Τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και η CIA περί το 1950

*Ο δρόμος αυτός κάπου στο Βόρειο Έβρο δείχνει τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η δρυς δεξιά είναι το όριο από την πλευρά της Ελλάδας (Αρχείο Βασ. Πενταλοφιώτη)

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

        Τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, ήταν πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του λαού της Θράκης, γιατί προσδιόριζαν το επέκεινα ενός εχθρικού κόσμου, όπως αποδείχτηκε πολλές φορές στο παρελθόν. Πρόσφατη ήταν η φοβερή βουλγαρική κατοχή (πλην του νομού  Έβρου) των ετών 1941-44 και η παντοειδής στήριξη των Ελλήνων ανταρτών από το 1946 έως το 1949.

        Στα σύνορα αυτά, είχε απλωμένα τα μάτια της η αμερικανική μυστική υπηρεσία CIA, επειδή μετά την επικράτηση των κομμουνιστών η Βουλγαρία είχε περιέλθει στο λεγόμενο τότε Σιδηρούν Παραπέτασμα. Αλλά και η ίδια η Βουλγαρία, που φοβόταν αποδράσεις πολιτών της στο εξωτερικό, αλλά και διεισδύσεις πρακτόρων στο εσωτερικό της, ενίσχυσε τη φύλαξη των συνόρων με κάθε τρόπο. Το ενδιαφέρον της CIA φαίνεται στα αρχεία της μυστικής υπηρεσίας που απελευθερώθηκαν.

        Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οι κάτοικοι της Θράκης δεν είχαν γνώση για τις κινήσεις πρακτόρων στην περιοχή τους. Γνώριζαν ωστόσο την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων από την πλευρά της Βουλγαρίας. Είχε αποκτήσει διαστάσεις μύθου η περίφημη οργωμένη και φρεζαρισμένη ζώνη ώστε να φαίνονται οι πατημασιές δραπετών ή το πέρασμα ανεπιθύμητων ατόμων. Και η μυθοπλασία της εποχής εκείνης, ήθελε τους Έλληνες πράκτορες να κατασκευάζουν παπούτσια με ανάποδα καρφωμένες τις σόλες ώστε οι πατημασιές να δείχνουν έξοδο από τη χώρα, άρα δραπέτευση αντικαθεστωτικών και όχι παράνομη είσοδο αλλοδαπών πρακτόρων!!!

        Ωστόσο φαίνεται πως οι Αμερικανοί είχαν κάποιο δίκτυο πρακτόρων  στη Θράκη προσπαθώντας να έχουν κάποια σχετική πληροφόρηση.

«Αλή Πασάς Τεπελενλής»: Μια ασυνήθιστη εφημερίδα στην Αθήνα του 1875!!!

*Η προμετωπίδα της εφημερίδας "Αλή Πασάς Τεπελενλής"

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Στα ράφια της Βιβλιοθήκης της Βουλής, είναι στοιβαγμένα μερικά φύλα- όσα διασώθηκαν-  μιας παράδοξης σατιρικής εβδομαδιαίας εφημερίδας με τον ασυνήθιστο τίτλο «Αλή Πασάς Τεπελενλής».

Σχεδόν τίποτα δεν γνωρίζουμε για τον ρηξικέλευθο εκδότη και μοναδικό συντάκτη της, το όνομα του οποίου ως υπεύθυνου εμφανίζεται σποραδικά. Ούτε γνωρίζουμε πότε διέκοψε την έκδοσή της, η οποία φαίνεται να διήρκεσε από 1875 έως το 1877, αλλά και πάλι με ενδιάμεσες διακοπές. Αφού η αρίθμηση του 1877 αρχίζει πάλι με τον αριθμό 1.

        Θαρραλέος πάντως εμφανίζεται ο εκδότης της, ο οποίος ξεκίνησε το εγχείρημά του χωρίς να έχει εξασφαλισμένη άδεια κυκλοφορίας, που την εποχή εκείνη την παραχωρούσε ο νομάρχης Αττικής για την Αθήνα. Φαίνεται όμως, γνωρίζοντας το πολιτικό κλίμα της εποχής, σκέφθηκε να πάρει και μια άδεια, έτσι για να του βρίσκεται…

Λίγες μέρες πριν από την έκδοση, ο εκδότης είχε επισκεφθεί το νομάρχη Αττικής και του επέδωσε αίτηση για να πάρει άδεια έκδοσης και κυκλοφορίας της  εφημερίδας με τίτλο «Αλή Πασάς Τεπελενλής»!!!

