Ο θρυλικός Ιερός Λόχος

*Αλεξιπτωτιστές ιερολοχίτες έτοιμοι για ρίψη στην κατεχόμενη Σάμο, το 1943

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

           Η ονομασία «Ιερός Λόχος», ως επωνυμία στρατιωτικού τμήματος, αναφέρεται για πρώτη φορά στην Στρατιωτική Ιστορία της Ελλάδας, τον 4ον αιώνα π.χ. όταν ο Θηβαίος Στρατηγός Επαμεινώνδας με τη βοήθεια του Γοργίδα, συγκρότησε τον Ιερό Λόχο, δύναμης 300 επίλεκτων νέων, προκειμένου να αντιμετωπίσει τους Σπαρτιάτες. Οι Θηβαίοι Ιερολοχίτες ήταν οι πρωτοπόροι των Ιστορικών Ιερών Λόχων και διακρίθηκαν σε διάφορες μάχες, πολεμώντας για την υπεράσπιση της πατρίδας τους.

            Στις 3 Μαρτίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης φθάνοντας στην πόλη Φωξάνη, στα σύνορα Μολδαβίας και Βλαχίας, συγκρότησε ένοπλο σώμα, που το ονόμασε Ιερό Λόχο, σε  ανάμνηση της ηρωικής θυσίας των Θηβαίων Ιερολοχιτών. Στις 7 Ιουνίου 1821 στο Δραγατσάνι της Μικράς Βλαχίας της Ρουμανίας έγινε φονική μάχη, κατά την οποία περισσότεροι από 200 άνδρες του Ιερού Λόχου έπεσαν στο πεδίο της τιμής.

            Το 1877 οι Θηβαίοι και πάλι συγκρότησαν Ιερό Λόχο δύναμης 300 ανδρών από όλες τις τάξεις της κοινωνίας, με σκοπό να συμβάλουν στην προσπάθεια του Έθνους για την απελευθέρωση των τότε υπόδουλων αδελφών. Το 1913 από Έλληνες εθελοντές συγκροτήθηκε ο 4ος  Ιστορικός Ελληνικός Ιερός Λόχος, προκειμένου να συμμετάσχει στις πολεμικές επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου.

Ο Σπύρος Μαρκεζίνης στη Μόσχα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.kathimerini.gr/815696/article/epikairothta/ellada/o-spyros-markezinhs-sth-mosxa

*Οι προτάσεις του Σπύρου Μαρκεζίνη εντάσσονταν στην ευρύτερη προσπάθειά του να προσφέρει μια εναλλακτική προς την ΕΡΕ πολιτική στον ελληνικό αστικό χώρο.

Γράφει ο κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ*

          Προς τα μέσα του 1953, επί κυβερνήσεως Ελληνικού Συναγερμού, οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ανατολικές χώρες έδειχναν να εξομαλύνονται. Το 1953-54 συνήφθησαν μεγάλες εμπορικές συμφωνίες, πρώτα με την Πολωνία, και κατόπιν με τις βαλκανικές χώρες- πλην της Ρουμανίας και της Αλβανίας- και με την Ανατολική Γερμανία. Τον Σεπτέμβριο του 1953 η Μόσχα απέστειλε πρεσβευτή στην Αθήνα και τον Μάιο του 1954 αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις με τη Σόφια.

          Αυτό το «ανατολικό άνοιγμα» αντικατόπτριζε τις προσωπικές αντιλήψεις του Σπύρου Μαρκεζίνη, υπουργού Συντονισμού στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπάγου έως την άνοιξη του 1954, σχετικά με τη φύση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στην τρίτομη «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος», ο ίδιος αναφέρει ότι, ως υπουργός Συντονισμού, σχεδίαζε να πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Μόσχα, που θα συνέβαλλε στην «οριστική κατοχύρωση της εσωτερικής ειρήνης και στην ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της Ελλάδος». Ωστόσο, συνεχίζει, ο Παπάγος διαφώνησε με το ταξίδι εκείνο, αδυνατώντας να υπερβεί το παρελθόν του Εμφυλίου Πολέμου και να υιοθετήσει τελικά την πολιτική της λήθης που προωθούσε ο Μαρκεζίνης.

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Η ΗΡΩΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ, 13-30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1922

*Στο κέντρο ο συνταγματάρχης Δημήτριος Θεοτόκης. Δεξιά ο επιτελάρχης Γ. Κορτζάς 

(Αρχείο Ιφιγένειας Κορτζά- Τηλιακού)

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

          Τον Αύγουστο του 1922 η Στρατιά Μικράς Ασίας, αποτελούμενη από τα Α΄, Β΄ και Γ΄ Σώματα Στρατού και την Ανωτέρα Γενική Στρατιωτική Διοίκηση, κατείχε αμυντικά την γραμμή, που άρχιζε από την Κίο της Προποντίδας, προχωρούσε Ανατολικά του Εσκί Σεχίρ [Δορύλαιο] και Αφιόν Καρά Χισάρ. Η γραμμή Νότια του Αφιόν Καρά Χισάρ έκαμπτε προς Δυσμάς, ακολουθώντας τη δεξιά όχθη του ποταμού Μαιάνδρου και κατέληγε στις εκβολές του στο Αιγαίο Πέλαγος. Το μήκος της γραμμής αυτής άμυνας ανερχόταν σε 700 χιλιόμετρα.

          Η Ανεξάρτητη Μεραρχία υπαγόταν στο Γ΄ Σώμα Στρατού και κατείχε τον τομέα από το Σεγίτ Γκαζί έως το Ακ Ιν, Ανατολικά της Κιουτάχειας, με αποστολές άμυνας και προκάλυψης σε εδάφη τακτικής σημασίας. Επειδή οι αποστάσεις από τα κέντρα εφοδιασμού ήταν μεγάλες, οι άνδρες της Ανεξάρτητης Μεραρχίας, όπως και των περισσότερων Μεραρχιών, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα από κακή διατροφή, ελλιπή ιματισμό και κακή υπόδηση. Επιτόπιοι πόροι δεν υπήρχαν, γιατί η γη στη γραμμή του μετώπου παρέμεινε ακαλλιέργητη.

