Μικρά Ασία: Αίμα και δάκρυ... Συγκλονιστικές αφηγήσεις

*Σμύρνη 1919. Κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει το δραματικό τέλος...

           Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Η απόβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη, στις 2 Μαΐου 1919, μετά από εντολή του Ανώτατου Συμμαχικού Συμβουλίου και με άμεσο στόχο την προστασία των χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής από τις αυθαιρεσίες των Τούρκων, σήμανε την έναρξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Μιας εκστρατείας που αποτέλεσε την τελευταία προσπάθεια της Ελλάδας για την ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό των προαιώνιων αλύτρωτων εδαφών, την υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας.

                Μέχρι τα τέλη Μαΐου 1919 τα Ελληνικά στρατεύματα επέκτειναν τη Ζώνη Κατοχής στα Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Η Τουρκική αντίδραση δεν ήλθε από τον Σουλτάνο, αλλά από τον Στρατηγό Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος ανέλαβε την κινητοποίηση των Τουρκικών πληθυσμών κατά των ξένων στρατευμάτων κατοχής. Ακολούθησε η σημαντική ενίσχυση των Ελληνικών στρατευμάτων, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο του 1920 η Στρατιά Κατοχής Μικράς Ασίας να αριθμεί έξι Μεραρχίες. Για την αντιμετώπιση των Κεμαλικών στρατευμάτων και την εξασφάλιση των Στενών των Δαρδανελίων η Στρατιά από 9ης Ιουνίου μέχρι της 25ης Ιουνίου 1920 προέλασε και κατέλαβε την γραμμή Πάνορμος- Προύσα- Αξάριο- Φιλαδέλφεια. Λίγο αργότερα οι επιχειρήσεις των Ελληνικών στρατευμάτων στην Ανατολική Θράκη για την καταστολή του κινήματος του Συνταγματάρχη Τζαφέρ Ταγιάρ, στέφθηκαν από επιτυχία.

Η Ιστορία μέσα από τα πρόσωπα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/841747/article/politismos/vivlio/h-istoria-mesa-apo-ta-proswpa

*Αθήνα, 18 Οκτωβρίου 1944. Ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου υψώνει τη γαλανόλευκη στον Ιερό Βράχο. Μέσω του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας προσπάθησε να αποτρέψει τον εμφύλιο πόλεμο.

  

Γράφει η κ. ΣΙΣΣΥ ΑΛΩΝΙΣΤΙΩΤΟΥ

                Τελειώνοντας το βιβλίο του Νίκου Αλιβιζάτου μπορεί κανείς να σκεφτεί πόσο ο τίτλος αδικεί το εύρος του περιεχομένου χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να προκρίνει εύκολα κάποιον άλλον, περισσότερο δηλωτικό αφού σε περίπου 600 σελίδες και διά μέσου των προσωπικοτήτων που επέλεξε ο συγγραφέας καταγράφεται ουσιαστικά η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού έθνους: Οι ιδέες που κυριάρχησαν και διαμόρφωσαν τη σημερινή ελληνική κοινωνία, τα κύρια γεγονότα που καθόρισαν τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα, πολιτικοί και διανοούμενοι στη σχέση τους με την εξουσία αλλά και στη μεταξύ τους σχέση έτσι όπως αυτή καθορίστηκε από τη σαγήνη της εξουσίας. Πώς αυτή η σαγήνη ανέδειξε πλευρές, όχι πάντοτε θετικές, των προσωπικοτήτων που ενεπλάκησαν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο στα «δημόσια πράγματα».

