Η ανακαινισμένη Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ

*Η ανακαινισμένη Βιβλιοθήκη με τα πορτρέτα των Ιάκωβου Μάλερ και Κωστή Παλαμά

Την Κυριακή, 2 Δεκεμβρίου 2018 στις 12 το μεσημέρι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος εγκαινίασε την πλήρως ανακαινισμένη Βιβλιοθήκη της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, η οποία ανοίγει τις πύλες της στον δημοσιογράφο, τον ερευνητή αλλά και τον απλό αναγνώστη, μετά από δύο δεκαετίες που παρέμενε κλειστή.

 Η Βιβλιοθήκη ήταν οραματικό  έργο του διακεκριμένου δημοσιογράφου της εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Παναγιώτη Πατρίκιου, ο οποίος ξεκινώντας τη δεκαετία του ’60 έκανε ένα τιτάνιο αγώνα και συγκέντρωσε περίπου 60.000 τόμους, έγγραφα και σπάνια αρχεία, ενώ περιέσωσε έργα, που αποτελούσαν τον πνευματικό πλούτο της Ενώσεως. Στη Βιβλιοθήκη φυλάσσεται μεγάλο μέρος της ιστορίας του δημοσιογραφικού κλάδου, υλικό από την αρχαία ελληνική και βυζαντινή γραμματεία, σπάνιες εκδόσεις, αρχεία προσωπικά αλλά και λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, τίτλοι ιστορίας και λογοτεχνίας.

«Άνοιγμα» της χούντας στην Αφρική

*Ο πρόεδρος της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, στρατηγός Ζαν Μπέντελ Μποκάσα (δεξιά), με τον αντιβασιλέα Γεώργιο Ζωιτάκη. Ο Μποκάσα πραγματοποίησε δύο επισκέψεις στην Αθήνα, τον Αύγουστο του 1970 και τον Απρίλιο του επόμενου έτους.

Του 

Του κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ*

 Όπως αναφέρει ο Θάνος Βερέμης, στις πνευματικές ρίζες των χουντικών, ειδικά στην ΕΕΝΑ (Εθνική Ένωσις Νέων Αξιωματικών), τη μυστική οργάνωση σχετικά χαμηλόβαθμων αξιωματικών που είχαν συγκροτήσει εντός του στρατεύματος πριν από το 1967, ενυπήρχε μία δυνητικά νασερική-τριτοκοσμική τάση. Και ο Αμερικανός διπλωμάτης Ρόμπερτ Κίλι αναφέρει στα απομνημονεύματά του ότι επί σειράν ετών το παρατσούκλι του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου ήταν «Νάσερ».

Ο «θεωρητικός» της χούντας Γεώργιος Γεωργαλάς, στο βιβλίο του «Η ιδεολογία της Επαναστάσεως» (1968) υποστήριζε ότι «το σύγχρονον Έθνος μας, καλείται και πάλι να αναλάβη εξέχοντα πολιτιστικό ρόλο μέσα στα πλαίσια του Ελληνικής Προελεύσεως ελευθέρου κόσμου [...]. Και ειδικώτερα, η Ελλάς έχει εξέχουσα πνευματικήν αποστολή στην περιοχή των Βαλκανίων, της Ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής», ενώ θεωρούσε ότι η Ελλάδα ήταν ο «Τέταρτος Κόσμος», ένα πεδίο δοκιμής, όπου θα αναπτυσσόταν ένας νέος τύπος «δημοκρατίας», τον οποίο οι άλλοι θα επιθυμούσαν να δανειστούν. Δεν ήταν όμως μόνον οι μεγαλοστομίες ή η ιδεολογική αντιπαλότητα προς τη φιλελεύθερη Δύση τα βασικά κίνητρα της χούντας στο «άνοιγμά» της στην Αφρική. Ένας πρόσθετος βασικός στόχος ήταν να εκμαιευθεί– επιτέλους– από κάποια μέλη της διεθνούς κοινότητας μια μορφή διεθνούς αναγνώρισης, την οποία η Δύση και ιδίως οι δυτικοί διεθνείς οργανισμοί, της αρνούνταν.

