Μια απόπειρα ψύχραιμης προσέγγισης του Κυπριακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/1025651/article/politismos/vivlio/mia-apopeira-yyxraimhs-proseggishs-toy-kypriakoy

*ΕYΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο διάλογος Γιώργου Σεφέρη -

Ευάγγελου Αβέρωφ,

Οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου

Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2019, σελ. 348

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΡΗΣ*

Είναι βέβαιο πως ποτέ ένα βιβλίο δεν λέει «όλη την ιστορία». Μπορεί όμως να συμβάλει στην πληρέστερη κατανόησή της, ακόμα και αν –ή, κυρίως, επειδή– αναφέρεται σε ένα ζήτημα που προκαλεί έντονες συζητήσεις, συνδεδεμένες με πόνο, πίκρα και μια ανοικτή πληγή.

Αναμφίβολα, το Κυπριακό είναι ένα μείζον ζήτημα για όλους μας, ανεξάρτητα από το μετερίζι που βρισκόμαστε και τη γνώση που έχουμε γι’ αυτό. Είναι γνωστό, άλλωστε, πως όσοι συγγράφουν σύγχρονη ιστορία βρίσκονται συχνά στο στόχαστρο, γιατί τα όρια ανάμεσα στη βιωματική γνώση και την επιστημονική είναι ρευστά, δυσδιάκριτα και η υπέρβαση του βιώματος επώδυνη.

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 60 ετών από τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, ένας από τους πιο έγκριτους μελετητές του Κυπριακού, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο ΕΚΠΑ,  επιχειρεί να τις προσεγγίσει με τον φακό του στραμμένο σε δύο από τους πρωταγωνιστές της περιόδου. Τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα και τον Γιώργο Σεφεριάδη.

Αφετηρία, χωρίς αμφιβολία, για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου αποτέλεσε, μεταξύ άλλων, η κυκλοφορία το 2018 του βιβλίου του Γιώργου Γεωργή «Σεφέρης- Αβέρωφ, Η Ρήξη» (Καστανιώτης). Μεταξύ των δύο βιβλίων πραγματοποιείται ένας ζωηρός διάλογος, πιο συναισθηματικά από την πλευρά του κ. Γεωργή, πιο νηφάλια από την πλευρά του κ. Χατζηβασιλείου, αλλά με επιστημονικό κύρος αμφοτέρων.

Η Μάνη Διδυμοτείχου και πώς πήρε αυτό το όνομα

*Η άδεια που δόθηκε για το σχολείο του χωριού

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάνη Διδυμοτείχου, είναι ένα χωριό με φιλοπρόοδους και πατριωτικούς κατοίκους. Επί Τουρκοκρατίας ονομάζονταν Καδήκιοϊ (σημαίνει το χωριό του Καδή, δηλαδή του ιεροδικαστή) και έχει ενδιαφέρον η εξιστόρηση, πώς μετά την απελευθέρωση της Θράκης, το χωριό πήρε το όνομα Μάνη.

Η ιστορία του χωριού αυτού, χάνεται στα βάθη του χρόνου. Για παράδειγμα την περίοδο 1456 έως το 1467 σε παλαιά οθωμανικά έγγραφα αναγράφεται το όνομα Kadikoy αν και το όνομα αυτό, υπήρχε και σε άλλες κοντινές ή μακρινές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πάντως στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και αυτό ήταν σύνηθες φαινόμενο, παρατηρήθηκαν μετακινήσεις πληθυσμών, κυρίως κατά τον 17^ο αιώνα. Τότε και η Μάνη όπως και άλλα χωριά δέχτηκαν την εγκατάσταση νέων πληθυσμιακών ομάδων από άλλες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας και βασικά από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο.

Βέβαια στοιχεία, έχουμε για το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα. Στη Βιβλιοθήκη της Βουλής υπάρχει ένας φάκελος άγνωστης προέλευσης, που περιέχει έγγραφα Θρακικού ενδιαφέροντος. Σε ορισμένα από τα έγγραφα αυτά γίνεται αναφορά στο ελληνικό Καδήκιοϊ, της περιοχής Διδυμοτείχου, διέθετε μία εκκλησία και ένα σχολείο.