          Η εφαρμοζόμενη παθητική άμυνα για μεγάλο χρονικό διάστημα, η διαρκής αμυντική οργάνωση του εδάφους, η ασφάλεια των απομακρυσμένων εδαφών της Μικράς Ασίας με πλείστα όσα προβλήματα είχαν επηρεάσει δυσμενώς το ηθικό των Αξιωματικών και Οπλιτών. Η όλη κατάσταση επιδεινώνονταν από τις διάφορες πολιτικές και καθεστωτικές διαμάχες, που συνέχιζαν να ταλαιπωρούν την Ελλάδα από το 1915 και είχαν συντελέσει στη μείωση της μαχητικότητας και αγωνιστικότητας του Ελληνικού Στρατού, που βρισκόταν σε εκείνο το αφιλόξενο μέτωπο.

Κάτω από τη μύτη των Γερμανών

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://www.kathimerini.gr/812468/article/politismos/vivlio/katw-apo-th-myth-twn-germanwn

*Η «ομάδα της απαγωγής» του Γερμανού στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο Στάνλεϊ Μος είναι καθιστοί στο κέντρο, περιτριγυρισμένοι από τους Κρητικούς αντάρτες.

WES DAVIS

Επιχείρηση «Αριάδνη»

μετ.: Αντώνης Καλοκύρης

εκδ. Πατάκη

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΔΑΒΒΕΤΑΣ

            Ήταν νέοι με αριστοκρατική ή αστική καταγωγή. Ήταν όμορφοι σαν αστέρες του Χόλιγουντ, ήταν ριψοκίνδυνοι, ρομαντικοί, τυχοδιώκτες, όλοι με κλασική παιδεία και αναγεννησιακή αντίληψη για τον εφήμερο κόσμο μας. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν να υπηρετούν στην Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE) της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

            Το γεγονός ότι είχαν σπουδάσει Ιστορία ή Αρχαιολογία και γνώριζαν τα αρχαία ελληνικά, τους έκανε δύο φορές χρήσιμους για τους σκοπούς της υπηρεσίας στη γερμανοκρατούμενη Ελλάδα. Οι περισσότεροι χρησιμοποιήθηκαν στη μυστική επιχείρηση «Αριάδνη», υλοποιώντας την απόφαση του συμμαχικού στρατηγείου για την άλωση του «Φρουρίου Κρήτη», δηλαδή τον έλεγχο της Μεγαλονήσου ως κομβικό σημείο της Μεσογείου και θέση υποστήριξης κάθε επιθετικής ενέργειας προς την κατεχόμενη Ευρώπη.

Μεγάλη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για τα 95α «Ελευθέρια» της Θράκης

*Η θέα προς την Πλατεία Ναυαρίνου, από τα γραφεία της Θρακικής Εστίας Θεσσαλονίκης

*Οργανώθηκε από τη Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης

*Κεντρικό θέμα η Κοινοβουλευτική Ιστορία της Θράκης

*Ομιλητής ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης τίμησε με μεγάλη συμμετοχή Θρακιωτών και φίλων της Θράκης τα 95^α «Ελευθέρια» της Θράκης με ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσά της (Πλατεία Ναυαρίνου 18) την Τετάρτη 13 Μαΐου, ενώ την επομένη το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση θρακικών χορών και μουσικής υπό τις οδηγίες του χοροδιδάσκαλου Δήμου Πραντσίδη.

                Η εκδήλωση των «Ελευθερίων» άρχισε με χαιρετισμό του προέδρου της Θρακικής Εστίας Γιώργου Γκιρτζημανάκη και ακολούθησε η χορωδία Διδυμοτείχου και Θρακικής Εστίας με πρώτο τραγούδι τον ΄Υμνο του Διδυμοτείχου. Ακολούθησαν διάφορα άλλα τραγούδια σημαντικών Ελλήνων συνθετών.

*Η χορωδία

                Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Θρακιώτης δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης και άγνωστες πτυχές της».

                Είπε συγκεκριμένα ο ομιλητής:

«Καλησπέρα σας,

                Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες, φίλες και φίλοι της Θράκης, επιθυμώ να ευχαριστήσω θερμά τον πρόεδρο της Θρακικής Εστίας Θεσσαλονίκης Γιώργο Γκιρτζημανάκη και σύσσωμο το Διοικητικό της Συμβούλιο, για την ευγενική τους πρόσκληση, να μιλήσω σήμερα σ’ αυτήν την συγκέντρωση τιμής και μνήμης για την Θράκη, που γιορτάζει τα 95α «Ελευθέριά» της. Η Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης είναι ζωντανό κύτταρο καλλιέργειας του Θρακικού πολιτισμού και συνέχισης της Θρακικής παράδοσης.

*Ο κεντρικός ομιλητής Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/814760/article/epikairothta/ellada/h-maxh-ths-kallipolhs-kai-h-ellada

*Η εκστρατεία της Καλλίπολης αποτέλεσε ένα από τα μείζονα γεγονότα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, εκτός των δύο «κύριων» μετώπων, του Δυτικού και του Ανατολικού.

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

          Η βία που άσκησαν οι Νεότουρκοι κατά των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης και της Δυτικής Μικράς Ασίας, από τον Απρίλιο του 1914, ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να απειλήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία με νέο πόλεμο.

          Ο Ιωάννης Μεταξάς, ως υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, υπέβαλε Υπόμνημα προς τον Βενιζέλο, τον Μάιο του 1914, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να γίνει άμεση πολεμική ενέργεια με την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης: «…να καταληφθεί η περιοχή αυτή της οποίας η κατοχή θα ήτο απειλή κατά της Κωνσταντινουπόλεως». Ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Στρέιτ, σε εντολή προς τον Έλληνα πρεσβευτή στην Πόλη, έγραφε στις 19 Ιουνίου 1914: «Ενώπιον αφορήτου καταστάσεως, γενικού συστηματικού διωγμού ομογενούς στοιχείου, αγόμεθα μοιραίως εις σύρραξιν προς Τουρκίαν…». Στο σημαντικό αυτό έγγραφο αναφέρεται ότι η ελληνική κυβέρνηση γνώριζε τους νεοτουρκικούς σχεδιασμούς και ότι «…βεβαίας ούσης της προθέσεως προς εξόντωσιν του εν Τουρκία ελληνισμού».

Προς την εκστρατεία της Καλλίπολης

                                 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/813751/article/epikairothta/kosmos/pros-thn-ekstrateia-ths-kallipolhs

*Ο αναδιοργανωτής του τουρκικού στρατού Γερμανός στρατηγός Οτο Λίμαν φον Σάντερς (αριστερά) με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Η παρουσία του ενίσχυσε τη γερμανική επιρροή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (φωτ.: Αρχείο Κ. Φωτιάδη).