Η επίσκεψη Παττακού στην Αίγυπτο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/995715/gallery/epikairothta/politikh/h-episkeyh-pattakoy-sthn-aigypto

*Το καθεστώς Παπαδόπουλου διατήρησε τη φιλοαραβική πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων. Ο αντιπρόεδρος Στ. Παττακός πραγματοποίησε επίσημες επισκέψεις στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στη Συρία και στον Λίβανο.

Του κ. ΜΑΝΟΛΗ ΚΟΥΜΑ*

47 χρόνια πριν. Τον Φεβρουάριο του 1971, ο αντιπρόεδρος της δικτατορικής κυβέρνησης υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, Στυλιανός Παττακός, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Κάιρο, όπου συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας, Ανουάρ Σαντάτ. Η επίσκεψη Παττακού στο ισχυρότερο αραβικό κράτος της εποχής, λίγους μήνες μετά την κρίση της Ιορδανίας και τον «Μαύρο Σεπτέμβρη», θα πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής του δικτατορικού καθεστώτος να ενισχύσει τους δεσμούς της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο.

Η επιλογή της σύσφιγξης των ελληνοαραβικών σχέσεων από το καθεστώς Παπαδόπουλου δεν ήταν ασύμβατη με τη μεσανατολική πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων – κάθε άλλο. Πράγματι, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις είχαν ακολουθήσει φιλοαραβική πολιτική, ενώ οι σχέσεις των Αθηνών με το Τελ Αβίβ διέρχονταν περίοδο παρατεταμένης κρίσης. Οι παραδοσιακοί δεσμοί με τον αραβικό κόσμο, τα γενικότερα ελληνικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και στα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αντιοχείας, ο φόβος αντιποίνων εις βάρος του αιγυπτιώτη Ελληνισμού και η ανάγκη εξασφάλισης της υποστήριξης των αραβικών κρατών στα Ηνωμένα Έθνη για την προώθηση των ελληνικών θέσεων ήταν οι σημαντικότεροι παράγοντες που υπαγόρευαν διαχρονικά την υιοθέτηση φιλοαραβικής πολιτικής.

Η τηλεοπτική μετάδοση της ομιλίας μου στην Νέα Ορεστιάδα

Ευχαριστώ θερμά 

την Δημοτική Τηλεόραση 

της Νέας Ορεστιάδας,

για την τηλεοπτική κάλυψη 

της ομιλίας μου,

στις 11 Νοεμβρίου 2018

Οι βουλγαρικές προσπάθειες ελέγχου της Θράκης περί το 1900

*Η Αδριανούπολη το 1893

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο εικοστός αιώνας, όταν ανέτειλε, βρήκε τη Θράκη να αγωνίζεται  εναντίον του βουλγαρικού εθνικισμού, ο οποίος άρχισε να αναπτύσσεται από το  1878, τότε που οι Ρώσοι νίκησαν τους Τούρκους και έφτασαν ως τις παρυφές της Κωνσταντινούπολης. Με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου δημιούργησαν τη λεγόμενη Μεγάλη Βουλγαρία. Η Συνθήκη ανετράπη από το Συνέδριο του Βερολίνου, το οποίο ωστόσο δεν εξάλειψε τον Πανσλαβισμό και τον Βουλγαρικό επεκτατισμό.

Η Θράκη, επίζηλη περιοχή, δοκιμάστηκε από τις κινήσεις των Βουλγάρων, που θέλησαν με κάθε τρόπο να εμφανίσουν την ύπαρξή τους ως σημαντική, συνοδευόμενη από ανάλογες απαιτήσεις.

Η μεγαλύτερη απογοήτευση για τους Έλληνες, από τον ρωσοτουρκικό πόλεμο ήταν η διάψευση των ελπίδων τους από το λεγόμενο «ξανθό γένος» των διαφόρων ψευδοπροφητειών. Αντίθετα μάλιστα, οι Ρώσοι εφαρμόζοντας τα πανσλαβιστικά σχέδια, ενίσχυσαν με κάθε τρόπο τους Βουλγάρους, αγνοώντας τους Έλληνες. Χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Αγών» έγραφε στις 7 Ιανουαρίου 1900:

«Νικήσαντες οι Ρώσοι ελησμόνησαν, ότι εξεστράτευσαν υπέρ της αναξιοπαθούσης ορθοδοξίας, προς αυτών δε υπαγορεύσαντες την συνθήκην του Αγίου Στεφάνου δεν έβλεπον άλλους αξίους προστασίας ή τους Βουλγάρους. Οι Τούρκοι της ρωσοκρατήτου τότε Αδριανουπόλεως και της άλλης Θράκης δεν ηδύναντο ως πολεμία φυλή να ληφθώσιν υπ’ όψιν υπό των Ρώσων, οι δε τριακοντακισχίλιοι  Έλληνες της δευτέρας  της Θράκης πόλεως ήσαν μεν χριστιανοί, αλλά δεν ήσαν Βούλγαροι. Παν ό,τι ελληνικόν περιεφρονείτο και παρηγκωνίζετο και κατά παντοίους τρόπους κετεδιώκετο υπό των Ρώσων, η ελαχίστη δε μειονότης των κατοίκων της Αδριανουπόλεως οι μόλις εις χιλίους ανερχόεμνοι Βούλγαροι των προαστείων, οι πρώην είλωτες εκλήθησαν να μετάσχωσιν της διοικήσεως, να αστυνομεύωσι, να απονέμωσι δικαιοσύνην».

Η εφημερίδα αυτή δημοσίευσε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατούσε περί το 1899 και το 1900.

Άποψη: «Προγράμματα» σπουδών Ιστορίας στη δημόσια εκπαίδευση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.kathimerini.gr/995749/article/epikairothta/ellada/apoyh-programmata-spoydwn-istorias-sth-dhmosia-ekpaideysh

*Η πρόσοψη του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων

Του κ. ΕΥΑΝΘΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Πριν από λίγες ημέρες, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ανακοίνωσε τα αναθεωρημένα προγράμματα σπουδών για το μάθημα της Ιστορίας, από τη Γ΄ Δημοτικού έως και την Α΄ Λυκείου. 

Στο παρόν άρθρο δεν θα εξετάσουμε ζητήματα ουσίας: π.χ. τη σαφή (και άκριτη) υιοθέτηση της άποψης στο πρόγραμμα ότι το έθνος, ιστορικά, δεν είναι μια πολιτισμική κοινότητα αλλά μια κατασκευή του κράτους (βλ. π.χ. ότι στο πρόγραμμα της E΄ Δημοτικού απουσιάζει η λέξη «Έλληνας» για την περίοδο από το 1453 ώς το 1821 – υπάρχουν μόνον οι λέξεις «χριστιανοί», «ορθόδοξοι», «ελληνορθόδοξοι» και «ελληνόφωνοι»). Ας αφήσουμε ότι προτείνεται, ως προς τη διδασκαλία για την οθωμανική αυτοκρατορία, η προβολή της ταινίας «Πολίτικη κουζίνα», η οποία δεν αναφέρεται στην οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά στις διοικητικές πρακτικές του κεμαλισμού. Θα επικεντρωθούμε σε ζητήματα δομής και οργάνωσης των προγραμμάτων σπουδών.

Η θλιβερή εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, το 1922

*Η αίθουσα κατάμεστη...

Η Νέα Ορεστιάδα, μου έδωσε την Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018, μεγάλη χαρά, χάρη στην ευγενική πρόσκληση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της πόλης, να μιλήσω σε ειδική εκδήλωση με θέμα: «Η δραματική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922- Μια αφήγηση, ένας λυγμός, μια διεθνής ατιμία» υπό την αιγίδα του Δήμου.