Ελληνικός Εμφύλιος: Μια ύστερη πρόταση για ειρήνευση

*1949: Το τέλος του Εμφυλίου. Οι φαντάροι χορεύουν....

Του κ. Νίκου Δημ. Παπαδιονυσίου

Υπήρξαν προθέσεις αποτροπής του Εμφυλίου και ειρήνευσης από τις δυο μεριές υπό όρους μη αποδεκτούς και από τις δυο μεριές. Ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Νικολάι Νικολάεβιτς Νικολάεβ των Ρώσων, «ο σταλινικότερος του Στάλιν και προσωπικός φίλος τού Μπέρια» κατά τον Ροβήρο Μανθούλη, τις απέρριψε όλες, Κυβέρνησης και Αμερικανών.

Ζητά να διακηρύξουν ότι οι δεξιοί αντίπαλοί του διέπραξαν εγκλήματα, πράγμα φυσικά σωστό, παραβλέποντας τα δικά τους, αδύνατο για τους τελευταίους να το αποδεχτούν. Αυτό μέχρι στις 08/09/1947 που η κυβέρνηση Τσαλδάρη υπόσχεται αμνήστευση σε όσους καταθέσουν τα όπλα εντός μηνός. Στις 24/09/1947 το ΚΚΕ απορρίπτει την αμνηστία…

Ο Ζαχαριάδης ενημερώνει τον υψηλά ιστάμενο Σοβιετικό Ζντάνοφ, ότι τον Γενάρη του 1947 του ίδιου χρόνου ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης έστειλε κρυφά με άνθρωπό του στο βουνό (μάλλον εννοεί τον δημοσιογράφο και πολιτικό του φίλο Γεώργιο Δρόσο στον Μάρκο Βαφειάδη, με τη βοήθεια του Τίτο) πρόταση ειρήνευσης και σταδιακής αμνηστίας και του εγγυήθηκε 100 βουλευτές για το ΕΑΜ-ΚΚΕ στις επόμενες εκλογές, που θα γίνονταν σύντομα. «Φυσικά την απορρίψαμε».

Οι συνομιλίες διασώθηκαν στο αρχείο Ζντάνοφ, το οποίο αγόρασε στη Μόσχα το ’90, ο Νίκος Κέντρος για λογαριασμό των ΑΣΚΙ. (Κώστας Σπυρόπουλος 1 Αυγούστου 2013,  Πηγή: Protagon.gr)

Ο Τσαλδάρης λέει στον Ζαχαριάδη ότι σαν αρχηγοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων οφείλουν να σταματήσουν την αιματοχυσία και να αποδείξουν στον ξένο παράγοντα ότι οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις μπορούν να εγγυηθούν την ομαλότητα και ότι επίκειται ενεργός στρατιωτική ανάμιξη των ΗΠΑ, πράγμα που συνέβη στα μέσα Μαρτίου 1947.

Οι ατιμώρητες Βουλγαρικές ωμότητες του 1916-18. Από τα «ντουρντουβάκια» στον Χίτλερ!

*Εικόνα από την καταναγκαστική εργασία των ομήρων 

στα Βουλγαρικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι ηγέτες του Ναζισμού, μετά την ήττα του, το 1945, καταδικάστηκαν όπως όλοι γνωρίζουμε, από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου, που διέπραξαν. Τα εγκλήματα πολέμου των Βουλγάρων σε βάρος Ελλήνων και Σέρβων κυρίως, ως συνειδητών συμμάχων των Γερμανών σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, δεν δικάστηκαν ποτέ.

                Με την ονομασία Δίκη της Νυρεμβέργης  ονομάζουμε τη δίκη των Γερμανών εγκληματιών πολέμου η οποία έγινε από το Ειδικό Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο, που συνεδρίασε στο δικαστικό μέγαρο της Νυρεμβέργης, από τις 20 Νοεμβρίου του 1945 μέχρι την 1η Οκτωβρίου 1946. Οι κατηγορούμενοι, 24 στον αριθμό ήταν μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος και άλλων Ναζιστικών οργανώσεων. Από τους 24 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν οι 19.

                Από την άλλη πλευρά, αδικαίωτα θύματα των Βουλγάρων εγκληματιών πολέμου, σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους, ήταν κυρίως οι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και της Σερβίας.

