Η επώδυνη διάσπαση του ΚΚΕ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/942103/article/epikairothta/politikh/h-epwdynh-diaspash-toy-kke 

*Ο Κώστας Κολιγιάννης, ηγέτης του ΚΚΕ κατά την εποχή της διάσπασης, κλήθηκε να αντιμετωπίσει τα μεγάλα διλήμματα εκείνης της εποχής.

 Γράφουν: ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗΣ* 

και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΕΚΟΥ**

Η ιστορία του ελληνικού, όπως και του διεθνούς, κομμουνισμού είναι συνυφασμένη με εσωκομματικές συγκρούσεις και διασπάσεις. Στην ελληνική περίπτωση, η ήττα του αντάρτικου στρατού του ΚΚΕ στον Εμφύλιο Πόλεμο τον Αύγουστο του 1949 προκάλεσε μια ιδιάζουσα οργανωτικο-πολιτική κατάσταση που διατηρήθηκε ως τέτοια μέχρι την πτώση της δικτατορίας το 1974.

Η ηγεσία του ΚΚΕ εγκαταστάθηκε στο εξωτερικό και είχε υπό τον έλεγχό της τις οργανώσεις του στις «Λαϊκές Δημοκρατίες» (όπου εγκαταστάθηκαν Ελληνες πολιτικοί πρόσφυγες), αλλά και τις παράνομες οργανώσεις του κόμματος στην Ελλάδα, όπου το ΚΚΕ ήταν εκτός νόμου.

Η κατάσταση αυτή παρήγαγε ανορθόδοξα πολιτικά αποτελέσματα: από τη μια, οι κομμουνιστές οι οποίοι έμειναν στην Ελλάδα, ενώ θεωρητικά εκπροσωπούνταν στην εξόριστη «Κεντρική Επιτροπή» του κόμματος στη Ρουμανία, πρακτικά δεν μπορούσαν να έχουν συμμετοχή στις συνδιασκέψεις και άρα πρόσβαση στις αποφάσεις της. Και από την άλλη, οι ευρισκόμενοι στην «υπερορία» επηρέαζαν, χωρίς οι ίδιοι να είναι παρόντες, τα πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα, τα οποία, όμως, ερήμην τους έπαιρναν έναν άλλο βηματισμό.

Ηλίας Ηλιού, μέτρο και ευπρέπεια

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     

http://www.kathimerini.gr/935055/article/politismos/vivlio/hlias-hlioy-metro-kai-eyprepeia 

*Αύγουστος, 1965. Ο Ηλίας Ηλιού αγορεύει στη Βουλή. Πίσω του διακρίνεται ο Μίκης Θεοδωράκης. Οι αγορεύσεις του ήταν πάντοτε 

μετριοπαθείς, εμπνευσμένες και βέβαια ευπρεπείς.

Γράφει ο ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ

Όσοι από εμάς είχαμε την τύχη να ζήσουμε τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, έχουμε κρατήσει ως κάτι ξεχωριστό τις αγορεύσεις του Ηλία Ηλιού στη Βουλή. Ήταν πάντοτε μετριοπαθείς, εμπνευσμένες και βέβαια ευπρεπείς. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος έγραψε μια εξαιρετική βιογραφία του αριστερού πολιτικού ηγέτη που όπως αναφέρει στον επίλογο, «πέθανε λίγο πριν τελειώσει απότομα ο σύντομος αιώνας των άκρων, τον οποίο διέτρεξε με καρτερία και αγωνιστικότητα».

Ο Ηλιού ήταν γόνος εύπορης οικογένειας της Λήμνου, κάτι που ανέφεραν συχνά στην κριτική τους οι σύντροφοί του στο ΚΚΕ. Επιτυχημένος δικηγόρος, δραστηριοποιήθηκε στον ιδιωτικό τομέα εκπροσωπώντας μεγάλες ανώνυμες εταιρείες της εποχής. Του άρεσε να ασχολείται από νεαρή ηλικία με την πολιτική και τα γράμματα. Βαθύτατα μορφωμένος άνθρωπος μελέτησε τον Θουκυδίδη και η νομική του κατάρτιση ήταν εξαίρετη. Στην Κατοχή εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Μετά τα Δεκεμβριανά του 1944 προσχώρησε στο ΚΚΕ, αν και είχε προηγηθεί μια φάση «έλξεων και απώσεων» από τον κομμουνισμό.