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

            Μια από τις σημαντικότερες στιγμές του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπήρξε η ατυχής προσπάθεια των Βρετανών και των Γάλλων της Αντάντ, κατά την περίοδο 25 Απριλίου 1915 έως 9 Ιανουαρίου 1916, να ελέγξουν τα Δαρδανέλια, καταλαμβάνοντας τη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Ανατολική Θράκη.

            Στρατηγικός στόχος της επιχείρησης ήταν να καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη και να τεθεί εκτός του πολέμου η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των ακραίων εθνικιστών, των Νεότουρκων, και να αποκτηθεί κατευθείαν σύνδεση με τη Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία ήταν πολύτιμος σύμμαχος της Αντάντ στον αγώνα κατά των Γερμανο-Αυστριακών των Κεντρικών Δυνάμεων.

            Η αποτυχία της επιχείρησης είχε ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη του πολέμου, εφόσον παρέτεινε τη διάρκειά του. Οι δυνάμεις της Αντάντ δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν άμεση επαφή με τις ρωσικές δυνάμεις, κάτι που είχε ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στο Ανατολικό Μέτωπο και ευνόησε τις προσπάθειες της γερμανικής κατασκοπείας να υπονομεύσει εσωτερικά την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Παράλληλα, καθόρισε αρνητικά τις σχέσεις των συμμάχων με τις ελληνικές φιλογερμανικές πολιτικές δυνάμεις που είχαν επιβάλει την ουδετερότητα της Ελλάδας, αλλά και επέτρεψε στους Νεότουρκους να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για εξόντωση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων της Αυτοκρατορίας.

ΜΑΪΟΣ 1920: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Μια ιστορική καρτ ποστάλ. Από την επίσκεψη στην Κομοτηνή 

του Αρχιστράτηγου Φρανσαί Ντ' Εσπεραί

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Συμπληρώνονται τη 14η Μαΐου 95 χρόνια από την απελευθέρωση της Δυτικής, σήμερα Ελληνικής Θράκης. Μετά την υπογραφή της ανακωχής από την Βουλγαρία στη Θεσσαλονίκη την 30η Σεπτεμβρίου 1918,η Δυτική Θράκη, που είχε παραχωρηθεί στη Βουλγαρία με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου [1913] ,είχεν αποβεί πεδίο διπλωματικών ανταγωνισμών διαφόρων ενδιαφερομένων κρατών.

            Μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ [27 Νοεμβρίου 1919] παρέμεινε υπό την κατοχή των Βουλγάρων, που διατηρούσαν εκεί πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Οι ΗΠΑ και η Ιταλία, θύματα Βουλγαρικών μηχανορραφιών, υποστήριζαν τις διεκδικήσεις της Βουλγαρίας στην περιοχή και τάσσονταν υπέρ της παραχώρησης σ΄ αυτήν του σημερινού Νομού Έβρου με διέξοδο στο Αιγαίο Πέλαγος, αιώνιο όνειρο και πόθος των Βουλγάρων. Στις αντιδράσεις των Αγγλογάλλων σοβαρότατο ρόλο διαδραμάτισε η αποστολή, μετά από παρασκηνιακές ενέργειες του Συνταγματάρχου Κωνσταντίνου Αινιάνος Μαζαράκη, υπομνήματος των Τούρκων Βουλευτών της Δυτικής Θράκης στη Βουλγαρική Βουλή Μεχμέτ Τζαμέλ, Ισμαήλ Χακή και άλλων προς τη Διάσκεψη των Παρισίων, στην οποία μεταξύ των άλλων ζητούσαν την κατάληψη της περιοχής από τα Ελληνικά στρατεύματα, που θα εξασφάλιζαν για όλους τους κατοίκους την ειρήνη, την ασφάλεια και την τάξη.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΥΠΡΟΥ [ΕΛ.ΔΥ.Κ.]

*Η ΕΛΔΥΚ παρελαύνει προ του Προέδρου και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Τον Φεβρουάριο του 1959 υπεγράφησαν στη Ζυρίχη και στο Λονδίνο οι συμφωνίες, μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου- Ελλάδας- Τουρκίας- Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής κοινότητας, με τις οποίες έγινε η τελική ρύθμιση του Κυπριακού προβλήματος και η δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, με εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

            Με βάση τη συνθήκη εγγυήσεως και τη συνθήκη συμμαχίας, που υπεγράφησαν μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας, ανελήφθη από την Ελλάδα και την Τουρκία η υποχρέωση αποστολής στην Κύπρο στρατιωτικών τμημάτων, κάτω από τη Διοίκηση ενός Τριμερούς Στρατηγείου. Την 7η Νοεμβρίου 1959 διατάχθηκε η συγκρότηση της Δύναμης Κύπρου, που προοριζόταν για την Κύπρο.

            Η έναρξη συγκρότησης της Δύναμης, με έδρα το Μπογιάτι Αττικής, άρχισε την 20η Νοεμβρίου 1959 και ολοκληρώθηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1959 και έλαβε την ονομασία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΥΠΡΟΥ [ΕΛ. ΔΥ. Κ.]. Η ΕΛΔΥΚ μετά τη συγκρότησή της μεταστάθμευσε στο Αεροδρόμιο Ελευσίνας. Την 1η Αυγούστου 1960,μετά από τελετή που έγινε στο χώρο του Αεροδρομίου Ελευσίνας ο Βασιλεύς Παύλος παρέδωσε στον πρώτο Διοικητή της ΕΛΔΥΚ Συνταγματάρχη Πεζικού Διονύσιο Αρμπούζη, την πολεμική σημαία της Δύναμης. Την 12η Αυγούστου 1960, το προσωπικό επιβιβάσθηκε στα Αρματαγωγά ΑΛΙΑΚΜΩΝ, ΧΙΟΣ και ΛΗΜΝΟΣ και τη 16η Αυγούστου 1960 αποβιβάσθηκε στο λιμάνι της Αμμοχώστου, μέσα σε αισθήματα εθνικής έξαρσης, σημαιοστολισμούς και πρωτόγνωρες εκδηλώσεις των κατοίκων της νήσου, που τους υποδέχθηκαν ως απελευθερωτές.

