Η εισβολή κομιτατζήδων στα Πετρωτά Έβρου το 1920

*Ομάδα βουλγάρων κομιτατζήδων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη, Ανατολική και Δυτική, πλην των αρχών του 20^ου αιώνα (1904-1908) δοκιμάσθηκε σκληρά από τις ενέργειες Βουλγάρων και Τούρκων κομιτατζήδων και κατά το 1919-1920, όταν ξεκαθάρισε η διεθνής ατμόσφαιρα και η Ελλάδα με την έγκριση και των συμμάχων της άρχισε να απελευθερώνει την περιοχή αυτή.

                Τότε οι Τούρκοι επεδίωξαν και επέτυχαν τη συνεργασία με την βουλγαρική  Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ) και αποφάσισαν τη δημιουργία συμμοριών σε Μακεδονία και Θράκη καθώς και τη διεξαγωγή έντονης αλυτρωτικής προπαγάνδας. Σε μια προκήρυξη που είχαν ρίξει στη Γουμένισσα, έλεγαν χαρακτηριστικά:

                «Ας λησμονήσωμεν το αιματηρόν παρελθόν το οποίον μας χωρίζει και όλοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, ‘Ελληνες, Εβραίοι, Βλάχοι, ας δώσωμεν χείρα δια τον γενικόν αγώνα απέναντι του κοινού εχθρού και να μην καταθέσωμεν τα όπλα, εάν δεν απολαύσωμεν την ελευθερίαν της πατρίδος μας. Αδιαίρετος, Ανεξάρτητος Μακεδονία, αυτή είναι η σημαία και με αυτήν θα νικήσωμε».

                Αξίζει να σημειωθεί ότι το τουρκοβουλγαρικό κομιτάτο δραστηριοποιήθηκε έντονα κατά την περίοδο της εκκένωσης της Ανατολική Θράκης το φθινόπωρο του 1922. Πολυάριθμες συμμορίες διοικούμενες από τούρκους αξιωματικούς είχαν εισβάλει στην Ανατολική Θράκη και παρενοχλούσαν τον υποχωρούντα ελληνικό στρατό και πραγματοποιούσαν θηριωδίες εναντίον του άμαχου πληθυσμού, που εγκατέλειπε τις πατρογονικές εστίες του, εντελώς άδικα, μετά την απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων, που ελήφθη στα Μουδανιά.

Ο Εσάτ πασάς των Ιωαννίνων είχε και ελληνικό αίμα;

*Φωτογραφία του Εσάτ Πασά, που την πρόσφερε στον ιδιοκτήτη του σπιτιού, όπου διέμενε κατά την αιχμαλωσία του. Στην ιδιόχειρη αφιέρωση με την παλαιοτουρκική γραφή  σημειώνει: «Εις ανταπόδοσιν της ευγνωμοσύνης μου δια την φιλοξενίαν και τας φιλικάς περιποιήσεις, τω αξιοτίμω Κυρίω Ζίννη. Τη 27^η Οκτωβρίου 1914, Εσάτ» (Δημοσιευμένη στην Ιστορία του Σπ. Μαρκεζίνη).

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Εσάτ Πασάς, υπήρξε ο πείσμων και μαχητικός υπερασπιστής των Ιωαννίνων και του Μπιζανίου, κατά τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο, που όμως προ της ορμής του ελληνικού στρατού, αναγκάσθηκε να παραδοθεί. Αυτός λοιπόν ο σκληρός μαχητής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είχε ελληνικό αίμα στις φλέβες του.

                Αυτή την άποψη υποστήριξε ο Γιαννιώτης ποιητής Χρήστος Χρηστοβασίλης το 1913, όταν έπεσαν τα Ιωάννινα και μπήκε μέσα ο νικητής ελληνικός στρατός. Σύμφωνα με όσα έγραψε το Φεβρουάριο του 1913 στην «Ακρόπολι» ο Εσάτ πασάς δεν ήταν Τούρκος ούτε Αλβανός, αλλά Έλληνας, απόγονος Ελλήνων, που κάποτε στο παρελθόν αρνήθηκαν την χριστιανική θρησκεία, λόγω των φοβερών συνθηκών που επικρατούσαν για το υπόδουλο έθνος. Ο παππούς του κατάγονταν από το Μπούλτζο του Ζαγορίου και η γιαγιά του από το Σούλι. Γεννήθηκε στα Ιωάννινα στις 18 Οκτωβρίου 1862 και πέθανε στην Τουρκία στις 2 Νοεμβρίου 1952.

