκτον ως υπεύθυνη για την παρεμπόδιση μιας δυναμικής παρέμβασής της στο Κυπριακό. Πράγματι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζόνσον είχε προειδοποιήσει τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού στις 5 Ιουνίου 1964 εναντίον μιας εισβολής στην Κύπρο, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα του δεν θα επενέβαινε σε περίπτωση σοβιετικής εμπλοκής που ενδεχομένως θα προκαλούσε μια τέτοια ενέργεια.

Το άγνωστο ψήφισμα του λαού του Δεδέαγατς το 1913, εναντίον της δεύτερης Βουλγαρικής κατοχής

*Η οδός του Δημοτικού Κήπου. Κάπου εδώ κοντά, έγινε το πάνδημο συλλαλητήριο του 1913. Καρτ ποστάλ από τα Τουρκικά κρατικά αρχεία.  

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι μέρες του καλοκαιριού του 1913 για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης, που ακόμα ονομάζονταν Δεδέαγατς, είχαν ταχύτατες εναλλαγές συναισθημάτων, για τους κατοίκους του, που προκαλούσαν ίλιγγο και απελπισία. 
Υπήρξε πρώτα η χαρά της απελευθέρωσης από τον Τουρκικό ζυγό το 1912, αλλά από τα Βουλγαρικά στρατεύματα, που όμως τότε ήταν συμμαχικά με την Ελλάδα. Γρήγορα όμως οι βαρβαρότητες των Βουλγάρων στρατιωτών προς τους Έλληνες, μετέβαλαν τη χαρά σε απελπισία. Τα γεγονότα εξελίσσονταν πολύ γρήγορα. Το καλοκαίρι του 1913 βρήκε τους πρώην συμμάχους να αντιμάχονται στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, με τους Έλληνες να νικάνε τους Βουλγάρους σε όλα τα πεδία των μαχών και να απελευθερώνουν τις περιοχές, που ήταν ελληνικές και αλύτρωτες.
Όμως οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων και τα συμφέροντά τους που διακυβεύονταν οδήγησαν τα γεγονότα σε νέες δυσάρεστες εξελίξεις.   
Οι Μεγάλες Δυνάμεις, που συνεδρίαζαν στο Βουκουρέστι για να επιτευχθεί ειρήνη στα Βαλκάνια, άρχισαν να σκέφτονται να παραχωρήσουν την Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Οι πληροφορίες, που έφταναν ήταν ανησυχητικές.  Ήδη οι κάτοικοι της περιοχής είχαν δοκιμάσει την πρώτη Βουλγαρική κατοχή, από τα τέλη του Οκτωβρίου 1912 όταν οι Βούλγαροι κατανικώντας τους Τούρκους είχαν καταλάβει τη Θράκη και την Δυτική και μεγάλο μέρος της Ανατολικής με την Αδριανούπολη. Βέβαια τον Ιούλιο του 1913 τη Δυτική Θράκη απελευθέρωσαν οι ελληνικές δυνάμεις.  Τα συναισθήματα εναλλάσσονταν...  Όμως τα πράγματα ανατρέπονταν με όσα συζητούσαν οι Μεγάλοι στο Βουκουρέστι.... Στη Δυτική Θράκη οι κάτοικοι γνώριζαν με ποιο δυνάστη είχαν να κάνουν, αφού η πρώτη Βουλγαρική κατοχή είχε συνδυασθεί με όργια είς βάρος του Ελληνισμού.

Η ιστορία της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας του Ελληνικού στρατεύματος

*Από τους κλασσικούς πίνακες του Αλ. Αλεξανδράκη για το Έπος του Σαράντα.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Τα εξημερωμένα οικόσιτα ζώα είναι φίλοι του ανθρώπου. Αυτό είναι ένα αξίωμα, που ισχύει από τους πανάρχαιους χρόνους. Η προσφορά τους προς τον άνθρωπο είναι ποικίλη και σε κάθε περίπτωση ανεκτίμητη.
Αρχίζοντας από τα ζώα συντροφιάς, περνάμε στα ζώα εργασίας, πολύτιμους βοηθούς σε κάθε περίπτωση και φτάνουμε στα ζώα τροφοδοσίας των ανθρώπων, με ανεκτίμητη προσφορά.
Τα ζώα χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε περίπτωση από τους ανθρώπους και σε πολεμικές επιχειρήσεις αποτελώντας αναπόσπαστα εξαρτήματα όλων των εκστρατειών.
Στην Ελλάδα, δόθηκε πάντα σημασία στην ύπαρξη ζώων στα στρατεύματα και είναι παρήγορο, ότι υπήρξαν στρατιωτικές υπηρεσίες που παρείχαν προστασία και περίθαλψη στα ζώα που χρησιμοποιούνταν  για τις ανάγκες των στρατιωτών και στον πόλεμο και στην ειρήνη. 
Η πρώτη στρατιωτική υπηρεσία που δημιουργήθηκε για την φροντίδα και την περίθαλψη των ζώων που χρησιμοποιούσαν οι στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας, είχε το όνομα Νοσοκομείο Προστασίας Ζώων και λειτούργησε στο Πεδίο του Άρεως υπό την αιγίδα της πριγκιπίσσης του Διαδόχου, Σοφίας. Αυτό σημαίνει ότι λογικά θα πρέπει να λειτούργησε προ του 1913.

