«Εξαιρετικό τυρί σε σκυλίσιο τομάρι»

Από την Χριστουγεννιάτικη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

*Το ζεύγος Παγκάλου

 *Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, 

από δημοφιλής και ικανός στρατιωτικός μεταμορφώθηκε σε αυταρχικό δικτάτορα

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης



Η πορεία του Θεόδωρου Δ. Πάγκαλου στη δημόσια ζωή της Ελλάδας κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα ήταν μακρά και ο ρόλος του καταλυτικός. Σε συνάντηση στο σπίτι του, το 1908, ιδρύθηκε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, ο οποίος απετέλεσε τη βάση του Κινήματος στο Γουδί, το 1909. Ο Πάγκαλος ήταν από τους πρώτους που υποστήριξαν τον ερχομό του Βενιζέλου. Συμμετείχε και στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους και το καλοκαίρι του 1916 προχώρησε στη σύσταση ομάδας αξιωματικών με σκοπό την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, ενισχύοντας στη συνέχεια το Κίνημα της Θεσσαλονίκης.
Τον Μάιο του 1919, εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη ως αρχηγός του επιτελείου. Με την άνοδο φιλοβασιλικής κυβέρνησης, αποστρατεύθηκε τον Νοέμβριο του επόμενου έτους. Μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή παρακολουθούσε τις εξελίξεις από την Ελευσίνα. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1922, σχημάτισε την επιτροπή Αθηνών η οποία προχώρησε σε συλλήψεις πολιτικών. Τα μέλη του έκτακτου στρατοδικείου για τη «Δίκη των Εξ», σε μεγάλο βαθμό, ορίστηκαν από τον Πάγκαλο. Στις 14 Νοεμβρίου διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Γονατά. Στις 12 Δεκεμβρίου παραιτήθηκε για να αναλάβει την αρχιστρατηγία και εγκαταστάθηκε στην Αλεξανδρούπολη. Σύντομα μετέτρεψε μια διασκορπισμένη μάζα στρατιωτών σε αξιόμαχο στρατό. Ο τουρκικός στρατός της Θράκης δεν ήταν ικανός σε σχέση με τη Στρατιά του Εβρου και ο Πάγκαλος πίστευε ότι μπορούσε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη. Η ελληνική διπλωματία χρησιμοποίησε τη Στρατιά ως μοχλό πίεσης και στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη η Συνθήκη της Λωζάννης.
Υστερα από σύγκρουση με την επαναστατική κυβέρνηση, ο Πάγκαλος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και αναχώρησε για το εξωτερικό. Επέστρεψε για να συμμετάσχει στις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923. Το κόμμα των Φιλελευθέρων κέρδισε, αλλά ακολούθησε πολιτική κρίση, η οποία συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 1924. Οταν ο υπουργός Στρατιωτικών, Γόντικας, ρώτησε τον Πάγκαλο «αλήθεια Θόδωρε θα κάμης κίνημα;», εκείνος του απάντησε «και βέβαια θα κάμω κίνημα. Θα σας φοβηθώ;».

*Ο Θεόδωρος Πάγκαλος

Πραξικόπημα με την επίκληση 

ηθικών αρχών και αξιών

Του Ιάκωβου Δ. Μιχαηλίδη*



Τα χαράματα της 25ης Ιουνίου 1925, ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος ανέτρεψε πραξικοπηματικά την κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου και ανέλαβε την εξουσία. Η στρατιωτική εκτροπή, στην οποία προχώρησε ο Ελληνας στρατηγός, έθεσε τέλος στην ακυβερνησία που ταλάνισε την ελληνική πολιτική σκηνή την επαύριον της μικρασιατικής τραγωδίας με την εναλλαγή στην εξουσία ανεμικών και ανίσχυρων κομματικών σχηματισμών, προερχομένων κατά κανόνα από την παράταξη των Βενιζελικών. Ο ίδιος ο Πάγκαλος εξαργύρωνε έτσι την άριστη φήμη που είχε αποκτήσει ως αξιωματικός, ιδιαίτερα μάλιστα όταν δημιούργησε σε ελάχιστο χρόνο από τα λείψανα του ελληνικού στρατού την περίφημη Στρατιά του Έβρου, οπλίζοντας παράλληλα με πολύτιμα επιχειρήματα την ελληνική διαπραγματευτική αντιπροσωπεία που βρισκόταν στη Λωζάννη το 1923.
Με προκήρυξή του προς τον ελληνικό λαό την ίδια ημέρα, ο Πάγκαλος προσπάθησε να αιτιολογήσει την ενέργειά του. Αφού αποκάλεσε «αμαρτωλή» την κυβέρνηση Μιχαλακόπουλου, υποσχέθηκε «διοίκησιν χρηστήν, ισοπολιτείαν, ασφάλειαν και δικαιοσύνην» καθώς και πάταξη «άνευ οίκτου» των ποικιλώνυμων καταχραστών, «οι οποίοι κατακλέπτουσιν αναιδώς τον ιδρώτα του λαού».

*Ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος, πρώτος από δεξιά

Φρούδες υποσχέσεις

Η επίκληση αμάχητων ηθικών κανόνων από τον δικτάτορα αποσκοπούσε στην εκτόνωση των αντιδράσεων των βενιζελογενών κομμάτων για την πρωτοβουλία του. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονταν άλλωστε και οι επαφές του με κορυφαίους παράγοντες του χώρου και ιδίως με τον ηγέτη της Δημοκρατικής Ενωσης, Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Ο τελευταίος συμφώνησε να στηρίξει τον δικτάτορα, εξασφαλίζοντας ως αντάλλαγμα υποσχέσεις, φρούδες όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκαν, περί ψηφίσεως νέου Συντάγματος.
Μετά τις εξελίξεις αυτές, ο Θεόδωρος Πάγκαλος εμφανίστηκε στις 30 Ιουνίου 1925 ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, προκειμένου να αναγνώσει τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβερνήσεώς του και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Πράγματι, με ψήφους 185 επί συνόλου 208, η κυβέρνηση Πάγκαλου απέκτησε κοινοβουλευτική νομιμότητα. Ωστόσο οι δηλώσεις, στις οποίες προέβη αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Βουλής, εμπεριείχαν μια οδυνηρή έκπληξη για τους υποστηρικτές του. «Είμεθα κατάστασις», είπε, «δι’ ημάς δεν υπάρχει βενιζελισμός και κωνσταντινισμός, διότι δεν υπάρχουν πλέον τα εκπροσωπούντα τα δύο τοιαύτα κόμματα πρόσωπα. Ο μεν Βενιζέλος απέθανε πολιτικώς, ο δε Κωνσταντίνος φυσιολογικώς».
Η απαγκίστρωση από το βενιζελικό στρατόπεδο υπήρξε η πρώτη συνειδητή επιλογή του δικτάτορα αμέσως μετά την εδραίωσή του στην εξουσία. Η παράλληλη προσέγγιση στελεχών των αντιβενιζελικών αποτέλεσε έτσι τη φυσιολογική κατάληξη μιας προσωπικής πορείας που απέβλεπε στην υπέρβαση του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος και στην ουσιαστική επιβολή του ως δικτάτορα, κάτι που τυπικά είχε βαθμιαία συντελεστεί, αρχικά στις 29 Σεπτεμβρίου 1925, όταν με διάταγμα διαλύθηκε η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση και ακολούθως στις 5 Ιανουαρίου του 1926. Λίγους μήνες αργότερα, στις 4 και 11 Απριλίου του 1926, ο Πάγκαλος εξελέγη από το λαό Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

