Η ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/824273/article/epikairothta/ellada/h-idrysh-ths-kypriakhs-dhmokratias

*16 Αυγούστου 1960. Η ιστορική στιγμή της υπογραφής των τελικών κειμένων της εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπογράφει, ο τελευταίος Βρετανός κυβερνήτης σερ Χιου Φουτ παρακολουθεί και, αριστερά του, 

ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Φαζίλ Κιουτσούκ.

Της κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑΓΚΟΥ*

                Η υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, τον Φεβρουάριο 1959, άνοιξε τον δρόμο για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Ωστόσο, μέχρι την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 16 Αυγούστου 1960, μεσολάβησε μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος (συχνά αγνοείται η σημασία της), κατά την οποία συγκροτήθηκε ο μηχανισμός της νεοσύστατης δημοκρατίας.

                Ένα από τα σώματα που είχαν ιδρυθεί για την εφαρμογή των συμφωνιών του 1959 ήταν η επιτροπή του Λονδίνου (αποτελούμενη από αντιπροσώπους των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων, καθώς και των δύο κοινοτήτων), η οποία είχε κυρίως ως έργο της θέματα που αφορούσαν τον βρετανικό στρατό. Στις αρχές του 1960, ένα από τα ζητήματα στα οποία η πρόοδος των διαβουλεύσεων στο Λονδίνο φάνηκε να σκοντάφτει ήταν αυτό των βρετανικών βάσεων. Συγκεκριμένα, υπήρχαν διαφωνίες ως προς το μέγεθος, την έκταση της κυριαρχίας τους, καθώς και στο θέμα της εκχώρησής τους σε περίπτωση βρετανικής αποχώρησης. Καθώς η συζήτηση όδευε προς αδιέξοδο, οι Βρετανοί συγκάλεσαν διάσκεψη στο Λονδίνο, στις 16 Ιανουαρίου 1960, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και με τους ηγέτες των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και Φαζίλ Κουτσιούκ, αντίστοιχα.

                Στο Λονδίνο, οι Βρετανοί ήλπιζαν ότι, με κάποιες μικρές προσαρμογές, οι διαπραγματεύσεις θα κατέληγαν σε συμφωνία εγκαίρως, έτσι ώστε η ημέρα ανακήρυξης της ανεξαρτησίας να καθοριζόταν τον Φεβρουάριο.

EΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΑΚΗ: Η ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΑΡΑΕΞΟΥΣΙΑΣ

*Χάρτης της ενιαίας Θράκης. Είναι του χαρτογράφου Ortelius, toy 1667.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Η Θράκη και η προέλευσή της είναι ζυμωμένη με τους Ελληνικούς θρύλους και την Ελληνική Μυθολογία, κατά την οποία η Θράκη ήταν μία από τις τέσσερις κόρες του Ωκεανού. Πλούσια και σημαντική η ιστορία και ο πολιτισμός της Θράκης στο διάβα των αιώνων.

                Κατά τους τελευταίους αιώνες η Θράκη έπαυσε να υπάρχει ως ενιαία γεωγραφική περιοχή, στην επικράτεια ενός κράτους, και έχει τριχοτομηθεί. Το μεγαλύτερο μέρος της [Βόρεια Θράκη] με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, παραχωρήθηκε πραξικοπηματικά στη Βουλγαρία και από την υπόλοιπη Θράκη με τη Συνθήκη της Λωζάννης το μεγαλύτερο μέρος [Ανατολική Θράκη] παραχωρήθηκε στην Τουρκία και το μικρότερο [Δυτική Θράκη] στην Ελλάδα. Η Συνθήκη της Λωζάννης, εκτός των άλλων θεμάτων, προστατεύει και τις Μουσουλμανικές μειονότητες [Τουρκογενείς, Πομάκοι και Αθίγγανοι ], που διαβιούν στην Ελληνική Θράκη και στο κείμενό της ρητά αναφέρεται σε Θρησκευτικές μειονότητες και όχι σε Εθνικές.

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος στη Μόσχα, το 1960

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/823278/article/epikairothta/ellada/o-sofoklhs-venizelos-sth-mosxa

*Ο Σοφοκλής Βενιζέλος (στη μέση αριστερά) και ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ (στη μέση δεξιά) κατά τη συνάντησή τους στην Κριμαία.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

                Η επίσκεψη του αρχηγού των Φιλελευθέρων Σοφοκλή Βενιζέλου στη Σοβιετική Ένωση, τον Ιούνιο του 1960, εντασσόταν σε αλληλοσυμπληρούμενες ροπές της διεθνούς και της ελληνικής πολιτικής. Η αναζήτηση της ύφεσης στις σχέσεις των δύο συνασπισμών που αναμετρούνταν στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι στη στρατηγική εξίσωση συνυπολογίζονταν και τα πυρηνικά οπλοστάσια των Υπερδυνάμεων και της Βρετανίας, συνιστούσε προτεραιότητα των εμπλεκομένων κυβερνήσεων.

                Ήδη το 1959 ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Βρετανίας και αναμφισβήτητα ατλαντιστής Harold Macmillan επισκεπτόταν τη Μόσχα σε αναζήτηση σημείων προσέγγισης με τη Σοβιετική ηγεσία.

Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=715103

*Βρετανοί στρατιώτες επελαύνουν στη Βαγδάτη στις 11 Μαρτίου 1917

Γράφει ο κ. Αναστάσης Βιστωνίτης

                Πέρυσι, έναν αιώνα μετά την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μια ομάδα πανισλαμιστών αυτοαποκαλούμενη Ισλαμικό Κράτος και ακολουθούμενη από χιλιάδες οπαδούς εγκαθίδρυσε σε μια περιοχή που εκτείνεται από τη Βόρεια Συρία ως το Ιράκ ένα νέο χαλιφάτο. Τα όσα συμβαίνουν στην περιοχή- αλλά και αλλού όπου υπάρχουν μεγάλες μάζες μουσουλμανικού πληθυσμού- προκαλούν σοκ και δέος.

                Όχι όμως στον ίδιο βαθμό σε όσους γνωρίζουν τι συνέβη στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια του πολέμου εκείνου, που οδήγησε στην κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στον έλεγχο της περιοχής από τις δύο εκ των τριών μεγάλων δυνάμεων οι οποίες αποτελούσαν την Αντάντ: τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Η τρίτη, η Ρωσία, το 1917 θα έμπαινε σε μιαν άλλη περιπέτεια με το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Επανάστασης και το μερίδιό της από το μοίρασμα των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν πολύ μικρότερο.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ, ΤΟ 1947

*Η εφημερίδα "Ελευθερία" για τη μάχη των Γρεβενών

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Μέχρι τον Ιούνιο του 1947 το ΚΚΕ δεν είχε ακόμα υιοθετήσει επίσημα τον Εμφύλιο Πόλεμο και περιορίζονταν στην αρθρογραφία με τις εκδιδόμενες κομουνιστικές εφημερίδες να δικαιολογεί την ένοπλη δράση των ανταρτικών τμημάτων ως απόρροια της καταπίεσης του «δημοκρατικού λαού» από το «μοναρχοφασιστικό κράτος» και την «τρομοκρατία» των παρακρατικών οργανώσεων. Αυτό οφείλονταν στην ανάγκη να κερδίσει τον αναγκαιούντα χρόνο για την καλύτερη οργάνωση και εξάπλωση της επαναστατικής δραστηριότητας του.