Η επανέκδοση της «Καθημερινής»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1074450/gallery/epikairothta/ellada/h-epanekdosh-ths-ka8hmerinhs

*Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Ελένη Βλάχου στην «αίθουσα Βλάχου» κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στα γραφεία της «Κ». Από αριστερά: Λίτσα Παπαβασιλείου, Μαρία Καραβία, Ελένη Μπίστικα, Κυριάκος Κορόβηλας, Νίκος Καραμούζης, Γεώργιος Ράλλης, Βαγγέλης Μπίστικας, Μίμης Παπαναγιώτου, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Τάκης Λαμπρίας, Κωνσταντίνος Καλλιγάς, Ντίνος Τσαλόγλου.

Γράφει ο κ. ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ

Η αναστολή της εκδόσεως της «Κ» την 21η Απριλίου 1967 και η άρνηση της Ελένης Βλάχου να συνεχίσει την κυκλοφορία των εντύπων της, παρά τις απειλές και «φιλικές» συστάσεις, ήταν μία απόφαση πολιτική. Ήταν μία ηχηρότατη αποδοκιμασία εκείνης της οικτρής δικτατορίας επίορκων αξιωματικών. Και είχε ιδιαιτέρα σημασία, διότι η «Κ» υπήρξε πάντα η αυθεντική αλλά και η ανεξάρτητη φωνή της συντηρητικής παρατάξεως, στις πλέον ταραχώδεις στιγμές της Ιστορίας μας.
Ωστόσο, όταν το καθεστώς κατέρρευσε εντέλει, σε αντίθεση με τις θορυβώδεις αφίξεις ηγετών, πολιτικών, διανοουμένων από την ξένη στην Ελλάδα, η επάνοδος της Ελένης Βλάχου στην Αθήνα– ένα βραδάκι τον Αύγουστο του 1974– υπήρξε αθόρυβη και διόλου θριαμβική. «Δεν γνωρίσαμε καμιά χαρμόσυνη υποδοχή, πάντως όχι από συναδέλφους», όπως θα γράψει η ίδια.
Αυτή η «ιδιόρρυθμη» μεγάλη Κυρία της ελληνικής δημοσιογραφίας δημιουργούσε πάντα αμηχανία. Απόμακρη, όταν το επέλεγε. Δεξιά στις πεποιθήσεις της, αλλά ενίοτε άκρως αντισυμβατική. Δεν ήταν σε καμιά περίπτωση άτομο που θα μπορούσε να χειραγωγηθεί. Και αυτό δεν βόλευε κανέναν– πρωτίστως τους πολιτικούς, βεβαίως, που όμως πάντα την αντιμετώπιζαν εκόντες άκοντες με σεβασμό.

Ένα ταξίδι στους δαιδάλους της ελληνικής διπλωματίας

*Το ενδιαφέρον βιβλίο του Αριστείδη Αγαθοκλή

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

"Το ταξίδι ενός Έλληνα διπλωμάτη- Υπουργείο Εξωτερικών 1974-2009" είναι το βιβλίο του πρέσβη ε.τ. Αριστείδη Αγαθοκλή, που η ενδιαφέρουσα παρουσίασή του ενώπιον διπλωματών, πολιτικών και άλλων παραγόντων ατύχησε λόγω του εγκλεισμού μας, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού. Ωστόσο το βιβλίο δεν χάνει καθόλου από την αξία του, καθώς αποτελεί ένα αμάλγαμα ιστορικών αναμνήσεων και επίκαιρων επισημάνσεων για την βελτίωση λειτουργίας της διπλωματικής υπηρεσίας μας.

Μια από τις πρώτες τραυματικές εμπειρίες του συγγραφέα αφορούσε την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. Είχε διορισθεί Ακόλουθος Πρεσβείας στο υπουργείο Εξωτερικών στις 6 Ιουνίου 1974. Στις 15 Ιουλίου έγινε το πραξικόπημα της χούντας στην Κύπρο και στις 20 Ιουλίου ακολούθησε η τουρκική εισβολή. Και σημειώθηκε η εξαφάνιση της ηγεσίας της χούντας στις κρίσιμες εκείνες στιγμές. Το ταξίδι του Αγαθοκλή στην ελληνική διπλωματία είχε αρχίσει τότε και τερματίσθηκε το Σεπτέμβριο του 2009...