Ελληνοαμερικανοί σαμποτέρ, ανατινάζουν γέφυρες στον νομό Έβρου το 1944

*Μια σπάνια φωτογραφία: Σπύρος Καπόνης, Μάικ Άντζελο και Τζιμ Κέλλις, που ανατίναξαν γέφυρες στο νομό Έβρου το 1944

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Στα χρόνια της Κατοχής η στενή λωρίδα γης που αποτελεί γεωγραφικά το νομό Έβρου, απέκτησε ειδικό ενδιαφέρον για τους συμμάχους, μεταξύ άλλων και λόγω του σιδηροδρομικού δικτύου του. Από ένα μέρος του εδάφους του διέρχονταν η σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε την Κεντρική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή.

        Όπως είναι γνωστό η Τουρκία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τήρησε μια υποκριτική ουδετερότητα, αλλά διατήρησε καλές οικονομικές και διπλωματικές σχέσεις με τη Ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ, πουλώντας μετάλλευμα χρωμίου, που ήταν απαραίτητο στη γερμανική πολεμική βιομηχανία     

        Είναι γνωστό ότι στον ελληνικό χώρο κυριάρχησε από το Νοέμβριο του 1942 η αγγλική πολιτική με τις μυστικές υπηρεσίες της SOE που είχαν την ανώτερη ευθύνη στα Βαλκάνια, αλλά και με ομάδες αλεξιπτωτιστών και σαμποτέρ, που έπεσαν, στην Ρούμελη και συνδέθηκαν με την ελληνική εθνική αντίσταση.

Η OSS ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στην χερσόνησο του Αίμου το 1943.

        Πρώτος γνωστός Ελληνοαμερικανός πράκτορας της OSS στη Θράκη, ήταν ο ταγματάρχης Αλέκος Γεωργιάδης που λόγω του ελληνικού ονόματός του διαπιστεύθηκε το 1943 ως γραμματέας του Ελληνικού Προξενείου της Αδριανούπολης και  είχε επαφές με το αντιστασιακό κίνημα του νομού Έβρου.

Ο νομός αυτός διατηρήθηκε ως «ουδετέρα ζώνη» ενώ η υπόλοιπη Δυτική Θράκη με την Ανατολική Θράκη είχε παραχωρηθεί το 1941 από τους Χιτλερικούς στους Βούλγαρους συμμάχους τους.

Ο Μεταξάς και η δίκη των Έξι

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

*Ανδρες του Γ΄ Σώματος Στρατού εισέρχονται στο Εσκί Σεχίρ τον Ιούλιο του 1921. Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, η προσπάθεια κατάληψης της πόλης είχε καταλήξει σε παταγώδη αποτυχία. (Φωτ. ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ)

 

 

 

*Γιατί δεν πήγε ο Μεταξάς  

μάρτυρας στη Δίκη των Έξι;

*Η συνάντηση τον Μάρτιο του 1921

με Γούναρη, Θεοτόκη, Πρωτοπαπαδάκη

 

 

Γράφει ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ*

 

Υπάρχουν δύο κείμενα του Ιωάννη Μεταξά, δημοσιευμένα με το ημερολόγιό του από το 1960-64, που θα έπρεπε να είναι πασίγνωστα – αν η χώρα είχε εκπαιδευτικό σύστημα αντάξιό της. Το ένα είναι η εμπιστευτική ομιλία του στους ιδιοκτήτες και αρχισυντάκτες του αθηναϊκού Τύπου στις 30 Οκτωβρίου 1940, στην οποία εξήγησε διεξοδικά το «Όχι» του. Όποτε την επικαλούμαι, οι περισσότεροι ξεσπούν ότι δεν είχαν ιδέα…

Το άλλο κείμενο είναι η επίσης λεπτομερέστατη καταγραφή δύο συνομιλιών που είχε ο Μεταξάς στις 25 και 29 Μαρτίου 1921 με την ηγεσία του Αντιβενιζελισμού: Δημήτριο Γούναρη, Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη και Νικόλαο Θεοτόκη. Παρών ήταν και ο στρατιωτικός Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, παλιός του συνάδελφος στο Επιτελείο. Ο Μεταξάς είχε πλήρη επίγνωση της σημασίας όσων ειπώθηκαν και γι’ αυτό ασχολήθηκε δύο μήνες με την αναλυτική καταγραφή τους.

Μόλις είχε σχηματιστεί, επιτέλους, κυβέρνηση Γούναρη, με υπουργό Οικονομικών τον Πρωτοπαπαδάκη και υπουργό Στρατιωτικών τον ανίδεο Θεοτόκη. Θορυβημένοι από την ήττα της Στρατιάς Μικράς Ασίας στο Εσκί Σεχίρ, αυτοί προσπάθησαν μάταια να φορτώσουν στον Μεταξά την ουσιαστική ευθύνη για τη διεξαγωγή ενός πολέμου, στον οποίο ήταν αντίθετος από το 1915.