Την επομένη πήγε για να παραλάβει την άδεια, αλλά ο γραμματέας του είπε, ότι ο νομάρχης δεν δίνει άδεια να εκδοθεί εφημερίδα με τούρκικο όνομα και τον παρέπεμψε να συναντήσει τον ίδιο το νομάρχη για να ακούσει από το στόμα του την άρνηση!!!

ΣΤ ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗΣ- ΧΡ. ΤΣΟΥΝΤΑΣ: ΔΥΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ ΘΡΑΚΕΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ

*Αγάπησαν την πατρίδα τους τη Θράκη, 

αλλά δεν μπόρεσαν να την ανασκάψουν!

*Διεθνούς φήμης ανασκαφείς. 

*Aνεκτίμητη η προσφορά τους.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Θράκη σεμνύνεται για δύο τέκνα της, πρωτοπόρους και κορυφαίους αρχαιολόγους, που τίμησαν την επιστήμη τους και άνοιξαν καινούργιους δρόμους στην Αρχαιολογία και στη σπουδή της, σε πανεπιστημιακό επίπεδο, πρόσφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην Ελλάδα, αλλά λόγω των ειδικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε, δεν κατόρθωσαν να αγγίξουν με την σκαπάνη τους τη Θρακική γη, που τους γέννησε.
Πρόκειται για τον Αδριανουπολίτη Στέφανο Κουμανούδη και τον Στενηματίτη Χρήστο Τσούντα.

Η περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/culture/561333835/i-perikefalaia-toy-kolokotroni/

*Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης όπως τον ζωγράφισε ο Peter von Hess, το 1833. Από τον κατάλογο της έκθεσης «Αθήνα-Μόναχο» στην Εθνική Πινακοθήκη το 2000, με επιμέλεια Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη. 

 

 

 

Γράφει ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ*

 

 

Αν ακούσεις τη λέξη «περικεφαλαία», πού τρέχει ο λογισμός σου, ιδίως εφέτος; Μάλλον στον Θεόδωρο (ή «Θοδωράκη») Κολοκοτρώνη. Αυτός αποδεικνύεται ασύγκριτα πιο επιτυχημένος από όλους τους άλλους πρωταγωνιστές του 1821, όχι μόνο ως στρατιωτικός ηγέτης, αλλά και ως ιδιοφυής μάστορας στην αυτοπροβολή και στην αυτομυθοποίηση – δηλαδή, στην κατασκευή του ίδιου του δικού του μύθου για την αιωνιότητα.

Το έκανε βέβαια με τις αναμνήσεις του, που υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη – πρώτα δικαστή του, αλλά ύστερα θαυμαστή του και θεματοφύλακα του μύθου του. Αυτός βρήκε και τον μεγαλόστομο τίτλο «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής», ενώ δεν πρόκειται παρά για εντελώς προσωπικά απομνημονεύματα. Στο πεδίο του γραπτού λόγου, τον Κολοκοτρώνη ξεπέρασε μόνο ο Ιωάννης Μακρυγιάννης. Αλλά στο πεδίο της εικόνας, ο Κολοκοτρώνης αποδείχθηκε ασυναγώνιστος – χάρη στην περικεφαλαία του.