                Αν και ο ίδιος διευκρινίζει ότι η τριπλή σχέση πολιτικών, διανοουμένων και εξουσίας εξετάζεται με τη ματιά του συνταγματολόγου- εκείνου δηλαδή που αντικείμενο της δουλειάς του είναι βέβαια η πολιτική εξουσία, όπως διαμεσολαβείται όμως από το Σύνταγμα, το δίκαιο και τους θεσμούς- οι ανεκδοτολογικές παραπομπές, τα αποσπάσματα των ομιλιών και τα περιστατικά προσδίδουν στο βιβλίο τη γοητεία μιας μυθιστορηματικής αφήγησης. Όπως αυτή που περιγράφει τις προσπάθειες του Γ. Παπανδρέου να αποτρέψει τον εμφύλιο πόλεμο, μέσω του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας: « […] Η επιδίωξη της ενότητας δεν εμπόδισε τότε τον Παπανδρέου- ο οποίος ως πρωθυπουργός προήδρευε- να μιλήσει ενώπιον των εκπροσώπων του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ για την “τρομοκρατία, η οποία ασκείται εις την ελληνικήν ύπαιθρον”. “Κόλασις είναι σήμερον η κατάστασις της πατρίδος” ανέφερε. “Σφάζουν οι Γερμανοί. Σφάζουν τα Τάγματα Ασφαλείας. Σφάζουν και οι αντάρται. Σφάζουν και καίουν… […]”».

Η κρίση Αθηνών- Βελιγραδίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/842149/article/epikairothta/ellada/h-krish-a8hnwn---veligradioy

*Ο πρόεδρος Τίτο με τον υπ. Εξωτερικών Κότσα Πόποβιτς. Ο Τίτο δημιούργησε το νεόκοπο σλαβομακεδονικό κράτος, αλλά μετά τη ρήξη του με τον Στάλιν έθετε τη διατήρηση των καλών σχέσεων με την Αθήνα ως μείζονα προτεραιότητά του.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΣΦΕΤΑΣ*

                Η κρίση των σχέσεων Αθηνών- Βελιγραδίου το 1960-62, η οποία προκλήθηκε κυρίως λόγω της συχνής ανακίνησης ζητήματος «μακεδονικής μειονότητας» από την ηγεσία των Σκοπίων με την ανοχή και την κάλυψη της ομόσπονδης γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, αποτέλεσε ίσως το σοβαρότερο επεισόδιο στις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις κατά τη μεταπολεμική περίοδο.

                Η έκπληξη της κυβέρνησης Καραμανλή ήταν κατανοητή, αν ληφθούν υπόψη οι λεπτοί διπλωματικοί χειρισμοί που απαιτήθηκαν το 1950/51 για την αποκατάσταση των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων με την παράκαμψη μειονοτικών ζητημάτων. Η Αθήνα εκτιμούσε ότι η πολύπλευρη προώθηση της ελληνογιουγκοσλαβικής συνεργασίας μετά το 1951 καθιστούσε άστοχη την ανακίνηση τέτοιων ζητημάτων, τη στιγμή που η ομοσπονδιακή γιουγκοσλαβική κυβέρνηση το 1954, στον απόηχο της υπογραφής του τριμερούς αμυντικού Βαλκανικού Συμφώνου Ελλάδος, Γιουγκοσλαβίας και Τουρκίας (1953/54), είχε αποστασιοποιηθεί από την πολιτική των Σκοπίων και απαγορεύσει την έκδοση της εφημερίδας «Η Φωνή των Αιγαιατών», όργανο των Σλαβομακεδόνων προσφύγων. Κατά τις διμερείς συναντήσεις των πολιτικών ανδρών της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας μετά το 1953 θίγονταν ζητήματα διεθνούς πολιτικής ή διμερούς ελληνογιουγκοσλαβικής συνεργασίας. Η Γιουγκοσλαβία στήριζε την Ελλάδα στο Κυπριακό, είτε η αυτοδιάθεση ερμηνευόταν ως ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα είτε ως ανεξαρτησία της Κύπρου.