Η αίθουσα του Δημοτικού Πολιτιστικού Πολυκέντρου ήταν κατάμεστη, ενώ υπήρχαν και όρθιοι. Παρέστησαν μεταξύ άλλων, ο Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνός, οι βουλευτές Δημήτρης Ρίζος (ΣΥΡΙΖΑ) και Αναστάσιος Δημοσχάκης (ΝΔ) ο πρώην υφυπουργός Παιδείας Αλέξανδρος Δερμεντζόπουλος, ο δήμαρχος Διδυμοτείχου Παρασκευάς Πατσουρίδης, ο αντιδήμαρχος Ορεστιάδας Χρήστος Ορμανλίδης, πρώην δήμαρχοι της πόλης, εκπρόσωποι της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, των στρατιωτικών αρχών και άλλοι επίσημοι.

Με την ευκαιρία αυτής της ομιλίας, παρέδωσα στον πρόεδρο του Μουσείου κ. Πασχάλη Μαυρίδη μια σπάνια καρτ ποστάλ της Αδριανούπολης, της Πρωτοχρονιάς του 1908 με ιδιόγραφες ευχές από τον τότε υπολοχαγό Στυλιανό Γονατά, που δρούσε με το ψευδώνυμο Στέργιος Γρηγορίου, οργανώνοντας τον υπόδουλο Ελληνισμό της Θράκης, μαζί με άλλους αξιωματικούς.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας υπήρξε χαρακτηριστική διάχυτη συγκίνηση… Άλλωστε στο ακροατήριο υπήρχαν πολλοί απόγονοι προσφύγων της Ανατολικής Θράκης,που έχουν μεγαλώσει με τις αφηγήσεις των δικών τους ανθρώπων, που έζησαν αυτό το δράμα του 1922.

Ακούσθηκαν επίσης τραγούδια από τα  μέλη της Ενόργανης Θρακικής Χορωδίας του Μουσείου.

Η ομιλία μου συνοδεύτηκε από προβολή ψηφιακών εικόνων, σχετικών με το θέμα.

(Οι φωτογραφίες της εκδήλωσης που ακολουθούν, είναι των Γρηγόρη Αζορίδη και Σταύρου Παπαθανάκη).

                                                 *Μια αφήγηση, ένας λυγμός, 

μια διεθνήςατιμία.  

*Ομιλία του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο 

της Νέας Ορεστιάδας.

Καλησπέρα σας

                Όταν κοιτάζουμε πέρα από τον ποταμό Έβρο, το βλέμμα μας ταξιδεύει σε μια αλησμόνητη πατρίδα. Την ελληνική Ανατολική Θράκη, από την οποία τα διεθνή συμφέροντα το 1922, ξερίζωσαν τον ελληνισμό με τις πανάρχαιες ρίζες. Η βίαιη εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, που με σημερινούς όρους θα την χαρακτηρίζαμε στυγνή εθνοκάθαρση, δεν έπαψε να αποτελεί καταδικαστέα πρακτική της τακτικής των μεγάλων κρατών, που επιβάλουν τις θελήσεις τους όχι με βάση τους ηθικούς νόμους, αλλά τα ανομολόγητα συμφέροντά τους.

                Αυτή την εκκένωση, όπως την είδε και ο Τύπος της εποχής εκείνης, έχω την τιμή να σας αφηγηθώ σήμερα, χάρη στην ευγενική πρόσκληση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της Νέας Ορεστιάδας και της Περιφέρειάς της.