                Ο ίδιος ο Εσάτ πάντως ισχυρίζονταν ότι πρόγονός του υπήρξε ένας Ουζμπέκος από την Τασκένδη, από αυτούς που έφερε το 1379 ο στρατηγός Γαζή Εβρενός και τους εγκατέστησε στην Ήπειρο. Αυτός άρπαξε νύχτα των Χριστουγέννων μια ελληνίδα τη Βασιλική της οικογένειας των Γλυκέων από την εκκλησία του Ταξιάρχη Μιχαήλ και την έκανε γυναίκα του. Γι’ αυτό θα τον βρείτε και με το προσωνύμιο Εσάτ πασάς Γλίκα.

Αλ. Στριφτόμπολας, ο (προ)τελευταίος φουστανελάς της Βουλής

*Ο πίνακας του Νικολάου Ορλώφ με τον Στριφτόμπολα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ένας βουλευτής με ισχνή κοινοβουλευτική παρουσία, εκλεγείς μία φορά όλο κι όλο, για το διάστημα από 2 Φεβρουαρίου 1905 έως 1 Φεβρουαρίου 1906, παρέμεινε στην αθανασία, χάρη στις αυθαιρεσίες ενός ζωγράφου του μεσοπολέμου και στην ιδιοτροπία του, να φοράει μόνιμα φουστανέλα, αρνούμενος να προσχωρήσει στον εξ Εσπερίας συρμό. Πρόκειται για τον Αλέξιο Στριφτόμπολα.

                Εικαστικά λοιπόν, ο θεωρούμενος ως γνωστότερος φουστανελοφόρος βουλευτής είναι ο Αλέξιος Στριφτόμπολας, που απεικονίζεται στον περίφημο πίνακα του ζωγράφου Νικολάου Ορλώφ, ο οποίος ανήκει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδας, από δωρεά του Κωνσταντίνου Ελευθερουδάκη, τη δεκαετία του 1930. Ο πίνακας αυτός υποτίθεται ότι απεικονίζει συνεδρίαση της Βουλής του 1878, της εποχής δηλαδή του Χαριλάου Τρικούπη, με τον ίδιο στη βήμα να αγορεύει. Στην συνεδρίαση αυτή συμμετέχουν πολλές γνωστές πολιτικές προσωπικότητες. Ιστορικά όμως ο πίνακας δεν είναι ακριβής, γιατί περιλαμβάνει πρόσωπα, που δεν ήταν βουλευτές την εποχή εκείνη, με πρώτο και καλύτερο τον εικονιζόμενο Στριφτόμπολα, που έγινε βουλευτής Πατρών το 1905.

                Οι φουστανελοφόροι βουλευτές, ήταν πάντα ένα προσφιλές θέαμα και θέμα. Ορισμένοι, κατάλοιπα της Επανάστασης του 1821, δεν αποχωρίσθηκαν την εθνική ενδυμασία και δεν προσχώρησαν ποτέ στην μετεπαναστατική μόδα της λεγόμενης φράγκικης φορεσιάς. Φουστανελοφόροι βουλευτές υπήρχαν στα ύστερα χρόνια, έως τα τέλη του 19ου αιώνα και μόνο ένας στις αρχές του 20ου αιώνα. Υπάρχουν μάλιστα και κείμενα του νεαρού τότε κοινοβουλευτικού συντάκτη Κωστή Παλαμά, περί το 1882-1883, για την παρουσία φουστανελοφόρων βουλευτών στο Κοινοβούλιο (Βλέπε και στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/11/blog-post_02.html ).

Θράκη 1913: Οδεύοντας προς την άδικη Συνθήκη του Βουκουρεστίου

*Από την μαχητική αρθρογραφία της "Ακροπόλεως" του Βλάση Γαβριηλίδη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

             Η Δυτική Θράκη μετά την νικηφόρο έκβαση των Βαλκανικών Πολέμων για τα ελληνικά όπλα, βίωσε μια βάρβαρη κατοχή από την ηττημένη Βουλγαρία, χάρη στο προστατευτικό ενδιαφέρον που επέδειξαν για τη Βουλγαρία οι Μεγάλες Δυνάμεις. Το κλίμα που είχε διαμορφωθεί τότε, φαίνεται από την αρθρογραφία του Αθηναϊκού Τύπου, ο οποίος, πλην εξαιρέσεων δεν επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Θράκη ειδικά.

     Τον Οκτώβριο του 1912, όπως είναι γνωστό, οι τρεις συμμαχικές  χώρες (Ελλάδα- Σερβία- Βουλγαρία) κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πολύ σύντομα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχασε το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών εδαφών της και χαράχθηκαν νέα σύνορα στη Χερσόνησο του Αίμου. Οι εδαφικές αλλαγές επικυρώθηκαν με τη Συνθήκη του Λονδίνου την άνοιξη του 1913. Η Ελλάδα προσπαθώντας να μην απεμπολήσει τα δικαιώματα της, που στηρίζονταν στην ελληνικότητα των περιοχών και σε αδιαφιλονίκητους ιστορικούς τίτλους,  πήρε την Ήπειρο, την Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου (πλην των Δωδεκανήσων, που τελούσαν υπό ιταλική κατοχή από τον ιταλοτουρκικό πόλεμο του 1911) και την Κρήτη.