Κατοχή: Η διαφυγή προς την Τουρκία από τον Έβρο και τα προβλήματά της

*Σημερινή φωτογραφία του ελληνικού προξενείου της Αδριανούπολης 

στην οδό Şükrüpaşa Mah. Sok. 123, No: 2, παρμένη από τους χάρτες της Google.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η περιοχή του νομού Έβρου, κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου απέκτησε καίρια σημασία για τους Έλληνες, που ήθελαν να ακολουθήσουν την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου στο αγώνα κατά της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας.

Ήταν η μοναδική διέξοδος προς τη Μέση Ανατολή, λόγω των ποτάμιων συνόρων (συν το χερσαίο τμήμα του Καραγάτς). Άλλωστε υπήρχε στην Αδριανούπολη ελληνικό προξενείο, αλλά και κάποιος υποτυπώδης άτυπος σταθμός βοήθειας στους διαφεύγοντες στις Σαράντα Εκκλησίες. Υπήρχε βέβαια και η θαλάσσια οδός διαφυγής, από τα νησιά μας.

Η Τουρκία θέλοντας να διατηρεί καλές σχέσεις με τους Άγγλους και τους άλλους συμμάχους, επέτρεπε την είσοδο Ελλήνων στο έδαφος της και την προώθησή τους στη Μέση Ανατολή, μέσω της Νίγδης. Καλές σχέσεις όμως διατηρούσε και με τους παραδοσιακούς φίλους της τους Γερμανούς. Έτσι πολλές φορές συλλαμβάνονταν Έλληνες διαφεύγοντες και παραδίδονταν στους Γερμανούς.

Είναι γνωστό, ότι η Τουρκία όταν εξερράγη ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, είχε αδιαμφισβήτητο φιλογερμανικό προσανατολισμό, ιστορικά και πρακτικά αποδεδειγμένο. Η τουρκική πολιτική υποκριτικά εμφανίζονταν να επιμένει στην "ουδετερότητα". Κατά βάθος περίμενε γερμανική νίκη, ώστε μέσα σε ένα νέο πλαίσιο ανακατανομής ζωνών επιρροής να μπορέσει να ανασυστήσει την Οθωμανική αυτοκρατορία, με σύμφωνη γνώμη και των Γερμανών του Χίτλερ.

Η βασική σκόπευση της Τουρκίας ήταν να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας σε περίπτωση νίκης της τελευταίας στο μέτωπο του Καυκάσου. Η νίκη αυτή, θα άνοιγε το δρόμο της κατάκτησης της Μέσης Ανατολής. Με άλλα λόγια θα άνοιγε για τον Χίτλερ ο δρόμος και για τα πετρέλαια της Μοσούλης.

Οι Δυτικοί σύμμαχοι προσπαθώντας να κερδίσουν την Τουρκία της πρόσφεραν ακόμα και οπλικά συστήματα, έως τον Δεκέμβριο του 1944! Αυτά τα συμμαχικά όπλα η Τουρκία φυσικά δεν τα χρησιμοποίησε ποτέ εναντίον της Ναζιστικής Γερμανίας.

Η επίσκεψη Καραμανλή στην Αίγυπτο

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.kathimerini.gr/politics/561302176/i-episkepsi-karamanli-stin-aigypto/

*Επίσκεψη στα αξιοθέατα. Ελλάδα και Αίγυπτος εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να ενισχυθεί η συνεργασία τους στη ναυτιλία και στις κατασκευές – τομείς που παρουσίαζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Φωτ. ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

 

*Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης

της εξωτερικής πολιτικής της,

η Αθήνα προσπαθεί

να προσεγγίσει τον αραβικό κόσμο

 

 

 

Του κ. ΔΙΟΝΥΣΗ ΧΟΥΡΧΟΥΛΗ*

 

 

Σχεδόν αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, οι κυβερνήσεις του Κων. Καραμανλή ανέπτυξαν πολύπλευρη δραστηριότητα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Στόχος, να ενισχυθεί η διεθνής θέση της χώρας και να ανευρεθούν πρόσθετα ερείσματα προς εξισορρόπηση της Τουρκίας.

Με τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις να είναι προβληματικές και τις σχέσεις με την άλλη υπερδύναμη –τη Σοβιετική Ένωση– να παραμένουν ψυχρές, η Αθήνα έκανε «ανοίγματα» προς τη Δυτική Ευρώπη, τους βόρειους Βαλκάνιους γείτονες και τον αραβικό κόσμο. H βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με τα κράτη της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής που ήταν ομόθρησκα με την Τουρκία– ιδίως με τις αραβικές χώρες– αποτέλεσε βασικό άξονα της ελληνικής διπλωματίας κατά την περίοδο μετά το 1974.