Η Θράκη και το 1821

*Η Αδριανούπολη των μέσων του 19ου αιώνα

*Άγνωστα στοιχεία 

για τη συμμετοχή των Θρακών,

στην Εθνική Παλιγγενεσία

*Ανάγκη για την καταγραφή
της ολοκληρωμένης ιστορίας

Γράφει ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η συμμετοχή της Θράκης στον ξεσηκωμό του Έθνους το 1821, είναι ένα ιστορικό πεδίο, σχετικώς αδιερεύνητο. Υπάρχουν σημαντικά στοιχεία, για τη συμμετοχή των Θρακών, διάσπαρτα σε διάφορες πηγές, γεγονός που επιβάλλει την ανάγκη συγκέντρωσης και επεξεργασίας τους, ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να ενεργοποιηθούν τόσο το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης με το επιστημονικό του κύρος, όσο και οι διάφοροι φορείς, είτε είναι κρατικοί είτε είναι συλλογικοί κοινωνικοί φορείς.
               Προς την ίδια κατεύθυνση τείνει και το παρόν άρθρο, με την ελπίδα, ότι θα υπάρξει ανταπόκριση για συγκέντρωση, επεξεργασία και δημοσίευση σε ένα ειδικό σύγγραμμα των σχετικών πληροφοριών, έστω και αν ένα τέτοιο εγχειρίδιο, δεν θα περιλαμβάνεται στην διδακτέα ύλη, των σχολείων της Θράκης, που είναι το επιθυμητό. Αρκεί να υπάρχει στα σπίτια όλων ως απλό ανάγνωσμα.
               Έτσι λοιπόν, αρχίζοντας, θα υπενθυμίσουμε ότι στα μέσα του 19ου αιώνα, ζούσαν ακόμα στην Αδριανούπολη αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 ή παιδιά τους ή άτομα τα οποία στα κρίσιμα εκείνα χρόνια βρίσκονταν στην Ελλάδα. Άρα δεν αποκλείεται, ακόμα και αν δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό, να έπαιρναν μέρος στον αγώνα με οποιοδήποτε τρόπο. Είτε ήταν Θράκες είτε κατάγονταν από άλλα μέρη της Ελλάδας και ζούσαν στη θρακική μεγαλούπολη ή σε άλλες θρακικές πόλεις.

Φίλιππος Νίκογλου: Χάρη σ’ αυτόν πρόλαβαν οι Έλληνες να πάρουν τη Θεσσαλονίκη το 1912

*Ο Φίλιππος Νίκογλου περί τας δυσμάς του βίου του

     Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος  Πατιαλιάκας

                 Έχουν γραφεί πολλά για τη διαφωνία του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄, τότε Διαδόχου- Αρχιστρατήγου, σχετικά με την προέλαση του Ελληνικού Στρατού κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και την πιθανότητα κατάληψης της Θεσσαλονίκης από τα Βουλγαρικά στρατεύματα.

                Είναι γεγονός ότι το Γενικό Στρατηγείο μετά την κατάληψη της Κοζάνης στις 11 Οκτωβρίου 1912 προβληματιζόταν έντονα εάν θα έπρεπε να προελάσει ταχέως προς τη Θεσσαλονίκη ή προς Βορρά, προς Μοναστήρι, καθόσον δεν είχε ακριβείς και νωπές πληροφορίες ως προς το πού βρισκόταν ο όγκος του Τουρκικού στρατού και ποία ήταν η εξέλιξη των επιχειρήσεων του Σερβικού στρατού κατά των Τούρκων. Η έλλειψη ακριβών πληροφοριών για τον Τουρκικό στρατό αποτέλεσε την αιτία του πλήρους αιφνιδιασμού της Vης Μεραρχίας στην περιοχή της Πτολεμαΐδας και του Αμυνταίου, ο οποίος κατέληξε στην άτακτη οπισθοχώρησή της μέχρι τον Αλιάκμονα ποταμό, όπου συγκρατήθηκαν οι Μονάδες της με δραστικές ενέργειες του Γενικού Στρατηγείου.

Μαρία Δασκαλογιάννη, ο βίος της κόρης του ήρωα της Κρήτης

*O πατέρας της Μαρίας, Ιωάννης Δασκαλογιάννης

               

Γράφει ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Μαρία Δασκαλογιάννη, κόρη ήρωα της Κρήτης, υπήρξε μια σπουδαία Ελληνίδα, που κράτησε την πίστη της και την αγάπη της προς την Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι αιχμαλωτίσθηκε από τους Τούρκους και υποχρεώθηκε να παντρευτεί με Τούρκο αξιωματούχο. Ζούσε στην Κωνσταντινούπολη ως χήρα, όταν εξερράγη η Επανάσταση του 1821 και ξέσπασαν άγριοι διωγμοί κατά των Ελλήνων. Έφυγε κρυφά, έφτασε στην Τήνο, όπου έγινε μοναχή και βοήθησε με κάθε τρόπο τους επαναστατημένους Κρητικούς.

                Η κόρη του ήρωα Δασκαλογιάννη, έζησε ως γνήσια Ελληνίδα και επέδειξε αξιοσημείωτο πατριωτικό. Η ιστορία της αρχίζει από τα Ορλωφικά, που ξεσήκωσαν τους Έλληνες το 1770 εναντίον των Τούρκων, αλλά τελικά τους εγκατέλειψαν ανυπεράσπιστους στη εκδικητική μανία των Τούρκων.

Μπούλκες: «Πέταξαν πολύ κόσμο στα πηγάδια»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/840452/article/epikairothta/ellada/peta3an-poly-kosmo-sta-phgadia

*Ο Αντώνης Σκουτέλης στον τάφο των γονιών του, Πολυξένης και Γιάννη. «Μέχρι πότε εμείς οι Έλληνες θα τρωγόμαστε;», λέει στην «Κ».

Γράφει ο δημοσιογράφος ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ

                ΒΟΪΒΟΝΤΙΝΑ- ΑΠΟΣΤΟΛΗ. «Όλα ήταν προσυνεννοημένα. Ενώ άρχισαν να μιλούν, πετάχτηκε ο Σ. (σ.σ.: λέει το όνομά του) με το τσεκούρι και αφού εκστόμισε μια χυδαία βρισιά, τον χτύπησε δύο φορές. Μια από τη δεξιά πλευρά στον λαιμό και μια από την αριστερή. Του έκοψε το κεφάλι. Έβαλαν τον λαιμό από το ακέφαλο πτώμα σε μια λεκάνη η οποία γέμισε με αίμα. Από κάτω είχαν έτοιμο ένα κάρο. Τον φόρτωσαν τυλιγμένο σε μια κουβέρτα και τον πέταξαν σε κάποιο πηγάδι. Έριξαν κόσμο στα πηγάδια, το πόσους όμως δεν ξέρω, είχα φύγει νωρίτερα».

                Καθώς το αυτοκίνητο διασχίζει τον αυτοκινητόδρομο από το Νόβισαντ προς το χωριό Μάγκλιτς, στη Βοϊβοντίνα, στα σύνορα της Σερβίας με την Ουγγαρία, η περιγραφή του καπετάνιου του ΕΛΑΣ και αργότερα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) Βασίλη Γκανάτσιου (Χείμαρρου) της δολοφονίας του «δήμιου του Μπούλκες» και εξέχοντος στελέχους του ΚΚΕ Μιχάλη Πεχτασίδη, από ανθρώπους του Ζαχαριάδη, όπως μου την είχε αφηγηθεί λίγες ημέρες πριν, στριφογυρίζει στο μυαλό μου και το μάτι ψάχνει στον απέραντο κάμπο για πηγάδια...

ΡΟΥΠΕΡΤ ΜΠΡΟΥΚ “ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΓΓΛΙΑ”. Ένας τάφος στη γη της Σκύρου

*Ο ποιητής Ρούπερτ Μπρουκ

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

“Εάν πεθάνω, σκέψου μονάχα αυτό για με:

Ότι υπάρχει μια γωνιά, σε κάποιο ξένο τόπο

Που 'ναι για πάντα Αγγλία. Θε να 'ναι

Μέσα στην πλούσια γη, μια σκόνη πλουσιότερη.

Σκόνη που η Αγγλία γέννησε, σμίλεψε, παρουσίασε

Κι άνθη της έδωσε για αγάπη, δρόμους να περιπλανηθεί

Σώμα αγγλικό, να ανασαίνει αέρα Αγγλίας

Πλυμένο απ' τα ποτάμια, ευλογημένο από τους ήλιους της πατρίδας”...

            Όταν το φθινόπωρο του 1914, ο Ρούπερτ Τσώνερ Μπρουκ, έγραφε το διάσημο σονέτο του με τίτλο “Ο Στρατιώτης”, είχε ήδη καταταγεί ως εθελοντής στο βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Ο Μεγάλος Πόλεμος είχε ξεσπάσει, και ένα κύμα πατριωτισμού διαπερνούσε κάθε εμπλεκόμενη ευρωπαϊκή κοινωνία, από τη Βρετανία έως την Ρωσία.