Όταν οι Θρακιώτισσες πρώτευαν σε καλλιστεία στο Παρίσι

*Η νικήτρια των παρισινών καλλιστείων από το Σκοπό Ανατολικής Θράκης

*1921:Καλλιστεία 

«Ελληνικού κάλλους»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη ήταν διαχρονικά ερωτική και είχε πάντα όμορφες γυναίκες (Βλέπε σχετικά και στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/12/1.html ). Ακόμα και με διακρίσεις στα καλλιστεία της Ευρώπης! Ιδού πώς έχει αυτή η άγνωστη ιστορία:

                Το 1921 εκδίδονταν στο Παρίσι η ελληνόφωνη εβδομαδιαία εφημερίδα «Μεγάλη Ελλάς» η οποία είχε οργανώσει καλλιστεία «Ελληνικού Κάλλους».

                Την ελλανόδικο επιτροπή αποτελούσαν τέσσερις  Έλληνες και Ελληνίδες καλλιτέχνες που δούλευαν στο Παρίσι και δύο Γάλλοι, ενώ παρίστατο και ο διευθυντής της εφημερίδας Ηλίας Οικονομίδης. Έγινε μάλιστα ψηφοφορία μεταξύ των αναγνωστών της εφημερίδας, η οποία είχε δημοσιεύσει φωτογραφίες των υποψηφίων καλλονών.

Καυκάσιοι Πόντιοι, ζεύονταν στα άροτρα αντί των ζώων!!!

*Φρίκη!!! ΟΙ Καυκάσιοι ως... αροτριώντα ζώα! 

Και όμως συνέβη και αυτό στην ελεύθερη πατρίδα...

*Μια ιστορία πόνου και φρίκης,

για τους πρόσφυγες του Πόντου

                                                                                                                                               

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Τα βάσανα των Ποντίων, συνθέτουν μια φοβερή τραγωδία, που δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ. Είναι γνωστά τα όσα τράβηξαν με τη γενοκτονία που εφάρμοσαν εις βάρος τους οι Νεότουρκοι και τους ανάγκασαν να ζητήσουν καταφύγιο στη γειτονική ομόδοξη Ρωσία. Και ακολούθησαν αργότερα οι διωγμοί από τους σοβιετικούς του Στάλιν.

                Υπήρξαν και ενδιάμεσες στιγμές, όταν άνοιξε την αγκαλιά της η μητέρα πατρίδα να δεχθεί τους διωγμένους.  Ήταν το 1921, που η Ελλάδα δέχθηκε πρόσφυγες από τον Πόντο και τον Καύκασο εξαιτίας των διωγμών και των φονικών μαχών στις περιοχές εκείνες. Η μεταφορά τους έγινε με πλοία, κάτω από συνθήκες τραγικές, που οδηγούσαν και σε πολλούς θανάτους κατά τη διάρκεια του πλου προς την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόνο στο πλοίο "Άγιος Κωνσταντίνος", που ξεκίνησε στις 21 Μαΐου 1922 από το Βατούμι με 5.000 πρόσφυγες, πέθαναν κατά τη διαδρομή 150-200 Πόντιοι του Καυκάσου. Οι πρόσφυγες αποβιβάζονταν στη Θεσσαλονίκη. Το 1920 η Καλαμαριά ήταν ένα  κλειστό στρατόπεδο  με άθλιες παράγκες, όπου όλοι οι πρόσφυγες ζούσαν σε καραντίνα, εξοντωμένοι  από τον τύφο και τη δυσεντερία, με ελάχιστη κρατική βοήθεια. Τα περισσότερα παιδιά των προσφύγων πέθαιναν αβοήθητα.

Ο μαζικός πνιγμός προσκυνητών στον ποταμό Έβρο, το 1888

*Το δημοσίευμα της εφημερίδας "Βυζαντίς" στις 18 Ιουνίου 1888

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Από μικρό παιδί, άκουγα στο Διδυμότειχο για τον μαζικό πνιγμό 40 έως 50 ατόμων στον ποταμό Έβρο, στα τέλη του 19^ου αιώνα, κατά τη διάρκεια του πανηγυριού που γίνεται στη γενέτειρά μου τη μέρα της Πεντηκοστής. Στο λεγόμενο και Καλέ Παναΐρ, στο τοπικό ιδίωμα. Και πάντα θεωρούσα ότι γύρω από το δραματικό αυτό γεγονός, είχαν πλεχθεί και μύθοι, αφού δεν έβλεπα πουθενά τεκμηρίωση.