Κωνσταντινούπολη, η πόλη των κατασκόπων

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=692189 

*Η είσοδος του ξενοδοχείου «Πέρα Παλάς», το οποίο χτίστηκε το 1895 από την εταιρεία η οποία κατασκεύαζε τα βαγόνια του Οριάν Εξπρές, του θρυλικού τρένου που η αφετηρία της διαδρομής του ήταν το Λονδίνο και το τέρμα της η Κωνσταντινούπολη

*Η πολυεθνική μητρόπολη

γεμάτη πάθη και μυστήρια,

ο Μποδοσάκης και το «Πέρα Παλάς»,

το θρυλικό ξενοδοχείο

μιας μυθικής και ταυτοχρόνως

ταραγμένης εποχής

         

Charles King

Midnight at the Pera Palace.

The Birth of Modern Istanbul

Εκδόσεις Norton, 2014,

σελ. 476, τιμή 27,95 δολάρια ΗΠΑ

Γράφει ο Αναστάσης Βιστωνίτης

          Στις 8 Μαΐου 1948 αυτοκτόνησε στην Κωνσταντινούπολη πέφτοντας στα νερά του Βοσπόρου ένας περίεργος τύπος που κανένας δεν ήξερε από πού κρατούσε η σκούφια του. Έπρεπε να περάσουν τριάντα χρόνια για να γίνει γνωστό ότι επρόκειτο για τον Ρούντολφ φον Σεμπότεντορφ, εξέχον μέλος της Εταιρείας της Θούλης από την οποία προέκυψε το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανών Εργατών (δηλαδή το ναζιστικό κόμμα).

          Ο Σεμπότεντορφ ήταν ναζιστής αλλά και διπλός πράκτορας Γερμανών και Βρετανών στα τρία τελευταία χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δρούσε στην Κωνσταντινούπολη, κατεξοχήν πόλη των κατασκόπων, όχι μόνο τότε αλλά από τις αρχές ακόμη του 20ού αιώνα. Η ιστορία κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα της «βασιλίδος των πόλεων», όπως την αποκαλούσαν στη βυζαντινή εποχή, αναδεικνύεται στο εξαίρετο βιβλίο του Τσαρλς Κινγκ Μidnight at the Pera Palace. The Birth of Modern Istanbul (Μεσάνυχτα στο Πέρα Πάλας. Η γέννηση της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης).

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

*Έκπληκτη και ανήσυχη η διεθνής κοιμή γνώμη πληροφορείται την ναζιστική επίθεση εναντίον του Πολωνίας. Είναι η αρχή του κακού...

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Στις 9 Μαΐου 2015 συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας πόλεμος που άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Πολωνίας και την κήρυξή του στις 3 Σεπτεμβρίου 1939 κατά της πρώτης από την Βρετανία και την Γαλλία. Ένας αιματηρός και καταστροφικός πόλεμος με εκατομμύρια απώλειες μαχητών, αλλά και αμάχων, και με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.

            Η Βαλκανική Χερσόνησος, η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, χώρος αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών εθνικών ομάδων και Ευρωπαϊκών συνασπισμών, που αποτέλεσε την εστία ανάφλεξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διατηρήθηκε για 14 μήνες, μετά την έναρξη του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έξω από το πεδίο της ένοπλης διαμάχης.

            Η στάση της Ελλάδας είχε προσδιορισθεί με σαφήνεια πριν την έναρξη του πολέμου. Δεν επιθυμούσε να εμπλακεί στην σύρραξη και η Εξωτερική Πολιτική της προσαρμόσθηκε στην τήρηση αυστηρής ουδετερότητας. Η διατήρηση όμως της ουδετερότητας εξαρτάται περισσότερο από εκείνον που θέλει να την παραβιάσει, παρά από εκείνον που επιθυμεί να τη διατηρήσει. Όμως παρ' όλο που η Ελλάδα απέφυγε κάθε προκλητική ενέργεια εναντίον του Άξονα, ώστε να μην προκαλέσει την εμπλοκή της στην παγκόσμια σύρραξη, είχε αποφασίσει ότι η θέση της ήταν στο πλευρό των παραδοσιακών της συμμάχων.

Αυτοί που έπεσαν μαχόμενοι, για την Αδριανούπολη

*Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος σε φωτογραφία του 1921, 

ιερουργώντας σε κάποια στρατιωτική εορτή

Μνημόσυνο και στο Σουφλί

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τώρα, που η τροχιά του χρόνου , φέρνει για άλλη μια φορά ενώπιον μας την 14^η Μαΐου, την τυπική και ενιαία βάσει Προεδρικού Διατάγματος ημερομηνία των «Ελευθερίων» της Θράκης, οφείλουμε να θυμηθούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να ελευθερωθεί αυτή η περιοχή, άσχετα αν το 1922, κατέρρευσαν τα όνειρα και η Ανατολική Θράκη δόθηκε στους Τούρκους, βάσει των γεωστρατηγικών σχεδιασμών των Μεγάλων Δυνάμεων.

          Θα μας βοηθήσει μια ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου, ο οποίος ως απεσταλμένος της εφημερίδας «Πατρίς» (14 Αυγούστου 1920) παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς τα γεγονότα της απελευθέρωσης της Θράκης. (Σ.Σ. Ο Κονιτόπουλος στα κατοπινά χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και προέδρου της ΕΡΕ Κωνσταντίνου Καραμανλή).

          Τον Αύγουστο 1920, η πόλη της Αδριανούπολης περίπου 40 μέρες μετά την απελευθέρωσή της τίμησε τη μνήμη των παλληκαριών, που έδωσαν τη ζωή τους τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, για να πνεύσει άνεμος ελευθερίας, μετά από σκλαβιά 600 ετών.

          Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού και η ΙΧ Μεραρχία τέλεσαν το μνημόσυνο των πεσόντων, με μεγάλη επισημότητα.

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής 1941-44

 *Το εξώφυλλο του βιβλίου του κ. Γιάννη Πρωτόπαπα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο Γιάννης Πρωτόπαπας, είναι ένας από τους Έλληνες της Αιγύπτου, με καταγωγή από την Κάσο. Γεννήθηκε το 1920. Διέμενε στο Πορτ Σάιντ. Τον Φεβρουάριο του 1941 επιστρατεύτηκε στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις της Μέσης Ανατολής και πήρε μέρος στην ιστορική μάχη του Ελ  Αλαμέιν, με την 1η Ελληνική Ταξιαρχία.