Αντώνης Κατσαντώνης: Ο σταυραητός της κλεφτουριάς

*Ο Αντώνης Κατσαντώνης από τον λαϊκό ζωγράφο Θεόφιλο Χατζημιχαήλ

 

 

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος

 

Καλησπέρα σας και Χρόνια Πολλά! Ενόψει της Εθνικής Επετείου θα σας παρουσιάσω το αριστούργημα του Κωνσταντίνου Ράμφου "Κατσαντώνης». Πρόκειται για το ομώνυμο μυθιστόρημα, το οποίο ο Ράμφος συνέγραψε το 1884.

Σύμφωνα με την παράδοση καταγόταν από το Βασταβέστι ή Βασταβέτσι (Πετροβούνι) της Ηπείρου από σαρακατσάνικη οικογένεια, εξ ου και το παρεπώνυμο Κάτσο Αντώνης. Το κανονικό του όνομα ήταν Αντώνης Μακρυγιάννης, ο Γιάννης Μακρυγιάννης, ο πατέρας του Κατσαντώνη, καταγόταν επίσης από το Βασταβέτσι. Επειδή όμως είχε αναπτύξει κλέφτικη δράση, πήγε και εγκαταστάθηκε τελικά στο Μάραθο (Μύρισι) Αγράφων Ευρυτανίας, όπου παντρεύτηκε την Αρετή, κόρη του επίσης κλεφτοκαπετάνιου στα Άγραφα Βασίλη Δίπλα.

Το ζευγάρι απέκτησε τρία αγόρια: τον Κατσαντώνη, ο οποίος γεννήθηκε στο Μάραθο και πήρε το όνομα του σύμφωνα με άλλη παράδοση από τη παράκληση της μάνας του να μην πάει στα βουνά ως αρματολός και του έλεγε «Κάτσε Αντώνη, κάτσε Αντώνη»,

Αρκετοί άλλοι μελετητές αναφέρουν πως το ζευγάρι είχε έναν ακόμη γιο το Χρήστο ή Κούτσικο,  που πέθανε φυλακισμένος από τους Τούρκους στα Μετέωρα, καθώς και μια κόρη, τη Κατερίνα, που παντρεύτηκε κατόπιν στο χωριό Βελαώρα των Απεραντίων αλλά δεν είναι γνωστό με ποιόν. Στο Μάραθο γεννήθηκε το πρώτο παιδί της οικογένειας, ο Αντώνης, ο μετέπειτα γνωστός ως Κατσαντώνης το 1775.

Πριν ξεκινήσει την επαναστατική του δράση ήταν βοσκός στο κοπάδι του πατέρα του και είχε γυρίσει όλα τα βουνά των Αγράφων. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές παντρεύτηκε μια τσελιγκοπούλα που ονομαζόταν Αγγελική Δράκου και έκανε μαζί της έναν γιο, τον Αλέξανδρο, αλλά οι πληροφορίες για αυτούς είναι λιγοστές και δεν έχουν εξακριβωθεί.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο Κατσαντώνης έμενε με τους γονείς του στη Λεπενού όταν καταγγέλθηκε (το 1800 ή 1802), άδικα κατά κάποιους, στον Αλή Πασά από κάποιον Γιάγκο Καραγκούνη, πως όλη η οικογένεια του Γιάννη Μακρυγιάννη προέβαινε σε συστηματική ζωοκλοπή σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Τότε ο Αλή Πασάς διέταξε τη σύλληψή του μαζί με το γιο του, τον Κατσαντώνη, οι οποίοι και οδηγήθηκαν στις φυλακές των Ιωαννίνων. Τότε ο Κατσαντώνης υποχρεώθηκε για να πετύχει την ελευθερία του πατέρα του να καταβάλει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, όπως κι έγινε. 

Η δολοφονία του Ρίτσαρντ Γουέλς

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561279286/i-dolofonia-toy-ritsarnt-goyels/

*Το αυτοκίνητο του Ρίτσαρντ Γουέλς. Ήταν το πρώτο θύμα της 17Ν.

 

 

*Η εμφάνιση 

της επαναστατικής οργάνωσης 17Ν

και του φαινομένου 

της πολιτικής τρομοκρατίας

στην Ελλάδα

 

 

Γράφει η κ. ΜΑΙΡΗ ΜΠΟΣΗ*

Η εμφάνιση των οργανώσεων και πράξεων τρομοκρατίας στην Ελλάδα, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, διεξήχθη με χρονική καθυστέρηση. Η αιτία αυτής της καθυστέρησης αποδίδεται στην επτάχρονη δικτατορία που είχε βυθίσει τη χώρα σε ένα τέλμα επιβολής ολοκληρωτικού κοινωνικού ελέγχου μέσω της αναστολής των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, της διάβρωσης των θεσμών, της ιδιότυπης εξάρτησης και του διεθνούς απομονωτισμού.