                Το πανηγύρι αυτό τελείται εις ανάμνηση ενός γεγονότος της εποχής των σταυροφοριών. Τότε οι Δυτικοί σταυροφόροι (στην πραγματικότητα κακοποιά στοιχεία από τη Δυτική Ευρώπη, με τις ευλογίες του Πάπα) ήθελαν να ελευθερώσουν τους Αγίου Τόπους από τους Άραβες κατακτητές. Αλλά στην πορεία έπεφταν στα εδάφη της χριστιανικής βυζαντινής αυτοκρατορίας και σκότωναν, έκαιγαν, έκλεβαν… Μέχρι που το 1204 κατέκτησαν και την ίδια την Κωνσταντινούπολη.

Το Μάιο μάλλον του 1205 τα στρατεύματα των Λατίνων με αρχηγό τον Ερρίκο της Φλάνδρας, αδελφό του Βαλδουίνου Α΄ και διάδοχό του, έχοντας λεηλατήσει την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, επιχείρησαν να καταλάβουν το ισχυρό φρούριο του Διδυμοτείχου, στην περιοχή του οποίου άρχισε να εκδηλώνεται η πρώτη αντίσταση κατά της Λατινοκρατίας.

Η Ελεύθερη Πολιτεία της Ικαρίας το 1912

*Οι εξεγερμένοι Ικάριοι με τη βαθυγάλανη σημαία τους με τον λευκό σταυρό στη μέση

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ικαρία, είναι ένα νησί, που όλοι το ζηλεύουν για την ευζωία των κατοίκων του, για την ιστορική του φήμη από τους μυθικούς χρόνους, για τις θαυμαστές περιβαλλοντικές και ενεργειακές επιπτώσεις του, για τα εξαίρετα εδώδιμα προϊόντα του και για τα ονομαστά πανηγύρια, με τους περίφημους παραδοσιακούς χορούς και τους φημισμένους οργανοπαίκτες του.

                Ωστόσο εξίσου θαυμαστή είναι και η νεώτερη ιστορία του νησιού και ειδικά η απελευθέρωσή του, που υπήρξε το 1912 πολιτική και διπλωματική έκπληξη, αλλά συνήθως την αγνοούμε και την προσπερνούμε αδιάφορα.

                Στα μέσα του 1912 η Ελλάδα, ετοιμάζονταν για τους Βαλκανικούς Πολέμους σε συνεννόηση με τα άλλα χριστιανικά κράτη της Βαλκανικής. Οι πόλεμοι αυτοί άρχισαν τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου εκείνης της σημαδιακής χρονιάς. Οι Ικάριοι όμως ανυπομονούσαν!!! Και είχαν λόγους… Δεν ήταν μόνο η μακρά υποδούλωση στους Τούρκους.  Ήταν και η απογοήτευση του 1830. Τότε, που η Ικαρία, παραχωρήθηκε στην Τουρκία, ενώ  η Ελλάδα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου αναγνωρίζονταν ως ελεύθερο Κράτος. 

1913: Το δραματικό ημερολόγιο του Αδριανουπολίτη Ι. Αποστολίδη

*Πολίτες και στρατιώτες Βούλγαροι, φυλάσσουν γέφυρα του ποταμού Άρδα, που κατέστρεψαν οι Τούρκοι.

*Ενδιαφέρουσα αυθεντική καταγραφή

των γεγονότων της πολιορκίας της Αδριανούπολης κατά το 1912-13.

*Αξίζει να εκδοθεί αυτό το Ημερολόγιο 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης          

                Ένα άγνωστο ντοκουμέντο, που αξίζει να προσεχθεί ιδιαίτερα από τους ποικίλους Θρακικούς φορείς, αφορά την φοβερή πολιορκία της Αδριανούπολης το 1912-13 από τους Βουλγάρους. Πρόκειται για λεπτομερή ημερολογιακή καταγραφή από τον Αδριανουπολίτη Ι. Αποστολίδη, ο οποίος παραχώρησε το ημερολόγιό του στην αθηναϊκή εφημερίδα «Πατρίς».

                Η δημοσίευση του ημερολογίου του Ι. Αποστολίδη άρχισε από το Σάββατο 20 Απριλίου 1913 στην εφημερίδα «Πατρίς» και περιλαμβάνει καταγραφές γεγονότων από τις 18 Σεπτεμβρίου 1912, ημέρα Τρίτη, όταν τα τουρκικά στρατεύματα άρχισαν να κινητοποιούνται, έως  και το φύλλο της 18ης Μαΐου 1913. Οι μαρτυρίες του Αποστολίδη, που έζησε τα γεγονότα μέσα στην Αδριανούπολη, έχουν την αξία αυθεντικού ντοκουμέντου, ειδικά για τα όσα υπέστησαν οι Χριστιανοί κάτοικοι της μεγάλης αυτής πόλης, όχι μόνο από τα δεινά των μαχών, αλλά και από την εχθρική στάση των Τούρκων.