          Όταν έγινε το γνωστό κίνημα του 1944 στην Αίγυπτο, συνελήφθη λόγω της ανάμιξής του σ’ αυτό και έμεινε έγκλειστος των Άγγλων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ του Σουδάν για 18 μήνες. Αποστρατεύθηκε τον Φεβρουάριο του 1946.

          Τον Φεβρουάριο του 1957 αναχώρησε οικογενειακώς για την Ελλάδα όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Την 1η Ιανουαρίου 1986 συνταξιοδοτήθηκε. Το 1988 η Ελληνική Δημοκρατία, του απένειμε τιμητικό δίπλωμα και το μετάλλιο των εκστρατειών 1941-45. Επίσης τιμήθηκε την ίδια χρονιά, με το αναμνηστικό μετάλλιο της Εθνικής Αντίστασης.

          Το 2009 είχε την πρωτοβουλία να γράψει ένα βιβλίο- μαρτυρία των γεγονότων εκείνων με τίτλο «Μέση Ανατολή, Ελ Αλαμέιν και η Ελληνική Ταξιαρχία».

Ζωή υπό το βάρος των αναμνήσεων

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/812751/gallery/epikairothta/kosmos/zwh-ypo-to-varos-twn-anamnhsewn

*Η Αρσαλουΐς Μουραντιάν, 103 ετών, κρατάει τις φωτογραφίες των γονιών της. Είναι μία από τους ελάχιστους επιζήσαντες της Γενοκτονίας των Αρμενίων που βρίσκονται σήμερα στη ζωή.

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

          ΕΡΕΒΑΝ- ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Στην πόλη Μετσαμόρ, σε μια μουντή πεδιάδα 36 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας της Αρμενίας Ερεβάν, είναι εύκολο να χαθείς. Όλα εδώ μοιάζουν ίδια. Τα ανώνυμα σοκάκια και τα ομοιόμορφα σοβιετικού τύπου μπλοκ πολυκατοικιών δεν προσφέρονται ως σημεία αναφοράς.

          Σε ένα μικρό διαμέρισμα σαν όλα τα άλλα όμως κρύβεται μια μοναδική ιστορία. Εκεί περνά τις μέρες της, σε έναν καναπέ με μια φλοκάτη κρεμασμένη στον τοίχο πίσω της, η Αρσαλουΐς Μουραντιάν. Μια μικρόσωμη γυναίκα με αδύναμα χέρια και σταφιδιασμένο πρόσωπο. Μια από τους τελευταίους επιζήσαντες της γενοκτονίας των Αρμενίων.

          Το διαβατήριό της γράφει ως έτος γέννησης το 1912 και τόπο την Τουρκία. Σήμερα, στα 103 της χρόνια η επικοινωνία είναι δύσκολη. Χρειάζεται διπλή μετάφραση στα αρμενικά για να γίνει κατανοητή η διάλεκτος που χρησιμοποιεί.

          «Τίποτα δεν πήραμε μαζί μας», λέει η Μουραντιάν για τον εκτοπισμό της οικογένειάς της το 1918 από τα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. «Όλα έμειναν πίσω. Μόνο όποιος μπόρεσε πήρε και τα παιδιά του».

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΤΩΝ Α΄ ΚΑΙ Β΄ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ

*Η παρέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη... Ήταν πολύ νωρίς ακόμα.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας Αντιστράτηγος ε.α.

           Την 2α Μαΐου 1919 και ώρα 07.30 αποβιβάζονταν στο λιμάνι της Σμύρνης τα πρώτα τμήματα της Ιης Μεραρχίας Πεζικού. Ημέρα ανάστασης για το λαό της Ιωνίας. Μία μόνο λέξη ψέλλιζαν όλοι οι Έλληνες της Σμύρνης. Λευτεριά. Αιώνες ολόκληροι και αυτοί και οι πρόγονοί τους έζησαν αγκαλιά με τον τρόμο. Και να τώρα που η λευτεριά έρχεται μέσα από την θάλασσα. Την πίστεψαν. Γι' αυτό όλοι τους από τα βαθιά χαράματα έτρεξαν στην προκυμαία.

           Στη σημαιοστόλιστη με τη γαλανόλευκη Σμύρνη, η αύρα από τη θάλασσα έφερνε το δικό της μήνυμα. Δεν έβλεπαν ακόμα καθαρά ούτε πλοία, ούτε στρατεύματα. Την λευτεριά είχαν προσωποποιήσει στη φαντασία τους. Την έβλεπαν μέσα από το πρώτο φως της αυγής. Εκείνες τις ώρες έβρισκε τη δικαίωση και τον θαυμασμό της η αντοχή του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ο οποίος δεν κιότεψε από τις βαρβαρότητες των τυράννων στα χρόνια της σκλαβιάς του και ζωντάνευε ο αιώνιος πόθος τότε, το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας, με την ένωση του σκόρπιου Ελληνισμού από την Τραπεζούντα,την Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο.

            Αύγουστος του 1922. Ένας τρομερός και καταλυτικός μήνας, που έβαλε ανεξίτηλα την σφραγίδα του στα πεπρωμένα του Έθνους μας, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα θερμός εκείνο το χρόνο στη Μικρά Ασία. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει ότι στη διάρκεια του, θα συνέβαιναν τόσο ιλιγγιώδη και κοσμογονικά γεγονότα.

Το σχέδιο εξόντωσης ενός έθνους

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     http://www.kathimerini.gr/811943/article/epikairothta/kosmos/to-sxedio-e3ontwshs-enos-e8noys

*Απρίλιος 1915. Τούρκοι στρατιώτες επιβλέπουν την πορεία προς τον θάνατο μιας ομάδας Αρμενίων. Οι μαζικοί εκτοπισμοί στις ερήμους του Νότου συνεχίστηκαν έως και τη συνθηκολόγηση της Τουρκίας, το 1918.

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

            «Οι χριστιανοί καίγονταν σαν τα ζωύφια». Ο τίτλος της ολοσέλιδης ανταπόκρισης, στις 10 Ιουλίου 1909, στην εικονογραφημένη βρετανική εφημερίδα The Graphic απέδιδε όσα είχαν συμβεί στα Άδανα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λίγους μήνες νωρίτερα. Ο απεσταλμένος της εφημερίδας, J.L.C. Booth, περιέγραφε λεπτομερώς τις κινήσεις του μαινόμενου όχλου από πόρτα σε πόρτα και τη σφαγή χιλιάδων Αρμενίων της πόλης.