* Ο Θεόδωρος Πάγκαλος με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου

Διολίσθηση στον αυταρχισμό

Η σταδιακή διολίσθηση του καθεστώτος σε αυταρχικές μορφές διακυβέρνησης αποτέλεσε φυσιολογικό επακόλουθο και επιβεβαιώθηκε τους επόμενους μήνες με μαζικές διώξεις και εκτοπισμούς πολιτικών αντιπάλων, κυρίως κομμουνιστών αλλά ακόμη και Βενιζελικών, όπως ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο οποίος πήρε το δρόμο για την εξορία. Ανεστάλη επίσης η έκδοση ορισμένων εφημερίδων, ανάμεσά τους και της «Καθημερινής», στις 14 Οκτωβρίου 1925. Ο ίδιος ο Πάγκαλος δεν έκρυψε ποτέ τις προθέσεις του: «Επειδή βλέπω ότι είναι αδύνατον πλέον να εμπιστευώμεθα εις τον κοινοβουλευτισμόν, διά τούτο απεφάσισα ν’ αλλάξω την μέχρι τούδε πορείαν μου. Εις το εξής στηρίζομαι εις την εμπιστοσύνην του στρατού, όστις αποτελεί την νησίδα των εθνικών ελπίδων», δήλωνε με περισσή εμπιστοσύνη στους άνδρες της Ταξιαρχίας Δημοκρατικής Φρουράς, τους πραγματικούς στυλοβάτες της εξουσίας του.

Επικίνδυνες αντιφάσεις στην εξωτερική πολιτική

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η διακυβέρνηση Πάγκαλου σημαδεύτηκε από μια σειρά αντιφατικών ενεργειών. Απώτερος στόχος του πρέπει να ήταν, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η προετοιμασία της χώρας για επανάληψη των πολεμικών επιχειρήσεων με την Τουρκία και η ανατροπή της συνθήκης της Λωζάννης. «Ο Πάγκαλος είχε χωρίς αμφιβολία πολλά στρατηγικά προσόντα», κατέγραψε στις «Αναμνήσεις» του ο Γεώργιος Μόδης. «Είχε μόρφωσι, φαντασίαν, πυγμήν. Πολλοί τον θεωρούσαν τον καλλίτερο Στρατηγό μας… Ηταν όμως και “εξαιρετικό τυρί σε σκυλίσιο τομάρι”, όπως πολλοί έλεγαν».

*Ο Θ. Πάγκαλος κατά τη σύλληψή του ύστερα από το Κίνημα ανατροπής της δικτατορίας του. Από το Αρχείο Πέτρου Πουλίδη, που ανήκει στην ΕΡΤ. 

Εισβολή στη Βουλγαρία

Στο ζήτημα της Μακεδονίας, το ελληνοβουλγαρικό επεισόδιο στο Πετρίτσι και η διαταγή που ο Πάγκαλος έδωσε στο Γ΄ Σώμα Στρατού να εισβάλει, τον Οκτώβριο του 1925, σε βουλγαρικό έδαφος προκειμένου να τιμωρήσει τους κομιτατζήδες που αποδύονταν σε τρομοκρατικές επιδρομές στην ελληνική Μακεδονία, είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη της Ελλάδας από την Κοινωνία των Εθνών και την καταβολή υψηλής χρηματικής αποζημίωσης.
Στις 17 Αυγούστου 1926, η Ελλάδα και η Γιουγκοσλαβία υπέγραψαν μυστικές συμφωνίες, με τις οποίες οι Σέρβοι αποκτούσαν σημαντικά προνόμια στην ελληνική Μακεδονία. Πιο συγκεκριμένα, οι Γιουγκοσλάβοι ενίσχυαν τη θέση τους στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ενώ η Ελλάδα αναγνώριζε την ύπαρξη σερβικής μειονότητας στο έδαφός της. Οι όροι αυτοί προκάλεσαν επικίνδυνους τριγμούς στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, επιτάχυναν δε τη διαδικασία ανατροπής του Πάγκαλου. Ο Γ. Κονδύλης και τα πάλαι ποτέ πιστά στον Πάγκαλο Δημοκρατικά Τάγματα ηγήθηκαν ενός νέου κινήματος, που -παρά τη σθεναρή αντίθεση του δικτάτορα- στάθηκε αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Ο Πάγκαλος συνελήφθη και φυλακίστηκε έως τον Ιούνιο του 1928, όταν και αφέθηκε ελεύθερος με απόφαση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο πολιτικός του χρόνος είχε λάβει τέλος.
Απολογούμενος ενώπιον της Ανακριτικής Επιτροπής της Βουλής, στη διάρκεια του 1928, ο Πάγκαλος εμφανίστηκε αμετακίνητος στις ιδέες του. «Εάν ηναγκάσθην να λάβω αυστηρά ενίοτε μέτρα», υποστήριξε, «έπραξα τούτο με μόνον σκοπόν να υπερασπίσω τα συμφέροντα του συνόλου και να θεραπεύσω την επικινδύνως εκτεινομένην γάγγραιναν, απειλούσαν αυτήν την υπόστασιν του Κράτους και της Κοινωνίας». Και γυρνώντας προς τους κατηγόρους του, συμπλήρωσε περιφρονητικά: «Απέφραξα τας Θερμοπύλας του Εβρου εις τον επηρμένον νικητήν της Μικράς Ασίας και έσωσα εκατοντάδας εκατομμυρίων του ελληνικού λαού. Επραξα το καθήκον μου έναντι του λαού και του έθνους. Αδιαφορώ διά πάσαν δίωξιν ή κατηγορίαν. Θεωρώ αρκούσαν ηθικήν αμοιβήν την γαλήνην της συνειδήσεως και την ετυμηγορίαν της Ιστορίας».
Η δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου εντάσσεται στην αλυσίδα των αλλεπάλληλων στρατιωτικών εκτροπών και επεμβάσεων στην πολιτική ζωή του τόπου, οι οποίες εγκαινιάστηκαν με το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, «νομιμοποιήθηκαν» με το κίνημα στο Γουδί τον Αύγουστο του 1909 και έλαβαν χαρακτήρα πλημμυρίδας στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Παρά τις θετικές συνιστώσες αρκετών από τα κινήματα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία πως συνιστούσαν παραβίαση του Συντάγματος, νοσηρό φαινόμενο μιας ασταθούς δημοκρατίας που χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τη Μεταπολίτευση του 1974 για να ενηλικιωθεί.


* Ο κ. Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης είναι επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, 

ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, 

ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΡΙΕΣ 

ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ 

ΤΟΥ BLOG!!!

Ο ΕΡΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ[1]

*Σάτυρος και Μαινάδα σε ερωτική περίπτυξη. Θρακικό νόμισμα του 6ου π.Χ. αιώνα. Βρίσκεται σε Βουλγαρικό Μουσείο.

*Θεσμοθετημένη πολυγαμία.

*Οργιαστικές τελετές, που αφηγούνται οι αρχαίοι συγγραφείς.

*Διόνυσος, Βενδίς, Κοττυτώ και σύγχρονα καρναβάλια.

*Ο «παρεξηγημένος» Γιάννης Δήμαρχος, με τις πολλές γυναίκες.

*Τι μαρτυρούν τα δημοτικά τραγούδια.

*Ο ερωτισμός των Πομάκων.

Σελίδες από το βιβλίο 
του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη 
"Ψηφίδες από τη Θράκη του χτες".

          Ο ερωτισμός, ήταν στοιχείο συνοδευτικό της φήμης, της μυθολογίας και της ιστορίας των Θρακών και μάλιστα διαχρονικά. Στην εικόνα αυτή, συνέβαλε βασικά η πολυγαμία των αρχαίων Θρακών, αλλά και η διαδεδομένη λατρεία θεοτήτων, που σχετίζονταν με οργιαστικές τελετές και άλλα στοιχεία, στα οποία σήμερα δίδεται διάθεση ερωτική, αλλά και καθαρά σεξιστική.

