ΝΙΚΟΥ ΓΚΟΤΣΗ: "ΒΗΡΑ- ΦΕΡΕΤΖΙΚ- ΦΕΡΡΕ, ΕΡΩΣ ΠΟΛΕΩΣ ΑΥΤΗΣ"

*Η φωτογραφία που κοσμεί το εξώφυλλο της εκλεκτής έκδοσης

       Ο Νίκος Γκότσης είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση της περιφέρειας. Εξ ιδίων έστησε ένα ολόκληρο Λαογραφικό Μουσείο στις Φέρρες του Έβρου και τώρα παρουσίασε ένα ογκώδες λεύκωμα 680 σελίδων με σπάνιο ιστορικό υλικό. Πρόκειται για το "ΒΗΡΑ- ΦΕΡΕΤΖΙΚ- ΦΕΡΡΕ, ΕΡΩΣ  ΠΟΛΕΩΣ ΑΥΤΗΣ". Η παρουσίασή του έγινε στην κατάμεστη αίθουσα της Παλαιάς Βουλής. 

Ο ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ ΚΑΙ Η ΘΡΑΚΗ

*Αναμνηστικό μετάλιο με την μορφή του Χαρίλαου Τρικούπη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

         Ο μεγάλος πολιτικός Χαρίλαος Τρικούπης, που πολύ νωρίτερα από τους πολιτικούς του 20ου αιώνα είχε διαβλέψει την ανάγκη της Βαλκανικής συνεννόησης, είχε δώσει βάρος μέσω της εξωτερικής του πολιτικής στη σημασία για τον Ελληνισμό, της Μακεδονίας και της Θράκης, που τότε ήταν υπόδουλες στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Είχε δε την άποψη, ότι πρέπει να είναι συνεχής και αδιάσπαστη η ελληνική κυριαρχία στα παράλια του Αιγαίου.

          Μια σφαιρική επισκόπηση της πολιτικής του αυτής, διατυπωμένη με λιτότητα, σαφήνεια  και ακρίβεια, υπάρχει στην εφημερίδα «Εμπρός» της Αθήνας με ημερομηνία 17 Νοεμβρίου 1913.

ΓΕΥΣΗ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ

*Οι φυλακές "Σουκρί Πασά" της Αδριανούπολης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Σήμερα όταν μιλάμε για τουρκικές φυλακές, στο νου μας φέρνουμε τη γνωστή αμερικάνικη ταινία «Το εξπρές του μεσονυκτίου». Ωστόσο οι τουρκικές φυλακές ήταν διαχρονικά, πάντα ένα πρόβλημα, τόσο για τους φυλακισμένους τους, όσο και για το ίδιο το Οθωμανικό κράτος.

Στην εργασία αυτή, δεν υπάρχουν περιγραφές από πρώτο χέρι για τις συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Είναι απολύτως βέβαιο, πως ήταν άκρως τραγικές. 

ΤΟ ΑΣΜΑ ΗΡΩΪΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ, ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΓΙΑ ΘΡΑΚΑ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟ

*Οι βραβευθέντες μαθητές των παραγωγικών στρατιωτικών σχολών 

          Η Ένωση Γυναικών Θράκης "Δόμνα Χατζή Αντώνη Βιζβίζη", σε ειδική εκδήλωση στο Ευγενίδειο Ίδρυμα (Πλανητάριο), τίμησε το Έπος του 1940-41. 

         Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκε αναμνηστικό μετάλιο με την μορφή της ηρωίδας του 1821 Δόμνας Βιζβίζη στους μαθητές των παραγωγικών στρατιωτικών σχολών, με καταγωγή από τη Θράκη. Επίσης τους προσφέρθηκε το βιβλίο του Απόστολου Ευθυμιάδη "Η συμβολή της Θράκης στους απελευθερωτικούς αγώνες του Έθνους 1361-1920". Χορωδία γυναικών υπό τη διεύθυνση της κ. Ελένης Τσαγκαράκη τραγούδησε επίκαιρα τραγούδια για την ελληνική εποποιία στα Αλβανικά και Ηπειρωτικά βουνά. Προβλήθηκε ακόμα ταινία παραγωγής του Πολεμικού Μουσείου με αφήγηση της Θρακιώτισας στην καταγωγή Σοφίας Βέμπο για τον πόλεμο του Σαράντα.