            «Ομάδες αντρών έμπαιναν στα σπίτια, τα περιέλουζαν με κηροζίνη και άναβαν φωτιές. Οι περισσότεροι άνθρωποι καίγονταν ζωντανοί. Δεν μπορούσαν ούτε να διαφύγουν από τα φλεγόμενα κτίρια. Στις εξόδους τούς περίμεναν οπλισμένοι στρατιώτες που πυροβολούσαν όσους έβγαιναν. Αρκετοί πηδούσαν από τα μπαλκόνια και τα παράθυρα για να γλιτώσουν» γράφει ο ανταποκριτής. «Όσοι δεν σκοτώνονταν από την πτώση εκτελούνταν επί τόπου».

            Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι Αρμένιοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γίνονταν στόχος τέτοιων άγριων επιθέσεων. Είχαν προηγηθεί οι μαζικές σφαγές του 1894-1896, που διαπράχθηκαν με την ανοχή ή και την καθοδήγηση των τοπικών αρχών και σε πολλές περιπτώσεις είχαν την άδεια της κεντρικής εξουσίας, και μάλιστα του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄. Στη σφαγή των Αδάνων στα 1909, σκοτώθηκαν με διάφορα μέσα 28.000-30.000 Αρμένιοι. Παρά τη μεγάλη τους έκταση, αυτά τα γεγονότα ωχριούν μπροστά στα θύματα της Γενοκτονίας που ακολούθησε λίγα χρόνια αργότερα. Η έναρξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων τοποθετείται συμβατικά στις 24 Απριλίου 1915, την ημέρα της σύλληψης και εξαφάνισης της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της αρμενικής εθνότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σύντομα οι διώξεις, οι δολοφονίες και οι μαζικοί εκτοπισμοί του αρμενικού πληθυσμού σε αφιλόξενες ερήμους του Νότου, απλώθηκαν σε ολόκληρη την οθωμανική επικράτεια και συνεχίστηκαν ως τη συνθηκολόγηση των Τούρκων, το 1918. Συνολικά, οι νεκροί εκτιμάται ότι ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο.

ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 1941: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ

*Η Σχολή Ευελπίδων τότε... Σήμερα στεγάζονται τα Δικαστήρια.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Μια από τις πλέον λαμπρές σελίδες της ιστορίας μας εγράφη από τους Ευέλπιδες της 1ης Τάξης κατά την μάχη της Κρήτης του 1941.Οι Ευέλπιδες της 1ης Τάξης εισήλθαν στη Σχολή των Ευελπίδων στις 2 Οκτωβρίου 1940.Με την κήρυξη του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου την 28η Οκτωβρίου 1940,ενώ οι Ευέλπιδες των ΙΙας και ΙΙΙης Τάξεων ονομάσθηκαν Ανθυπασπιστές και Ανθυπολοχαγοί αντίστοιχα και τοποθετήθηκαν σε Μονάδες του Μετώπου και των Κέντρων Εκπαίδευσης, οι Ευέλπιδες Ιης Τάξης έλαβαν αόριστη άδεια. Λόγω όμως της νικηφόρου πορείας του πολέμου ανακλήθηκαν την 24η Νοεμβρίου 1940 για να συνεχίσουν εντατικότερα την εκπαίδευσή τους, ώστε εντός ολίγων μηνών να καταστούν ικανοί Διμοιρίτες.

            Μετά την επίθεση στις 6 Απριλίου 1941 της Γερμανίας κατά της Ελλάδας κατά μήκος της Ελληνο-Βουλγαρικής Μεθορίου, της Γραμμής των Οχυρών Μεταξά, τη διάσπαση της αμυντικής τοποθεσίας και την ραγδαία προέλαση των Γερμανικών στρατευμάτων προς την Αθήνα, ο Βασιλεύς και η Κυβέρνηση της χώρας αποφάσισαν να αναχωρήσουν για την Κρήτη την 23η Απριλίου 1941 και να συνεχίσουν από εκεί τον αγώνα. Την ίδια ημέρα η Ανώτερη Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών εξέδωσε διαταγή για τη χρησιμοποίηση των 300 Ευελπίδων 1ης Τάξης, οργανωμένων σε 2 Λόχους, σε αποστολές επιβολής της τάξης στην Αθήνα, σε περίπτωση διασάλευσής της, ελλείψει άλλων ένοπλων τμημάτων.

Η Σχολή Πυροβολικού και ο Θωμάς Γεωργιάδης

*Σχολή Πυροβολικού: Στρατόπεδο ταγματάρχου Θωμά Γεωργιάδη 

(Φωτογραφία Κυριάκου Κυριακίδη από τη σελίδα ΣΧΟΛΗ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ Μ.Υ.Ε.Α.)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

           Η Σχολή Πυροβολικού στο Μεγάλο Πεύκο Αττικής έχει την έδρα της στο στρατόπεδο Ταγματάρχη Πυροβολικού Θωμά Γεωργιάδη. Χιλιάδες συνέλληνες, που υπηρέτησαν στο Πυροβολικό είτε ως μόνιμοι αξιωματικοί είτε ως έφεδροι έζησαν για κάποιους μήνες στη Σχολή και μπαινόβγαιναν από την πύλη που φέρει το όνομά του, όπως και εγώ, που πέρασα από εκεί κατά τη στρατιωτική μου θητεία.

          Είμαι βέβαιος, πως οι περισσότεροι αγνοούν ποιος ήταν ο Θωμάς Γεωργιάδης, που το όνομα του δόθηκε τιμητικά στο στρατόπεδο αυτό. Αυτόν τον αξιωματικό που θυσίασε τη ζωή του στον Εμφύλιο Πόλεμο, θα επιχειρήσουμε να γνωρίσουμε σήμερα.

          Ο Γεωργιάδης, γεννήθηκε στο Αυλωνάριο της Εύβοιας την 1^η  Ιανουαρίου 1917 και κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευλπίδων την 1^η Οκτωβρίου 1934. Περάτωσε τις σπουδές του και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός την 4^η  Μαΐου 1937.

          Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στη Σχολή Πυροβολικού προήχθη σε Υπολοχαγό την 29^η  Ιουνίου 1940, σε Λοχαγό την 24^η  Δεκεμβρίου 1945 και σε Ταγματάρχη κατ’ εκλογή, την 16^η  Αυγούστου 1947.

          Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941. Κατά την Κατοχή διέφυγε στη Μέση Ανατολή και υπηρέτησε στο 1^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού. Στις  30 Δεκεμβρίου 1942 τοποθετήθηκε στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία. Το 1944 συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ιταλικού μετώπου εναντίον των γερμανικών δυνάμεων, υπηρετώντας στο 3^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού της ΙΙΙης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας.

          Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, υπηρετώντας στο 104 Σύνταγμα Πυροβολικού, έχασε τη ζωή του στις 3 Αυγούστου 1948 στο ύψωμα Αμμούδα στην Καστοριά, από θραύσμα οβίδας. 

18 IOYΛΙΟΥ 1922: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ. ΕΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ…

*Νεκροί στρατιώτες στα βάθη της Μικράς Ασίας

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

          Τον Σεπτέμβριο του 1921 η Στρατιά Μικράς Ασίας εξαντλημένη από τις μάχες της Κιουτάχειας, του Εσκί Σεχίρ [Δορύλαιο], από την προέλαση μέσω της Αλμυράς Ερήμου προς τον Σαγγάριο ποταμό και τους επικούς αγώνες στα υψώματα Κάλε Γκρότο, Τσαλ Νταγ και άλλα, στα πρόθυρα της Άγκυρας, εντός του έτους, αναγκάσθηκε να αναδιπλωθεί. Κατόπιν αυτού είχε λάβει διάταξη αμυντική, στη γραμμή Κίος-Εσκί Σεχίρ-Αφιόν Καραχισάρ, με τεράστιο μέτωπο 700 χιλιομ. και σε απόσταση 300 χιλιομ. από τις βάσεις του ανεφοδιασμού της στα Μικρασιατικά παράλια.

          Κάθε ημέρα που περνούσε τα στρατεύματα του Κεμάλ ενισχύονταν από τη Σοβιετική Ένωση, αλλά και από την Γαλλία και την Ιταλία, πρώην συμμάχους της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Βρετανία παρακολουθούσε την κατάσταση και έμοιαζε με εκείνον, όπως έγραψε ο Τσώρτσιλ, που δίνει συμβουλές σε κάποιον που πνίγεται, αλλά δεν πέφτει στη θάλασσα για να τον σώσει. Στην Αθήνα έβλεπαν τη δυσμενή εξέλιξη της κατάστασης και αγωνιούσαν.

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1959

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

 http://www.kathimerini.gr/810281/article/epikairothta/ellada/h-ekpaideytikh-metarry8mish-toy-1959

*Η Νίκη Δενδρινού- Αντωνακάκη, πρωτοπόρος στην ενίσχυση της τεχνικής εκπαίδευσης 

στην Ελλάδα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον σχεδιασμό της μεταρρύθμισης του 1959.

Γράφει ο κ. ΧΑΡΗΣ Ν. ΜΕΛΕΤΙΑΔΗΣ*

            Στις 21 Μαρτίου 1959 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ενέκρινε τις «βασικές αρχές των νέων εκπαιδευτικών νομοσχεδίων». Η σοβαρότητα του εγχειρήματος, σε συνδυασμό με την άμεση εκπαιδευτική προϊστορία, του προσδίδει χαρακτηριστικά εξαιρετικού γεγονότος: η πολιτική απέναντι στο σχολείο όλων των ελληνικών μεταπολεμικών κυβερνήσεων έως το 1959 υπήρξε ασταθής και αναποτελεσματική, όπως εξάλλου συμβαίνει τότε και σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.

            Η δυσκολία αυτή συνδέεται γενικά με την αναστάτωση που προκάλεσε η είσοδος στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό προσκήνιο των νέων μεσαίων αστικών στρωμάτων και η προβολή από αυτά νέων μορφωτικών αιτημάτων. Στην Ελλάδα επιπλέον και ο εμφύλιος πόλεμος και άλλες πλευρές της οργάνωσης της μεταπολεμικής πολιτικής ζωής, καθώς και η προϊστορία των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, προσδίδουν στο νέο εγχείρημα επιπλέον χαρακτηριστικά και συμπληρωματικές στοχεύσεις.

Βασιλείς και βασιλεία με ψύχραιμη ματιά

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/809019/article/politismos/vivlio/vasileis-kai-vasileia-me-yyxraimh-matia

*Στο «Περί της Βασιλείας στη Νεώτερη Ελλάδα», ο Κώστας Μ. Σταματόπουλος καταπιάνεται με ένα θέμα δύσκολο, που σχεδόν «ενοχοποιεί» όποιον το αγγίξει.

Γράφει η κ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

          Προτού διαβάσει κάποιος το κοπιώδες και διαφωτιστικό έργο του ιστορικού Κώστα Μ. Σταματόπουλου «Περί της Βασιλείας στην Νεώτερη Ελλάδα» που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Καπόν, έχει δύο αυτονόητα ερωτήματα: Δεν έχουμε, άραγε, κλείσει τους λογαριασμούς με τους βασιλείς, σαράντα χρόνια μετά το δημοψήφισμα που κατήργησε τον θεσμό στη χώρα μας; Και αν ναι, γιατί να είναι τόσο χρήσιμη, για την Ελλάδα της κρίσης, αυτή η άρτια επιστημονική έρευνα που εστιάζει κυρίως στη δυναστεία των Γκλίξμπουργκ, από το 1863 μέχρι και το 1974;

           Όταν πάντως ολοκληρώνεις την ανάγνωση του συναρπαστικού πονήματος, συνειδητοποιείς ότι πίσω από το φάντασμα της βασιλείας κρύβεται η προβληματική σχέση του Έλληνα με την εξουσία. Κάτι πιο σημαντικό: ολόκληρα κεφάλαια της πρόσφατης Ιστορίας μας αποκτούν μια διαφορετική θέαση από ένα δύσβατο σημείο, στο οποίο λίγοι έχουν τολμήσει να σταθούν.

1927-1930: ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ «ΚΟΥΡΕΜΑ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΧΡΕΩΝ

*Σκίτσο της εφημερίδας ΠΡΩΪΑ, του 1927. Σαν να είναι σήμερα....