          Άλλωστε , στις μέρες μας, ένα από τα χαριτολογήματα του ανδρικού πληθυσμού του νομού Έβρου, ήταν ότι «εμείς καταγόμαστε από τον μοναδικό αρσενικό νομό της Ελλάδας». Ένα χαριτολόγημα που αργότερα, το διεκδίκησε και ο έτερος ιστορικά νεόκοπος νομός, ο νομός του Πειραιά!!!

          Συνώνυμη του χαρακτηριστικού ερωτισμού των Θρακών, ήταν η λατρεία του Διονύσου. Πιθανολογείται, ότι από τους χρόνους των Πελασγών, λατρεύονταν στη Θράκη ο θεός του κρασιού και της γονιμότητας. Ο Διόνυσος, ο γιος της Σεμέλης, ανατράφηκε από νύμφες στα Θρακικά βουνά κατά την Ελληνική Μυθολογία. 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ

*Μεταγενέστερο σκίτσο στον Τουρκικό Τύπο, με το οποίο οι γείτοντες ειρωνεύονταν το άδοξο τέλος της Μεγάλης Ιδέας των Ελλήνων.

          Η Μεγάλη Ιδέα, υπήρξε για δεκαετίες βασική συνιστώσα του ελληνικού πολιτικού συστήματος, όραμα του λαού και καθοδηγητική δύναμη της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής της χώρας.

          Γεννήθηκε μέσα στην Α΄ Εθνοσυνέλευση το 1844. και ζέστανε τις ψυχές των Πανελλήνων.

          Η έννοια της Μεγάλης Ιδέας, υπήρξε ίσως το ισχυρότερο ιδεολόγημα στην Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, που πυρπόλησε τις ψυχές και γιγάντωσε τα όνειρα των Ελλήνων.

          Η έννοια της Μεγάλης Ιδέας, είναι ουσιαστικά η επιδίωξη της εθνικής αποκατάστασης του υπόδουλου Ελληνισμού και η ανάκτηση των χαμένων εδαφών.

          Η ιδέα αυτή, γεννήθηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη, το 1844 στις εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης. Τότε, κατά τη συζήτηση του άρθρου 3 του Συντάγματος, που γέννησε η Επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843, αναλύθηκε το θέμα των αυτοχθόνων Ελλήνων και των ετεροχθόνων, που ζούσαν εκτός των συνόρων της μικρής Ελλάδας.

Η ιταλική κατοχή της Κέρκυρας το 1923

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100004_20/12/2009_384261 

Η πρεμιέρα της επεκτατικής πολιτικής του Μουσολίνι 

και η πρώτη δοκιμασία της αξιοπιστίας 

της Κοινωνίας των Εθνών

*Ο βομβαρδισμός της Κέρκυρας το 1923


Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Ο βομβαρδισμός και η κατάληψη της Κέρκυρας από ιταλικές δυνάμεις στις 31 Αυγούστου 1923 ήρθαν σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για την Ελλάδα. Οι ηγέτες της Επανάστασης του 1922 κατέβαλαν τιτάνιες προσπάθειες για την περίθαλψη των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής και την ανόρθωση της οικονομίας της χώρας. Την ίδια ώρα, η εκτέλεση των Εξι τους είχε απομονώσει διεθνώς. Παρ' όλα αυτά, η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης είχε δημιουργήσει ελπίδες για μια περίοδο σταθερότητας στα Βαλκάνια. Με το επεισόδιο της Κέρκυρας, οι ελπίδες αυτές κλονίστηκαν και διακυβεύθηκε η ειρήνη της περιοχής. Οπως αναφέρει στο βιβλίο του «Η Ελληνοϊταλική κρίση του 1923: Το επεισόδιο Tellini/ Κέρκυρας» (εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα) ο Ι. Σ. Παπαφλωράτος, επρόκειτο για την πρώτη φορά που δοκιμάστηκαν η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα της Κοινωνίας των Εθνών. Από νωρίς φάνηκε ξεκάθαρα πόσο μεροληπτικός ήταν ο τρόπος απονομής της δικαιοσύνης, όταν η διαφορά υφίστατο μεταξύ ενός μικρού κράτους και μιας μεγαλύτερης δύναμης. Αφήνοντας κατά μέρος την αποτυχία της ελληνικής διπλωματίας στην όλη υπόθεση, ήταν τελικά η πρώτη από τις πολλές φορές που επλήγη το κύρος του διεθνούς αυτού οργανισμού. Ηταν όμως και η «πρεμιέρα» για την πολιτική του Μπενίτο Μουσσολίνι στο διεθνές στερέωμα. Μάλιστα, ήταν ο πόθος του Μουσσολίνι να καθιερώσει την Ιταλία -μια μεσαία δύναμη σε τροχιά ανέλιξης- σε μεγάλη δύναμη, που τον οδήγησε στην κατάληψη της Κέρκυρας, καθώς το ελληνικό νησί κατέχει στρατηγική θέση για τον έλεγχο της Αδριατικής. Οι ιταλικές δυνάμεις έφυγαν από την Κέρκυρα στις 27 Σεπτεμβρίου 1923, αφού πρώτα η Ελλάδα ταπεινώθηκε. Ομως, το συγκεκριμένο επεισόδιο ήταν κακός οιωνός για το μέλλον, τουλάχιστον για όσους μπορούσαν τότε να δουν, καθώς αποτελούσε μικρογραφία και πρόγευση των κρίσεων του Μεσοπολέμου, οι οποίες οδήγησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΤΟ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ Γ΄ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

*1922, πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία 

         Η Γ΄ Συντακτική Συνέλευση, έχει πάρει τη θέση της στην ελληνική πολιτική ιστορία, καθώς συνδέθηκε με ορισμένα από τα πλέον δραματικά ιστορικά περιστατικά που κυριάρχησαν στην Ελλάδα την εποχή του Διχασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής. 
         Η Γ΄ Συντακτική Συνέλευση, που λειτούργησε κατά τα έτη 1921-1922, περιλαμβάνει στις σελίδες της μερικά από τα πλέον δραματικά κεφάλαια της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Συγκροτήθηκε από τους βουλευτές που εξελέγησαν στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920. Οι εκλογές αυτές, οι πλέον ανεξήγητες, προκλήθηκαν πρόωρα από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μόλις αυτός πέτυχε την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η οποία δημιουργούσε την Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Το κλίμα ευφορίας που διακατείχε το στρατόπεδο των Φιλελευθέρων, γρήγορα μεταβλήθηκε σε κλίμα κατήφειας και απαισιοδοξίας. Ο λαός έφερε στην εξουσία το κόμμα των Λαϊκών.

* Ο Πρόεδρος της Γ' Συντακτικής Συνέλευσης, Κωνσταντίνος Αργασάρης Λομβάρδος, 

από τη Ζάκυνθο

Τα μέλη της Συνέλευσης ορκίσθηκαν στις 23 Δεκεμβρίου 1920 και οι εργασίες της άρχισαν ουσιαστικά από τις 18 Ιανουαρίου 1921 με την εκλογή ως πρόεδρου της Συνέλευσης του Κωνσταντίνου Αργασάρη- Λομβάρδου και τις ευχαριστίες των πληρεξουσίων της Θράκης, οι οποίοι εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη των συμπατριωτών τους προς όσους συνετέλεσαν στη δημιουργία της Μεγάλης Ελλάδας. Η Θράκη είχε μόλις απελευθερωθεί και έστειλε πληρεξουσίους στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Οι εργασίες της Συνέλευσης αυτής, που κήρυξε εαυτή Συντακτική Συνέλευση, στις 25 Ιανουαρίου 1921, κράτησαν τελικά ως τις 29 Ιουλίου 1922, οπότε διακόπηκαν, για να επαναληφθούν στις 15 Οκτωβρίου 1922. Στις 10 Φεβρουαρίου 1921 η Συντακτική Συνέλευση συγκρότησε επιτροπή από 49 μέλη, για την κατάρτιση του νέου Συντάγματος. Η επιτροπή εργάσθηκε με ζήλο, αλλά λόγω του πολέμου στη Μικρά Ασία, οι συνθήκες ήταν απρόσφορες για την προώθηση του Συντακτικού έργου, στην Ολομέλεια της Συνέλευσης. Στην επιτροπή εκείνη συζητήθηκε ακόμα και η καθιέρωση και προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Αλίμονο όμως!…. Οι εργασίες της Γ΄ Συντακτικής Συνέλευσης δεν επαναλήφθηκαν ποτέ… Είχε μεσολαβήσει η Μικρασιατική Καταστροφή. Οι προσδοκίες των Πανελλήνων, είχαν γίνει πλέον συντρίμμια, ενώ ο Στρατός επαναστάτησε.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1922 ο συνταγματάρχης Στυλιανός Γονατάς επικεφαλής του επαναστατημένου Στρατεύματος, συνέταξε στη Μυτιλήνη προκήρυξη με την οποία εν ονόματι της Επανάστασης, ζητούσε την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου υπέρ του διαδόχου Γεωργίου, άμεση διάλυση της Εθνοσυνέλευσης, σχηματισμό νέας κυβέρνησης προσκείμενης στη Αντάντ και άμεση ενίσχυση του Θρακικού Μετώπου. Η προκήρυξη ρίχτηκε από στρατιωτικό αεροπλάνο στο κέντρο της Αθήνας, το πρωί της 26ης Σεπτεμβρίου. Ήταν η αρχή του τέλους….

*Το άδοξο τέλος της Γ' Συντακτικής Συνέλευσης, όπως έχει καταγραφεί στα Πρακτικά της Βουλής

Στα πρακτικά της Βουλής της 29ης Ιουλίου 1922, είχε μπει εκ των υστέρων, στο τέλος του τόμου, η ακόλουθη προσθήκη, η οποία έκλεινε άδοξα το βίο της Γ΄ Συντακτικής Συνέλευσης.
«Κατόπιν της εν Μικρά Ασία Εθνικής καταστροφής, δι’ επαναστατικής προκηρύξεως του Ελληνικού Στρατού και Στόλου, φερούσης την υπογραφήν του συνταγματάρχου Στυλιανού Γονατά και διανεμηθείσης δι’ αεροπλάνου προς τον Βασιλέα, τον Πρόεδρον της Συνελεύσεως και τον Ελληνικόν λαόν εζητήθη πλην άλλων και η διάλυσις της Γ΄ εν Αθήναις Συνελεύσεως, ήτις ούτω και διελύθη».
Η προκήρυξη του Γονατά, που είχε εκδοθεί στη Μυτιλήνη στις 11 Σεπτεμβρίου 1922, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 21 Σεπτεμβρίου 1922.
Για την Ελλάδα, μέσα από μια τραγωδία άρχιζε μια νέα εποχή…

Π.Σ. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ

ΣΙΝΑΝ: Ο ΜΕΓΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ, ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ, ΠΟΥ ΔΟΞΑΣΤΗΚΕ ΩΣ ΤΟΥΡΚΟΣ

*Άποψη της Κωνσταντινούπολης

*Θύμα του καταραμένου παιδομαζώματος.

*Έχτισε δεκάδες ονομαστά κτίρια.

*Φημισμένα τζαμιά, μαρτυρούν την αξία του.

*Έχτισε το Σελιμιέ Τζαμί της Αδριανούπολης.

*Σώζονται πάμπολλα, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη.

*Πέθανε 99 ετών.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι Τούρκοι προφέρουν ακόμα και σήμερα, με μεγάλο σεβασμό το όνομα «Μιμάρ Κοτζά Σινάν. Σημαίνει «ο μεγάλος αρχιτέκτονας Σινάν». Είναι το όνομα του μεγαλύτερου αρχιτέκτονα στην ιστορία της Τουρκίας, που και αυτός- όπως και πολλοί άλλοι μεγάλοι- είχε ελληνική καταγωγή.
Το όνομα του Σινάν, έχει πάρει μυθικές διαστάσεις στη γειτονική χώρα, καθώς του αποδίδεται το χτίσιμο 84 μεγάλων τζαμιών με τα συνοδευτικά συγκροτήματά τους και άλλων 51 μικρότερων (τα λεγόμενα μεσκίτ), 57 μεντρεσέδων (ιεροδιδασκαλείων) 7 ανώτερων σχολών διδασκαλίας του Κορανίου, 22 μαυσωλείων (τουρμπέ) 47 δημόσιων λουτρών (χαμάμ) αρκετών χαρεμιών και ανακτόρων, γεφυρών, νοσοκομείων κ.λπ. Από τα 84 μεγάλα τζαμιά, μόνο στην Κωνσταντινούπολη, υπάρχουν ακόμα και σήμερα 22.
Η μεγάλη και μεστή καριέρα του στην αρχιτεκτονική, κράτησε 50 και πλέον χρόνια. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη σε βαθύτατο γήρας στις 9 Απριλίου 1588, όταν ήδη ήταν 99 ετών.
Ο Σινάν γεννήθηκε από Έλληνες γονείς στο χωριό Αγκιρνάς στην Καισάρεια το 1489. Το χωριό σήμερα, είναι Δήμος. Σε μικρή ηλικία στρατολογήθηκε με το παιδομάζωμα- το καταραμένο «ντεβσιρμέ»- στους Γενίτσαρους και εντάχθηκε στο στρατιωτικό σύστημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παίρνοντας μέρος σε πολλούς πολέμους.

Ο διανοούμενος Πρόεδρος

Από το ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=122&artid=304712&dt=13/12/2009