Γιατί οι ΕΛΑΣιτες, εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα στη Λευκίμη Έβρου το 1944;

*Η ανέκδοτη προκήρυξη των ανταρτών του Έβρου 

για την καταδίκη και εκτέλεση του καπετάν Οδυσσέα το 1944

*Μια ανέκδοτη προκήρυξη

των ανταρτών, δίνει απάντηση

στο αδυσώπητο «γιατί»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η εκτέλεση καπετάνιου από τους ίδιους τους συντρόφους του, μετά από απόφαση ανταρτοδικείου, αποτελεί ίσως μοναδική περίπτωση στα χρονικά της Κατοχής στην Ελλάδα. Πρόκειται για τον καπετάνιο Οδυσσέα (Λευτέρη Γαλεάδη), γραμματέα της κομματικής οργάνωσης ΚΚΕ Ξάνθης, που δικάστηκε και εκτελέστηκε το Φεβρουάριο του 1944 στη Λευκίμη Έβρου.

                Αξίζει να αναφέρουμε επίσης ότι στις 5 Απριλίου 1941, πριν ακόμα συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τη Ναζιστική Γερμανία,  η Περιφερειακή Επιτροπή του ΚΚΕ Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης αποφάσισε να δημιουργήσει οργάνωση Εθνικής Αντίστασης με την επωνυμία ΜΕΣ (Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας). Γραμματέας της ορίσθηκε ο καπνεργάτης  Λευτέρης Γαλεάδης (κατοπινό ψευδώνυμό του, Οδυσσέας) ο οποίος σε συγκέντρωση στην πλατεία της Ξάνθης εξήγησε την ανάγκη της εθνικής ενότητας και τους σκοπούς του Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας για την επιβίωση του λαού και την οργάνωση της ένοπλης αντίστασης εναντίον του εισβολέα.

                Εσχάτως είχα τη χαρά να πάρω στα χέρια μου, μια προκήρυξη των ανταρτών της εποχής εκείνης, που εξηγούν γιατί εκτέλεσαν τον καπετάν Οδυσσέα. Είναι ανέκδοτη και περιλαμβάνεται στις  ανεκτίμητες συλλογές του φίλου μου συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη, τον οποίο ευχαριστώ πολύ από τη θέση αυτή. Είναι ένα κείμενο που φωτίζει τα αμείλικτα «γιατί» της εποχής εκείνης.

Ο βίος του Θρακός Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄

*Το βιβλίο του πατρός Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

*Μια σημαντική έκδοση

του αρχιμανδρίτη

Ναυκράτιου Τσουλκανάκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

Την Κυριακή του Θωμά, στις εκκλησίες της Θράκης θα αναπεμφθεί επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση της ψυχής του Πατριάρχη Κύριλλου ΣΤ’ τον οποίο απαγχόνισαν οι Τούρκοι το 1821 στην γενέτειρά του Αδριανούπολη.  Η μνήμη του έχει ορισθεί να τιμάται στις 18 Απριλίου, ημέρα του μαρτυρίου του. Απλά, αν το Πάσχα έρχεται μετά την ημερομηνία αυτή, τότε η εορτή αυτή μετατίθεται για την Κυριακή του Θωμά (όπως συμβαίνει εφέτος).

Αφορμή για το άρθρο αυτό, δεν είναι μόνο ο επικείμενος εορτασμός της μνήμης του Αγίου Κυρίλλου ΣΤ΄, αλλά και η σημαντική έκδοση βιβλίου με το βίο του εθνομάρτυρα Πατριάρχη. Συγγραφέας είναι ο πολυγραφότατος αρχιμανδρίτης Ναυκράτιος Τσουλκανάκης, με καταγωγή από το Διδυμότειχο. Τίτλος του βιβλίου «Ο Άγιος Κύριλλος ΣΤ’ (1775- 1821) ο Εθνο-Ιερομάρτυς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως» Θεσσαλονίκη 2018. Είναι μια σημαντική προσπάθεια για να γνωρίσουμε σε λεπτομέρειες όχι μόνο το μέγεθος της θυσίας του Αγίου, αλλά και το μέγεθος της προσφοράς του προς το Έθνος.