                Για τον λόγο αυτό προτείνω να βρεθεί τρόπος να εκδοθεί αυτό το πολύτιμο ημερολόγιο σε μορφή βιβλίου έστω και κολοβό- γιατί δεν ολοκληρώθηκε η δημοσίευσή του- ώστε να γνωρίσουν οι νεώτερες γενεές των Θρακών ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας των προγόνων τους. Θα ήταν ευχής έργο μάλιστα να συσχετισθούν τα γεγονότα που περιγράφονται στη Ημερολόγιο με άλλα γεγονότα της εποχής εκείνης στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης.

Θράκη και Καποδίστριας

*Οι ενδιαφερόμενοι Θράκες για το έργο του Καποδίστρια

                Το 1841, εκδόθηκαν στην Αθήνα, που ήδη είχε καταστεί πρωτεύουσα της Ελλάδος, τέσσερις τόμοι με σημαντικές επιστολές του δολοφονηθέντος κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, στο Ναύπλιο, δέκα χρόνια νωρίτερα.

                Η έκδοση έγινε με δαπάνες του Λευκαδίτη γιατρού Π.Δ. Στεφανίτση, που ήταν στενά συνδεδεμένος με τον Καποδίστρια. Το έργο αυτό τυπώθηκε στο τυπογραφείο Κωνσταντίνου Ράλλη.

                Πρόκειται για τέσσερις τόμους που εναπόκεινται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και περιλαμβάνουν διπλωματικές, διοικητικές και ιδιωτικές επιστολές του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, που είχαν γραφεί από 8 Απριλίου 1827 έως 26 Σεπτεμβρίου1831. Για τη συλλογή των επιστολών  αυτών είχαν φροντίσει τα αδέλφια του Καποδίστρια, Αυγουστίνος και Βιάρος και ένας από τους προσωπικούς γραμματείς του.

                Η μνημειακή αυτή έκδοση, περιέχει ένα ενδιαφέρον στοιχείο, που αποδεικνύει ότι η Θράκη της εποχής εκείνης, δεν είχε αποσυνδεθεί από το εθνικό κέντρο και πάντα είχε επαφή με τα τεκταινόμενα είτε πολιτικά είτε πνευματικά. Άλλωστε και ο ίδιος ο Καποδίστριας κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, είχε δείξει ενδιαφέρον για αιτήματα των Θρακών και είχε συστήσει στην Δ΄ Εθνική Συνέλευση που συνεδρίαζε στο Άργος τον Αύγουστο του 1829, να δείξει ευνοϊκή διάθεση (βλέπε σχετικά στη θέση  https://sitalkisking.blogspot.gr/2014/05/blog-post_28.html).

Εμμ. Αργυρόπουλος: Ο πρώτος νεκρός της στρατιωτικής μας αεροπορίας

*Από την κηδεία του Εμμανουήλ Αργυρόπουλου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος, θεωρείται ο πρώτος νεκρός της στρατιωτικής μας Αεροπορίας, από τότε, που η χώρα μας απέκτησε πολεμικά αεροπλάνα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία στους Βαλκανικούς Πολέμους.

                Βέβαια είχε προηγηθεί η πτώση του πολιτικού αεροπλάνου του δημοσιογράφου Αλέξανδρου Καραμανλάκη στον Κορινθιακό Κόλπο στα τέλη Αυγούστου 1912, δηλαδή περίπου 7 μήνες νωρίτερα.

                Ένα ψυχρό τηλεγράφημα που έφτασε από τη Θεσσαλονίκη, ανήγγειλε στις 4 Απριλίου 1913, την πτώση του αεροπλάνου και το θάνατο του αεροπόρου Αργυρόπουλου 26 ετών τότε. Λίγο αργότερα, ακολούθησαν και άλλα τηλεγραφήματα που επιβεβαίωναν το τραγικό γεγονός και επιπλέον διευκρίνιζαν ότι εκτός του Αργυρόπουλου έχασε τη ζωή του και ο συνεπιβαίνων Κωνσταντίνος Μάνος.

Οι αδελφοί Ξενοκράτες, υπέροχοι Θράκες ευεργέτες

*Κωνσταντίνος Ξενοκράτης. Θραξ εθνικός αγωνιστής και ευεργέτης

*Γεννήθηκαν στο Σαμάκοβο Αν. Θράκης

*Πλούτισαν στη Ρουμανία

*Ευεργέτησαν Ελλάδα και Ρουμανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης  

                Ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης και οι αδελφοί του Αθανάσιος και Θεόδωρος, είναι σπάνιες ευγενείς μορφές της Θράκης, που διακρίθηκαν για το απέραντο φιλανθρωπικό έργο τους και τον παραδειγματικό πατριωτισμό τους.