Πολλές ξεχωριστές προσωπικότητες έχουν επίγνωση της σημασίας που αποκτά η εμφάνισή τους, αν πρόκειται να εντυπωθεί και να εντυπωσιάσει τους συγχρόνους τους, αλλά και τους μεταγενέστερους. Το πρώτο παράδειγμα που έρχεται στον νου είναι ο Ναπολέων Βοναπάρτης, με το απλό και γυμνό από στολίδια μαύρο καπέλο του (από το οποίο σώζονται αρκετά δείγματα). Για να εκτιμήσουμε πόσο ρηξικέλευθο και εντυπωσιακό υπήρξε τότε, ως «σήμα κατατεθέν», πρέπει να το συγκρίνουμε όχι τόσο με τα τρίκοχα καπέλα των παλαιών αριστοκρατών, όσο με τα φανταχτερά χρυσοποίκιλτα καπέλα των στρατηγών της Γαλλικής Επανάστασης, φορτωμένα φτερά και άλλα λοφία. Τέτοιο φόρεσε και αυτός, ως στρατηγός της Δημοκρατίας. Ως αυτοκράτορας, όμως, όχι μόνο δεν το χρειαζόταν πια, αλλά έπρεπε επιπλέον να ξεχωρίζει από τους στρατάρχες του, που συνέχισαν να φορούν τέτοια καπέλα. 

Tέλος εποχής: Η κηδεία του πρίγκιπα Φίλιππου, δούκα του Εδιμβούργου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/opinion/561335317/telos-epochis-16/

*Η βασίλισσα της Αγγλίας Ελισσάβετ και ο σύζυγός της πρίγκιπας Φίλιππος

Γράφει ο Κώστας Ιορδανίδης

 

Ο πρίγκιπας Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος, που ήρθε στον κόσμο σε μια ταραχώδη εποχή. Γεννήθηκε το 1921, βασιλικός πρίγκιπας της Ελλάδος και της Δανίας, στο Μον Ρεπό στην Κέρκυρα. Αλλά τα πρώτα χρόνια της ζωής του κάθε άλλο παρά τα πέρασε «πριγκιπικά».

Ο πατέρας του, πρίγκιπας Ανδρέας, γιος του βασιλέα των Ελλήνων Γεωργίου Α΄ διέφυγε με τη σύζυγό του, πριγκίπισσα Αλίκη, και τα πέντε παιδιά τους, χάρις στην παρέμβαση του βασιλέως της Αγγλίας Γεωργίου Ε΄ για να σωθεί από τη μανία των βενιζελικών μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Η μοίρα τα έφερε και έμεινε μόνος δίχως χρήματα σε ηλικία επτά χρόνων. Η πρώτη γλώσσα που διδάχτηκε ήταν η γαλλική, όταν εφιλοξενείτο στο Παρίσι, έως ότου τελικά κατέληξε στην οικογένεια της μητέρας του, στους Μαουντμπάτεν, στο Λονδίνο. Και ήταν χάρη στον θείο του, τον «Ντίκι» Μαουντμπάτεν που γνώρισε και παντρεύτηκε την πριγκίπισσα και μετέπειτα βασίλισσα Ελισάβετ Β΄.

Το βρετανικό κατεστημένο τον θεωρούσε παρείσακτο, φτωχό και ξένο. Το γεγονός ότι οι τέσσερις αδελφές του παντρεύτηκαν Γερμανούς ευγενείς φιλοναζιστές δυσχέραινε ακόμη περισσότερο τα πράγματα, αν και ο Φίλιππος ως αξιωματικός του βρετανικού Ναυτικού πολέμησε εναντίον του Άξονος.

Το χρυσάφι που έκλεβαν οι Χιτλερικοί έφτανε και στην Τουρκία

*Στιγμιότυπο από την υπογραφή του συμφώνου φιλίας μεταξύ της Ναζιστικής Γερμανίας και της Τουρκίας

 

*Ο κλεμμένος χρυσός

της κατακτημένης Ευρώπης

στις τράπεζες της Τουρκίας

*Τα χρυσά δόντια

των νεκρών Εβραίων

πλούτιζαν την Τουρκία

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

        Η υποκριτική στάση της Τουρκίας κατά τη διάρκεια του Β΄  Παγκοσμίου Πολέμου  που διακήρυσσε προς κάθε κατεύθυνση ότι θα τηρήσει ουδετερότητα, είναι ένα από τα κεφάλαια της ιστορίας που έχει υπόβαθρο όχι μόνο διπλωματικό και πολιτικό, αλλά και έντονα οικονομικό. Πρόκειται για μέγιστο καιροσκοπισμό! Καζάν- καζάν που θα έλεγε και ο Ερντογάν!!!

        Σύμφωνα με τα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της OSS, που αποδεσμεύθηκαν και δόθηκαν το 2019 στην δημόσια ιστορική έρευνα, υπάρχει ένα συμπέρασμα, που ποτέ δεν το ανέτρεψε η Τουρκία.

        Και το συμπέρασμα αυτό είναι ότι τα αποθέματα χρυσού της Τουρκίας, που ήταν 27 τόνοι όταν άρχισε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έφθασαν στο τέλος του στις αρχές του 1945 τους 216 τόνους.

Είναι γνωστό, πως όταν στις 6 Απριλίου 1941 τα στρατεύματα της Ναζιστικής Γερμανίας εισέβαλαν στα Βαλκάνια, οι Άγγλοι ζήτησαν από την Τουρκία να διακόψει τις διπλωματικές της σχέσεις με τον Άξονα. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Σουκρού Σαράτσογλου αρνήθηκε να προσχωρήσει η χώρα του στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ούτε συζήτηση βέβαια, να αποδοκιμάσει η κυβέρνηση της Άγκυρας την επίθεση κατά της Ελλάδας.

Η διπλωματική αλληλογραφία για την κατάληψη Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας το 1941

    

*Μια φωτογραφία που τα λέει όλα. Ο Χίτλερ και ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Μπόρις στο Βερολίνο

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

        Ο σκληρός Απρίλης του 1941, ήταν βαρύτατα τραυματικός για την Ελλάδα, καθώς υποχρεώθηκε μετά από μια μεγαλειώδη αντίσταση στα φασιστικά στρατεύματα του Μουσολίνι, να υποκύψει και να συνθηκολογήσει στη βία των χιτλερικών δυνάμεων. Ήταν στις 20 Απριλίου όταν ο στρατηγός Τσολάκογλου υπέγραψε στο Βοτονόσι της Ηπείρου τη συνθηκολόγηση. Άρχιζε από τη στιγμή εκείνη η φρικτή περίοδος της ναζιστικής Κατοχής.

        Η Ελλάδα μοιράστηκε σε τρείς ζώνες Κατοχής. Τη Γερμανική, την Ιταλική και τη Βουλγαρική. Η παραχώρηση αυτή ήταν πρωτοφανή και ασυνήθης για τα διεθνή δεδομένα, γιατί η Βουλγαρία δεν είχε κηρύξει πόλεμο κατά της Ελλάδας. Αποστολή της ήταν η «τήρηση της ησυχίας, τάξης και ασφάλειας» σε μια περιοχή που εκτεινόταν από τον ποταμό Στρυμόνα έως το Δέλτα του ποταμού Έβρου. Περιλάμβανε, δηλαδή, το μεγαλύτερο τμήμα της ελληνικής ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Παρέμεινε μόνο ο νομός Έβρου, (η Αλεξανδρούπολη παραδόθηκε στους Βουλγάρους) υπό Γερμανική στρατιωτική κατοχή με ελληνικές πολιτικές αρχές (νομαρχία στο Διδυμότειχο και δήμοι) προκειμένου να μην προκληθεί η υποκριτικά ουδέτερη στον πόλεμο Τουρκία. Στις 9 Απριλίου 1941, ο αγώνας ανατολικά του Νέστου είχε ουσιαστικά τερματισθεί, μετά  την εγκατάλειψη των οχυρών Νυμφαίας και Εχίνου στις νότιες πλαγιές της Ροδόπης. Τα γερμανικά στρατεύματα προσέγγισαν στα ελληνικά σύνορα, από το συμμαχικό τους βουλγαρικό έδαφος.

Ελληνοαμερικανοί σαμποτέρ, ανατινάζουν γέφυρες στον νομό Έβρου το 1944

*Μια σπάνια φωτογραφία: Σπύρος Καπόνης, Μάικ Άντζελο και Τζιμ Κέλλις, που ανατίναξαν γέφυρες στο νομό Έβρου το 1944

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Στα χρόνια της Κατοχής η στενή λωρίδα γης που αποτελεί γεωγραφικά το νομό Έβρου, απέκτησε ειδικό ενδιαφέρον για τους συμμάχους, μεταξύ άλλων και λόγω του σιδηροδρομικού δικτύου του. Από ένα μέρος του εδάφους του διέρχονταν η σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε την Κεντρική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή.