Ο Κύριλλος, γεννήθηκε το 1775 στην Αδριανούπολη, από φτωχή οικογένεια. Το όνομα του ήταν Βασίλειος  Σερμπετζόγλου ή κατά ελληνοπρεπέστερη εκδοχή Βασίλειος Μελικρατίδης. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην σχολή της πατρίδας του, αλλά έδειξε από πολύ μικρός μεγάλη έφεση προς τα γράμματα και τη μάθηση προχωρώντας ανοδικά. Σε ηλικία 20 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από το μητροπολίτη Αδριανούπολης Καλλίνικο, ο οποίος του άλλαξε το όνομα σε Κύριλλος. Διετέλεσε γραμματέας της Μητρόπολης Εφέσου. Αργότερα, όταν ο Καλλίνικος έγινε Πατριάρχης κάλεσε στην Κωνσταντινούπολη τον Κύριλλο και τον έκανε αρχιδιάκονο του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Σε ηλικία 28 ετών εξελέγη μητροπολίτης Ικονίου το 1803 και υπηρέτησε εκεί επί επτά χρόνια. Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 1810 εξελέγη από την Σύνοδο του Πατριαρχείου μητροπολίτης της πατρίδας του Αδριανούπολης.

Οι γερμανικές φρικαλεότητες στο νομό Έβρου, από τα αρχεία της CIA (OSS)

*Γερμανοί αξιωματικοί στο Διδυμότειχο (Αρχείο Γ. Αγγέλη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι γερμανικές φρικαλεότητες  του Β ‘ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένουν ανεξίτηλες στη συλλογική μνήμη των λαών, που υπήρξαν θύματα του Ναζισμού. Όλοι οι λαοί και όλες οι περιοχές, που βρέθηκαν κάτω από τη μπότα των γερμανικών στρατευμάτων,  έχουν να αφηγηθούν εκτελέσεις αμάχων, βασανιστήρια και αρπαγές.

Μία από τις περιοχές, που έζησαν τον ναζιστικό όλεθρο ήταν και ο νομός Έβρου, που χαρακτηρίστηκε «ουδέτερη ζώνη» διατήρησε τις πολιτικές αρχές του (νομαρχία, δήμους, κοινότητες κ.λπ.) τελώντας υπό γερμανική στρατιωτική κατοχή. Όπως είναι γνωστό οι άλλοι δύο νομοί της Δυτικής Θράκης (Ξάνθης και Ροδόπης) μαζί με τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας παραδόθηκαν στη Βουλγαρία, σύμμαχο του Χίτλερ, που αλίμονο, έζησαν χειρότερη κατοχή και από αυτή των γερμανικών φρικαλεοτήτων.

Οι πρώτοι πίνακες με τα ονόματα των Ελλήνων, που εκτελούσαν οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι, έφταναν στο Κάιρο και μέσω της Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, ενημερώνονταν η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι αντίστοιχες συμμαχικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις.

Ένα ανέκδοτο ιστορικό έγγραφο για το Σουφλί του 1919

*Το επάνω μισό του ανέκδοτου πρακτικού για τη δημιουργία Δημογεροντίας στο Σουφλί, το 1919 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Α΄ παγκοσμίου Πολέμου, βρήκε το Σουφλί βαριά «λαβωμένο» από την σκληρή Βουλγαρική Κατοχή στην οποία το καταδίκασε η άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, η οποία επιδίκασε τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Το Σουφλί μάλιστα «άγγιξε» την ποθούμενη ελευθερία, όταν οι δυνάμεις των Ελλήνων πεζοναυτών, έφτασαν ως την Κορνοφωλιά, περίπου 4 χιλμ. νοτιότερα.

                Η Βουλγαρική κατοχή υπήρξε ανάλγητη, εχθρική προς κάθε τι ελληνικό, εκδικητική για την ήττα που υπέστη η γειτονική χώρα κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η πολιτική της Βουλγαρίας κατέστησε μαρτυρική τη ζωή για τους κατοίκους της πόλης. Όσοι δηλαδή παρέμειναν γιατί οι περισσότεροι εκδιώχθηκαν κακήν κακώς. Λεπτομέρειες υπάρχουν στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2013/07/1913-19.html#more).

Ζητούσαμε την Ανατολική Θράκη, όταν μπήκαμε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!!!