Οι αδελφοί  Ξενοκράτη γεννήθηκαν στο Σαμάκοβο της περιφέρειας των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης. Ο Κωνσταντίνος ειδικά γεννήθηκε το 1803. Από την παιδική τους ηλικία εγκαταστάθηκαν τα αδέλφια Πασχάλης, Θεόδωρος, Κωνσταντίνος και Αθανάσιος στο Βουκουρέστι. Εκεί στα κατοπινά χρόνια ασχολήθηκαν με τις επιχειρήσεις, το εμπόριο και τη γεωργία και απέκτησαν μεγάλη περιουσία.

Θράκη: Η δύσκολη ζωή κατά τον 19ο αιώνα

*Αίνος: Η πύλη του φρουρίου 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η ζωή στη Θράκη και ειδικά στις μικρές πόλεις και τα χωριά, ποτέ δεν ήταν ομαλή. Οι Θράκες, ειδικά στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, είχαν να αντιμετωπίσουν μια άγρια καθημερινότητα, που ήταν συνδυασμός της απληστίας και της βαρβαρότητας του Οθωμανού κατακτητή, της επιθετικότητας του ανερχόμενου βουλγαρικού εθνικισμού, αλλά και άλλων απρόβλεπτων παραγόντων, όπως είναι π.χ. τα μεγάλα ατυχήματα, οι κακές καιρικές συνθήκες κ.λπ. Κοντά σ’ αυτά δεν πρέπει να λησμονούμε και την αδυναμία του ελληνικού κράτους, να προστατεύσει τους αλύτρωτους Έλληνες.  

                Ποια ήταν αυτή η άγρια καθημερινότητα; Την περιγράφει λιτά και άκρως παραστατικά, ένα γράμμα των Ελλήνων κατοίκων της Αίνου προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, με ημερομηνία 14 Απριλίου 1868 .

Επειδή έγραφα στο «γόνατο» τόσα χρόνια… (χα χα χα!!!)

*Η είσοδος του ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ Βούλας

...και μια πονεμένη σελίδα

από τα βάσανα της Θράκης

Από τον Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

                Φίλες και Φίλοι, με λύπη μου θα σας στερηθώ για κάποιες μέρες. Την Τρίτη το πρωί, μπαίνω στο ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ  της Βούλας, για να κάνω την Τετάρτη ολική αρθροπλαστική επέμβαση στο αριστερό γόνατο.

                Στο επάγγελμά μας, στη δημοσιογραφία, από χρόνια επικρατούσε μεταξύ μας το αστείο «γράφεις στο γόνατο» για να υποδηλώσει ένα φτωχό κείμενο, ένα ελλιπές και διαψευδόμενο ρεπορτάζ, μια κακή χρήση λέξεων κ.λπ. Ίσως και εγώ να την έχω πάθει την οστεοαρθρίτιδα, «γράφοντας» με το δικό μου τρόπο, τόσα χρόνια!

Πάντως δεν θα δεχθώ και την παρηγορητική παρέμβαση φίλων, που μου λένε «τι περίμενες από αριστερό γόνατο; Άχρηστο εκ προοιμίου. Γιατροπόρεψέ το να γίνει σαν το δεξιό». Μεταξύ μας και το δεξιό φοβάμαι, πως θα φθαρεί όπως και το αριστερό. Γιατί εγώ θα εξακολουθήσω να γράφω…

Σας κούρασα με τα δικά μου. Απλά ευχηθείτε μου, όπως εσείς νομίζετε. Και μακριά από μένα όλοι σας, όσο θα κουτσαίνω ακόμα. Γιατί αν πλησιάσετε θα μάθετε και εσείς να κουτσαίνετε. Άλλωστε οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν πει «ει χωλώ παροικήσεις, υποσκάζειν μαθήσεις» (Αν κατοικήσεις κοντά σε κουτσό και εσύ θα μάθεις να κουτσαίνεις).

Ο ποιητής Ματσούκας στον Έβρο, το 1922

*Με τη φουστανέλα στη Βουλή...

*Εξέδωσε το 1923 ποιητική συλλογή

με τίτλο  «Τα τραγούδια του Έβρου»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το κλείσιμο του 1922 και οι πρώτοι μήνες του 1923, ήταν κρίσιμη εποχή για την Ελλάδα, που μόλις είχε βγει από την Μικρασιατική Καταστροφή και προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της, γιατί είχε να αντιμετωπίσει τεράστια οικονομικά προβλήματα και την περίθαλψη 1.500.000 και πλέον προσφύγων της Μικράς Ασίας.

