Η προσφυγική αποστασία στις 5 Μαρτίου 1933

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.kathimerini.gr/world/562306444/i-prosfygiki-apostasia-stis-5-martioy-1933/

*Απόρροια της εκλογικής ήττας του Βενιζέλου το 1933 ήταν το δημοψήφισμα που έστησε στις 3 Νοεμβρίου του 1935 (φωτογραφία) η δικτατορική κυβέρνηση Κονδύλη, το οποίο σήμανε το τέλος της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Φωτ. A.P.

 

 

Γράφει ο κ. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος*

 

Από το 1923, οι πρόσφυγες ήσαν εκείνοι που εξασφάλιζαν την εκλογική επικράτηση του Βενιζελισμού και της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Αλλά δέκα χρόνια αργότερα, στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933, η αποστασία ελάχιστων χιλιάδων προσφύγων προς τον Αντιβενιζελισμό ήταν αρκετή για να ηττηθεί τελειωτικά ο Βενιζέλος και να υπονομευθεί η Αβασίλευτη. Χωρίς την αποστασία αυτή, ο Βενιζελισμός θα είχε διατηρήσει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και δεν θα είχαν γίνει ούτε το κίνημα του 1933 ούτε εκείνο του 1935, ενώ και η ίδια η Αβασίλευτη Δημοκρατία θα είχε εμπεδωθεί.

Πιεστικές βιοτικές ανάγκες και εκρηκτικά οικονομικά ζητήματα, όπως τα χρέη που όφειλαν οι ίδιοι και οι αποζημιώσεις που τους οφείλονταν, δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για την αυτονόμηση των προσφύγων και την προώθηση των ιδιαίτερων συμφερόντων τους με καιροσκοπική ή και τυχοδιωκτική πολιτική δράση. Αναπτύχθηκε έτσι ένα ιδιαίτερο είδος προσφύγων πολιτευτών, που έγιναν γνωστοί με το κακόφημο όνομα «προσφυγοπατέρες».

Τα πράγματα έφθασαν σε κρίσιμη καμπή τον Ιούνιο του 1930, όταν ο Βενιζέλος παρουσίασε τη Σύμβαση της Άγκυρας στη Βουλή για άμεση επικύρωση. Παρόλο που η πλειονότητα των προσφύγων βουλευτών υποτάχθηκε απρόθυμα στην κομματική πειθαρχία των Φιλελευθέρων, μία μικρότερη ομάδα από «προσφυγοπατέρες», τόσο μέσα όσο και έξω από τη Βουλή, διέρρηξαν οριστικά τους δεσμούς τους με τους Φιλελευθέρους και κατάγγειλαν τη Σύμβαση ως ξεπούλημα των προσφυγικών δικαιωμάτων.

Ο Βενιζέλος, όχι μόνο υπερασπίστηκε τη Σύμβαση, αλλά και επιτέθηκε με δριμύτητα στους αποστάτες «προσφυγοπατέρες» ως «απειλή για την εθνική ενότητα», επειδή άνοιγαν νέο χάσμα μεταξύ προσφύγων και γηγενών και έσπρωχναν τη χώρα στο χείλος του εμφυλίου σπαραγμού.

Η πολύ σύνθετη... απλή αναλογική

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/1002315/article/epikairothta/politikh/h-poly-syn8eth-aplh-analogikh 

*Η «οικουμενική» κυβέρνηση υπό τον Αλ. Ζαΐμη (σε κόκκινο κύκλο), που συγκροτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1926. Είχαν προηγηθεί, στις 7 Νοεμβρίου, οι πρώτες εκλογές με σύστημα απλής αναλογικής στην Ελλάδα. Τα επόμενα δύο χρόνια, μέχρι ο Ελευθέριος Βενιζέλος να επιβάλει πλειοψηφικό, η κυβέρνηση άλλαζε κατά μέσον όρο κάθε πέντε μήνες. 