*Ο ομιλητής

«Η Β’ Βουλγαρική Κατοχή (1916 - 1918) στη Νικήσιανη Παγγαίου»

*Η ιστορική Νικήσιανη στην αγκαλιά του Παγγαίου. Στο βάθος η πεδιάδα των Φιλίππων, με την Δράμα και το Φαλακρό όρος(Φωτογραφία: Βασ. Ε. Μώραλη)

Γράφει η κ. Βασιλική Ευαγ. Μώραλη

Δημοσιογράφος–  τ. Δικηγόρος

ΕΙΔΙΚΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ:

Η ιστορική αυτή Εισήγηση, που έγινε στο 2^ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου στην Ελευθερούπολη στις 19-21/10/2018, αφιερώνεται:

*στη μνήμη των μαρτύρων προγόνων μου της Ανατ. Μακεδονίας– και ιδίως στους προγόνους συγχωριανούς μου Νικησιανιώτες- που βρήκαν φρικτό θάνατο ή βασανίστηκαν από τους Βουλγάρους στις τρεις βουλγαρικές Κατοχές στον 20ό αιώνα, αλλά

*και στη μνήμη του ακάματου ερευνητή και συλλέκτη τεκμηρίων της τοπικής μας Ιστορίας αειμνήστου Νικολάου Ρουδομέτωφ (ιδρυτή και πρωτεργάτη του Ιστορικού και Λογοτεχνικού Αρχείου Καβάλας) για το ανυπολόγιστης αξίας εθνικό έργο που έχει προσφέρει επί δεκαετίες στον τόπο μας.

Κανένα γεγονός –και δη ιστορικό- δεν μπορεί να αναλυθεί και να εκτιμηθεί δεόντως χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο διαδραματίζεται. Ειδικότερα ως προς το θέμα της Εισήγησής μου «Η Β’ Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918) στη ΝικήσιανηΠαγγαίου», πρέπει απαραιτήτως να εξετάσουμε εν συντομία τι συνέβαινε εκείνη την εποχή όχι μόνο εδώ στην ιδιαίτερη πατρίδα μας ή, έστω στη Μακεδονία και στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο- μια που τα γεγονότα εξελίσσονται στην καρδιά του «Μεγάλου Πολέμου», του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που όμοιό της έως τότε δεν είχε ξαναδεί η ανθρωπότητα.

Υπ’ αυτή την σκοπιά μόνο μπορούμε ν’ αντιληφθούμε καλύτερα τι συνέβαινε και στη δική μας μικρή «σφαίρα» και να δώσουμε ερμηνείες των όσων συνέβησαν και των συνεπειών τους.

Από τον Ιούλιο του 1914 είχε ξεσπάσει ο Α’ Παγκ. Πόλεμος, αρχικά με την επίθεση της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας εναντίον της Σερβίας (με την οποία, μάλιστα, η Ελλάδα διατηρούσε ήδη από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13 Σύμφωνο Συμμαχίας και Στρατιωτικής Συνεργασίας). Επί τέσσερα χρόνια και πλέον οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστρο-Ουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και, εν τέλει, Βουλγαρία) συγκρούστηκαν αμείλικτα με τις Ενωμένες Δυνάμεις (της «Αντάντ»/Εγκάρδιας Συμφιλίωσης ή Τριπλής Συμμαχίας) που συναποτελούσαν η Βρετανική Αυτοκρατορία (με όλες τις αποικίες της), η Γαλλία, η Ρωσία (μέχρι το 1917), η Σερβία, η Ιταλία και, προς το τέλος του πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Κίνα.

Οι πράκτορες της OSS γύρω από τον νομό Έβρου, κατά την Κατοχή

*Το βιβλίο της   Σούζαν Χιουκ Άλεν «Classical Spies- American archaeologists 

with the OSS in World War ΙΙ Greece»  

Γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΤΕΦ. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ

                Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο νομός Έβρου βρέθηκε στο επίκεντρο των μυστικών υπηρεσιών, λόγω της γεωστρατηγικής του θέσης. Από το νομό Έβρου διέρχονταν η μοναδική σιδηροδρομικής γραμμή, που με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη, συνέδεε την Ευρώπη, αλλά επεκτείνονταν και προς τη Μοσούλη.

                Στην ουσία, ο νομός Έβρου είχε κυκλωθεί από δακτύλιο πρακτόρων Αμερικανών και Άγγλων, στον άξονα Κωνσταντινούπολη- Αδριανούπολη- Σόφια. Η Τουρκία είναι γνωστό ότι απέφυγε να εισέλθει στον Β΄  Παγκόσμιο Πόλεμο τηρώντας μια παμπόνηρη και επιτήδεια ουδετερότητα. Έτσι, ενώ προμήθευε με πρώτες ύλες την πολεμική βιομηχανία του ναζιστικού καθεστώτος, τηρούσε χαλαρή στάση στη δράση των Αμερικανών και Άγγλων πρακτόρων στο έδαφός της. Επίσης πολλοί Τούρκοι των υπηρεσιών ασφαλείας συνεργάσθηκαν με τις μυστικές υπηρεσίες των δύο μεγάλων χωρών.

                Από στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί (Φωτεινή Τομαή) προκύπτει ότι η Τουρκία, οκταπλασίασε τα αποθεματικά της σε ξένο συνάλλαγμα από 37 σε 292.000.000 δολάρια και τα αποθέματά της σε χρυσό έφτασαν τα 213.941 κιλά στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας και στις ΗΠΑ και τον Καναδά, χάρη στις εξαγωγές πρώτων υλών προς τη χιτλερική Γερμανία, που ξεκίνησαν με την υπογραφή της Clodius Agreement. Και φυσικά την ίδια ώρα, η Ελλάδα λιμοκτονούσε και οι κατακτητές απορροφούσαν κάθε ικμάδα της καταρρακωμένης από τον πόλεμο οικονομίας της με το περίφημο αναγκαστικό δάνειο, που δεν το πλήρωσαν ποτέ έως σήμερα οι Γερμανοί!

Φάκελος Κύπρου: «Θα ήθελα να μου εξασφαλίσετε τη ζωή του Μακαρίου»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ http://www.kathimerini.gr/991712/article/epikairothta/ellada/fakelos-kyproy-8a-h8ela-na-moy-e3asfalisete-th-zwh-toy-makarioy

*Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι καταθέσεις των μαρτύρων στην εξεταστική επιτροπή, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι επιχειρησιακοί πρωτεργάτες του πραξικοπήματος κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η κατάθεση του Κωνσταντίνου Κομπόκη, που ως επικεφαλής των μονάδων καταδρομών στην Κύπρο είχε κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση του πραξικοπήματος.

Ο συνταγματάρχης Κομπόκης εκλήθη στην Αθήνα στις 2.7.1974 μαζί με τον ταξίαρχο Μιχαήλ Γεωργίτση, διοικητή του τομέα Λευκωσίας. Ήταν μια εποχή μεγάλης έντασης μεταξύ της δικτατορίας και του Μακαρίου, με αιχμή τον ρόλο της Εθνικής Φρουράς στο νησί και τον βαθμό στον οποίο υπονόμευε τη δημοκρατική κυβέρνηση της Κύπρου. Οι δύο αξιωματικοί την ημέρα εκείνη συμμετείχαν – παρακάμπτοντας τον επικεφαλής του ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς) αντιστράτηγο Ντενίση– σε σύσκεψη στο γραφείο του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Γρ. Μπονάνου, ο οποίος τους έδωσε την εντολή να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Μακαρίου. Ο Γεωργίτσης θα ήταν ο επικεφαλής της επιχείρησης.

Ωστόσο ο ισχυρός άνδρας του καθεστώτος, Δημήτρης Ιωαννίδης, εμπιστεύθηκε στον συνταγματάρχη Κομπόκη, σύμφωνα με την κατάθεση του τελευταίου, μια πτυχή που δεν ήθελε να ακούσει κανένας άλλος: «Όταν κάθισα απέναντί του, καθόταν και ένας ακόμη λοχαγός ή ταγματάρχης κοντά του, τον οποίο τον απομάκρυνε», είπε στην επιτροπή ο Κομπόκης.

Φάκελος της Κύπρου : «Αλέξανδρος εισήχθη εις κλινικήν»

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

https://www.tovima.gr/printed_post/aleksandros-eisixthi-eis-klinikin/

*Μακάριος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Παττακός

*Το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου

μέσα από την κατάθεση του ανθρώπου

που σχεδίασε την επιχείρηση.

*Οι συνομιλίες Κομπόκη- Ιωαννίδη,

και το άνοιγμα του δρόμου του Αττίλα.

Γράφει ο Λάμπρος Σταυρόπουλος

Το άνοιγμα του Φακέλου της Κύπρου, ένα διαχρονικό αίτημα δεκαετιών προκειμένου να χυθεί φως πάνω στις συνθήκες, στα γεγονότα και στα πρόσωπα που συνετέλεσαν στην κυπριακή τραγωδία, δίνει σίγουρα ένα έναυσμα για βαθύτερη μελέτη και έρευνα και εξαγωγή συμπερασμάτων. Βεβαίως ευθύνες ουδέποτε αποδόθηκαν στους υπευθύνους παρά τις προσπάθειες που έγιναν με τη συγκρότηση της Ειδικής Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής που ασχολήθηκε με την υπόθεση από τον Φεβρουάριο του 1986 έως τον Μάρτιο του 1988.

Το πόρισμα της τότε πλειοψηφίας του ΠαΣοΚ, όπως και οι πορισματικές εκθέσεις των άλλων κομμάτων που το συνόδευαν, δεν έφθασε ποτέ προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής. Η λήθη επισκίασε τα συγκλονιστικά γεγονότα και τις τεράστιες ευθύνες που απέρρεαν και οι οποίες οδήγησαν στην προδοσία της Κύπρου- το οργανωμένο από τη χούντα πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974 που άνοιξε τον δρόμο για την τουρκική εισβολή της 20ής Ιουλίου και της 14ης Αυγούστου, οδηγώντας στην παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της νήσου.

Στους τέσσερις πρώτους τόμους που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον Πρόεδρο της Βουλής Ν. Βούτση και είναι σε ελεύθερη πρόσβαση μέσω της ιστοσελίδας της Βουλής, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι καταθέσεις των πρωταγωνιστών του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, οι οποίες δεν είχαν εντοπιστεί μεταξύ των φακέλων που ανέσυραν οι αρμόδιοι από τα υπόγεια του Κοινοβουλίου και χρειάστηκε να απομαγνητοφωνηθούν παρά τις τεχνικές δυσκολίες λόγω παλαιότητας, από το ηχητικό υλικό των καταθέσεων που είχε καταγράψει η Εξεταστική Επιτροπή. Τραγική ειρωνεία: κανένας τους δεν τιμωρήθηκε και όλοι αποστρατεύθηκαν με τον στρατιωτικό τους βαθμό σαν να μην είχε συμβεί τίποτα, καθώς «εκτελούσαν εντολές». Από τις καταθέσεις τους προκύπτει ο ακραίος τυχοδιωκτισμός των στρατοκρατών της Αθήνας παρά τους εθνικούς κινδύνους που ανοίγονταν, το μίσος κατά του Μακαρίου, αλλά και η ανικανότητα και η αδυναμία να προβλέψουν και φυσικά να αποκρούσουν τους τουρκικούς εισβολείς.

Οι δυο παράλληλες επαναστάσεις σε Ελλάδα και Τουρκία

*Προπαγανδιστικό επιστολικό δελτάριο των Νεοτούρκων, σε διάφορες γλώσσες για να πεισθούν οι μειονότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, να αποδεχθούν το κίνημα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης  

                Ο εικοστός αιώνας στην πρώτη δεκαετία του στα Βαλκάνια, γέννησε δύο στρατιωτικές επαναστάσεις, που σημάδεψαν την περιοχή, με αποτελέσματα, που είναι ορατά έως σήμερα. Πρόκειται για την επανάσταση των Νεοτούρκων που εκδηλώθηκε στη Θεσσαλονίκη του 1908 και την επανάσταση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, που εκδηλώθηκε στην περιοχή Γουδή της Αθήνας το 1909.