                Η Θράκη αιμορραγούσε από την άδικη απώλεια του Ανατολικού κομματιού της και την εκκένωσή του από τους αυτόχθονες Έλληνες κατοίκους της, ενώ στον Έβρο η Επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα, αγωνίζονταν να ανασυγκροτήσει αξιόμαχο στρατό, αναμένοντας εναγωνίως και τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Λωζάννης. 

Το «λογχισμένο Ευαγγέλιο» της Σαμοθράκης

*Το "λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης" όπως είχε εκτεθεί στη Βουλή το έτος 2000 (Φωτογραφία Σάββα Σταθάκη).

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Είμαι βέβαιος, ότι οι περισσότεροι από τους συμπατριώτες μου Θρακιώτες, δεν έτυχε να δουν το λεγόμενο «λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» που αποτελεί πολύτιμο αντικείμενο των συλλογών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Είναι όμως στην πραγματικότητα, ανεκτίμητο ενθύμιο των παθών του Θρακικού Ελληνισμού.

Το «λογχισμένο Ευαγγέλιο της Σαμοθράκης» σχετίζεται άμεσα με το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού νησιού του βορειανατολικού Αιγαίου, κατά την Επανάσταση του 1821.

Συνοπτικά τα γεγονότα: Οι άνθρωποι της Φιλικής Εταιρείας είχαν προετοιμάσει ψυχικά τους κατοίκους της Σαμοθράκης για τον εθνικό ξεσηκωμό, που έρχονταν και ήταν όλοι αποφασισμένοι. Έτσι οι Σαμοθρακίτες επαναστάτησαν τον Αύγουστο του 1821, αρνούμενοι να πληρώσουν φόρους.

Όμως 1η Σεπτεμβρίου 1821 των λεγόμενη στο τοπικό ιδίωμα «πρωτοσταυρινιά» αποβιβάστηκαν στη Σαμοθράκη τα αγήματα των Τούρκων υπό τον υποναύαρχο Καρά-Αλή (σ.σ. είναι αυτός που αργότερα τον Ιούνιο του 1822, ανατίναξε μαζί με την ναυαρχίδα του, ο πυρπολητής Κωνσταντίνος Κανάρης). Αμέσως άρχισαν το έργο της σφαγής και των λεηλασιών. Σφαγιάσθηκαν μερικές χιλιάδες άνδρες και αγόρια. Τα γυναικόπαιδα πουλήθηκαν στα παζάρια σκλάβων  της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Τα σπίτια τους κάηκαν. Το νησί ερημώθηκε.

Το «μαύρο» Πάσχα του 1914 στην Ανατολική Θράκη

*Καταυλισμός προσφύγων της Ανατολικής Θράκης στη Θεσσαλονίκη, το 1914 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο διωγμός των Ελλήνων της Θράκης (αλλά και της Μικράς Ασίας) το 1914, έχει όλα τα στοιχεία για να πάρει χαρακτηρισμούς όπως Γενοκτονία ή Εθνοκάθαρση. Έτσι λοιπόν σήμερα, όταν εξιστορούμε πτυχές των θλιβερών εκείνων γεγονότων, αποφεύγουμε ενδεχομένως να προβάλλουμε όρους με βαριά νομική σημασία, αλλά δεν παύουμε να έχουμε την άποψη ότι οι Τούρκοι συμπεριφέρθηκαν τότε με πρωτοφανή βαρβαρότητα, ξεριζώνοντας τους Έλληνες.

                Ένα μέρος του συνολικού δράματος, θα επιχειρήσουμε σήμερα με βάση της ειδησεογραφία των ημερών εκείνων, να περιγράψουμε. Δεν είναι επιτρεπτό η λήθη να λειτουργεί συγχωρητικά για όσους διέπραξαν πολιτικά και ποινικά αδικήματα, πρωτοφανούς σκληρότητας.

                Οι Νεότουρκοι με την επανάσταση του 1908, έδωσαν στη διεθνή κοινότητα ένα πρόσωπο αρκούντως πολιτισμένο και ευρωπαϊκό, που παρέσυρε τα υποταγμένα έθνη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να πιστέψουν ότι θα αποκτήσουν πολιτικά δικαιώματα. Γρήγορα όμως λειτούργησε η εθνική αφύπνιση των Τούρκων, που συνέβαλε στην εντελώς εχθρική αντιμετώπιση των μειονοτήτων. Στο στόχαστρο βρέθηκαν βασικά οι Έλληνες (Θράκες, Μικρασιάτες, Πόντιοι) οι Αρμένιοι και οι Ασσύριοι.

Στην αρχή του 1914 είχαν γίνει μεταναστεύσεις Μουσουλμάνων της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας προς τη Μικρά Ασία, υποκινημένες από την Νεοτουρκική κυβέρνηση. Αυτό το γεγονός υπήρξε η αιτιολογία της τουρκικής κυβέρνησης, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη είσοδο της Τουρκίας στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, να εκδιώξει τους Έλληνες.