                Την 25η όμως Ιουνίου 1947 κατά το συγκληθέν στο Στρασβούργο ετήσιο συνέδριο του Γαλλικού Κομουνιστικού Κόμματος, στο οποίο μετέσχε και αντιπροσωπεία του ΚΚΕ με τους Νίκο Ζαχαριάδη και Μιλτιάδη Πορφυρογένη, εξαγγέλθηκε από αυτούς επίσημα ότι όλες οι πολιτικές, στρατιωτικές και διεθνείς προϋποθέσεις υπήρχαν για τη δημιουργία  «Ελεύθερης Ελληνικής Κυβέρνησης» στην Ελλάδα και ζητήθηκε η συνδρομή των κομουνιστικών κομμάτων όλων των χωρών για ενίσχυση και επικράτηση του ΚΚΕ.Η απόφαση αυτή του ΚΚΕ να εξαγγείλει επίσημα τον επικείμενο σχηματισμό Προσωρινής Κυβέρνησης του Βουνού σήμαινε ότι η ηγεσία του είχε πεισθεί ότι η νίκη του Δημοκρατικού Στρατού είχε εξασφαλισθεί και ορισμένες Ανατολικές χώρες, κάτω από τις οδηγίες της Σοβιετικής Ένωσης, θα την αναγνώριζαν. Όπως προκύπτει από κομουνιστικές πηγές η ανακήρυξη της Προσωρινής Κυβέρνησης θα γίνονταν εντός του Ιουλίου ή το βραδύτερο κατά τις αρχές του Αυγούστου 1947.

Λαφυραγωγώντας τους Τούρκους της Ακρόπολης, το 1821

*Η Ακρόπολη σε γκραβούρα του 1670. Εικονίζεται ο μιναρές, 

όταν ο Παρθενώνας είχε μετατραπεί σε τέμενος .

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα μεγαλειώδες γεγονός, που έχει καταγραφεί στην εθνική μας ιστορία με χρυσά γράμματα. Ωστόσο, όπως σε όλα τα μεγαλειώδη γεγονότα, υπάρχουν στις παρυφές τους, συνήθως αδιόρατα και σκοπίμως παραμελημένα, περιστατικά που με τα σημερινά δεδομένα κρινόμενα, έχουν απαξία και την περιφρόνησή μας. Τέτοια γεγονότα στην Επανάσταση του 1821 ήταν μεταξύ άλλων οι λαφυραγωγίες των πολιορκούμενων πόλεως και χωριών.

                Όμως την εποχή εκείνη, μετά τη βάναυση δουλεία και την δεινή φορολόγηση των υπόδουλων, η λαφυραγωγία είχε δικαιολογητική βάση και ως φαινόμενο των ημερών, επιχειρήθηκε να ελεγχθεί από τους ηγέτες της εθνικής εξέγερσης για να  ενισχύονται οι πόροι των επαναστατημένων και να μην υπάρχει μονομερής και αδικαιολόγητος πλουτισμός κάποιων μεμονωμένων επιτηδείων.

                Έτσι, η λαφυραγωγία εξελίχθηκε σε ελεγχόμενο θεσμό, όσο και αν αυτό με τα σημερινά δεδομένα φαίνεται να είναι απεχθές φαινόμενο.

                Έχει επικρατήσει, λάφυρο χαρακτηρίζεται κάθε κινητό αντικείμενο που μπορεί στη διάρκεια ενός πολέμου να περιέλθει από τον έναν αντίπαλο στρατό στον άλλο. Η ενέργεια αρπαγής λαφύρων ονομάζεται λαφυραγωγία ή λαφυραγώγηση σε αντιδιαστολή της λεηλασίας, που είναι κατά κανόνα ανεξέλεγκτη ενέργεια,  στην οποία συνυπάρχουν οι έννοιες της κλοπής και της καταστροφής.

                Η υπόθεση της αρπαγής των λαφύρων, είναι γνωστή στην ιστορία από τους αρχαιότατους πολέμους, και αρκετές φορές ίσως να ήταν και ο κύριος σκοπός των πολέμων. Από τους ομηρικούς χρόνους, συναντούμε τον όρο αυτόν. Η διανομή των λαφύρων μεταξύ των πολεμιστών αποτελούσε θεσμό.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τα μάτια του ξένου Τύπου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/821769/article/politismos/vivlio/o-kwnstantinos-karamanlhs-me-ta-matia-toy-3enoy-typoy

 *Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει, παρόντος και του Γεωργίου Ράλλη, την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Ήταν η λαμπρή αρχή μιας μακράς πορείας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σήμερα κινδυνεύει να τερματιστεί.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΣ*

                Το βιβλίο του αναπληρωτή καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Δημήτρη Καιρίδη έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την Ελλάδα για να προστεθεί σε σειρά δημοσιεύσεων για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και την εποχή του.

                Σε αντίθεση ωστόσο με παλαιότερα έργα που ήταν γραμμένα κυρίως από συνεργάτες του μεγάλου Έλληνα πολιτικού και ξεχείλιζαν από εκτίμηση και σεβασμό προς το πρόσωπό του, νεότερες δημοσιεύσεις, και ειδικά η παρούσα, επιχειρούν νηφάλιες και ενδιαφέρουσες τομές, θέτουν σύνθετα ζητήματα για διερεύνηση σχετικά με τη δράση, τον λόγο και την πολιτική πρακτική του Καραμανλή και αξιοποιούν σύγχρονα μεθοδολογικά εργαλεία και προσεγγίσεις από διαφόρους κλάδους των κοινωνικών επιστημών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον Δημήτρη Καιρίδη που στηρίζεται σε πρωτογενή και διαχρονική ανάλυση του ξένου Τύπου αναφορικά με τον «άγνωστο» πολιτικό του 1955, που έμελλε να βάλει ανεξίτηλη σφραγίδα στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας ως το τέλος του 20ού αιώνα.

Η εκπαίδευση πριν από το 1830 στην Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/820875/article/politismos/vivlio/h-ekpaideysh-prin-apo-to-1830-sthn-ellada-k

 *Ευγένιος Βούλγαρης ή Βούλγαρις (1716 - 1806), η πλέον αντιπροσωπευτική μορφή του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Με τη διδασκαλία του και τα συγγράμματά του εγκαινίασε μια νέα εποχή στην ιστορία της ελληνικής παιδείας.

