Προς την εκστρατεία της Καλλίπολης

                                 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/813751/article/epikairothta/kosmos/pros-thn-ekstrateia-ths-kallipolhs

*Ο αναδιοργανωτής του τουρκικού στρατού Γερμανός στρατηγός Οτο Λίμαν φον Σάντερς (αριστερά) με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Η παρουσία του ενίσχυσε τη γερμανική επιρροή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (φωτ.: Αρχείο Κ. Φωτιάδη).

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

            Μια από τις σημαντικότερες στιγμές του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπήρξε η ατυχής προσπάθεια των Βρετανών και των Γάλλων της Αντάντ, κατά την περίοδο 25 Απριλίου 1915 έως 9 Ιανουαρίου 1916, να ελέγξουν τα Δαρδανέλια, καταλαμβάνοντας τη χερσόνησο της Καλλίπολης στην Ανατολική Θράκη.

            Στρατηγικός στόχος της επιχείρησης ήταν να καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη και να τεθεί εκτός του πολέμου η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των ακραίων εθνικιστών, των Νεότουρκων, και να αποκτηθεί κατευθείαν σύνδεση με τη Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία ήταν πολύτιμος σύμμαχος της Αντάντ στον αγώνα κατά των Γερμανο-Αυστριακών των Κεντρικών Δυνάμεων.

            Η αποτυχία της επιχείρησης είχε ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη του πολέμου, εφόσον παρέτεινε τη διάρκειά του. Οι δυνάμεις της Αντάντ δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν άμεση επαφή με τις ρωσικές δυνάμεις, κάτι που είχε ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στο Ανατολικό Μέτωπο και ευνόησε τις προσπάθειες της γερμανικής κατασκοπείας να υπονομεύσει εσωτερικά την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Παράλληλα, καθόρισε αρνητικά τις σχέσεις των συμμάχων με τις ελληνικές φιλογερμανικές πολιτικές δυνάμεις που είχαν επιβάλει την ουδετερότητα της Ελλάδας, αλλά και επέτρεψε στους Νεότουρκους να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για εξόντωση των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων της Αυτοκρατορίας.

ΜΑΪΟΣ 1920: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Μια ιστορική καρτ ποστάλ. Από την επίσκεψη στην Κομοτηνή 

του Αρχιστράτηγου Φρανσαί Ντ' Εσπεραί

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Συμπληρώνονται τη 14η Μαΐου 95 χρόνια από την απελευθέρωση της Δυτικής, σήμερα Ελληνικής Θράκης. Μετά την υπογραφή της ανακωχής από την Βουλγαρία στη Θεσσαλονίκη την 30η Σεπτεμβρίου 1918,η Δυτική Θράκη, που είχε παραχωρηθεί στη Βουλγαρία με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου [1913] ,είχεν αποβεί πεδίο διπλωματικών ανταγωνισμών διαφόρων ενδιαφερομένων κρατών.

            Μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ [27 Νοεμβρίου 1919] παρέμεινε υπό την κατοχή των Βουλγάρων, που διατηρούσαν εκεί πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Οι ΗΠΑ και η Ιταλία, θύματα Βουλγαρικών μηχανορραφιών, υποστήριζαν τις διεκδικήσεις της Βουλγαρίας στην περιοχή και τάσσονταν υπέρ της παραχώρησης σ΄ αυτήν του σημερινού Νομού Έβρου με διέξοδο στο Αιγαίο Πέλαγος, αιώνιο όνειρο και πόθος των Βουλγάρων. Στις αντιδράσεις των Αγγλογάλλων σοβαρότατο ρόλο διαδραμάτισε η αποστολή, μετά από παρασκηνιακές ενέργειες του Συνταγματάρχου Κωνσταντίνου Αινιάνος Μαζαράκη, υπομνήματος των Τούρκων Βουλευτών της Δυτικής Θράκης στη Βουλγαρική Βουλή Μεχμέτ Τζαμέλ, Ισμαήλ Χακή και άλλων προς τη Διάσκεψη των Παρισίων, στην οποία μεταξύ των άλλων ζητούσαν την κατάληψη της περιοχής από τα Ελληνικά στρατεύματα, που θα εξασφάλιζαν για όλους τους κατοίκους την ειρήνη, την ασφάλεια και την τάξη.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΥΠΡΟΥ [ΕΛ.ΔΥ.Κ.]