Αριστερά σε γαλάζιο κύκλο ο Ιωάννης Μεταξάς 

Του κ. ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Το απλό αναλογικό σύστημα με το οποίο θα γίνουν, εκτός απροόπτου, οι μεθεπόμενες εκλογές, είναι κάτι γνώριμο στην πολιτική ζωή του τόπου. Με διάφορες παραλλαγές έχει εφαρμοστεί ουκ ολίγες φορές, με πρώτη να καταγράφεται στην Ιστορία το 1926, όταν ο Γεώργιος Κονδύλης, ο πρώτος πρωθυπουργός που εισήγαγε την απλή αναλογική εν Ελλάδι, είχε δηλώσει πως έτσι «εξασφαλίζεται η πολιτική ομαλότης και η γνησία εκδήλωσις του λαϊκού φρονήματος».

Αυτό όμως ουδέποτε επιβεβαιώθηκε στην πράξη. Η απλή αναλογική, ή παραλλαγές της, όσες φορές εφαρμόσθηκε, παρά τις αγαθές σε πολλές περιπτώσεις προθέσεις εκείνων που την επικαλούνταν, είχε σχεδόν το ίδιο αποτέλεσμα: πολιτική αστάθεια, συνεχείς εκλογές, κοινοβουλευτική ανωμαλία, τάσεις ακυβερνησίας.

Οι τελευταίες ώρες της ελληνικής Αδριανούπολης

*Η Αδριανούπολη σε γκραβούρα του 1829

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι τελευταίες ώρες που έζησε ο Ελληνισμός της Αδριανούπολης το 1922, ήταν άκρως δραματικές. Η πόλη στην οποία ο Ελληνισμός άνθισε για χιλιάδες χρόνια, η πόλη με τα περίφημα ελληνικά εκπαιδευτήρια, η πόλη με τους μεγάλους εμπόρους, παραδόθηκε στους Τούρκους, που την πήραν χωρίς να πολεμήσουν καθόλου στην Ανατολική Θράκη.

                Η απόφαση για την εκκένωση της Θράκης πάρθηκε από τους Συμμάχους στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 μετά από θυελλώδεις συσκέψεις τριών ημερών στο Παρίσι, μεταξύ του Γάλλου πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Πουανκαρέ  του Άγγλου υπουργού εξωτερικών Λόρδου Κώρζον και του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών κόμη Κάρλο Σφόρτσα. Τις μέρες εκείνες δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Αθήνα ικανή να αντιδράσει, ενώ στο στράτευμα επωάζονταν η επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα. Η Μικρά Ασία, είχε αρχίζει να ζει το δικό της δράμα. Η διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των τριών συμμάχων κρατών με το ανακοινωθέν της έβαζε προκαταβολικά την ταφόπλακα στην υπόθεση της Ανατολικής Θράκης, με την ελεεινή μεταξύ άλλων διατύπωση:

                «Αι τρεις Σύμμαχοι Κυβερνήσεις δράττονται της παρούσης ευκαιρίας όπως δηλώσουν, ότι λαμβάνουν υπό ευμενή άποψιν ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΙΑΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, συμπεριλαμβανομένης της Αδριανουπόλεως».

Κολύμπησε... για τη λευτεριά της Θράκης, ο Γ. Κονδύλης!!!

*Η ανταπόκριση του Κώστα Αθάνατου στην "Πατρίδα". Ο Κονδύλης κολυμβών...

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Είναι γνωστό ότι ο Γεώργιος Κονδύλης υπήρξε ασυγκράτητος σε ό,τι έβαζε στο νου του. Παράφορος κυριολεκτικά. Ορμητικός και ασταμάτητος. Γι' αυτό του κολλήσανε το παρατσούκλι "Κεραυνός". Και παρά την ευθύνη του στην επαναφορά της βασιλείας το 1935, δεν μπορεί κανείς να του αρνηθεί ότι πολέμησε για την πατρίδα από το 1896 έως το 1923 ως στρατιωτικός και στη συνέχεια ως πολιτικός.

                Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των στρατιωτικών και πολιτικών εξελίξεων.  Δεν είναι τυχαίο ότι διετέλεσε πρωθυπουργός, αντιβασιλέας, αλλά και πολλές φορές βουλευτής και υπουργός.

                Ο Κονδύλης αγωνίσθηκε ιδιαιτέρως και για την απελευθέρωση της Θράκης.

                Η δράση του άρχισε από την ηλικία των 18 ετών όταν κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό  και πήρε μέρος στην Κρητική Επανάσταση του 1896. Αργότερα έδρασε ως  οπλαρχηγός στο Μακεδονικό αγώνα κυρίως στην περιοχή Καστοριάς και Μοριχόβου.

O Θρακικός Αγώνας 1904-1908

*Ο Στυλιανός Γονατάς (τρίτος από αριστερά στη μεσαία σειρά) εν μέσω διδασκάλων και καθηγητών της Αδριανούπολης, το 1907

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Με την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας το 1870, την εθνική αφύπνιση των Βουλγάρων και την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878, με την οποία δημιουργούνταν η Μεγάλη Βουλγαρία,  Έλληνες και Βούλγαροι της Μακεδονίας και της Θράκης, βρέθηκαν αντιμέτωποι και αποδύθηκαν σε μια σκληρή  και αδυσώπητη πάλη, η οποία εξελίχθηκε σε ολόκληρο το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου.

            Το δέκατο άρθρο του φιρμανιού περί της Εξαρχίας, το οποίο επέκτεινε τη δικαιοδοσία του Βούλγαρου  Έξαρχου σε περιοχές της Οθωμανικής επικράτειας, όπου επικρατούσε μικτή πληθυσμιακή σύνθεση, και ουσιαστικά έδινε την αφορμή για τη δημιουργία Βουλγαρικών πυρήνων και κοινοτήτων, ενέτεινε ιδιαίτερα τους εθνικούς ανταγωνισμούς μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων στη Μακεδονία και στη  Θράκη.

ΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙ ΤΟΥ 1936, ΠΟΥ ΕΛΥΣΑΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, νεκρός στο Παρίσι

 Γράφει  ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τέσσερις θάνατοι, πολιτικών ηγετών κατά το πρώτο εξάμηνο του 1936, φαίνεται, ότι συνετέλεσαν και αυτοί με τον τρόπο τους στην ευκολότερη άνοδο του Ιωάννη Μεταξά στην εξουσία και στην τελική επιβολή της δικτατορίας του στις 4 Αυγούστου, του μοιραίου εκείνου χρόνου.

          Το 1935 ήταν χρονιά δραματικών γεγονότων, που δημιούργησαν ρευστή ατμόσφαιρα στα πολικά πράγματα της χώρας. Μια ατμόσφαιρα που κληροδοτήθηκε και στο επόμενο έτος 1936, το οποίο σφραγίσθηκε  με την επιβολή της δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου, αφού προηγήθηκαν και τέσσερις θάνατοι πολιτικών ηγετών, που ουσιαστικά έλυσαν τα χέρια του Ιωάννη Μεταξά.

1935: Η παλινόρθωση της μοναρχίας

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_28/02/2010_392392

 75 χρόνια πριν.