Γράφει ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ*

                Ο ευρωπαϊκός και στη συνέχεια ο ελληνικός Διαφωτισμός (ακολουθία και εν πολλοίς συνέπεια της Αναγέννησης των γραμμάτων και των τεχνών στη Δύση), ως γνωστόν, υπήρξαν γενεσιουργοί δυνάμεις πνευματικής και, βεβαίως, πολιτικής αναδόμησης του Γένους κατά την περίοδο της προετοιμασίας της Μεγάλης Ελληνικής Επανάστασης.

                Υψηλής σημασίας προσωπικότητες αυτού του μεγαλειώδους φαινομένου του Διαφωτισμού, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Δάσκαλος του Γένους Άνθιμος Γαζής, ο Κοσμάς ο Αιτωλός με τις περίφημες «Διδαχές» του, ο θεωρούμενος πρόδρομος της απλο-ελληνικής γλώσσας και πρωτοπόρος δάσκαλος της αριστοτελικής ηθικής Βικέντιος Δαμοδός, που στόχο του είχε, όπως ο ίδιος σημειώνει στο Προοίμιο της «Φυσιολογίας» του, «τον φωτισμό του περιδόξου Γένους μας», ο Ιώσηπος Μοισιόδαξ, η πλέον ώριμη έκφραση του νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο κατ’ εξοχήν συνειδητοποιημένος επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής, που έβλεπε την παιδεία ως μέσον υλοποίησης του επαναστατικού οράματος, η πλέον αντιπροσωπευτική μορφή του νεοελληνικού Διαφωτισμού ο πολύς Ευγένιος Βούλγαρης, ο Κερκυραίος Νικηφόρος Θεοτόκης, ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, κορυφαίος δάσκαλος του καιρού του- κατά τον χαρακτηρισμό του μεγάλου δασκάλου της νεοελληνικής παιδείας Ευαγγέλου Παπανούτσου, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Αθανάσιος Ψαλίδας, ο Κωνσταντίνος Κούμας και τόσοι άλλοι θεράποντες της παιδείας παρελαύνουν μέσα στο πρόσφατο βιβλίο (έκδ. Gutenberg) του ομότιμου καθηγητή της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Ιωάννη Γ. Δελλή.

Η πυρπόληση της Μονής Τσούμας Δαμασίου, το 1946

*Η κατάληψη της Μονής Τσούμας, στην ειδησεογραφία του Τύπου

                Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Μονή Τσούμας, στη Θεσσαλία ήταν ένα ονομαστό μοναστήρι, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται κοντά στο Δαμάσι δυτικά του Τυρνάβου. Χτίστηκε γύρω στα 1765. Υπέστη κατά καιρούς πολλές καταστροφές. Το 1897 είχε καεί και ανακαινίστηκε την ίδια χρονιά. Σώζεται μόνο το Καθολικό. Η τελευταία καταστροφή που υπέστη ήταν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, το 1946 και μάλιστα από τις δυνάμεις του εθνικού στρατού, που πραγματοποίησε επίθεση για να εξοντώσει μια ομάδα ανταρτών, που είχε οχυρωθεί εκεί.

                Σε κάθε περίπτωση ένας εμφύλιος πόλεμος είναι πάντα σκληρός και για τους ανθρώπους και για τα μνημεία…

                Τα δραματικά γεγονότα περί την Μονή Τσούμας, εξελίχθηκαν τον Ιούλιο του 1946, όταν στις δυνάμεις του στρατού έφτασαν πληροφορίες ότι εκεί υπήρχαν αντάρτες. Η περιοχή δεν ήταν άγνωστη στους αντάρτες. Από την εποχή της Εθνικής Αντίστασης δρούσαν εκεί ομάδες ανταρτών. Τα δάση και τα βουνά της περιοχής επιτρέπουν τη δημιουργία αντάρτικου.

                Έτσι αποφασίσθηκε να εκκαθαρισθεί η περιοχή από τις δυνάμεις των ανταρτών.

Η απόφαση για Σύνδεση με την ΕΟΚ, το 1959

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/820322/article/epikairothta/ellada/h-apofash-gia-syndesh-me-thn-eok

*Η ελληνική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 

Ιωάννη Πεσμαζόγλου, αναχωρεί για τις Βρυξέλλες όπου διαπραγματεύεται τη σύνδεση 

της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Στην κλίμακα του αεροσκάφους, οι Γ. Φιλιππόπουλος, Ι. Πεσμαζόγλου, Δ. Μπίμπας, Νικόλαος Γαζής και Νίκος Κυριαζίδης.

Γράφει η κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Ε. ΜΠΟΤΣΙΟΥ*

                Ένα ερώτημα που τίθεται συχνά στη δημόσια ιστορία είναι, αν η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή επέλεξε ή υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να προσδέσει την Ελλάδα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας-ΕΟΚ του 1961-62.

                Το επιχείρημα του μονόδρομου θεμελιώνεται στον δυτικό προσανατολισμό της χώρας: η Σύνδεση επιβαλλόταν από την οικονομική πορεία της Δυτικής Ευρώπης ώστε να εμπεδωθεί η συνεργασία με τη Δύση. Ήταν ένα αυτονόητο βήμα. Το επιχείρημα της πολιτικής επιλογής βασίζεται στη διαπίστωση ότι η γεωστρατηγική σχέση με τη Δύση δεν περνούσε τότε απαραίτητα μέσα από τον εξευρωπαϊσμό. Με τη Σύνδεση η Ελλάδα δεσμευόταν σε φιλόδοξο αναπτυξιακό υπόδειγμα, συμβατό με τις προτεραιότητες των ανεπτυγμένων οικονομιών της Ευρώπης. Δεν επρόκειτο για οικονομικό βήμα, αλλά για πολιτικό άλμα. Εκ των υστέρων υιοθετείται εύκολα η πρώτη ανάγνωση. Από τη σκοπιά της εποχής, που καθορίζει το βλέμμα του ιστορικού, επικρατέστερη είναι η δεύτερη.

Τα εγκλήματα πολέμου και οι οφειλές στην Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=710813 

*Ο Παναγιώτης Σφουντούρης, επιζών της σφαγής του Διστόμου από τους γερμανούς ναζί τον Ιούνιο του 1944, κρατά ένα κερί και μια φωτογραφία εποχής, που απεικονίζει τον ίδιο και την αδελφή του Μαρία.

                               

*Σε μια εμπεριστατωμένη συγκριτική επιστημονική μελέτη

η Δέσποινα-Γεωργία Κωνσταντινάκου

παρουσιάζει την πολιτική που ακολουθήθηκε

τόσο σε ό,τι αφορά τη διεκδίκηση των πολεμικών οφειλών

όσο και την ποινική δίωξη των εγκληματιών πολέμου

Δέσποινα-Γεωργία Κωνσταντινάκου

Πολεμικές οφειλές και εγκληματίες πολέμου στην Ελλάδα.

Ψάχνοντας την ηθική και υλική δικαίωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2015,

σελ. 558, τιμή 26,63 ευρώ

Γράφει ο Αναστάσης Βιστωνίτης

                Το 1936, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα, ο υπουργός Προπαγάνδας του Γ' Ράιχ Γιόζεφ Γκέμπελς αναλυόταν σε ύμνους μπροστά στη θέα της Ακρόπολης: «Ένα από τα πιο όμορφα και πιο βαθιά πρωινά της ζωής μου. Επάνω στην Ακρόπολη... Εδώ η ζωή, ο Θεός και η τέχνη γίνονται ένα». Και δεν αρκείται σ' αυτά αλλά προσθέτει: «Η ατμόσφαιρα στην Αθήνα είναι απερίγραπτη. Μια μαγευτική εικόνα χωρίς προηγούμενο. Οι άνθρωποι είναι πολύ συμπαθητικοί... Η ψυχή μου είναι γεμάτη από την ομορφιά».

                Πέντε χρόνια αργότερα τα ναζιστικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ελλάδα και επέβαλαν τριπλή κατοχή (Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων). Θα προέβαιναν σε πρωτοφανείς αγριότητες, θα αφαιρούσαν το μεγαλύτερο μέρος του παραγωγικού πλούτου της χώρας, θα κατέστρεφαν τις υποδομές της και θα εξανάγκαζαν την ελληνική κατοχική κυβέρνηση να τους χορηγήσει ένα δάνειο το οποίο χρησιμοποίησαν όχι μόνο για να καλύψουν το κόστος της κατοχής αλλά εν μέρει και για να χρηματοδοτήσουν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις στη Μεσόγειο.

                Το δάνειο εκείνο η σημερινή ενωμένη Γερμανία με διάφορες δικαιολογίες αρνείται να το αποπληρώσει, όπως και το κόστος των πολεμικών επανορθώσεων, για τις οποίες κατέβαλε ασήμαντα ποσά.

Το Α΄ Συνέδριο της ΕΔΑ

 *Η εναρκτήρια συνεδρίαση του Α΄ Συνεδρίου της ΕΔΑ πραγματοποιήθηκε στο θέατρο «Κεντρικόν» και συνεχίστηκε στα γραφεία της ΕΔΑ, στην πλατεία Κάνιγγος. 

Πήραν μέρος 355 σύνεδροι.

Της κ. ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΣΧΑΛΟΥΔΗ*

            Η ΕΔΑ ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1951, παραμονές δηλαδή των δεύτερων μετεμφυλιακών εκλογών. Η ίδρυσή της αποτέλεσε πρωτοβουλία του ΚΚΕ, το οποίο υλοποιούσε με αυτό τον τρόπο την απόφαση της 6ης Ολομέλειας (Οκτώβριος 1949) για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού συνασπισμού, που, όπως τονιζόταν στο κείμενο της απόφασης, θα ένωνε όλον τον ΕΑΜικό κόσμο και όλους εκείνους που ήταν πρόθυμοι να δεχτούν ένα μίνιμουμ πρόγραμμα δημοκρατικοποίησης της Ελλάδας.

            Ως έναν βαθμό, τον ίδιο στόχο επιδίωκε να εξυπηρετήσει πριν από την ίδρυση της ΕΔΑ και η Δημοκρατική Παράταξη, η οποία όμως είχε προβλήματα συγκρότησης και προσανατολισμού.

            Η ΕΔΑ συγκροτήθηκε αρχικά ως συνασπισμός κομματικών σχημάτων και προσωπικοτήτων της Αριστεράς. Ήδη, όμως, από την πρώτη φάση της δημιουργίας της, είναι κάτι παραπάνω από εκλογικός συνασπισμός, χωρίς όμως να είναι ενιαίο κόμμα. Ως προς το ΚΚΕ, εξασφαλιζόταν ευθύς εξαρχής μια σχέση καθοδηγητική πάνω στις οργανώσεις και στην ηγεσία της ΕΔΑ. Αυτή η σχέση, παρόλο που δεν δηλώνεται και δεν επιβάλλεται ασφυκτικά, αποτελεί ωστόσο κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική και οργανωτική δύναμη του νέου κομματικού σχηματισμού.

            Παράλληλα, το νέο κόμμα απέκτησε μια ξεχωριστή δυναμική. Αξιοποιώντας την απήχησή του στην ελληνική κοινωνία, ούτε αντικατέστησε το ΚΚΕ ούτε έγινε ένα ξεχωριστό καινούργιο κομμουνιστικό κόμμα.

Εμφύλιος: Μια νύχτα κόλασης στη Φθιώτιδα, από το… χιόνι!!!

*Χιόνι σε όλα τα μέτωπα, με επακόλουθο τα κρυοπαγήματα.

*Κρουστάλιασαν τα μουστάκια των φαντάρων

*Στόμωσαν οι κάννες των όπλων από το χιόνι

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Φλεβάρης του 1949, ήταν ένας δραματικός μήνας. Ο εμφύλιος μαίνονταν. Η Ελλάδα πνιγμένη στο αίμα από το 1946. Οι συνθήκες τραγικές και για τους στρατιώτες που πολεμούσαν να καταστείλουν την ανταρσία και για τους αντάρτες, που προσπαθούσαν να γαντζωθούν στα βουνά, πιστεύοντας στη δική τους νίκη. Συνθήκες κακουχίας για τους μεν, αλλά συνθήκες κακουχίας και για τους δε.

                Το μίσος κυριαρχούσε στη χώρα. Αλλά και το πείσμα για νίκη ήταν μεγάλο. Όμως πολλές φορές οι συνθήκες δημιουργούσαν ανυπέρβλητες δυσχέρειες, επάνω στα βουνά, όσο και αν ήθελαν οι μαχητές ένθεν κακείθεν, να φέρνουν εις πέρας τις αποστολές τους.

                Επειδή σήμερα η απόσταση του χρόνου μας κάνει να ξεχνάμε τι συνέβη τότε (και δεν πρέπει να συμβεί ξανά στη χώρα ποτέ) και επειδή οι νεώτεροι δεν γνωρίζουν, θα αφηγηθούμε σήμερα τι συνέβη μια τρομακτική νύχτα στα βουνά της Ρούμελης, το Φλεβάρη του 1949.

                Φθιώτιδα. Πιο πάνω από τη Μεγάλη Κάψη. Στην περιοχή λόγω του ορεινού και δασωμένου εδάφους δρούσαν αντάρτες. Το 630 Τάγμα Πεζικού, με διοικητή τον ταγματάρχη Ιωάννη Αργυρόπουλο, είχε εντολή να πραγματοποιήσει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και να καταλάβει την τοποθεσία Πικροβούνι με υψόμετρο 1512 μ.

Υποθήκες Δημητρίου Υψηλάντη για εθνική συναίνεση

*Ο Δημήτριος Υψηλάντης

*Διαχρονικά χρήσιμες και επίκαιρες

*Είδατε πόσα κακά έπαθεν η πατρίδα σας

                Ο Δημήτριος Υψηλάντης υπήρξε μια ευγενική, πατριωτική και ανιδιοτελής μορφή του αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

                Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, ήρθε στην Πελοπόννησο αντιπροσωπεύοντας τον αδελφό του Αλέξανδρο Υψηλάντη.

                Στις 20 Ιουνίου του 1821 ανέλαβε την αρχιστρατηγία των επαναστατημένων Ελλήνων και κατέβαλε προσπάθειες να οργανώσει τακτικό στρατό.  Συγκρούσθηκε  όμως με τους κοτζαμπάσηδες, όταν αποπειράθηκε να περιορίσει την ισχύ τους.

                Στις 20 Δεκεμβρίου 1821 άρχισε τις εργασίες της η A' Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο και στις 15 Ιανουαρίου 1822 ο πρίγκιπας Δημήτριος, εκλέχθηκε πρόεδρος του Bουλευτικού. Ο Υψηλάντης εκπροσώπησε κυρίως την πλευρά των δημοκρατικών και ήρθε σε σύγκρουση με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έλαβε μέρος σε πολλές μάχες.

Η σύλληψη, η αιχμαλωσία και η εκτέλεση του ταξίαρχου Μαρκόπουλου

 *Ο Δημήτριος Μαρκόπουλος την εποχή που ακόμα ήταν συνταγματάρχης

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Την νύκτα της 18ης προς 19η Απριλίου 1949 και ώρα 03.00 π.μ. ο Ταξίαρχος Δημήτριος Μαρκόπουλος, Διοικητής της Στρατιωτικής Διοίκησης Λιβαδειάς [82α Στρατιωτική Περιοχή] κατά τη διάρκεια επίθεσης μονάδων της ΙΙας Μεραρχίας  του Δημοκρατικού Στρατού [Διοικητής ο Ιωάννης Αλεξάνδρου, γνωστός ως Καπετάν Διαμαντής] κατά της κωμόπολης Λιδωρικίου Νομού Φωκίδος, τραυματίζεται και συλλαμβάνεται.

                Ο Ταξίαρχος Δημ. Μαρκόπουλος είχε γεννηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης το 1894, γιος του εκδότου και βουλευτού της αυτόνομης Κρητικής Βουλής Γεωργίου Μαρκοπούλου. Ο Δημ. Μαρκόπουλος είχε καταταγεί στα 18 του χρόνια ως εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό και συμμετέσχε στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, στη διάρκεια των οποίων τραυματίσθηκε στο πόδι κατά την επίθεση στο Μπιζάνι Ιωαννίνων. Κατόπιν συμμετείχε στο Βενιζελικό κίνημα της Εθνικής Αμύνης το 1916, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο [Μάχη του Σκρα], προαχθείς σε Υπολοχαγό για διακεκριμένη πράξη στο πεδίο της μάχης. Στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας τραυματίσθηκε στο χέρι κατά την μάχη του Αρντίζ-Νταγ τον Αύγουστο του 1921 και μετά την υποχώρηση πρωτοστάτησε στην επικράτηση της Επανάστασης του Σεπτεμβρίου του 1922. Παρά τις φιλελεύθερες ιδέες του αρνήθηκε να συμμετάσχει στο Κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935, όταν με τον βαθμό του Ταγματάρχου υπηρετούσε στο 14ο Σύνταγμα Πεζικού Χανίων. Ως Αντισυνταγματάρχης στο Επιτελείο του Δ΄ Σώματος Στρατού στην Καβάλα είχε εκπονήσει τον Αύγουστο του 1940, ενόψει του επικειμένου πολέμου, επιτελική μελέτη για την άμυνα επί της Ελληνο-Βουλγαρικής Μεθορίου και στη συνέχεια είχε διοικήσει το 30ο Σύνταγμα Πεζικού στο Αλβανικό Μέτωπο.

Ο τάφος του Μπότσαρη και οι περιπέτειές του

*Ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη στον Κήπο των Ηρώων στο Μεσολόγγι

*Βεβηλώθηκε από Τούρκους και από  Έλληνες!

*Μια Γαλλίδα, το μοντέλο της «Ελληνοπούλας»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μάρκος Μπότσαρης, ήταν ένας από πιο φωτισμένους και ανδρείους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Γνώρισε μεγάλες περιπέτειες στη σύντομη ζωή του, αλλά και τρομερές περιπέτειες μετά θάνατον.

                Γεννημένος στο Σούλι, έζησε από μικρό παιδί τις φοβερές διώξεις της οικογένειάς του. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και πήρε μέρος στον ξεσηκωμό του Γένους. Πήρε μέρος σε διάφορες μάχες, όπου επιβεβαιώθηκαν τα αναμφισβήτητα στρατιωτικά του προσόντα.  Γρήγορα όμως τον συνάντησε ο θάνατος.  Τη νύχτα της 8ης προς την 9η Αυγούστου 1823, ο Μπότσαρης επιτέθηκε με τους 350 Σουλιώτες του κατά των  δυνάμεων των Τούρκων  στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, πετυχαίνοντας τον στρατηγικό αιφνιδιασμό του. Όμως, μέσα στη νύχτα  ο Μάρκος Μπότσαρης τραυματίσθηκε αρχικά στην κοιλιά.  Δεν σταμάτησε όμως να διευθύνει τους άνδρες του στη μάχη και οι Σουλιώτες του αιχμαλώτισαν τον Τούρκο πασά.  Τότε ένας από τους Τούρκους στρατιώτες πυροβόλησε τον Μπότσαρη και τον τραυμάτισε  θανάσιμα στο μάτι.

                Η σορός του Μπότσαρη μεταφέρθηκε και ετάφη στο Μεσολόγγι, με κάθε δυνατή μεγαλοπρέπεια.

ΤΟ ΕΚΣΤΡΑΤΕΥΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΡΕΑ 1950-1955

*Η παρασημοφόρηση της πολεμικής σημαίας του ελληνικού τάγματος στην Κορέα

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Το πρωί της Κυριακής 25ης Ιουνίου 1950 οι Ένοπλες κομουνιστικές δυνάμεις της Βόρειας Κορέας εκτόξευσαν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον της Δημοκρατίας της Νότιας Κορέας.

                Η εχθρική ενέργεια άρχισε την 04.00 ώρα με βομβαρδισμό με πυρά Πυροβολικού στο Δυτικό τομέα των Νοτιοκορεατικών θέσεων επί του 38ου παραλλήλου. Την 08.00 ώρα οι Βορειοκορεατικές δυνάμεις [10 Μεραρχίες και 240 άρματα] υποστηριζόμενες από πολλούς όλμους και 1400 πυροβόλα εξαπέλυσαν απροκάλυπτη επίθεση και διέβησαν στη συνέχεια τον 38ο παράλληλο σε πολλά σημεία, ενώ παράλληλα πραγματοποίησαν αμφίβιες αποβάσεις στις Ανατολικές ακτές. Την 11.00 ώρα της 25ης Ιουνίου 1950 οι Βορειοκορεάτες κήρυξαν και επίσημα τον πόλεμο εναντίον της Νότιας Κορέας, η οποία καταλήφθηκε εξαπίνης από την αιφνίδια εχθρική επίθεση.

Εμπόριο και έμποροι σε χρόνια ταραγμένα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/809874/article/politismos/vivlio/emporio-kai-emporoi--se-xronia-taragmena 

*Βόσπορος. Ο λόρδος Έλγιν υπηρετούσε ως πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου 
στην Κωνσταντινούπολη, πληρωνόταν όμως από την περίφημη Εταιρεία της Ανατολής, 
τη Levant Company, θέμα του βιβλίου της Δέσποινας Βλάμη.

Γράφει η ΣΙΣΣΥ ΑΛΩΝΙΣΤΙΩΤΟΥ

             Έλληνες, Εβραίοι και Αρμένιοι Οθωμανοί υπήκοοι πρακτορεύουν σε μακρινά λιμάνια της Ανατολής μπαχαρικά, πιπέρια και μεταξωτά, καμφορά, αλόη και κανέλα για λογαριασμό της Levant Company.

            Κάποιοι απ’ αυτούς, αρκετοί Ελληνες, ξεγελούν τους Εγγλέζους, παίρνουν τις «αντιπροσωπείες» και ανοίγουν δικά τους καταστήματα στο Λονδίνο όταν ξαφνικά οι επαναστάσεις στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ανάμεσά τους η Ελληνική, το 1821, ανατρέπουν τα πάντα...

            Όταν ο Ζακόμπ Μπούρκχαρτ άλλαζε τη «μέθοδο της ιστορίας» μάς έκανε μεγάλη χάρη. Η νέα προσέγγιση θα έδινε και άλλες δυνατότητες στην αφήγηση. Από τούδε και στο εξής, θα μπορούσαμε να απολαμβάνουμε ελκυστικά αναγνωστικά σύνολα με τη γοητεία του παραμυθιού και το σασπένς της αστυνομικής λογοτεχνίας και με σκηνές σαν τις παραπάνω, ενώ επιπλέον «πρόκειται για αληθινή ιστορία» όπως λένε και οι φίλοι Αμερικανοί. Αυτό το είδος αφήγησης, που μπορεί να σε παρακινήσει μετά μανίας στο διάβασμα, ακολουθεί η Δέσποινα Βλάμη, ερευνήτρια ιστορικός στην Ακαδημία Αθηνών, στο βιβλίο της «Trading with the Ottomans - The Levant Company in the Middle East».

Τα τελευταία σαμποτάζ του «Απόλλωνα» στην Κατοχή...

*Ο Στέφανος Δούκας (Φωτογραφία του Ε.Λ.Ι.Α.)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η αντιστασιακή οργάνωση «Απόλλων» του θρυλικού Αλεξανδρουπολίτη Ιωάννη Πελτέκη, ανέπτυξε τεράστια δράση κατασκοπείας και δολιοφθορών, κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Γι’ αυτόν  ακριβώς το λόγο υπήρξε στόχος Γερμανών αλλά και Ελλήνων προδοτών.

          Η δράση της οργάνωσης αυτής για να περιγραφεί χρειάζεται ολόκληρους τόμους. Άλλωστε και η αντίσταση μέσα στις πόλεις, που δεν έχει αναδειχθεί, όσο και η αντίσταση των βουνών, υπήρξε δύσκολη, επικίνδυνη, αλλά και αποτελεσματική.

          Σήμερα θα αναφερθούμε στις τελευταίες ημέρες της Κατοχής, όταν η οργάνωση κατασκοπείας και δολιοφθορών «Απόλλων» ανέπτυξε πρωτοφανή δραστηριότητα με σειρά σαμποτάζ, παρενοχλώντας συνεχώς τους Γερμανούς.

          Ο Πελτέκης μετά από διάφορες προδοσίες και διάλυση των δικτύων του αναγκάσθηκε να διαφύγει στις 26 Ιουλίου 1944, στη Μέση Ανατολή. Πριν φύγει, την 1^η Ιουλίου, κάλεσε τον ταγματάρχη Πυροβολικού Στέφανο Δούκα και του ζήτησε να ανασυγκροτήσει την ομάδα των σαμποτάζ σε νέα βάση και με νέα πρόσωπα για λόγους μυστικότητας.

          Ο Δούκας δέχτηκε και άρχισε αμέσως συνεννοήσεις με τον λοχαγό Πυροβολικού Διονύσιο Βέρρο (μετέπειτα στενό συνεργάτη του Κωνσταντίνου Καραμανλή) και τον υπολοχαγό Πυροβολικού Βασίλειο Τούσα. Οι τρεις προχώρησαν ταχύτατα στην αναδιοργάνωση του «Απόλλωνα» καταρτίζοντας την ομάδα των σαμποτέρ. Ο Τούσας ειδικά, συγκρότησε την πρώτη ομάδα, που έδρασε στο λιμάνι του Πειραιά.

Ο θρυλικός Ιερός Λόχος

*Αλεξιπτωτιστές ιερολοχίτες έτοιμοι για ρίψη στην κατεχόμενη Σάμο, το 1943

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

           Η ονομασία «Ιερός Λόχος», ως επωνυμία στρατιωτικού τμήματος, αναφέρεται για πρώτη φορά στην Στρατιωτική Ιστορία της Ελλάδας, τον 4ον αιώνα π.χ. όταν ο Θηβαίος Στρατηγός Επαμεινώνδας με τη βοήθεια του Γοργίδα, συγκρότησε τον Ιερό Λόχο, δύναμης 300 επίλεκτων νέων, προκειμένου να αντιμετωπίσει τους Σπαρτιάτες. Οι Θηβαίοι Ιερολοχίτες ήταν οι πρωτοπόροι των Ιστορικών Ιερών Λόχων και διακρίθηκαν σε διάφορες μάχες, πολεμώντας για την υπεράσπιση της πατρίδας τους.