            Για τον ποιητή, ίσως υπήρχε και ένας επιπρόσθετος λόγος: Κάποιες διηγήσεις τον θέλουν να εξηγεί, πως “αν όντως μαίνεται ο Αρμαγεδδών, κάποιος θα πρέπει να είναι εκεί”. Ο επιμελητής του έργου του, Έντουαρντ Μαρς, αναφέρει μία καταγραφή του ίδιου του Μπρουκ: “Όλες αυτές τις μέρες, δεν έχω βρεθεί τόσο κοντά σε δάκρυα. Υπήρχε τόση τραγωδία και αξιοπρέπεια στους ανθρώπους...Εάν υπάρχει κάτι το καλό σε οτιδήποτε έχω κάνει, αυτό οφείλεται στην ομορφιά και την καλοσύνη...λίγων ανθρώπων που έχω γνωρίσει. Όλοι ετούτοι οι άνθρωποι στο μέτωπο, που μάχονται αρκετά ακατάστατα για κάποια ιδέα που ονομάζεται Αγγλία– είναι μια αμυδρή ιδέα της καλοσύνης και της αγάπης που έχουν στην καρδιά τους μέχρι θανάτου”.

Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΕΒΡΟΥ

*Η πλατεία του Διδυμοτείχου το 1941. Στο κέντρο κυματίζει η σβάστικα των Ναζί.

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος  Πατιαλιάκας

                Σημαντική υπήρξε η ανάπτυξη της Εθνικής Αντίστασης στον νομό Έβρου, αν και σχετικώς άγνωστη, παρά το γεγονός ότι γεωγραφικά η περιοχή ήταν ουσιαστικά, μια στενή λωρίδα γης.

                Κατά τον Σεπτέμβριο του 1941 παρουσιάσθηκε εθνικιστική κίνηση στον νομό Έβρου με έδρα το Διδυμότειχο και υπό τον εργολάβο Άγγελο Ζωγράφο καθώς και τον Στέφανο Παπαδόπουλο, προϊστάμενο Τ.Τ.Τ. γραφείου Νέας Ορεστιάδας.                      Στις αρχές του 1942 άρχισε κάποια ανταρτική κίνηση υπό τον Έφεδρο Ανθυπολοχαγό Ζαφείρη Δρατζίδη και τον αδελφό του Γεώργιο, κατοίκους Πετράδων, Γεώργιο Στεφανάκη, κάτοικο Ασημενίου, Ιωάννη Μπούρα και Χρήστο Μπούρα, κατοίκους Πυθίου, Απόστολο Φαρφάρα και Αθανάσιο Φαρφάρα, κατοίκους Θυρέας, Ιωάννη Αναστασιάδη, κάτοικο Νέας Ορεστιάδας, και ένα άλλο άγνωστο πρόσωπο με το ψευδώνυμο Άρης (1).

Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-1944

*Η γέφυρα του Γοργοπόταμου

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Είναι η 27η Απριλίου 1941. Τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα και η γερμανική σημαία υψώνεται στην Ακρόπολη. 31 Μαΐου 1941 η Κρήτη καταλαμβάνεται από τα γερμανικά στρατεύματα και η αφέγγαρη νύκτα της κατοχής απλώνεται σ΄ ολόκληρη τη χώρα μας και η τραγωδία ενός σκλαβωμένου λαού αρχίζει.

                Δεν έχουν σβήσει ακόμα οι αστραπές της εποποιίας στη Βόρειο Ήπειρο και Αλβανία, στα Οχυρά της Μακεδονίας και Ελληνικής Θράκης καθώς και ο ηρωικός αγώνας της Κρήτης και η Ελλάδα μας καθημαγμένη με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, αιματόβρεχτη και μισοπεθαμένη πάνω στις δάφνες της, σταυρωμένη και αιχμάλωτη τριών αδίστακτων δημίων, των Γερμανών, των Ιταλών και των Βουλγάρων, με τον λαό της βασανισμένο και αποδεκατισμένο από την πείνα και τις στερήσεις, βρήκε το κουράγιο και τη δύναμη να ορθώσει το ανάστημα και να στείλει τα παιδιά της στα βουνά, στην Μέση Ανατολή και στην Βόρειο Αφρική για να συνεχίσουν τον «νυν υπέρ πάντων αγώνα», μέχρι την τελική νίκη, «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».