Ηρωισμοί των ταπεινών στους Βαλκανικούς Πολέμους

*Μπιζάνι: Επί των αετορράχεων και των υψικρήμνων βουνών 

*Μικρά περιστατικά,

μεγάλη γενναιότητα,

σπάνια ταπεινοφροσύνη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι Βαλκανικοί  Πόλεμοι υπήρξαν οι ενδοξότεροι πόλεμοι των Ελλήνων, μετά την Επανάσταση του 1821. Τα αποτελέσματα των Βαλκανικών Πολέμων, υπερέβησαν τις προσδοκίες όλων. Η Ελλάδα, μετά την λήξη των δύο Βαλκανικών Πολέμων, είχε σχεδόν διπλασιάσει το έδαφος της αφού από 63.211 τετραγωνικά χιλιόμετρα του 1897 έφτασε στα 121.794 το 1913.  Αλλά και ο πληθυσμός της αυξήθηκε σημαντικά αφού από 2.631.952 έφτασε στα 4.832.167 κατοίκους. 

                Οι πόλεμοι αυτοί ανέδειξαν τις ηγετικές ικανότητες προσωπικοτήτων, όπως ήταν ο τότε διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Έκαναν εμφανή την φιλοπατρία όλων των κοινωνικών τάξεων της χώρας από τους πολιτικούς έως τους έσχατους αγρότες (βλέπε http://sitalkisking.blogspot.gr/2012/06/1912.html ) και πρόβαλαν πάμπολλες επί μέρους αρετές των Ελλήνων, όπως η ατομική γενναιότητα, η εγκαρτέρηση, η ταπεινοφροσύνη, η ομαδικότητα κ.λπ.

                Με ένα εράνισμα από τον Τύπο της εποχής θα δούμε τέτοια παραδείγματα της μεγάλης προσφοράς των ταπεινών Ελλήνων, αυτών που δεν έγιναν πρωτοσέλιδα αλλά ο ηρωισμός ενός εκάστου έβαλε το λιθαράκι της μεγάλης νίκης. Οι πράξεις καθενός, υπήρξαν ταπεινά, αλλά ένδοξα μνημεία αρετής και τόλμης.

Θράκη, η εριβώλαξ- Βίντεο

*Γκραβούρα Διδυμοτείχου από το άλμπουμ των SAYGER, S & DESARNOD, " Album d'un voyage en Turquie fait par ordre de sa majesté l'empereur Nicolas 1er en 1829 et 1830", par C. Sayger & A. Desarnod, Παρίσι, Imprimérie de Firmin Didot Frères, 1834 (επιχρωματισμένη)

*Ένα βίντεο με παλαιές εικόνες πόλεων και χωριών της Θράκης. Ένα βίντεο νοσταλγίας...

*Ακούγεται ο μεγάλος Χρόνης Αηδονίδης στο τραγούδι  για τον καπετάν Βαγγέλη Ματσιάνη των Λαβάρων, που βγήκε στο βουνό εναντίον των Τούρκων το 1872

Πώς δεν έγινε βουλγαρικό λιμάνι στην Αλεξανδρούπολη, το 1923

*Η ανταπόκριση του Γεώργιου Βεντήρη για το βουλγαρικό λιμάνι στην Αλεξανδρούπολη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η τύχη της ελληνικότητας του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, το 1923, στο διάστημα που στη Λωζάνη συζητούσαν την υπογραφή της ομώνυμης Συνθήκης, πέρασε από τεντωμένο σχοινί και τελικά παρέμεινε οριστικά στην Ελλάδα, ενώ αυτό διεκδικούσε η Βουλγαρία.

                Είναι μια ιστορία, που δεν πρέπει να ξεχνάμε, γιατί οι γείτονες Βούλγαροι, αν και ηττημένοι συνεχώς από το 1913, δεν έπαψαν ποτέ να διεκδικούν εδάφη της Δυτικής Θράκης για να έχουν διέξοδο στη «ζεστή θάλασσα» δηλαδή στο Αιγαίο.

Η Βουλγαρία δεν έπαψε να δραστηριοποιείται σε όλα τα διεθνή fora και κυρίως στο διπλωματικό τομέα, διεκδικώντας τη Δυτική Θράκη. Στις συνομιλίες που διεξήχθησαν στη Γένοβα το 1922 και στη Διάσκεψη της Λωζάνης κατά τα έτη 1922-1923, επεδίωξε την εδαφική της διέξοδο στο Αιγαίο και χρησιμοποιώντας διαστρεβλωτικά επιχειρήματα ζητούσε  την αναθεώρηση του άρθρου 48 της συνθήκης του Νεϊγύ.