            Στις 3 Μαρτίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης φθάνοντας στην πόλη Φωξάνη, στα σύνορα Μολδαβίας και Βλαχίας, συγκρότησε ένοπλο σώμα, που το ονόμασε Ιερό Λόχο, σε  ανάμνηση της ηρωικής θυσίας των Θηβαίων Ιερολοχιτών. Στις 7 Ιουνίου 1821 στο Δραγατσάνι της Μικράς Βλαχίας της Ρουμανίας έγινε φονική μάχη, κατά την οποία περισσότεροι από 200 άνδρες του Ιερού Λόχου έπεσαν στο πεδίο της τιμής.

            Το 1877 οι Θηβαίοι και πάλι συγκρότησαν Ιερό Λόχο δύναμης 300 ανδρών από όλες τις τάξεις της κοινωνίας, με σκοπό να συμβάλουν στην προσπάθεια του Έθνους για την απελευθέρωση των τότε υπόδουλων αδελφών. Το 1913 από Έλληνες εθελοντές συγκροτήθηκε ο 4ος  Ιστορικός Ελληνικός Ιερός Λόχος, προκειμένου να συμμετάσχει στις πολεμικές επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου.

Ο Σπύρος Μαρκεζίνης στη Μόσχα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.kathimerini.gr/815696/article/epikairothta/ellada/o-spyros-markezinhs-sth-mosxa

*Οι προτάσεις του Σπύρου Μαρκεζίνη εντάσσονταν στην ευρύτερη προσπάθειά του να προσφέρει μια εναλλακτική προς την ΕΡΕ πολιτική στον ελληνικό αστικό χώρο.

Γράφει ο κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ*

          Προς τα μέσα του 1953, επί κυβερνήσεως Ελληνικού Συναγερμού, οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ανατολικές χώρες έδειχναν να εξομαλύνονται. Το 1953-54 συνήφθησαν μεγάλες εμπορικές συμφωνίες, πρώτα με την Πολωνία, και κατόπιν με τις βαλκανικές χώρες- πλην της Ρουμανίας και της Αλβανίας- και με την Ανατολική Γερμανία. Τον Σεπτέμβριο του 1953 η Μόσχα απέστειλε πρεσβευτή στην Αθήνα και τον Μάιο του 1954 αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις με τη Σόφια.

          Αυτό το «ανατολικό άνοιγμα» αντικατόπτριζε τις προσωπικές αντιλήψεις του Σπύρου Μαρκεζίνη, υπουργού Συντονισμού στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπάγου έως την άνοιξη του 1954, σχετικά με τη φύση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στην τρίτομη «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος», ο ίδιος αναφέρει ότι, ως υπουργός Συντονισμού, σχεδίαζε να πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Μόσχα, που θα συνέβαλλε στην «οριστική κατοχύρωση της εσωτερικής ειρήνης και στην ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της Ελλάδος». Ωστόσο, συνεχίζει, ο Παπάγος διαφώνησε με το ταξίδι εκείνο, αδυνατώντας να υπερβεί το παρελθόν του Εμφυλίου Πολέμου και να υιοθετήσει τελικά την πολιτική της λήθης που προωθούσε ο Μαρκεζίνης.

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Η ΗΡΩΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ, 13-30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1922

*Στο κέντρο ο συνταγματάρχης Δημήτριος Θεοτόκης. Δεξιά ο επιτελάρχης Γ. Κορτζάς 

(Αρχείο Ιφιγένειας Κορτζά- Τηλιακού)

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

          Τον Αύγουστο του 1922 η Στρατιά Μικράς Ασίας, αποτελούμενη από τα Α΄, Β΄ και Γ΄ Σώματα Στρατού και την Ανωτέρα Γενική Στρατιωτική Διοίκηση, κατείχε αμυντικά την γραμμή, που άρχιζε από την Κίο της Προποντίδας, προχωρούσε Ανατολικά του Εσκί Σεχίρ [Δορύλαιο] και Αφιόν Καρά Χισάρ. Η γραμμή Νότια του Αφιόν Καρά Χισάρ έκαμπτε προς Δυσμάς, ακολουθώντας τη δεξιά όχθη του ποταμού Μαιάνδρου και κατέληγε στις εκβολές του στο Αιγαίο Πέλαγος. Το μήκος της γραμμής αυτής άμυνας ανερχόταν σε 700 χιλιόμετρα.

          Η Ανεξάρτητη Μεραρχία υπαγόταν στο Γ΄ Σώμα Στρατού και κατείχε τον τομέα από το Σεγίτ Γκαζί έως το Ακ Ιν, Ανατολικά της Κιουτάχειας, με αποστολές άμυνας και προκάλυψης σε εδάφη τακτικής σημασίας. Επειδή οι αποστάσεις από τα κέντρα εφοδιασμού ήταν μεγάλες, οι άνδρες της Ανεξάρτητης Μεραρχίας, όπως και των περισσότερων Μεραρχιών, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα από κακή διατροφή, ελλιπή ιματισμό και κακή υπόδηση. Επιτόπιοι πόροι δεν υπήρχαν, γιατί η γη στη γραμμή του μετώπου παρέμεινε ακαλλιέργητη.

          Η εφαρμοζόμενη παθητική άμυνα για μεγάλο χρονικό διάστημα, η διαρκής αμυντική οργάνωση του εδάφους, η ασφάλεια των απομακρυσμένων εδαφών της Μικράς Ασίας με πλείστα όσα προβλήματα είχαν επηρεάσει δυσμενώς το ηθικό των Αξιωματικών και Οπλιτών. Η όλη κατάσταση επιδεινώνονταν από τις διάφορες πολιτικές και καθεστωτικές διαμάχες, που συνέχιζαν να ταλαιπωρούν την Ελλάδα από το 1915 και είχαν συντελέσει στη μείωση της μαχητικότητας και αγωνιστικότητας του Ελληνικού Στρατού, που βρισκόταν σε εκείνο το αφιλόξενο μέτωπο.

Κάτω από τη μύτη των Γερμανών

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://www.kathimerini.gr/812468/article/politismos/vivlio/katw-apo-th-myth-twn-germanwn

*Η «ομάδα της απαγωγής» του Γερμανού στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο Στάνλεϊ Μος είναι καθιστοί στο κέντρο, περιτριγυρισμένοι από τους Κρητικούς αντάρτες.