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΟΥΤΣΟΣ | Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Θα μου επιτραπεί, στο παρόν κείμενο, να συνοψίσω ό,τι συγκροτεί την πολυετή σταδιοδρομία του Προέδρου της Δημοκρατίας, ιδίως τον τρόπο σύζευξης επιστημονικής σκέψης και πολιτικής δραστηριότητας. Δηλαδή να αναζητήσω το νήμα της παρουσίας του ως πολιτικού διανοουμένου πολύ πριν από τη συμμετοχή του στα πολιτικά πράγματα της χώρας από το 1977 έως το 2004. Πρόκειται για το εξής ενιαίο πολύπτυχο:
1. Ο Κάρολος Παπούλιας πραγματοποίησε νομικές και κοινωνικές σπουδές, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές, στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μιλάνου και Κολωνίας, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου (1968). Η διδακτορική διατριβή του, με επιβλέποντα τον ειδικό σε θέματα του διεθνούς ιδιωτικού δικαίου καθηγητή Gerhard Κegel, πραγματεύεται το ζήτημα του κέρδους και της ζημίας στο πεδίο της αμέσου ιδιοκτησίας, όπως τούτο οριοθετείται κατά τη σύγκριση ελληνικής και γερμανικής νομοθεσίας.
2. Ανέπτυξε ερευνητική δραστηριότητα ως συνεργάτης του Ινστιτούτου Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Μόναχο.
3. Εκτός από τη διδακτορική διατριβή του και τη συνεργασία του στο προαναφερθέν Ινστιτούτο, δημοσίευσε περιεκτική ανατομία της ελληνικής Αντίστασης (κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Suhrkamp) και μακρά σειρά άρθρων πολιτικής και κοινωνικής σκέψης σε ευρωπαϊκές εφημερίδες και περιοδικά (π.χ. στο Das Αrgument ).
4. Εφηβος μετείχε στην ένοπλη Αντίσταση εναντίον των Γερμανών εισβολέων, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών πρωτοστάτησε, στη Δυτική Γερμανία, στην οργάνωση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατικής Ενωσης Εξωτερικού, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της πρώτης συνδικαλιστικής αντιστασιακής οργάνωσης και από τους τακτικότερους συνεργάτες της Deutsche Welle. Η Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ενωση (1964) ορίζει τον σοσιαλισμό ως «κίνημα λαϊκό, δημοκρατικό και ανθρωπιστικό» για τη διεκδίκηση του «τελικού» του στόχου, δηλαδή την «κατάργηση της εκμεταλλεύσεως ανθρώπου από άνθρωπο». Ειδικότερα, ως προς την εκπαίδευση όλων των βαθμίδων σημειώνεται ότι αποτελεί «κοινωνική επένδυση» και ως τέτοια επιβάλλεται να «βρίσκει τη συμπαράσταση του συνόλου».
5. Ως πεμπτουσία της σκέψης του ορίζεται η αναζωογονημένη παράδοση της ευρωπαϊκής κοινωνιστικής σκέψης, όπως ο ίδιος την προσέγγισε στα χρόνια των μεταπτυχιακών σπουδών του στην Ιταλία (με προεξάρχον στις οικείες θεωρητικές ζυμώσεις το περιοδικόCritica Μarxista ) και στη Γερμανία (στις κινήσεις των νέων περιοδικών, εντός και πέραν του SΡD).
      Τι ακριβώς ευνοήθηκε στο πεδίο των κοινωνικών και πολιτικών ιδεών μετά το συνέδριο του SΡD στο Βad Godesberg (1959); Με αφετηρία το βερολινέζικο ΄68 συντέθηκαν εμπειρίες από ασυντόνιστες αλλά πρωτόγνωρες πρωτοβουλίες πολιτών. Πρόκειται για τη φάση εμφάνισης της πολιτικής πρακτικής μορφών εναλλακτικής σκέψης, όταν ο Ηerbert Μarcuse μπορούσε στον τόπο της καταγωγής του να εκλαϊκεύσει, σε πολυπληθή φοιτητικά ακροατήρια, τις επισημάνσεις του για τον «μονοδιάστατο άνθρωπο», ορίζοντας ως «ουτοπία» ό,τι «εμποδίζεται να γεννηθεί από την εξουσία των κατεστημένων κοινωνιών». Στη σφύζουσα ελληνική ακαδημαϊκή παροικία του τέλους της δεκαετίας του ΄60 η εναλλακτική αυτή εμπειρία διαμεσολαβείται με τους αγωγούς και τα σύστοιχα αιτήματα της ελλαδικής συγκυρίας που καθόριζε η κοινή εναντίωση προς το καθεστώς των συνταγματαρχών.
      Θα προσθέσω ότι ο διανοούμενος Πρόεδρος διαθέτει σαφώς τεκμηριωμένη αντίληψη για το παρόν και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Για παράδειγμα, πριν από τρία χρόνια και πριν επέλθει η παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση, κατά την τελετή της αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Περούτζια, σκιαγράφησε με ευκρίνεια τις «βασικές προκλήσεις» που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση:
      «Πρώτον, οικονομικά και κοινωνικά θέματα, δηλαδή διασφάλιση σταθερής και δυναμικής ανάπτυξης, εξάλειψη της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού και προστασία του περιβάλλοντος. Δεύτερον, η θέση μας ως παγκόσμιας δύναμης στο διεθνές σύστημα και, τρίτον, η θεσμική εξέλιξη της Ενωσης».
      Προέταξε ως το «μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα» το «πώς θα διατηρήσει και θα ενισχύσει το κοινωνικό της κράτος στη σημερινή κατάσταση του παγκόσμιου περιβάλλοντος, στον ανταγωνισμό και στις γεωπολιτικές εξελίξεις», συνοψίζοντας τις «βασικές ανησυχίες του Ευρωπαίου πολίτη» στο «δικαίωμα στην εργασία, στην οικονομική πρόοδο, στην προστασία του περιβάλλοντος και σε ένα σοβαρό δίκτυο κοινωνικών παροχών».
      Συναφώς, υπογράμμισε τον «σημαντικότατο ρόλο των λειτουργών» όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης στην «πνευματική ολοκλήρωση» των μελών της κοινωνίας, αλλά και στην ενίσχυση των ικανοτήτων τους να αντιλαμβάνονται τις «πολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες» στις οποίες μετέχουν. Για τούτο κάλεσε τα πανεπιστήμια, διδάσκοντες και διδασκόμενους, να «πρωτοστατήσουν» στην οικοδόμηση της νέας Ευρώπης.
      Τέλος, κατά την αναγόρευσή του (12.11.2007) σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων επανέλαβε ότι η «βάση της πολιτικής πρακτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο, δεν μπορεί να είναι άλλη από την κοινωνική δικαιοσύνη και την προστασία των αδυνάτων».

Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Η ιστορία των όπλων στην Ελλάδα της Επανάστασης

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_13/12/2009_382901 

Προδημοσίευση από το βιβλίο 

του Ρόμπερτ Eλγκουντ, που θεωρείται αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό 
του ισλαμικού κόσμου

* Όπλα της Επανάστασης του 1821, εκτεθειμένα στο Μουσείο Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα στο Μέτσοβο

Tου Ηλία Μαγκλίνη

«Το βαλκανικό όπλο σε σχήμα «Τ», γνωστό ως arnautka, κατασκευαζόταν ορισμένες φορές στην Brescia, ενώ μεγάλες ποσότητες σίγουρα κατασκευάζονταν στο Σεράγεβο και τα κεντρικά Βαλκάνια. Στη βόρεια Βαλκανική πιθανώς το αποκαλούσαν tancica ή karanfilka, ενώ οι Ελληνες ίσως τα ονόμαζαν λαζαρίνα ή καριοφίλι». Για το θρυλικό καριοφίλι όλα σχεδόν τα Ελληνόπουλα είχαν ακούσει ήδη από τα χρόνια του δημοτικού. Στο εξαιρετικά φροντισμένο, ως αισθητική αλλά και ως περιεχόμενο, λεύκωμα «Τα όπλα της Ελλάδας και των βαλκανικών γειτόνων της κατά την οθωμανική περίοδο» του δρος Ρόμπερτ Ελγκουντ (Robert Elgood), το καριοφίλι ή το επίσης περίφημο γιαταγάνι, είναι μόνον δύο από τα όπλα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου για τα οποία μπορεί κανείς να πληροφορηθεί σχεδόν τα πάντα.
Οι τεχνικές λεπτομέρειες είναι μόνον μια πτυχή του έργου αυτού, το ουσιαστικότερο είναι το ιστορικό, εθνογραφικό, πολιτισμικό, ακόμα και ανεκδοτολογικό, υπόβαθρο πίσω από την ιστορία αυτών των όπλων, τα οποία, σημειωτέον, εμφανίστηκαν σε μια εποχή με μεγάλες ανακατατάξεις και ανατροπές και σε μια περιοχή, τα Βαλκάνια, που διόλου τυχαία, χαρακτηρίστηκε «μπαρουταποθήκη της Ευρώπης».