*Ο Εμμανουήλ Τσουδερός

*Δυστυχώς οι μεγάλοι 

ενδιαφέρθηκαν μόνο

για τα δικά τους 

γεωστρατηγικά συμφέροντα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάνοντας τεράστιες θυσίες για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στον σιδερόφρακτο ναζισμό και φασισμό διαμόρφωσε ελπίδες, ότι οι αγώνες της δεν θα πάνε χαμένοι και ότι θα ικανοποιηθούν οι εθνικές της διεκδικήσεις.

                Είναι γνωστό ότι μετά τη συνθηκολόγηση του Απριλίου και τη Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκε στο Κάιρο, όπου ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός προσπάθησε να ανασυγκροτήσει κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις από τους Έλληνες που έφευγαν από την κυρίως Ελλάδα και κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή με στόχο να συνεχίσουν τον αγώνα. Στην Αθήνα ανέλαβε η φιλογερμανική κυβέρνηση του στρατηγού Τσολάκογλου.

                Τότε λοιπόν, μέσα στη φωτιά του πολέμου, που δεν έσβησε την ελπίδα της νίκης, αναζωπυρώθηκαν οι προσδοκίες μας για ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων, εφόσον θα έβγαινε νικήτρια από τον φοβερό πόλεμο η πλευρά των συμμάχων. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κράτησε στάση ουδετερότητας στο μεγαλύτερο διάστημα των συγκρούσεων, ενώ η Βουλγαρία είχε προσδεθεί αμέσως στο άρμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος της παραχώρησε αμέσως την Ανατολική Μακεδονία και τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης της Θράκης.

Και κάπως έτσι οι σύμμαχοί μας, πούλησαν τη Βόρεια Ήπειρο…

*Ο Αλβανός βασιλέας Ζωγ Α΄

*Οι φαντάροι μας κυνηγούσαν

τον Ρόμελ στην Έρημο

και οι Αγγλοαμερικανοί

νοιάζονταν για την Αλβανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Εσχάτως η Αλβανία κάνει κινήσεις εναντίον της ελληνικής μειονότητας που ζει εκεί, έχοντας ως στόχο να αρπάξει κυριολεκτικά τις παραθαλάσσιες περιουσίες των Βορειοηπειρωτών για να τις δώσει σε πολυεθνικές προς αξιοποίηση, χωρίς οι ιδιοκτήτες τους να ωφελούνται. Η Αλβανία με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει την διαχρονική αντιπαλότητά της προς κάθε τι ελληνικό, χωρίς να παύει να επωφελείται σε κάθε τομέα από την Ελλάδα.

Η στάση αυτή των Αλβανών φέρνει στη μνήμη όλων τη στάση που τήρησε ο εκθρονισθείς βασιλεύς των Αλβανών Αχμέτ Ζώγου. Πρόκειται για τον Ζωγ Α΄, βασιλέα των Αλβανών που γεννήθηκε το 1895  ως Αχμέτ Μουχτάρ Ζογόλι. Πήρε το ψευδώνυμο Ζώγου από το 1922, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός έως το 1924. Στη συνέχεια υπήρξε πρόεδρος της Αλβανίας από το 1925 έως το 1928, και τελικά αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας έως το 1939. Κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης και καμιά κυβέρνηση δεν τον αναγνώρισε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας.

Τον Απρίλιο του 1939 ο Μουσολίνι αποβίβασε ιταλικά στρατό, καθαίρεσε τον Ζωγ και κατέστησε την Αλβανία ιταλικό προτεκτοράτο. Ο Ζωγ και η βασίλισσα (πριγκίπισσα ουγγρικής καταγωγής) κατέφυγαν αρχικά στην Ελλάδα όπου η τότε Κυβέρνηση Μεταξά επέτρεψε την είσοδο τους πρώτα για λόγους ανθρωπιστικούς, γιατί η βασίλισσα δύο μέρες προ της εισβολής των Ιταλών είχε γεννήσει τον πρίγκιπα Σκεντέρ, παραχωρώντας τους άσυλο. Η κυβέρνηση Μεταξά ήθελε επίσης να αποφύγει κάθε πρόκληση προς την φασιστική Ιταλία. 

Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολ. Θράκης, πριν την μεγάλη Έξοδο.