Επειτα από ένα διαβλητό δημοψήφισμα, 

εν μέσω μακρόχρονης πολιτικής κρίσης,

ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στην Ελλάδα

*Ο Γεώργιος Β΄

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Γιος του Κωνσταντίνου και της Σοφίας, ο Γεώργιος Β΄, στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ακολούθησε τον πατέρα του. Υπηρέτησε στον στρατό ως υπασπιστής του, παρέμεινε στο πλευρό του κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον ακολούθησε το 1917 στην εξορία, αλλά παραμερίστηκε στη σειρά διαδοχής από τον μικρότερο αδελφό του Αλέξανδρο, κατόπιν απαιτήσεως της Αντάντ και του Βενιζέλου. Επέστρεψε από την εξορία το 1920, μετά την ήττα του Βενιζέλου και την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον θρόνο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα των Πλαστήρα, Γονατά και Φωκά, και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, διαδέχτηκε τον πατέρα του στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Η Επαναστατική Κυβέρνηση εξετέλεσε τους Εξι εν ονόματί του και έπειτα από έναν χρόνο τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Λίγους μήνες αργότερα με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης κηρύχθηκαν αυτός και η δυναστεία έκπτωτοι. Παρήλθαν 11 περίπου έτη εξορίας για να επανέλθει, μετά το διαβλητό δημοψήφισμα του 1935 και αφού πρώτα με το Κίνημα των Παπάγου, Ρέππα και Οικονόμου, που οργανώθηκε από τον Γ. Κονδύλη, καταργήθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία και επαναφέρθηκε προσωρινά σε ισχύ το Σύνταγμα του 1911. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Β΄ στήριξε τον Ιωάννη Μεταξά στην εγκαθίδρυση δικτατορίας. Αργότερα συνέδεσε το όνομά του με το Επος του 1940. Οταν όμως η Ελλάδα απελευθερώθηκε, υποχρεώθηκε να παραμείνει στο εξωτερικό και να δεχθεί την Αντιβασιλεία. Και όταν κλήθηκε ξανά να επανέλθει το 1946, απεβίωσε μετά έξι μήνες, από καρδιακή ανακοπή. Επειδή από τον γάμο του δεν είχε αποκτήσει παιδιά, τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Παύλος.

ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

*Το Ιππικό χρησιμοποιήθηκε στα κινήματα του μεσοπολέμου

*Η τραυματική περίοδος της Ελλάδας

*Δραματικό επεισόδιο στη Βουλή.

*Καρδιακό επεισόδιο του Βενιζέλου.

*Οι αρχηγοί των Επιτελείων

καταργούν τον Παν. Τσαλδάρη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τα στρατιωτικά κινήματα του Μεσοπολέμου, κύριο γνώρισμα της εποχής, τραυμάτισαν θανάσιμα τη Δημοκρατία. Ανέδειξαν την παθογένεια του πολιτικού συστήματος, διατήρησαν άσβεστα τα πάθη του Εθνικού Διχασμού και οδήγησαν τη χώρα σε τεράστιες δοκιμασίες.

          Ο Μεσοπόλεμος, είναι το διάστημα, που ορίζεται χρονικά, μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων δηλαδή από το 1914 έως το 1945. Είναι από τις πλέον τραυματικές περιόδους στην Ελληνική πολιτική ιστορία, καθώς αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και απόπειρες πραξικοπημάτων, έπληξαν τη Δημοκρατία, εξέθρεψαν πνεύμα στρατοκρατίας και κατέστησαν τους στρατιωτικούς, ρυθμιστές της πολιτικής ζωής της χώρας. Βεβαίως και εκτός του προαναφερόμενου διαστήματος, η χώρα υπέστη πραξικοπήματα ή απόπειρες πραξικοπημάτων. Ωστόσο ο Μεσοπόλεμος, που έκλεισε με μια δικτατορία, είναι το διάστημα στο οποίο θα αναφερθούμε σήμερα.

1935: ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

* O στρατηγός Παναγιωτάκος, τραυματίας

*Η περίοδος της δυσχερούς Δημοκρατίας

*Τραυματίες  ο στρατηγός Χ. Παναγιωτάκος 

και ο βουλευτής αδελφός του

*Με δυο πιστόλια και ο Κ. Δαβάκης

*Οι αρχηγοί των Επιτελείων καταργούν 

την κυβέρνηση Παν. Τσαλδάρη εν μέση οδώ

*Ο ρόλος του Γεώργιου Κονδύλη

*Το ένοπλο επεισόδιο και ο τραυματισμός του αντιστράτηγου Χ. Παναγιωτάκου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το 1935, ήταν τραυματική χρονιά για τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας, καθώς ποικίλα γεγονότα, έθεσαν σε δοκιμασία τις ομαλές πολιτικές εξελίξεις. 