Συναρπαστική ιστορία

Ο συγγραφέας του βιβλίου είναι αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό του ισλαμικού κόσμου και κατείχε τη θέση του Ειδικού στα Οπλα της Ανατολής στο Sotheby's. Η ιστορία που καταγράφει είναι πλούσια και συναρπαστική, ενώ υποστηρίζεται και από 500 και πλέον έγχρωμες εικόνες.
Οπως αναφέρει σε προλογικό του σημείωμα ο Ιωάννης Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, μεγάλος αριθμός των όπλων που αναφέρονται στην ανά χείρας έκδοση προέρχονται από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το οποίο, ιδρυθέν το 1882, διαθέτει σήμερα μία από τις σημαντικότερες συλλογές όπλων του Αγώνα.
Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση της έκδοσης έπαιξε το Ιδρυμα Στεφανή. Οπως γράφουν στον πρόλογό τους οι Γιάννης και Βασίλης Στεφανής, «Αν [όμως] το εκκρεμές της Ιστορίας μπορεί να ισορροπήσει, τα όπλα της περιόδου παρουσιάζουν τις δικές τους δυσκολίες ταυτότητας. Είναι τελικά προϊόντα όχι μιας μαζικής βιομηχανικής παραγωγής, αλλά συναρμολόγησης διαφόρων μερών, διακοσμημένων ανάλογα με τη βούληση του ιδιοκτήτη, και δεν αποκαλύπτουν μοναδική προέλευση ή καταγωγή». Οπως σημειώνουν, η έρευνα του δρος Ελγκουντ ήταν μια «δεκαετή κοπιαστική περιπέτεια».
Τα «Οπλα της Ελλάδας» θα κυκλοφορήσουν σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Polaris. Τη μετάφραση υπογράφουν οι Δάφνη Δημητριάδη και Ειρήνη Σκουζού και την επιστημονική θεώρηση ο Ιωάννης Μαζαράκης-Αινιάν.
Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει αποσπάσματα από το βιβλίο.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος

Μόνον οι Ελληνες στα Βαλκάνια διεκδικούσαν πάντοτε με υπερηφάνεια την ευρωπαϊκότητά τους. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τον 19ο αιώνα απέκτησαν πολλά όπλα από το εξωτερικό, όπως ακριβώς αναζήτησαν και τους βασιλείς τους στις ίδιες χώρες. Πέρα από την απόκτηση όπλων μέσω εμπορίου, λαθρεμπορίου ή δωρεών, μεγάλος αριθμός ήρθε στην κατοχή των εξεγερμένων ως λεία από τον εχθρό, που ήταν ο παραδοσιακός τρόπος με τον οποίο εξοπλιζόταν ένας επαναστατημένος λαός. Ενας ηττημένος στρατός συνήθιζε να παρατά τα όπλα του στο πεδίο της μάχης, και στα Βαλκάνια τα όπλα άλλαζαν συχνά χέρια. Κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων στα Βαλκάνια, η οπισθοχώρηση δεν θεωρούνταν ντροπή, καθώς πολλοί στρατιώτες ήταν μισθοφόροι. Συνήθως οι οθωμανικοί στρατοί υπερτερούσαν κατά πολύ των εχθρών τους και όσους συλλάμβαναν τους ανασκολόπιζαν ή τους έγδερναν ζωντανούς. Για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο (1788/9-1825), που λέγεται ότι μπορούσε να πηδήξει πάνω από 7 όρθια άλογα στη σειρά, αναφέρουν επίσης πως όταν ηττήθηκε από τους Τούρκους, έτρεξε απόσταση 44 χιλιομέτρων στα βουνά, δίχως να πάρει ανάσα.
Τα όπλα αυτά ήταν ιδιαίτερα αγαπητά και επισημαίνονταν με διακριτικά των ιδιοκτητών τους, συνήθως μέσω της προσθήκης περίτεχνης αργυρής διακόσμησης. Σε αυτή την παραδοσιακή τέχνη, οι Ελληνες τεχνίτες διέπρεψαν σε όλα τα Βαλκάνια. Στην Αλβανία και την Ελλάδα οι σπάθες και τα όπλα θεωρούνταν ότι είχαν θηλυκή υπόσταση και τους έδιναν γυναικεία ονόματα. Το διάσημο ασημένιο σπαθί του Οδυσσέα Ανδρούτσου λεγόταν «Ασήμω». Ο Θεόδωρος Γρίβας ονόμαζε το όπλο του «Θοδωρούλα», το υποκοριστικό της θηλυκής εκδοχής του ονόματός του. Η Θοδωρούλα μεγάλωσε πλέον και κατοικεί σοβαρή στο Μουσείο Αβέρωφ στο Μέτσοβο, έχοντας διατηρήσει την ομορφιά της. Πριν από την έναρξη της μάχης, οι ιδιοκτήτες έδιναν υποσχέσεις στα όπλα τους, εάν τους προστάτευαν: «Περήφανο όπλο μου, παινεμένο μου σπαθί,/ πόσες φορές μου έσωσες τη ζωή, βοήθα με και τώρα/ και θα σε σκεπάσω με χρυσό και θα σε σκεπάσω με ασήμι...»

«Ο ζωηρός, ευκίνητος Ελληνας»

Η ιστορία και η κοινωνική ανθρωπολογία των Βαλκανίων δεν είναι πολύ γνωστές σήμερα, ιδιαίτερα της Αλβανίας, την οποία ο ιστορικός του 18ου αιώνα Edward Gibbon περιέγραψε ως «μια χώρα που φαίνεται από την Ιταλία, αλλά είναι λιγότερο γνωστή και από το εσωτερικό της Αμερικής». Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. Τα οθωμανικά Βαλκάνια ήταν ένας κοσμοπολίτικος τόπος. Ο Βύρων το εκφράζει αυτό στην περιγραφή του για την Ηπειρο, στο «Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ»: «Ο αγριωπός Αλβανός αναγνωρίζεται από την κοντή περισκελίδα του,/ τον κεφαλόδεσμο γύρω από την κεφαλή,/ το πολυτελές όπλο και τα χρυσοΰφαντα ενδύματα. Ο Μακεδόνας από το ερυθρό επωμίδιο. Ο Δελής από τον τρομερό πίλο και την κυρτή σπάθα. Ο Ελληνας από τη ζωηρότητα και την ευκινησία του./ Και ο ευνουχισμένος γιος της Νουβίας από το μελαψό χρώμα./ Ο γενειοφόρος Τούρκος, που σπάνια καταδέχεται να μιλήσει,/ κυρίαρχος όλων, πολύ ισχυρός για να είναι πράος. Ολοι αναμειγνύονται εντυπωσιακά...».

Η ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΔΕΑΣ

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_13/12/2009_383296

* Η στιγμή της υπογραφής της συνθήκης

 *H Συνθήκη της Λωζάννης, 

από το 1923, καθορίζει 

το νομικό πλαίσιο των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας 

και της Τουρκίας

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη στη Λωζάννη η Συνθήκη Ειρήνης μεταξύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Ελλάδας, της Ρουμανίας και του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων από τη μία πλευρά, και της Τουρκίας από την άλλη. Η Συνθήκη της Λωζάννης αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών, την οποία δεν αναγνώριζε η νέα τουρκική κυβέρνηση υπό τον Μουσταφά Κεμάλ. 
Με τη νέα συνθήκη, η Ελλάδα έχανε τη ζώνη της Σμύρνης, την Ιμβρο, την Τένεδο και την Ανατολική Θράκη. Η Συνθήκη της Λωζάννης ήταν η ταφόπλακα της Μεγάλης Ιδέας, ήταν όμως και η ταφόπλακα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Δημοκρατία της Τουρκίας αναγνωρίστηκε διεθνώς ως το διάδοχο κράτος της, παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές οθωμανικές περιοχές εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα δικαιώματα όσων μειονοτήτων θα απέμεναν στα εδάφη της μετά την ανταλλαγή πληθυσμών με την Ελλάδα. Εκτός από τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας, η Συνθήκη της Λωζάννης, μαζί με τη Συνθήκη της Αγκυρας του 1921, όρισε τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας. Η Σύμβαση για τα Στενά αντικαταστάθηκε το 1936 από τη Σύμβαση του Μοντρέ και η επαρχία Χατάι (το σαντζάκι της Αλεξανδρέτας που επιδικάστηκε στη Συρία) κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1938 και με δημοψήφισμα το 1939 ενώθηκε με την Τουρκία. Η Συρία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της επαρχίας στην Τουρκία. Τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένουν όπως τα όρισε η Συνθήκη της Λωζάννης.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

*Το πρώτο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, γραμμένο στα ελληνικά και στα γερμανικά.

Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως είναι στενά συνδεδεμένη με το νομοθετικό έργο της Βουλής. Η δημοσίευση των νόμων που ψηφίζει το Κοινοβούλιο, είναι υποχρεωτικό να δημοσιεύονται εκεί, γιατί αυτή είναι η βάση, που καθιστά εφαρμόσιμο ένα νομικό κείμενο θετού δικαίου.
Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ιδρύθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 1833.
Ωστόσο η ανάγκη της δημοσίευσης των πράξεων της ηγεσίας του αγωνιζόμενου Γένους από το 1821 και μετά, οδήγησε στην αναζήτηση λύσεων, παράλληλα με την οργάνωση του νεόκοπου κράτους.
Μια αναδρομή στην ιστορία της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως κάνουμε από τη θέση αυτή.
Όλες οι εφημερίδες του επαναστατημένου Γένους, είχαν ενδιαφέρον να δημοσιεύουν τις ειδήσεις του Αγώνα, εναντίον των Οθωμανών, αλλά και τις αποφάσεις της Προσωρινής Διοίκησης και των άλλων σωμάτων, που εκπροσωπούσαν συλλογικά τους αγωνιστές.
Στις 7 Οκτωβρίου 1825 η Προσωρινή Διοίκηση εξέδωσε Διάταγμα με το οποίο δημιουργεί μια τυπογραφική υπηρεσία και μια εφημερίδα, για να δημοσιεύει τις αποφάσεις της και διορίζει «εφημεριδογράφον της Διοικήσεως» το Θεόκλητο Φαρμακίδη, κληρικό με λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη και μεγάλη πείρα περί την δημοσιογραφία. Έτσι η ιδρύθηκε η ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Το πρώτο φύλλο της κυκλοφόρησε αυθημερόν. Η εφημερίδα αυτή κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα, αλλά τελικά στις 4 Ιουνίου 1927 ο Φαρμακίδης διαφωνώντας με τις ζυμώσεις για την έλευση του Καποδίστρια στην Ελλάδα, παραιτείται. Η εφημερίδα συνέχισε την έκδοσή της με τον Γεώργιο Χρυσήδην, άλλαξε ονομασία αργότερα και έγινε ΕΘΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ και τελικά μετονομάσθηκε ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΗΝΥΤΩΡ.

*Η Γενική Εφημερίς της Ελλάδος

Το Φεβρουάριο του 1833, με την έκδοση από το βασιλιά Όθωνα στο Ναύπλιο  του σχετικού Διατάγματος, ιδρύθηκε η ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ με πρώτο διευθυντή τον Γεώργιο Αποστολίδη Κοσμητή. Μέχρις ότου ενηλικιωθεί ο Όθωνας, τα κείμενα που δημοσιεύονταν συντάσσονταν στα ελληνικά και γερμανικά, λόγω και της Αντιβασιλείας των Βαυαρών.
Η πρώτη εγκατάσταση του λεγόμενου Εθνικού Τυπογραφείου έγινε το 1835 στην οδό Σταδίου. Το 1862 μετονομάσθηκε σε Εθνικό Τυπογραφείο και την ονομασία αυτή διατηρεί από τότε ανελλιπώς. Αργότερα το 1907, μετεγκαταστάθηκε στην οδό Καποδιστρίου 34, εκεί που βρίσκεται και σήμερα.
Σήμερα, το Εθνικό Τυπογραφείο με τα έργα εκσυγχρονισμού που έχουν γίνει αποτελεί ένα σύγχρονο τυπογραφικό συγκρότημα που εξυπηρετεί τις ανάγκες της Δημόσιας Διοίκησης. Από το 1986 άρχισε να εισάγεται σταδιακά η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Από το 1990 και μετά, διακόπηκε η χρήση της παλαιάς τεχνολογίας και άρχισε η εγκατάσταση Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, τετράχρωμης εκτυπωτικής μηχανής, συστημάτων ψηφιακής εκτύπωσης, κ.λπ. ενώ η ιστοσελίδα, διευκολύνει τους χρήστες του Διαδικτύου σε ό,τι αφορά την ηλεκτρονική διάθεση των φύλλων της ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ.

Π.Σ.Α.

1924: Η ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΒΑΣΙΛΕΥΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

*Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, παρακολουθεί την παρέλαση μετά την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Πίσω του ο ναύαρχος Χατζηκυριάκος- Γκίκας

          Η 25^η Μαρτίου, εκτός από την θρησκευτική και εθνική της διάσταση με την εορτή του Ευαγγελισμού και την επέτειο της Εθνεγερσίας του 1821, στην σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας, έχει περίοπτη θέση, καθώς είναι η ημέρα, που το 1924, ανακηρύχθηκε η πρώτη Ελληνική Δημοκρατία.

            Το αποτυχημένο κίνημα του 1923, αλλά και οι συσσωρευμένες συνέπειες του Διχασμού, οδήγησαν σε ατελεύτητη σειρά παλλαϊκών αιτημάτων για την ανακήρυξη της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

          Οι εκλογές που διεξήχθησαν με την αποχή πολλών κομμάτων, ανέδειξαν νικητές τους Φιλελεύθερους του Βενιζέλου με 250 έδρες, έναντι 120 εδρών της Δημοκρατικής Ένωσης του Παπαναστασίου.

ΑΝ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΗΣ: ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ

*O στρατηγός Αναστάσιος Χαραλάμπης

         Πολλές φορές, όταν κάποιοι αναφέρονται σε πρωθυπουργούς, κάνουν μνεία των ετών της πρωθυπουργικής τους θητείας, ειδικά όταν αυτές οι προσωπικότητες, έχουν επανεκλεγεί πολλές φορές και συμπλήρωσαν αρκετά χρόνια στο ανώτατο αυτό αξίωμα.

          Δεν συνηθίζουμε να αναφερόμαστε σε βραχύτατες θητείες πρωθυπουργών. Και όμως στην ελληνική πολιτική ιστορία υπήρξε πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου με θητεία… μόλις μιας ημέρας!

          Για την μονοήμερη αυτή πρωθυπουργική θητεία, θα μιλήσουμε σήμερα.

        Ο Σεπτέμβριος του 1922, ήταν ένας μήνας, από τους δραματικότερους στην ελληνική ιστορία.

          Το Μικρασιατικό Μέτωπο είχε καταρρεύσει. Ενάμιση εκατομμύριο και πλέον πρόσφυγες, εγκατέλειπαν άρον- άρον τις πατρογονικές τους εστίες και κατέφευγαν στην Ελλάδα. Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες. Η Σμύρνη και άλλες πόλεις της Ιωνίας, στις οποίες είχε μεγαλουργήσει ο Ελληνισμός, είχαν παραδοθεί στις φλόγες.

          Ο Στρατός, μπροστά στην τραγωδία αυτή, επαναστάτησε.  

http://www.hellenes.com/NorthernEpirusBook.html


Διαβάστε εδώ για τον Ελληνισμό της Αλβανίας.

ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ- ΑΛ. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΙΑ- ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

*O Ελευθέριος Βενιζέλος με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου

         Είναι γνωστό πως στην εποχή του Μεσοπολέμου σημειώθηκε στη χώρα μας μεγάλος αριθμός στρατιωτικών πραξικοπημάτων.

          Σήμερα, θα θυμηθούμε μια χαρακτηριστική συνεδρίαση της Βουλής, τον Ιανουάριο του 1924, με αντικείμενο και πάλι την υπόθαλψη των αξιωματικών, που οργάνωναν πραξικοπήματα, από πολιτικούς ηγέτες.