*Το νέο βιβλίο του Μιχάλη Πατέλη

*Ένας νέος εκδοτικός άθλος

του συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μιχάλης Ε. Πατέλης, είναι ένας σημαντικός συλλέκτης, που στα συρτάρια του συνωστίζονται, έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα και κάθε είδους πολύτιμο συλλεκτικό πετράδι της ιστορίας της Θράκης. Ο Πατέλης, άνθρωπος φιλότιμος, συνεισφέρει σε όσους πραγματοποιούν εκθέσεις για τη Θράκη ό,τι του ζητηθεί, ώστε να εκτίθενται κομμάτια από το υλικό του για να βλέπει και να μαθαίνει ο κόσμος.

                Δεν μένει όμως μόνο στις εκθέσεις των άλλων με την παραχώρηση υλικού. Από καιρό σε καιρό μας εκπλήσσει ευχάριστα με εκδόσεις σημαντικών βιβλίων, που καλλιεργούν τη γνώση για τη Θράκη και την ιστορία της.

                Η φετινή προσφορά του Μιχάλη Πατέλη είναι η έκδοση του βιβλίου «Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολικής Θράκης, πριν τη μεγάλη Έξοδο».

Το 11ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών

*Η εισηγήσή μου

*Πολιτισμός και Παιδεία στη Θράκη

                Πραγματοποιήθηκε στη Φέρες Έβρου το 11^ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών, που αποτελεί πλέον πολυετή θεσμό. Το περιεχόμενο του φετινού συνεδρίου αφορούσε την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Θράκης.

                Το απόσταγμα όλων αυτών των συνεδρίων διαχρονικά, είναι ότι η κεντρική εξουσία προς την οποία υποβάλλονται τα ψηφίσματα, δεν κάνει σχεδόν τίποτα, όλα αυτά τα χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα ένα αναπάντητο «γιατί;» και ένα μόνιμο δικαιολογημένο παράπονο στην ψυχή των Θρακών.

                Είχα την τιμή να προσκληθώ και να αναπτύξω το θέμα «Πολιτισμός και Παιδεία στη Θράκη». Ακολουθεί η εισήγησή μου.

Οι τελευταίες μέρες του ελληνικού Κάραγατς

*Ευτυχισμένες στιγμές στο ελληνικό Κάραγατς (συλλογή Μιχάλη Πατέλη)

*Χαρίσθηκε στην Τουρκία

για να μην πληρώσουμε

πολεμικές επανορθώσεις

από τη Μικρασιατική Εκστρατεία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ένα άρθρο και ένα ειδικό πρόσθετο πρωτόκολλο στη συνθήκη της Λωζάννης το 1923, καθόρισαν τη μοίρα του Κάραγατς και το καταδίκασαν να παραμείνει στο έδαφος της Τουρκίας, ενώ αρχικά με τη συνθήκη των Σεβρών είχε παραμείνει στην ελληνική επικράτεια.

Έτσι προέκυψε το λεγόμενο προγεφύρωμα του Κάραγατς. Για όσους δεν γνωρίζουν εδαφικές λεπτομέρειες, πρόκειται για μια λωρίδα τουρκικού εδάφους που εισέρχεται στην ελληνική επικράτεια, δυτικά του ποταμού Έβρου, απέναντι από την Αδριανούπολη και έχει συνολική έκταση 22,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δηλαδή μιλάμε για το γνωστό σημείο, στο οποίο τα ελληνοτουρκικά σύνορα δεν ακολουθούν τον ρουν του ποταμού Έβρου, αλλά είναι χερσαία, για περίπου 12 χιλιόμετρα.

Μέσα σ’ αυτή την έκταση βρίσκεται το Κάραγατς, το οποίο παραχωρήθηκε στην Τουρκία για να μην πληρώσει η Ελλάδα αποζημιώσεις για καταστροφές που προκλήθηκαν από τον ελληνικό στρατό κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Όλοι γνωρίζουμε ότι τον Ιούλιο του 1920, με την απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης, το εκλεκτό προάστιο της Αδριανούπολης το Κάραγατς μετονομάστηκε σε Ορεστιάδα. Ακολούθησε η Μικρασιατική Καταστροφή και η ανακωχή των Μουδανιών που δεν την υπέγραψε η Ελλάδα και διατάχθηκε από τους κατ’ όνομα… συμμάχους η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, από τους Έλληνες.