Το Α΄ Συνέδριο της ΕΔΑ

 *Η εναρκτήρια συνεδρίαση του Α΄ Συνεδρίου της ΕΔΑ πραγματοποιήθηκε στο θέατρο «Κεντρικόν» και συνεχίστηκε στα γραφεία της ΕΔΑ, στην πλατεία Κάνιγγος. 

Πήραν μέρος 355 σύνεδροι.

Της κ. ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΣΧΑΛΟΥΔΗ*

            Η ΕΔΑ ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1951, παραμονές δηλαδή των δεύτερων μετεμφυλιακών εκλογών. Η ίδρυσή της αποτέλεσε πρωτοβουλία του ΚΚΕ, το οποίο υλοποιούσε με αυτό τον τρόπο την απόφαση της 6ης Ολομέλειας (Οκτώβριος 1949) για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού συνασπισμού, που, όπως τονιζόταν στο κείμενο της απόφασης, θα ένωνε όλον τον ΕΑΜικό κόσμο και όλους εκείνους που ήταν πρόθυμοι να δεχτούν ένα μίνιμουμ πρόγραμμα δημοκρατικοποίησης της Ελλάδας.

            Ως έναν βαθμό, τον ίδιο στόχο επιδίωκε να εξυπηρετήσει πριν από την ίδρυση της ΕΔΑ και η Δημοκρατική Παράταξη, η οποία όμως είχε προβλήματα συγκρότησης και προσανατολισμού.

            Η ΕΔΑ συγκροτήθηκε αρχικά ως συνασπισμός κομματικών σχημάτων και προσωπικοτήτων της Αριστεράς. Ήδη, όμως, από την πρώτη φάση της δημιουργίας της, είναι κάτι παραπάνω από εκλογικός συνασπισμός, χωρίς όμως να είναι ενιαίο κόμμα. Ως προς το ΚΚΕ, εξασφαλιζόταν ευθύς εξαρχής μια σχέση καθοδηγητική πάνω στις οργανώσεις και στην ηγεσία της ΕΔΑ. Αυτή η σχέση, παρόλο που δεν δηλώνεται και δεν επιβάλλεται ασφυκτικά, αποτελεί ωστόσο κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική και οργανωτική δύναμη του νέου κομματικού σχηματισμού.

            Παράλληλα, το νέο κόμμα απέκτησε μια ξεχωριστή δυναμική. Αξιοποιώντας την απήχησή του στην ελληνική κοινωνία, ούτε αντικατέστησε το ΚΚΕ ούτε έγινε ένα ξεχωριστό καινούργιο κομμουνιστικό κόμμα.

Οι εκλογές του 1958

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    

http://www.kathimerini.gr/794942/article/epikairothta/ellada/oi-ekloges-toy-1958 

*Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής εκφωνεί λόγο σε προεκλογική συγκέντρωση του 1958. Στην πολιτική κρίση, η οποία φαίνεται πως είχε μεγαλύτερες διαστάσεις από αυτές της εσωκομματικής αμφισβήτησης και των διαφωνιών για τον εκλογικό νόμο, ο Καραμανλής αιφνιδίασε το πολιτικό σύστημα: ζήτησε τη διάλυση της Βουλής και προκήρυξε εκλογές.

Γράφει ο κ. ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΦΙΛΑΝΔΡΟΣ*

          Η ιδιαιτερότητα των εκλογών της 11ης Μαΐου 1958 είναι πως το αποτέλεσμα της κάλπης διέρρηξε την κανονικότητα του μεταπολεμικού θεσμικού πλαισίου: η ΕΔΑ αναδείχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση. Το φάντασμα της Αριστεράς θα πλανιόταν πλέον ξανά στον αέρα εννέα μόλις χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου, δίνοντας κατ’ αρχάς αυτοπεποίθηση στην ίδια την Αριστερά και εξάπτοντας τη φαντασία των εθνικοφρόνως σκεπτομένων για επαπειλούμενη κόκκινη κατάληψη της εξουσίας.

          Περνώντας από το πεδίο των φαντασιώσεων σε αυτό της πραγματικότητας της χρονικής στιγμής, ο μεγάλος νικητής των εκλογών ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος εμπέδωσε την πολιτική σταθερότητα και σταθεροποίησε τη δική του θέση στην παράταξή του, ύστερα από την εκ των έσω αμφισβήτηση και ανατροπή του. Η τρίτη παράμετρος, που πρέπει να σχολιαστεί, ήταν ο μεγάλος χαμένος: η συντριβή του Κόμματος Φιλελευθέρων.