          Δραματική ήταν η συνεδρίαση της 29^ης Ιανουαρίου 1924 στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση, εξαιτίας μιας αιφνίδιας σύγκρουσης των μεταξύ του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου που είχε σχηματίσει κυβέρνησης στις 11 Ιανουαρίου και του αρχηγού της Δημοκρατικής Ένωσης Αλέξανδρου Παπαναστασίου, σχετικά με το ποιος υποθάλπει την στρατοκρατία και εκμεταλλεύεται τα πραξικοπήματα των αξιωματικών.

          Αποκορύφωμα της δραματικής εκείνης συνεδρίασης, ήταν το καρδιακό επεισόδιο που υπέστη ο Βενιζέλος και αποχώρησε από τη συνεδρίαση.

          Η συζήτηση αφορούσε την κατάργηση απόφασης της Επανάστασης του 1922 με την οποία είχε απαγορευθεί η έκδοση ορισμένων φιλοβασιλικών εφημερίδων. Κάποια στιγμή η έντονη αντιπαράθεση οδήγησε και σε άλλα ζητήματα, που έδειξαν να εκνευρίζουν τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος απευθυνόμενος στον Αλέξανδρο Παπαναστασίου είπε:

          -Κύριε Παπαναστασίου λυπούμαι με τας αντιλήψεις τας οποίας έχετε, αι οποίαι μας οδηγούν εις μίαν Στρατοκρατίαν αντί να μας οδηγούν εις την Δημοκρατίαν.

          Και συνεχίζοντας κατηγόρησε τον Παπαναστασίου, ότι προσεταιρίσθηκε στοιχεία, μερικά από τα οποία δεν ήταν καθόλου δημοκρατικά, λέγοντας μάλιστα:

          -Δι’ αυτό δεν δύναμαι παρά να εκφράσω την λύπην μου διότι χάριν της εγκαθιδρύσεως της Δημοκρατίας προσηταιρίσθη στοιχεία στρατοκρατικά.

          Θόρυβος επικράτησε στην αίθουσα από την δριμύτητα της επίθεσης και διαμαρτυρίες ακούσθηκαν. Τα Πρακτικά διέσωσαν ότι «Ο κ. Βενιζέλος αποχωρεί της αιθούσης εν ταραχή».

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ: Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_1_06/12/2009_382264

 Ο επίλογος της Μικρασιατικής Καταστροφής έφερε πόνο στις δύο πλευρές, αλλά και την ειρήνη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Στις 20 Νοεμβρίου 1922, επαύριο της ελληνικής ήττας στη Μικρά Ασία, άρχισε στη Λωζάννη η Συνδιάσκεψη Ειρήνης, με σκοπό οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια νέα Συνθήκη που θα αντικαθιστούσε τη Συνθήκη των Σεβρών, την οποία η νέα τουρκική κυβέρνηση υπό τον Μουσταφά Κεμάλ δεν αναγνώριζε.

Ο Κεμάλ είχε επίσης ξεκαθαρίσει ότι σκόπευε να διώξει το συντομότερο από τα εδάφη της Τουρκίας όσους Ελληνες είχαν απομείνει και είχε μάλιστα ορίσει προθεσμία τις 13 Δεκεμβρίου. Στις 30 Ιανουαρίου 1923, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Ισμέτ Πασάς (αργότερα Ινονού) υπέγραψαν στη Λωζάννη δύο συμβάσεις - μία για την ανταλλαγή των ομήρων και των αιχμαλώτων πολέμου και μία για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η Σύμβαση για την ανταλλαγή των πληθυσμών με μοναδικό κριτήριο το θρήσκευμα των «ανταλλάξιμων», την οποία είχε εισηγηθεί ο Νορβηγός αντιπρόσωπος της Κοινωνίας των Εθνών, Φρίντχοφ Νάνσεν, στη συνέχεια κατέστη μέρος της Συνθήκης της Λωζάννης της 24ης Ιουλίου 1923. Η Σύμβαση άρχισε να εφαρμόζεται από τον Αύγουστο του 1923, η δε μεικτή επιτροπή επιφορτισμένη με την εκτίμηση και εκκαθάριση των περιουσιών που θα άφηναν πίσω τους οι πληθυσμοί περάτωσε το έργο της το 1925. Η ανταλλαγή των πληθυσμών μπορεί δικαίως να θεωρηθεί ο επίλογος της Μικρασιατικής Καταστροφής, καθώς -πέρα από το ότι αποτελούσε μια ηπιότερη μορφή εθνοκάθαρσης- ουσιαστικά νομιμοποιούσε στη διεθνή κοινότητα το τέλος της μακραίωνης ελληνικής παρουσίας στην Ιωνία. Ηταν η πρώτη μεγάλη ανταλλαγή πληθυσμών στον 20ό αιώνα, μια πρακτική που κατόπιν εφαρμόστηκε και σε άλλα μέρη του κόσμου, και την οποία σήμερα ο ΟΗΕ καταδικάζει ως παραβίαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.

Ο δύσκολος δρόμος προς την ομοιογένεια

Του Bruce Clark*

Για τον άνθρωπο του 21ου αιώνα, που τη διαβάζει για πρώτη φορά, η Σύμβαση της ανταλλαγής πληθυσμών έχει κάτι το φρικιαστικά ψυχρό. Με γραφειοκρατική αλλά σαφέστατη γλώσσα, διατάζει την απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, ανεξαρτήτως της πολιτισμικής τους ταυτότητας ή των προσωπικών τους αισθημάτων. Η ιδέα αυτή καθαυτήν ότι ένα κράτος μπορεί να «ανταλλάξει» μέρος του πληθυσμού του με μιαν άλλη ομάδα ανθρώπων συνεπάγεται κάτι το τρομακτικό για τη σχέση μεταξύ πολίτη και κράτους. Δείχνει ότι το κράτος «κέκτηται» των ανθρώπων που βρίσκονται υπό την εξουσία του με τον ίδιο τρόπο που του ανήκει μία ράβδος χρυσού ή ένα θωρηκτό.

Στην εφαρμογή της, η Σύμβαση είχε όντως ορισμένες σκληρές συνέπειες για σχεδόν δύο εκατομμύρια ανθρώπους, αυτές δε οι συνέπειες δεν ήταν ούτε απλές ούτε ομοιόμορφες. Για το ένα εκατομμύριο περίπου Ελληνορθοδόξους, που είχαν ήδη τραπεί σε φυγή από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη (και συνωστίζονταν στα λιμάνια, στις πόλεις και στα νησιά της Ελλάδας, σε μία κατάσταση απόγνωσης και ένδειας), η Σύμβαση υποδήλωνε αποδοχή ότι δεν θα επέστρεφαν στις γενέτειρές τους. Για τουλάχιστον 150.000 Οθωμανούς Ελληνες, των οποίων η εκδίωξη (από τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και την ενδοχώρα της) βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, η Σύμβαση ηύξανε την πιθανότητα ότι τουλάχιστον θα έφευγαν από την Τουρκία ζωντανοί. Πολλοί άνθρωποι που ανήκαν σε αυτήν την κατηγορία ήταν σε κακή φυσική κατάσταση ως αποτέλεσμα μακρών αναγκαστικών πορειών και μεταδοτικών νοσημάτων. Για 50.000 ή περισσότερους ορθόδοξους χριστιανούς στην Καππαδοκία, πολλοί από τους οποίους ήταν τουρκόφωνοι, η Σύμβαση σήμαινε τη συντονισμένη απέλαση από μια πατρίδα που δεν την άγγιξε ο πόλεμος και στην οποία ήλπιζαν να παραμείνουν. Και για σχεδόν 400.000 μουσουλμάνους που ζούσαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, η Σύμβαση σήμαινε κάτι παρόμοιο: μία συντονισμένη αλλά οδυνηρή απέλαση από εδάφη με τα οποία ήταν στενά συνδεδεμένοι.