                Μιλάμε για δύο παράλληλες επαναστάσεις σε Τουρκία και Ελλάδα, με κοινό σημείο ότι εκδηλώθηκαν από στρατιωτικούς, αλλά έχουν ιστορικά, σημαντικές διαφορές αξιοσημείωτες, εξαιτίας των αποτελεσμάτων που παρήγαγαν.

                Ας δούμε τι συνέβη στις δύο χώρες.

                Οι ζυμώσεις που γίνονταν στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε συνδυασμό με το αστυνομικό κράτος, που επέβαλε ο στυγερός σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ, οδήγησαν πολλούς διανοούμενος στα τέλη του 19^ου αιώνα στη σκέψη ότι η Τουρκία χρειάζεται μια επαναστατική αλλαγή. Πολλοί από αυτούς ήταν εξόριστοι και άρχισαν να συζητούν στη Γενεύη ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οι συζητήσεις δημιούργησαν πυρήνες, που εξαπλώθηκαν σιγά- σιγά στο Παρίσι και στο Κάιρο, αλλά και σε μικρότερες πόλεις, όπως η Θεσσαλονίκη, η Δαμασκός, τα Ιεροσόλυμα.

                Στο Παρίσι, αυτοί που αντιδρούσαν στο καθεστώς μπόρεσαν να εκδώσουν μια εφημεριδούλα με την ονομασία «Νέα Τουρκία». Αυτός ο τίτλος αργότερα ενέπνευσε την ονομασία του επαναστατικού κινήματος, που ονομάστηκε Κίνημα Νεοτούρκων.

Ο Τσακαλώτος και ο διάβολος της Ιστορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/991045/opinion/epikairothta/politikh/o-tsakalwtos-kai-o-diavolos-ths-istorias

 *Ελευθέριος Βενιζέλος και Ιωάννης Μεταξάς: Οι πρωταγωνιστές.

Του κ. Αντώνη Κλάψη*

Σ​​υχνά, στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους ή απλώς να διανθίσουν τον λόγο τους, οι πολιτικοί επικαλούνται ρήσεις ιστορικών προσώπων. Την τακτική αυτή ακολούθησε την περασμένη Πέμπτη από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Ως φορέας ενός ιστορικού επωνύμου, ο κ. Τσακαλώτος θα έπρεπε να είναι προσεκτικότερος όταν προχωρεί σε ιστορικές αναδρομές. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του, ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι εν μέσω της Μικρασιατικής («Μικρασιάτικης» κατά τον τονισμό του) Εκστρατείας, ο Ιωάννης Μεταξάς είχε δηλώσει πως προτιμούσε «να υπάγη ο τόπος μας εις τον διάβολον, διά να μη έλθη ο Βενιζέλος». Η εν λόγω ρήση, πρόσθεσε ο κ. Τσακαλώτος, υπάρχει στο δημοσιευμένο ημερολόγιο του Μεταξά. Ο υπουργός, μάλιστα, προχώρησε σε μια ακροβατική ιστορική γενίκευση, υποστηρίζοντας ότι «πάντα έτσι ήταν η Δεξιά. Να πάει στο διάβολο η χώρα για να βγαίνετε εσείς στην εξουσία. Αυτό αποδεικνύει από το 1920 μέχρι τώρα».

Οι πιο σχολαστικοί θα παρατηρούσαν ότι οι όροι «Δεξιά» και «Κέντρο» για την περιγραφή των αντίστοιχων παρατάξεων δεν χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα παρά μόνο μετά το 1945. Επομένως, η χρήση τους για τη δεκαετία του 1920 είναι πρωθύστερη, καθώς τότε η αναφορά γινόταν σε «αντιβενιζελικούς» και «βενιζελικούς». Ακόμα κι έτσι, πάντως, η ουσία του επιχειρήματος του κ. Τσακαλώτου ίσως να μπορούσε να σταθεί, εάν, με την αποστροφή του, δεν παραποιούσε– ασφαλώς ακούσια, αλλά οπωσδήποτε βάναυσα– την ιστορική αλήθεια.