          Παρέστη και προσφώνησε την εκδήλωση η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Άννα Νταλάρα.

*Η υφυπουργός κ. Άννα Νταλάρα

          Το πρόγραμμα παρουσίασε ο Θρακιώτης ηθοποιός Κώστας Χατζούδης.

          Κεντρικός ομιλητής, ήταν ο δημοσιογράφος Παντελής Αθανασιάδης με θέμα "Το άσμα ηρωικό και πένθιμο του Οδυσσέα Ελύτη, γράφτηκε για Θράκη ανθυπολοχαγό". Το κείμενο του λόγου ήταν το ακόλουθο:

Η ΛΗΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ- ΑΡΘΡΟ 3ο

 *Το Λουλέ Μπουργκάς σήμερα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Σε δύο προηγούμενα εκτεταμένα άρθρα αναφερθήκαμε στη μεγάλη μάστιγα, την ληστεία, που καταδυνάστευσε τον πληθυσμό της Θράκης, κατά τη διάρκεια του ΙΘ΄ αιώνα. Σήμερα ολοκληρώνουμε το θέμα της ληστείας, η οποία σαν κοινωνικό φαινόμενο αποτυπώθηκε σε πολλά διπλωματικά έγγραφα αλλά και στον Τύπο της Κωνσταντινούπολης, την εποχή εκείνη.      

               Μάστιγα δεν ήταν μόνο οι ληστές, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις και οι εκπρόσωποι του νόμου, οι ζαπτιέδες.

ΛΗΣΤΕΙΕΣ: Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΘ΄ΑΙΩΝΑ- ΑΡΘΡΟ 2ο

*Η Θράκη σε παλαιό χάρτη

*Ληστείες και δολοφονίες ιερωμένων

*Οι Κιρκάσιοι ληστές στη Θράκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Συνεχίζουμε, σε δεύτερο άρθρο την ιστορία της ληστοκρατίας στη Θράκη κατά τον 19ο αιώνα.

          Το 1862 το μεγάλο θέμα, ήταν η δολοφονία του αγγλοαμερικανού επισκόπου Μέριαμ, που βρέθηκε στη Θράκη προφανώς για να προωθήσει τους προσηλυτισμούς που προωθούσαν όλα τα δόγματα και όλες οι Εκκλησίες.

ΛΗΣΤΕΙΕΣ: Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΘ΄ΑΙΩΝΑ- ΑΡΘΡΟ 1ο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Οι ληστές, υπήρξαν μια απερίγραπτη μάστιγα για τον πληθυσμό της Θράκης, κατά τον 19^ο αιώνα, αλλά και στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα.

          Τα περιστατικά είναι πολλά και είναι αδύνατον να καταγραφούν με απόλυτη στατιστική τάξη. Όσα διασώζονται όμως σε επίσημα έγγραφα και σε δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής εκείνης, δίνουν ζοφερή εικόνα για την ασφάλεια του πληθυσμού.

          Την ατμόσφαιρα τρόμου για τους Χριστιανούς της Θράκης, την ανεκτικότητα της εξουσίας προς τους ληστές ή την αδιαφορία, αλλά και τη συνεργασία μαζί τους, τις κενές περιεχομένου μεταρρυθμίσεις του Οθωμανικού καθεστώτος, περιγράφει ένα κείμενο, που μπορεί να χαρακτηρισθεί μνημειώδες. 