WES DAVIS

Επιχείρηση «Αριάδνη»

μετ.: Αντώνης Καλοκύρης

εκδ. Πατάκη

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΔΑΒΒΕΤΑΣ

            Ήταν νέοι με αριστοκρατική ή αστική καταγωγή. Ήταν όμορφοι σαν αστέρες του Χόλιγουντ, ήταν ριψοκίνδυνοι, ρομαντικοί, τυχοδιώκτες, όλοι με κλασική παιδεία και αναγεννησιακή αντίληψη για τον εφήμερο κόσμο μας. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν να υπηρετούν στην Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE) της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

            Το γεγονός ότι είχαν σπουδάσει Ιστορία ή Αρχαιολογία και γνώριζαν τα αρχαία ελληνικά, τους έκανε δύο φορές χρήσιμους για τους σκοπούς της υπηρεσίας στη γερμανοκρατούμενη Ελλάδα. Οι περισσότεροι χρησιμοποιήθηκαν στη μυστική επιχείρηση «Αριάδνη», υλοποιώντας την απόφαση του συμμαχικού στρατηγείου για την άλωση του «Φρουρίου Κρήτη», δηλαδή τον έλεγχο της Μεγαλονήσου ως κομβικό σημείο της Μεσογείου και θέση υποστήριξης κάθε επιθετικής ενέργειας προς την κατεχόμενη Ευρώπη.

Μεγάλη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για τα 95α «Ελευθέρια» της Θράκης

*Η θέα προς την Πλατεία Ναυαρίνου, από τα γραφεία της Θρακικής Εστίας Θεσσαλονίκης

*Οργανώθηκε από τη Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης

*Κεντρικό θέμα η Κοινοβουλευτική Ιστορία της Θράκης

*Ομιλητής ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης τίμησε με μεγάλη συμμετοχή Θρακιωτών και φίλων της Θράκης τα 95^α «Ελευθέρια» της Θράκης με ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσά της (Πλατεία Ναυαρίνου 18) την Τετάρτη 13 Μαΐου, ενώ την επομένη το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση θρακικών χορών και μουσικής υπό τις οδηγίες του χοροδιδάσκαλου Δήμου Πραντσίδη.

                Η εκδήλωση των «Ελευθερίων» άρχισε με χαιρετισμό του προέδρου της Θρακικής Εστίας Γιώργου Γκιρτζημανάκη και ακολούθησε η χορωδία Διδυμοτείχου και Θρακικής Εστίας με πρώτο τραγούδι τον ΄Υμνο του Διδυμοτείχου. Ακολούθησαν διάφορα άλλα τραγούδια σημαντικών Ελλήνων συνθετών.

*Η χορωδία

                Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Θρακιώτης δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης και άγνωστες πτυχές της».

                Είπε συγκεκριμένα ο ομιλητής:

«Καλησπέρα σας,

                Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες, φίλες και φίλοι της Θράκης, επιθυμώ να ευχαριστήσω θερμά τον πρόεδρο της Θρακικής Εστίας Θεσσαλονίκης Γιώργο Γκιρτζημανάκη και σύσσωμο το Διοικητικό της Συμβούλιο, για την ευγενική τους πρόσκληση, να μιλήσω σήμερα σ’ αυτήν την συγκέντρωση τιμής και μνήμης για την Θράκη, που γιορτάζει τα 95α «Ελευθέριά» της. Η Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης είναι ζωντανό κύτταρο καλλιέργειας του Θρακικού πολιτισμού και συνέχισης της Θρακικής παράδοσης.

*Ο κεντρικός ομιλητής Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/814760/article/epikairothta/ellada/h-maxh-ths-kallipolhs-kai-h-ellada

*Η εκστρατεία της Καλλίπολης αποτέλεσε ένα από τα μείζονα γεγονότα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, εκτός των δύο «κύριων» μετώπων, του Δυτικού και του Ανατολικού.

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

          Η βία που άσκησαν οι Νεότουρκοι κατά των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης και της Δυτικής Μικράς Ασίας, από τον Απρίλιο του 1914, ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να απειλήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία με νέο πόλεμο.

          Ο Ιωάννης Μεταξάς, ως υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, υπέβαλε Υπόμνημα προς τον Βενιζέλο, τον Μάιο του 1914, υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να γίνει άμεση πολεμική ενέργεια με την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης: «…να καταληφθεί η περιοχή αυτή της οποίας η κατοχή θα ήτο απειλή κατά της Κωνσταντινουπόλεως». Ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Στρέιτ, σε εντολή προς τον Έλληνα πρεσβευτή στην Πόλη, έγραφε στις 19 Ιουνίου 1914: «Ενώπιον αφορήτου καταστάσεως, γενικού συστηματικού διωγμού ομογενούς στοιχείου, αγόμεθα μοιραίως εις σύρραξιν προς Τουρκίαν…». Στο σημαντικό αυτό έγγραφο αναφέρεται ότι η ελληνική κυβέρνηση γνώριζε τους νεοτουρκικούς σχεδιασμούς και ότι «…βεβαίας ούσης της προθέσεως προς εξόντωσιν του εν Τουρκία ελληνισμού».

Προς την εκστρατεία της Καλλίπολης

                                 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/813751/article/epikairothta/kosmos/pros-thn-ekstrateia-ths-kallipolhs

*Ο αναδιοργανωτής του τουρκικού στρατού Γερμανός στρατηγός Οτο Λίμαν φον Σάντερς (αριστερά) με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Η παρουσία του ενίσχυσε τη γερμανική επιρροή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (φωτ.: Αρχείο Κ. Φωτιάδη).

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

            Μια από τις σημαντικότερες στιγμές του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπήρξε η ατυχής προσπάθεια των Βρετανών και των Γάλλων της Αντάντ, κατά την περίοδο 25 Απριλίου 1915 έως 9 Ιανουαρίου 1916, να ελέγξουν τα Δαρδανέλια, καταλαμβάνοντας τη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Ανατολική Θράκη.

            Στρατηγικός στόχος της επιχείρησης ήταν να καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη και να τεθεί εκτός του πολέμου η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των ακραίων εθνικιστών, των Νεότουρκων, και να αποκτηθεί κατευθείαν σύνδεση με τη Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία ήταν πολύτιμος σύμμαχος της Αντάντ στον αγώνα κατά των Γερμανο-Αυστριακών των Κεντρικών Δυνάμεων.

            Η αποτυχία της επιχείρησης είχε ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη του πολέμου, εφόσον παρέτεινε τη διάρκειά του. Οι δυνάμεις της Αντάντ δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν άμεση επαφή με τις ρωσικές δυνάμεις, κάτι που είχε ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στο Ανατολικό Μέτωπο και ευνόησε τις προσπάθειες της γερμανικής κατασκοπείας να υπονομεύσει εσωτερικά την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Παράλληλα, καθόρισε αρνητικά τις σχέσεις των συμμάχων με τις ελληνικές φιλογερμανικές πολιτικές δυνάμεις που είχαν επιβάλει την ουδετερότητα της Ελλάδας, αλλά και επέτρεψε στους Νεότουρκους να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για εξόντωση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων της Αυτοκρατορίας.