Η δικτατορία είχε καταρρεύσει το καλοκαίρι του 1974 μέσω των δραματικών γεγονότων του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου και εν συνεχεία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ενώ στην Ελλάδα άρχιζε ένα χρόνο μετά η δίκη των πρωτεργατών της. Η χώρα έβγαινε από την επτάχρονη δικτατορία με οδυνηρές μνήμες και συνέπειες.

Μεταξύ πολλών άλλων, μνήμες διωγμών, βασανιστηρίων, εξορίας, άδικες καταδίκες χιλιάδων ανθρώπων, υστέρηση στην ανάπτυξη, οικονομικό τέλμα, κ.ά. Συντριπτικά τα φρονήματα και η πολιτική συμπεριφορά του ελληνικού λαού ήταν πλήρως καταγεγραμμένα και κατά το κοινώς λεγόμενο, ο ελληνικός λαός στο σύνολό του ήταν «φακελωμένος» από τις αρχές ασφαλείας. Αναρίθμητες υπήρξαν οι προσαγωγές πολιτών «δι’ υπόθεσίν σας» σε ανακριτικά γραφεία, ενώ η λογοκρισία και ο φόβος κυριαρχούσαν σε κάθε πτυχή έκφρασης και επικοινωνίας.

Αν και για τη συγκεκριμένη εποχή έχουν γραφτεί πολλά και εξαιρετικά αναλυτικά άρθρα και βιβλία, επισημαίνεται ότι βρισκόμαστε στην περίοδο του διπολισμού στην οποία διαγράφονται οι μεγάλες εντάσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Η δικτατορία των συνταγματαρχών που επιβλήθηκε στην Ελλάδα καταλύοντας κάθε έννοια έννομης τάξης, υποστηρίχθηκε από τις αμερικανικές υπηρεσίες, οι οποίες κατά την ίδια χρονική περίοδο είχαν ανατρέψει πολλές δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις ανά την υφήλιο και επέβαλαν δικτατορίες υπό το σκεπτικό της πρόληψης της πιθανότητας κάποια κράτη να περάσουν στο αντίπαλο στρατόπεδο των χωρών του «Ανατολικού Συνασπισμού». Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια (βλ. επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στην Αθήνα Μπιλ Κλίντον το 1996) για να εκφράσουν επισήμως οι ΗΠΑ τη «συγγνώμη» τους για τις πράξεις και παρεμβάσεις του παρελθόντος, οι συνέπειες των οποίων εξακολουθούν να καταγράφονται και να λειτουργούν με τραυματικό τρόπο στη συλλογική μνήμη του ελληνικού λαού.

Επανάσταση του 1821 και Θράκη

Μήνας Μάρτιος!!! Έχουμε μπει για τα καλά στον αστερισμό των αναμνήσεων για την Επανάσταση του 1821. Εκδηλώσεις, βιβλία, εκπομπές, ομιλίες μεταφέρουν το μήνυμα του μεγάλου ξεσηκωμού του Γένους, σε παιδιά αλλά και στους μεγάλους.

               Αυτός είναι ο μήνας, μέσα στον οποίο κορυφώνονται οι κάθε είδους εκδηλώσεις, που οργανώνονται για να τιμηθεί η μεγάλη εθνική  επέτειος της Επανάστασης του 1821. Εφέτος μάλιστα συμπληρώνονται 200 χρόνια από εκείνο το μεγάλο γεγονός.

               Η συγκυρία αυτή, μας βρίσκει μέσα σε πλέγμα ποικίλων περιορισμών λόγω της πανδημίας που προκάλεσε ο γνωστός κορονοϊός. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα γίνουν παρελάσεις και χορευτικές εκδηλώσεις σε ανοιχτές πλατείες, δεν θα υπάρχουν θεατρικές παραστάσεις, δεν θα ακουσθούν λόγοι σε πυκνά ακροατήρια.

               Είναι λοιπόν μια ευκαιρία να διαβάσουμε. Καιρός να μάθουμε την ιστορία του μεγάλου αυτού επιτεύγματος του 1821.  Για το λόγο αυτό, μέσα στο μήνα Μάρτιο άρχισα να αναρτώ στο Facebook, παλαιότερα άρθρα μου, που σχετίζονται  με την εθνεγερσία του 1821 και ορισμένα από αυτά περιγράφουν πτυχές της σχέσης της πατρίδας μου της Θράκης με την Επανάσταση.                    Υπενθυμίζω, ότι η Θράκη υπήρξε η μεγάλη αδικημένη της εθνικής ιστοριογραφίας, που είτε αγνόησε είτε παρέκαμψε την προσφορά της στον μεγάλο εθνικό αγώνα.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης