*Η παρέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη... Ήταν πολύ νωρίς ακόμα.
Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας Αντιστράτηγος ε.α.
Την 2α Μαΐου 1919 και ώρα 07.30 αποβιβάζονταν στο λιμάνι της Σμύρνης τα
πρώτα τμήματα της Ιης Μεραρχίας Πεζικού. Ημέρα ανάστασης για το λαό της Ιωνίας.
Μία μόνο λέξη ψέλλιζαν όλοι οι Έλληνες της Σμύρνης. Λευτεριά. Αιώνες ολόκληροι
και αυτοί και οι πρόγονοί τους έζησαν αγκαλιά με τον τρόμο. Και να τώρα που η
λευτεριά έρχεται μέσα από την θάλασσα. Την πίστεψαν. Γι' αυτό όλοι τους από τα
βαθιά χαράματα έτρεξαν στην προκυμαία.
Στη
σημαιοστόλιστη με τη γαλανόλευκη Σμύρνη, η αύρα από τη θάλασσα έφερνε το δικό
της μήνυμα. Δεν έβλεπαν ακόμα καθαρά ούτε πλοία, ούτε στρατεύματα. Την λευτεριά
είχαν προσωποποιήσει στη φαντασία τους. Την έβλεπαν μέσα από το πρώτο φως της
αυγής. Εκείνες τις ώρες έβρισκε τη δικαίωση και τον θαυμασμό της η αντοχή του
Μικρασιατικού Ελληνισμού, ο οποίος δεν κιότεψε από τις βαρβαρότητες των
τυράννων στα χρόνια της σκλαβιάς του και ζωντάνευε ο αιώνιος πόθος τότε, το
όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας, με την ένωση του σκόρπιου Ελληνισμού από την
Τραπεζούντα,την Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο.
Αύγουστος του 1922. Ένας
τρομερός και καταλυτικός μήνας, που έβαλε ανεξίτηλα την σφραγίδα του στα
πεπρωμένα του Έθνους μας, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα θερμός εκείνο το χρόνο στη Μικρά
Ασία. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει ότι στη διάρκεια του, θα
συνέβαιναν τόσο ιλιγγιώδη και κοσμογονικά γεγονότα.