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης*

            Το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, δεν είχε φανεί τυχερό για την ελληνική οικονομία. Ο προηγούμενος αιώνας της είχε κληροδοτήσει τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο των Μεγάλων Δυνάμεων, με περιορισμούς στη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, βαρύτατα χρέη και απώλεια της εκμετάλλευσης των κρατικών μονοπωλίων.

            Τη σύνδεση της δραχμής με τον “κανόνα του χρυσού” το 1910, ακολούθησαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, που αυξήσανε μεν το έδαφος της επικράτειας, αλλά πληρώθηκαν με βαρύτατο τίμημα αίματος. Ακολουθεί η διάσπαση της χώρας με το Κίνημα της Θεσσαλονίκης, η εμπλοκή της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η εκστρατεία στην Κριμαία, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος και η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Εθνικός Διχασμός, η “επίσημος αγχόνη του Παγκάλου”, η ευρωπαϊκή νομισματική κρίση. Στα τέλη του 1926, η οικουμενική κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαΐμη, με υπουργό Οικονομικών τον Γεώργιο Καφαντάρη, είχε μπροστά της αναμφίβολα, ένα τεράστιο έργο να πραγματοποιήσει.

20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ, Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ.

*Ο στρατηγός Τσολάκογλου (με τα γυαλιά) υπογράφει το πρωτόκολλο συνθηκολόγησης (φωτογραφία από τα γερμανικά αρχεία)

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Η ραγδαία εξέλιξη των γεγονότων από την προέλαση των Γερμανικών στρατευμάτων στην Μακεδονία, φυσική συνέπεια της κατάρρευσης της Γιουγκοσλαβικής αντίστασης, έθεταν την Ελληνική Ανώτατη Ηγεσία ενώπιον του προβλήματος της αποχώρησης του Ελληνικού Στρατού από την Αλβανία, παρά την νικηφόρο απόκρουση της εαρινής επίθεσης των Ιταλικών στρατευμάτων [9-27 Μαρτίου 1941] και την σταθερή κατοχή της αμυντικής τοποθεσίας.

            Η αρξαμένη από την Αλβανία σύμπτυξη, λογικό ήταν να επιδράσει στο ηθικό των στρατευμάτων, την στιγμή κατά την οποία οι Γερμανικές κεραυνοβόλες νίκες και η ευρέως διαδιδόμενη φήμη ότι οι Γερμανοί άφηναν ελεύθερους τους συλλαμβανόμενους ή παραδιδόμενους στρατιώτες υπέσκαπταν τα θεμέλια της πειθαρχίας και της συνοχής. Έτσι η κατάπτωση του ηθικού επεκτεινόταν και στα στελέχη, τα περισσότερα των οποίων είχαν σχηματίσει την πεποίθηση ότι η παραπέρα συνέχιση του αγώνα δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό. Από της 12ης Απριλίου επανειλημμένες αναφορές των Διοικήσεων της Στρατιάς Ηπείρου άρχισαν να αποστέλλονται προς την Κυβέρνηση και τον Αρχιστράτηγο Αλέξανδρο Παπάγο, με τις οποίες ζητούσαν την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Ο Βασιλεύς Γεώργιος ο Β΄ ,η Κυβέρνηση και ο Αρχιστράτηγος σε απάντηση αυτών είχαν διατάξει την συνέχιση του αγώνα για λόγους εξυπηρέτησης των εθνικών συμφερόντων.

Ο ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ 1955-1959

*Από τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο Γρίβας με Κύπριους μαχητές

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Την 4η Ιουνίου 1878 υπογράφτηκε, μεταξύ Βρετανίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην Κωνσταντινούπολη μυστική συνθήκη για την Κύπρο, η οποία προνοούσε Βρετανική βοήθεια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, εάν η Ρωσία, μετά τον Ρωσο-Τουρκικό Πόλεμο του 1877, διατηρούσε τα κεκτημένα του πολέμου ή προχωρούσε σε κατάληψη και άλλων εδαφών της.

            Σε αντάλλαγμα των υπηρεσιών αυτών παραχωρείτο η Κύπρος στην Βρετανία και στις 22 Ιουλίου ολοκληρωνόταν η κατάληψή της με την άφιξη του πρώτου Αρμοστή, του υποστρατήγου Garnet Wolseley. Με την Συνθήκη της Λωζάννης [1923] η Τουρκία αναγνώρισε την προσάρτηση της Κύπρου στην Βρετανία και το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποικία του Αγγλικού στέμματος.

            Οι σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Αγγλικής Κυβέρνησης πολύ συχνά έφθαναν σε ένταση, η οποία οφείλονταν στην άρνηση των Άγγλων για παραχώρηση πραγματικών δημοκρατικών δικαιωμάτων και για πραγματοποίηση της επιδίωξης των Κυπρίων να ενωθούν με την Ελλάδα. Η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων εναντίον της Αγγλίας έγινε το 1931 εξαιτίας, εκτός των παραπάνω λόγων, της φτώχειας και της δυστυχίας των, λόγω της οικονομικής κρίσης και της βαριάς φορολογίας.

Η επίσκεψη Καραμανλή στην Τουρκία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/809315/article/epikairothta/ellada/h-episkeyh-karamanlh-sthn-toyrkia

*Κων. Καραμανλής και Αντνάν Μεντερές κατά την άφιξη του Ελληνα πρωθυπουργού στο αεροδρόμιο της Αγκυρας. Στις συνομιλίες διαπιστώθηκε το εκατέρωθεν ενδιαφέρον 

για την αναβίωση της διμερούς συνεργασίας.

 Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

            Τον Μάιο του 1959 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα, πραγματοποίησε πολυήμερη επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία. Ήταν ο πέμπτος επικεφαλής ελληνικής κυβέρνησης που διέσχισε το Αιγαίο με προορισμό τη γειτονική χώρα. Είχαν προηγηθεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930, ο Παναγής Τσαλδάρης το 1933, ο Ιωάννης Μεταξάς το 1937 και ο Αλέξανδρος Παπάγος το 1953.

            Για πολλά χρόνια η συνεννόηση με την Τουρκία είχε αποτελέσει έναν από τους θεμέλιους λίθους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η σύμπνοια των δύο βασικών αστικών παρατάξεων προσέδιδε σε αυτή την επιλογή χαρακτήρα μακρόπνοης εθνικής στρατηγικής, ανεξάρτητης από τις κομματικές αντιπαραθέσεις.