        Όπως είναι γνωστό η Τουρκία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τήρησε μια υποκριτική ουδετερότητα, αλλά διατήρησε καλές οικονομικές και διπλωματικές σχέσεις με τη Ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ, πουλώντας μετάλλευμα χρωμίου, που ήταν απαραίτητο στη γερμανική πολεμική βιομηχανία     

        Είναι γνωστό ότι στον ελληνικό χώρο κυριάρχησε από το Νοέμβριο του 1942 η αγγλική πολιτική με τις μυστικές υπηρεσίες της SOE που είχαν την ανώτερη ευθύνη στα Βαλκάνια, αλλά και με ομάδες αλεξιπτωτιστών και σαμποτέρ, που έπεσαν, στην Ρούμελη και συνδέθηκαν με την ελληνική εθνική αντίσταση.

Η OSS ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στην χερσόνησο του Αίμου το 1943.

        Πρώτος γνωστός Ελληνοαμερικανός πράκτορας της OSS στη Θράκη, ήταν ο ταγματάρχης Αλέκος Γεωργιάδης που λόγω του ελληνικού ονόματός του διαπιστεύθηκε το 1943 ως γραμματέας του Ελληνικού Προξενείου της Αδριανούπολης και  είχε επαφές με το αντιστασιακό κίνημα του νομού Έβρου.

Ο νομός αυτός διατηρήθηκε ως «ουδετέρα ζώνη» ενώ η υπόλοιπη Δυτική Θράκη με την Ανατολική Θράκη είχε παραχωρηθεί το 1941 από τους Χιτλερικούς στους Βούλγαρους συμμάχους τους.

Ο Μεταξάς και η δίκη των Έξι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

*Ανδρες του Γ΄ Σώματος Στρατού εισέρχονται στο Εσκί Σεχίρ τον Ιούλιο του 1921. Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, η προσπάθεια κατάληψης της πόλης είχε καταλήξει σε παταγώδη αποτυχία. (Φωτ. ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ)

 

 

 

*Γιατί δεν πήγε ο Μεταξάς  

μάρτυρας στη Δίκη των Έξι;

*Η συνάντηση τον Μάρτιο του 1921

με Γούναρη, Θεοτόκη, Πρωτοπαπαδάκη

 

 

Γράφει ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ*

 

Υπάρχουν δύο κείμενα του Ιωάννη Μεταξά, δημοσιευμένα με το ημερολόγιό του από το 1960-64, που θα έπρεπε να είναι πασίγνωστα – αν η χώρα είχε εκπαιδευτικό σύστημα αντάξιό της. Το ένα είναι η εμπιστευτική ομιλία του στους ιδιοκτήτες και αρχισυντάκτες του αθηναϊκού Τύπου στις 30 Οκτωβρίου 1940, στην οποία εξήγησε διεξοδικά το «Όχι» του. Όποτε την επικαλούμαι, οι περισσότεροι ξεσπούν ότι δεν είχαν ιδέα…

Το άλλο κείμενο είναι η επίσης λεπτομερέστατη καταγραφή δύο συνομιλιών που είχε ο Μεταξάς στις 25 και 29 Μαρτίου 1921 με την ηγεσία του Αντιβενιζελισμού: Δημήτριο Γούναρη, Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη και Νικόλαο Θεοτόκη. Παρών ήταν και ο στρατιωτικός Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, παλιός του συνάδελφος στο Επιτελείο. Ο Μεταξάς είχε πλήρη επίγνωση της σημασίας όσων ειπώθηκαν και γι’ αυτό ασχολήθηκε δύο μήνες με την αναλυτική καταγραφή τους.

Μόλις είχε σχηματιστεί, επιτέλους, κυβέρνηση Γούναρη, με υπουργό Οικονομικών τον Πρωτοπαπαδάκη και υπουργό Στρατιωτικών τον ανίδεο Θεοτόκη. Θορυβημένοι από την ήττα της Στρατιάς Μικράς Ασίας στο Εσκί Σεχίρ, αυτοί προσπάθησαν μάταια να φορτώσουν στον Μεταξά την ουσιαστική ευθύνη για τη διεξαγωγή ενός πολέμου, στον οποίο ήταν αντίθετος από το 1915.