Ένα από τα άγνωστα, αλλά χαρακτηριστικά περιστατικά της πολυπραγμοσύνης των στρατιωτικών είναι και το ένοπλο επεισόδιο στον προθάλαμο του υπουργικού συμβουλίου μεταξύ ανώτατων αξιωματικών, που κατέληξε στον τραυματισμό ενός αντιστρατήγου και του αδελφού βουλευτή.

  Εκείνο το τραυματικό φθινόπωρο του 1935, η χώρα ζούσε μέσα σε ένταση, φήμες και απειλές. Φήμες για δήθεν αναβολή του Δημοψηφίσματος, που είχε ορισθεί από την κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη για τις 3 Νοεμβρίου 1935.

ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ- ΑΛ. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΙΑ- ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

*O Ελευθέριος Βενιζέλος με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου

         Είναι γνωστό πως στην εποχή του Μεσοπολέμου σημειώθηκε στη χώρα μας μεγάλος αριθμός στρατιωτικών πραξικοπημάτων.

          Σήμερα, θα θυμηθούμε μια χαρακτηριστική συνεδρίαση της Βουλής, τον Ιανουάριο του 1924, με αντικείμενο και πάλι την υπόθαλψη των αξιωματικών, που οργάνωναν πραξικοπήματα, από πολιτικούς ηγέτες.

          Δραματική ήταν η συνεδρίαση της 29^ης Ιανουαρίου 1924 στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση, εξαιτίας μιας αιφνίδιας σύγκρουσης των μεταξύ του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου που είχε σχηματίσει κυβέρνησης στις 11 Ιανουαρίου και του αρχηγού της Δημοκρατικής Ένωσης Αλέξανδρου Παπαναστασίου, σχετικά με το ποιος υποθάλπει την στρατοκρατία και εκμεταλλεύεται τα πραξικοπήματα των αξιωματικών.

          Αποκορύφωμα της δραματικής εκείνης συνεδρίασης, ήταν το καρδιακό επεισόδιο που υπέστη ο Βενιζέλος και αποχώρησε από τη συνεδρίαση.

          Η συζήτηση αφορούσε την κατάργηση απόφασης της Επανάστασης του 1922 με την οποία είχε απαγορευθεί η έκδοση ορισμένων φιλοβασιλικών εφημερίδων. Κάποια στιγμή η έντονη αντιπαράθεση οδήγησε και σε άλλα ζητήματα, που έδειξαν να εκνευρίζουν τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος απευθυνόμενος στον Αλέξανδρο Παπαναστασίου είπε:

          -Κύριε Παπαναστασίου λυπούμαι με τας αντιλήψεις τας οποίας έχετε, αι οποίαι μας οδηγούν εις μίαν Στρατοκρατίαν αντί να μας οδηγούν εις την Δημοκρατίαν.

          Και συνεχίζοντας κατηγόρησε τον Παπαναστασίου, ότι προσεταιρίσθηκε στοιχεία, μερικά από τα οποία δεν ήταν καθόλου δημοκρατικά, λέγοντας μάλιστα:

          -Δι’ αυτό δεν δύναμαι παρά να εκφράσω την λύπην μου διότι χάριν της εγκαθιδρύσεως της Δημοκρατίας προσηταιρίσθη στοιχεία στρατοκρατικά.

          Θόρυβος επικράτησε στην αίθουσα από την δριμύτητα της επίθεσης και διαμαρτυρίες ακούσθηκαν. Τα Πρακτικά διέσωσαν ότι «Ο κ. Βενιζέλος αποχωρεί της αιθούσης εν ταραχή».