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

*Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αδριανούπολης- Σπάνια φωτογραφία 

από το αρχείο του Γρηγόρη Αζορίδη

«Θυμόμουν τα πλατάνια,

το πλήθος στο Διδυμότειχο,

την αγριότητα που έκαιγε τα δέντρα θυμόμουν,

τα τραίνα με τους μελλοθάνατους

τη δίψα, τη δίψα».

Ζέφη Δαράκη

Από τη συλλογή «Ωσάν λέξεις» 1998

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Από τα δημοσιεύματα του Τύπου, προκύπτει ότι το Μάιο του 1872 η στρώση της σιδηροδρομικής γραμμής στο σημερινό νομό Έβρου προχωρούσε. Ήδη είχε κατασκευασθεί το τμήμα Δεδέαγατς- Φέρρες στο οποίο κυκλοφορούσε μια ατμάμαξα που μετέφερε υλικό για την προώθηση του έργου. Επίσης είχαν τοποθετηθεί οι σιδηροτροχιές μεταξύ Διδυμοτείχου και Αδριανουπόλεως.

ΤΟ ΚΑΒΑΚΛΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΡΩΜΥΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΟΥ

*Χάρτης της Ανατολικής Ρωμυλίας

          Το Καβακλή υπήρξε δυναμική εστία του Ελληνισμού και για το λόγο αυτό, οι κάτοικοί του υπέστησαν πολλούς διωγμούς και από τους Οθωμανούς δυνάστες και από τους Βουλγάρους όταν άρχισε να αναρριπίζεται ο εθνικισμός τους. Δεν είναι τυχαίο, ότι στις καθημερινές κουβέντες τους οι Καβακλιώτες αποκαλούσαν μεταξύ τους την πατρίδα τους «Μικρή Ελλάδα».

                

          Οι Καβακλιώτες ειδικότερα στις αρχές του 20ου αιώνα, υπέστησαν ανελέητους διωγμούς από τους Νεότουρκους και διασκορπίστηκαν σε όλη την Ελλάδα ως πρόσφυγες. Το Καβακλή υπήγετο στη δικαιοδοσία της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλιππουπόλεως. Λόγω του συμπαγούς ελληνικού πληθυσμού του μαζί με τα πέριξ χωριά, εξέλεγε Έλληνα βουλευτή στη Βουλγαρική Βουλή.

          Ορισμένα από τα σωζόμενα έγγραφα στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, πλην των προαναφερθέντων, περιέχουν στοιχεία για το Καβακλή και τα χωριά της περιοχής του. Μεταξύ άλλων υπάρχει και μια ανυπόγραφη και αχρονολόγητη «Στατιστική του Ελληνικού διαμερίσματος της επαρχίας Καβακλή». Αφορά επτά κοινότητες, το Καβακλή, τις Καρυές, το Σιναπλή, το Μέγα Μοναστήριο, το Μικρό Μοναστήριο, το Δογάνογλου και το Τσικούρκιοϊ.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΟΕΒΟΔΑ ΠΕΤΚΟ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΝΣΛΑΒΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ- ΑΡΘΡΟ 3ο

*Η υπογραφή του Έλληνα υποπρόξενου στο Δεδέαγατς Γ. Καραγιανόπουλου

Νέα ανέκδοτα στοιχεία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Σε δύο προηγούμενα άρθρα είδαμε αναλυτικά τη δράση του Βοεβόδα Πέτκο, Βούλγαρου επαναστάτη, ο οποίος έδρασε στη Θράκη, καταπολέμώντας τους Οθωμανούς, αλλά με στόχους να προσαρτηθεί η Θράκη στη Βουλγαρία και να αποκτήσει διέξοδο στο Αιγαίο. Σήμερα θα συνεχίσουμε τρίτο άρθρο για να φωτίσουμε με λεπτομέρειες την περίπτωση του Πέτκο, ο οποίος θυμίζουμε ότι γεννήθηκε το 1840 στο χωριό Ντογάν Χισσάρ (ή Ντογάν Ασσάρ) που βρίσκεται στο βόρεια της Αλεξανδρούπολης και σήμερα ονομάζεται Αισύμη.

          Στη βουλγαρική βιβλιογραφία έχουν εκδοθεί διάφορες εργασίες, στις οποίες υπάρχουν αναφορές και για τον Πέτκο. Ίσως η σημαντικότερη είναι η εργασία του Βούλγαρου Πατριάρχη Κύριλλου «Η Βουλγαρική Εξαρχία και η περιοχή Αδριανουπόλεως κατά τους αγώνες του 1877-78» έκδοση του Συνοδικού Πατριαρχείου της Βουλγαρίας, το 1969. Στη σελίδα 248, υπάρχει αναφορά στον Πέτκο Κυριάκωφ, που γεννήθηκε στο Ντογιάν Χισάρ όπως ονομάζει την γενέτειρά του. Γεννήθηκε το 1840 και πέθανε το 1900. Άρχισε τη δράση του ως χαϊντούκος από το 1861 στη Ροδόπη και την παραθαλάσσια Θράκη, τις Φέρρες, το Διδυμότειχο, την Κομοτηνή, την Ξάνθη και την Αίνο. Πήρε μέρος στον πόλεμο του 1877-87 και επέκτεινε τη δράση του στο Δεδέαγατς, το Ουζούν Κιοπρού και τη Μαρώνεια.

ΤΑ ΒΑΣΑΝΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΜΑΚΡΙΝΗ ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

           Είδαμε στο προηγούμενο άρθρο τις δυσχέρειες που αντιμετώπιζαν στη Θράκη οι διπλωματικοί εκπρόσωποι του Ελληνικού Βασιλείου. Σήμερα συνεχίζουμε με άλλες περιπτώσεις, που έγιναν αιτία να δυσχεραίνεται ή άσκηση των καθηκόντων των Ελλήνων διπλωμάτων. Κύριο πρόβλημα πάντως παρέμενε το οικονομικό.

          Δεν ήταν μόνο η οικονομική καχεξία του υπουργείου Εξωτερικών, που είχε επιπτώσεις στη λειτουργία των ελληνικών προξενείων στη Θράκη. Ήταν και η υπεροπτική συμπεριφορά των Οθωμανών.

          Ο Δ. Χαρίλαος από τη Βάρνα, περιγράφει τον Απρίλιο του 1857[1] ένα τέτοιο περιστατικό, από τον καινούργιο διοικητή της πόλης Αζίζ Πασά, 28 ετών.

Το «μαύρο» 1877 για Ξάνθη και Ροδόπη!

*Παλαιά καρτ ποστάλ της Ξάνθης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Το 1877, χρονιά έναρξης του ρωσοτουρκικού πολέμου, ήταν μια «μαύρη χρονιά» για τις περιοχές της Ξάνθης και της Ροδόπης. Οι Τούρκοι μπέηδες, εξαγριωμένοι και ασύδοτοι, δεν λογάριαζαν ούτε μεταρρυθμίσεις ούτε ανθρώπινα δικαιώματα ούτε ισονομίες και ισοπολιτείες.

          Οι προξενικές αναφορές, μαρτυρούν το κλίμα τρόμου που επικρατούσε, όχι μόνο από τη ληστοκρατία, αλλά και από τις αυθαιρεσίες της Οθωμανικής διοίκησης. Ακριβώς εξαιτίας της κακής πορείας του πολέμου για την Τουρκία, είχε αρχίσει η διάλυση των στρατιωτικών μονάδων και οι λιποτάκτες κατέφευγαν στα βουνά επιδιδόμενοι σε ληστείες και φόνους. Οι κάμποι και τα βουνά της Θράκης, είχαν γεμίσει από λιποτάκτες, λογής- λογής άτακτους και Κιρκάσιους.

Η Βόρεια Ελλάδα υπό βουλγαρική κατοχή

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100003_01/08/2010_409825

 Από τον Απρίλιο του ’41 
έως τον Σεπτέμβριο του ’44,  οι Ελληνες της Μακεδονίας  και της Θράκης  πέρασαν μαρτυρικά χρόνια

*Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο βασιλεύς της Βουλγαρίας Μπόρις


Επιμέλεια: Νίκος Xρυσολωράς


Οι αλυτρωτικές βλέψεις της Βουλγαρίας για τη Μακεδονία χρονολογούνται ήδη από την εποχή της εθνογένεσής της και τη σταδιακή παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα μάλιστα, η σύγκρουσή της με την Ελλάδα για τον έλεγχο της περιοχής παίρνει τη μορφή ακήρυχτου πολέμου, με τον Μακεδονικό Αγώνα. 
Ωστόσο, οι προσπάθειες της Σόφιας, αποδεικνύονται ατελέσφορες και καταλήγουν σε συντριπτικές ήττες στον Β΄ Βαλκανικό και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δύο δεκαετίες αργότερα, η ήττα του ελληνικού στρατού από τις γερμανικές δυνάμεις φάνηκε να δίνει την ευκαιρία στη Βουλγαρία, η οποία είχε στο μεταξύ προσχωρήσει στο ναζιστικό στρατόπεδο, την ευκαιρία που τόσο επιζητούσε, καθώς η χώρα μας χωρίζεται σε τρεις ζώνες κατοχής- μία γερμανική, μία ιταλική και μία βουλγαρική. Το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας τίθεται υπό βουλγαρική διοίκηση.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΟΕΒΟΔΑ ΠΕΤΚΟ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΝΣΛΑΒΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ- Άρθρο 2ο

*Η σημαία της Βουλγαρικής Λεγεώνας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Σε προηγούμενο άρθρο, είδαμε διάφορες πληροφορίες για τη δράση του Βούλγαρου Πέτκο Βοεβόδα στη Θράκη, κατά τον ΙΘ' αιώνα, οποίος συνδύαζε την ληστρική δραστηριότητα ταυτόχρονα με την επιδίωξη της προώθησης των πανσλαβιστικών βλέψεων για την έξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο. 

          Από πολλές προξενικές αναφορές φαίνεται η δολιότητα του Πέτκο, ο οποίος συνήθιζε στις ληστρικές επιδρομές του να υψώνει ελληνική σημαία και να μιλάει ελληνικά για να παραπλανά τις αρχές και τα θύματά του. 

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΟΕΒΟΔΑ ΠΕΤΚΟ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΝΣΛΑΒΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ

*Η προσπάθεια του Πανσλαβισμού

για έξοδο στο Αιγαίο.

*Αιματηρές ληστείες στη Θράκη.

*Το ολοκαύτωμα της Μαρώνειας.

*Η κάθοδος των Ρώσων το 1878.

*Ο Πέτκο στην Κρήτη.

Γράφει  ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

O Βοϊβόδα Πέτκο, ήταν Βούλγαρος εθνικιστής, που έδρασε στη Θράκη τον ΙΘ΄ αιώνα, με στόχο να κατοχυρώσει τις βλέψεις της πατρίδας του στα εδάφη της Θράκης, ώστε να αποκτηθεί η πολυπόθητη έξοδος στο Αιγαίο. 

         Η περίπτωση του Πέτκο, αποτελεί σήμερα ένα ιστορικό αίνιγμα, καθώς από μια πλευρά ιστοριογράφων, παρουσιάζεται ως επαναστάτης, ακόμα και ελευθερωτής, ενώ από τις προξενικές αναφορές της εποχής και από τα δημοσιεύματα του Τύπου , σκιαγραφείται και ως φοβερός λήσταρχος. Είναι γεγονός, ότι ο Πέτκο έκανε επιθέσεις εναντίον των Οθωμανών, αλλά από τη μελέτη διαφόρων στοιχείων προκύπτει, ότι δεν παρέλειπε να εξοντώνει και ελληνικά χωριά και μάλιστα σε περιοχές, στις οποίες απέβλεπε να κυριαρχήσει ο βουλγαρικός εθνικισμός, αλλοιώνοντας τη σύνθεση του πληθυσμού. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, είναι τα όσα υπέστησαν η Μαρώνεια και τα χωριά πέριξ της Αλεξανδρούπολης (τότε Δεδέαγατς).

Ίσως την εγκυρότερη απάντηση για τους σκοπούς και επιδιώξεις του Πέτκο, δίνει ο εκπαιδευτικός Ν. Γ. Χατζόπουλος, λίγα χρόνια μετά την έξαρση της δράσης του Βούλγαρου ληστή, αν δεχθούμε ότι ο Πέτκο είχε μόνο επαναστατικές ιδέες. Οι στόχοι του, ήταν ουσιαστικά, η ανατροπή του πληθυσμιακού καθεστώτος της περιοχής και η δημιουργία συμπαγών βουλγαρικών θυλάκων, έως τη θάλασσα του Θρακικού Πελάγους. Άλλωστε τα μέλη της οικογένειας των Καλογιάννωφ ή Καλογιάννογλου είχαν διακριθεί στο Δουάν Ασάρ (στη σημερινή δηλαδή Αισύμη του Έβρου) «επί βουλγαρισμώ» όπως επεσήμαινε ο Χατζόπουλος. Ο Πέτκο είχε γεννηθεί στο Δουάν Ασάρ και η πανίσχυρη οικογένειά του διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στις τοπικές υποθέσεις.

Θράκη του ΙΘ΄ αιώνα:Η ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΑΡΑ ΤΑ ΕΓΓΕΝΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

*Η φιλεκπαιδευτική δράση των Θρακικών συλλόγων

*Η προσφορά των φιλογενών Ελλήνων

*Προβλήματα διχόνοιας και παραγοντισμού

*Η στάση του Οθωμανικού κράτους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το δεύτερο μισό του ΙΘ΄ αιώνα και τα χρόνια που ακολούθησαν έως το 1920, χαρακτηρίζονται από πολλούς μελετητές και δικαίως, ως εποχή πολιτιστικής και εκπαιδευτικής άνθισης στη Θράκη. Πρόκειται για μια πραγματική εθνική εποποιία. Είναι η εποχή, που άρχισαν να δραστηριοποιούνται διάφοροι φιλεκπαιδευτικοί σύλλογοι, οι οποίοι ωθούσαν τον υπόδουλο Ελληνισμό να στραφεί προς την Παιδεία.

Οι κινήσεις τους έμπρακτες, σχεδόν πάντα περιλάμβαναν ίδρυση σχολείων, αποστολή δασκάλων, βιβλίων και εποπτικών οργάνων και οικονομική ενίσχυση. Ουσιαστικά οι σύλλογοι αυτοί, υποκαθιστούσαν το ελληνικό κράτος στις υπόδουλες περιοχές. Και φυσικά μεγαλούργησαν, παρά τα ποικίλα προβλήματα που αντιμετώπιζαν καθημερινά, είτε από την αδιαφορία των κατοίκων είτε από τις τοπικές παραταξιακές έριδες.

Κατά τα έτη 1871-75, ιδρύθηκαν οι περισσότεροι και σημαντικότεροι σύλλογοι στις ελληνικές πόλεις της Θράκης.

Η Εκπαιδευτική και Φιλανθρωπική Αδελφότητα της Κωνσταντινούπολης, ένας από τους πλέον διακεκριμένους συλλόγους, την ίδια περίπου εποχή, είχε αναλάβει σε συνεργασία με την Πατριαρχική Εκπαιδευτική Επιτροπή την οικονομική ενίσχυση των σχολείων, με έσοδα που είχε από τις συνεισφορές πλουσίων ομογενών, τις επιχορηγήσεις που έρχονταν από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και κυρίως με την έμπρακτη συμμετοχή των κατοίκων της Θράκης και των τοπικών εκκλησιών.

ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΘΙΕΡΩΘΗΚΕ ΤΟ ΧΑΡΤΙΝΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΣΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

*Δημοσίευμα εποχής

1. *Ο εκλογικός εκσυγχρονισμός της χώρας
2. 
   
3. *Το σύστημα της εκλογής με σφαιρίδια

*Η παρέμβαση του Βενιζέλου στη Βουλή

Γράφει o Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η Θράκη πρωτοπόρησε ανέλπιστα, στον εκλογικό εκσυγχρονισμό της χώρας, με την απελευθέρωση και ενσωμάτωσή της στον ελληνικό κορμό το καλοκαίρι του 1920.

          Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

          Πριν λίγα χρόνια, μια κάλπη, στην οποία έριχναν μέσα αντί για ψηφοδέλτια, μεταλλικά σφαιρίδια, κατά τη διάρκεια των εκλογών, συγκέντρωνε την προσοχή των επισκεπτών της Έκθεσης της Βουλής, στην αίθουσα Ελευθερίου Βενιζέλου, για τα 30 χρόνια από το Σύνταγμα του 1975.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

*Χάρτης της Αρχαίας Θράκης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ας επιχειρήσουμε σήμερα, ένα μακρύ νοερό ταξίδι στο βάθος του χρόνου της ιστορίας, με την παρουσίαση ορισμένων ιστορικών Θρακικών πόλεων και σημαντικών χωριών, όπου άνθισε ο Ελληνισμός, κατά τον 19^ο αιώνα, παρά τις ιδιαίτερα δυσχερείς και αντίξοες συνθήκες, όπως περιγράφονται στον αρχειακό φάκελο της Βιβλιοθήκης της Βουλής για τη Θράκη και σε άλλες πηγές, που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία.

Τα στοιχεία  που παρατίθενται αποσπασματικά, αποτελούν θα μπορούσε να πει κανείς ένα Πανόραμα των Θρακικών Πόλεων, έστω και με την μερική χρησιμοποίησή τους εδώ. Γιατί πράγματι, δεν αφορούν όλες τις πόλεις της ενιαίας Θράκης. Η έλλειψη αναφοράς σε ορισμένες πόλεις σημαίνει απλά, ότι δεν βρήκα στην έρευνά μου σχετικές αναφορές γι’ αυτές. Αυτό δεν μειώνει καθόλου την ιστορική παρουσία τους και το σημαντικό ρόλο που έπαιξαν.

Κατ’ αρχήν, σ’ αυτό το φανταστικό ταξίδι στη Θράκη του περασμένου αιώνα, από μια «Στατιστική Κατάσταση της Ραιδεστού και των Πέριξ»[1] που συνέταξε στις 25 Σεπτεμβρίου 1881, ο Θρακικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Ραιδεστού, αντλούμε στοιχεία, για την πρώτη ομάδα πόλεων και χωριών. Το ιστορικό κείμενο υπογράφουν ο Πρόεδρος Γρ. Λαζίδης και ο Γεν. Γραμματέας  Παπαδόπουλος Δ.

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΕΝΟΣ ΘΡΑΚΙΩΤΗ (ΑΙΝΙΤΗ) ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΟΥ 1821

*Το κάστρο της Αίνου, σήμερα

*Μαργαρίτης Κούταβος, ναυμάχος του 1821.

*Η Αίνος με 300 καράβια, στην Επανάσταση.

*Με το πλοίο «Ποσειδών» στον Αγώνα.

*Έσωσε Χιώτες από τη σφαγή.

*Φροντιστής του στρατοπέδου της Αθήνας.

*«Αν ήμην Πελοποννήσιος ή Στερεοελλαδίτης…»

Γράφει ο Παντελής Αθανασιάδης 

          Η Αίνος, μια σημαντική ελληνική πόλη στα παράλια του Θρακικού Πελάγους, έδωσε πολλούς αγωνιστές, στην Επανάσταση του 1821. Ναυτικοί οι περισσότεροι, επάνδρωσαν τα πλοία του Αγώνα και έδωσαν το αίμα τους και το βιος τους για να ελευθερωθεί η πατρίδα. Αλλά πριν φύγουν για το μεγάλο Αγώνα, στα τέλη Απριλίου- αρχές Μαΐου 1821 κατάφεραν να καταλάβουν το κάστρο της πόλης τους και να κάνουν αισθητή την αντίθεσή τους στη Σουλτανική σκλαβιά. Μετά την ανακατάληψή του όμως από τους Τούρκους δεν είχαν πολλά περιθώρια να μείνουν εκεί. Έτσι μπήκαν στα καράβια τους και τράβηξαν για το Νοτιά, εκεί που τους καλούσε η φωνή του καθήκοντος.

Το 1821, όταν ξέσπασε η Επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας η Αίνος, αριθμούσε 300 πλοία περίπου, τα οποία όργωναν τη Μεσόγειο, κουβαλώντας όλα τα αγαθά. Ο Γάλλος πρόξενος στην Πάτρα και ιστορικός της εποχής του, έχει γράψει ότι νωρίτερα, το 1813, η Αίνος είχε μόνο τέσσερα μεγάλα καράβια και 60 σακολέβες.

Την ναυτοσύνη της Αίνου, δηλαδή τους φημισμένους εφοπλιστές της, τους ηρωικούς ναύτες, τους δεξιοτέχνες ναυπηγούς, αλλά και τις υπομονετικές Αινίτισες, ύμνησε η δημοτική μούσα: 

«...Έχει η Αίνος ξακουστές

πλεούμενες φεργάδες,

έχει καραβοκύρηδες

και καραβοκυράδες,

έχει καραβομαραγκούς

καράβια π’ αρματώνουν,

που φεύγουν στην Ανατολή

και πάνε και στη Δύση,

φέρνουν χρυσό κι ασημικό

και κεντητά μαντήλια,

τα βάζουν οι νοικοκυρές

και παν στην εκκλησία…».

          Ορισμένοι μάλιστα διακεκριμένοι καραβοκύρηδες, πρόσφεραν τα πλοία τους και τις  τεράστιες περιουσίες τους, με πρωτοφανή ανιδιοτέλεια και όταν η Πατρίδα ελευθερώθηκε, η αμοιβή τους ήταν η περιφρόνηση, ο κατατρεγμός και η φτώχεια.

ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑΣ: Η ΑΓΡΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ

*Τούρκοι στρατιωτικοί, εκπαιδεύονται στην Αδριανούπολη. 

Υπήρξαν φόβος και τρόμος για τους υπόδουλους Έλληνες

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης     

          Η ιστορία της Θράκης κατά το ΙΘ΄ αιώνα, ιστορία που μπορεί να τεκμηριωθεί με έγγραφα, είναι η ιστορία της σκληρής και άγριας καθημερινότητας των υπόδουλων Θρακών. 

          Είναι θα μπορούσα να πω, η μικροϊστορία, η οποία εμπλουτίζει την μεγάλη Ιστορία με λεπτομέρειες και περιστατικά, χωρίς να αμβλύνει τις διαπιστώσεις της, να διαστρεβλώνει τα συμπεράσματά της, να «σουλουπώνει» τις ετυμηγορίες της και να στηρίζει την εθνική μνήμη, του κόσμου αλλά και τους μικρόκοσμού της, που ζει στο πετσί του κάθε άγρια καθημερινότητα, όταν η Ιστορία γεννοβολάει εξελίξεις.

          Ποια ήταν αυτή η άγρια καθημερινότητα; Την περιγράφει λιτά και άκρως παραστατικά, ένα γράμμα των Ελλήνων κατοίκων της Αίνου προς τον υπουργό Εξωτερικών Πέτρο Δεληγιάννη, με ημερομηνία 14 Απριλίου 1868[1].