*Η ΕΛΔΥΚ παρελαύνει προ του Προέδρου και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Τον Φεβρουάριο του 1959 υπεγράφησαν στη Ζυρίχη και στο Λονδίνο οι συμφωνίες, μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου- Ελλάδας- Τουρκίας- Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής κοινότητας, με τις οποίες έγινε η τελική ρύθμιση του Κυπριακού προβλήματος και η δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, με εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

            Με βάση τη συνθήκη εγγυήσεως και τη συνθήκη συμμαχίας, που υπεγράφησαν μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας, ανελήφθη από την Ελλάδα και την Τουρκία η υποχρέωση αποστολής στην Κύπρο στρατιωτικών τμημάτων, κάτω από τη Διοίκηση ενός Τριμερούς Στρατηγείου. Την 7η Νοεμβρίου 1959 διατάχθηκε η συγκρότηση της Δύναμης Κύπρου, που προοριζόταν για την Κύπρο.

            Η έναρξη συγκρότησης της Δύναμης, με έδρα το Μπογιάτι Αττικής, άρχισε την 20η Νοεμβρίου 1959 και ολοκληρώθηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1959 και έλαβε την ονομασία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΥΠΡΟΥ [ΕΛ. ΔΥ. Κ.]. Η ΕΛΔΥΚ μετά τη συγκρότησή της μεταστάθμευσε στο Αεροδρόμιο Ελευσίνας. Την 1η Αυγούστου 1960,μετά από τελετή που έγινε στο χώρο του Αεροδρομίου Ελευσίνας ο Βασιλεύς Παύλος παρέδωσε στον πρώτο Διοικητή της ΕΛΔΥΚ Συνταγματάρχη Πεζικού Διονύσιο Αρμπούζη, την πολεμική σημαία της Δύναμης. Την 12η Αυγούστου 1960, το προσωπικό επιβιβάσθηκε στα Αρματαγωγά ΑΛΙΑΚΜΩΝ, ΧΙΟΣ και ΛΗΜΝΟΣ και τη 16η Αυγούστου 1960 αποβιβάσθηκε στο λιμάνι της Αμμοχώστου, μέσα σε αισθήματα εθνικής έξαρσης, σημαιοστολισμούς και πρωτόγνωρες εκδηλώσεις των κατοίκων της νήσου, που τους υποδέχθηκαν ως απελευθερωτές.

Κωνσταντινούπολη, η πόλη των κατασκόπων

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=692189 

*Η είσοδος του ξενοδοχείου «Πέρα Παλάς», το οποίο χτίστηκε το 1895 από την εταιρεία η οποία κατασκεύαζε τα βαγόνια του Οριάν Εξπρές, του θρυλικού τρένου που η αφετηρία της διαδρομής του ήταν το Λονδίνο και το τέρμα της η Κωνσταντινούπολη

*Η πολυεθνική μητρόπολη

γεμάτη πάθη και μυστήρια,

ο Μποδοσάκης και το «Πέρα Παλάς»,

το θρυλικό ξενοδοχείο

μιας μυθικής και ταυτοχρόνως

ταραγμένης εποχής

         

Charles King

Midnight at the Pera Palace.

The Birth of Modern Istanbul

Εκδόσεις Norton, 2014,

σελ. 476, τιμή 27,95 δολάρια ΗΠΑ

Γράφει ο Αναστάσης Βιστωνίτης

          Στις 8 Μαΐου 1948 αυτοκτόνησε στην Κωνσταντινούπολη πέφτοντας στα νερά του Βοσπόρου ένας περίεργος τύπος που κανένας δεν ήξερε από πού κρατούσε η σκούφια του. Έπρεπε να περάσουν τριάντα χρόνια για να γίνει γνωστό ότι επρόκειτο για τον Ρούντολφ φον Σεμπότεντορφ, εξέχον μέλος της Εταιρείας της Θούλης από την οποία προέκυψε το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανών Εργατών (δηλαδή το ναζιστικό κόμμα).

          Ο Σεμπότεντορφ ήταν ναζιστής αλλά και διπλός πράκτορας Γερμανών και Βρετανών στα τρία τελευταία χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δρούσε στην Κωνσταντινούπολη, κατεξοχήν πόλη των κατασκόπων, όχι μόνο τότε αλλά από τις αρχές ακόμη του 20ού αιώνα. Η ιστορία κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα της «βασιλίδος των πόλεων», όπως την αποκαλούσαν στη βυζαντινή εποχή, αναδεικνύεται στο εξαίρετο βιβλίο του Τσαρλς Κινγκ Μidnight at the Pera Palace. The Birth of Modern Istanbul (Μεσάνυχτα στο Πέρα Πάλας. Η γέννηση της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης).

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

*Έκπληκτη και ανήσυχη η διεθνής κοιμή γνώμη πληροφορείται την ναζιστική επίθεση εναντίον του Πολωνίας. Είναι η αρχή του κακού...

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Στις 9 Μαΐου 2015 συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας πόλεμος που άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Πολωνίας και την κήρυξή του στις 3 Σεπτεμβρίου 1939 κατά της πρώτης από την Βρετανία και την Γαλλία. Ένας αιματηρός και καταστροφικός πόλεμος με εκατομμύρια απώλειες μαχητών, αλλά και αμάχων, και με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.

            Η Βαλκανική Χερσόνησος, η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, χώρος αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών εθνικών ομάδων και Ευρωπαϊκών συνασπισμών, που αποτέλεσε την εστία ανάφλεξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διατηρήθηκε για 14 μήνες, μετά την έναρξη του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έξω από το πεδίο της ένοπλης διαμάχης.

            Η στάση της Ελλάδας είχε προσδιορισθεί με σαφήνεια πριν την έναρξη του πολέμου. Δεν επιθυμούσε να εμπλακεί στην σύρραξη και η Εξωτερική Πολιτική της προσαρμόσθηκε στην τήρηση αυστηρής ουδετερότητας. Η διατήρηση όμως της ουδετερότητας εξαρτάται περισσότερο από εκείνον που θέλει να την παραβιάσει, παρά από εκείνον που επιθυμεί να τη διατηρήσει. Όμως παρ' όλο που η Ελλάδα απέφυγε κάθε προκλητική ενέργεια εναντίον του Άξονα, ώστε να μην προκαλέσει την εμπλοκή της στην παγκόσμια σύρραξη, είχε αποφασίσει ότι η θέση της ήταν στο πλευρό των παραδοσιακών της συμμάχων.

Αυτοί που έπεσαν μαχόμενοι, για την Αδριανούπολη

*Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος σε φωτογραφία του 1921, 

ιερουργώντας σε κάποια στρατιωτική εορτή

Μνημόσυνο και στο Σουφλί

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τώρα, που η τροχιά του χρόνου , φέρνει για άλλη μια φορά ενώπιον μας την 14^η Μαΐου, την τυπική και ενιαία βάσει Προεδρικού Διατάγματος ημερομηνία των «Ελευθερίων» της Θράκης, οφείλουμε να θυμηθούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να ελευθερωθεί αυτή η περιοχή, άσχετα αν το 1922, κατέρρευσαν τα όνειρα και η Ανατολική Θράκη δόθηκε στους Τούρκους, βάσει των γεωστρατηγικών σχεδιασμών των Μεγάλων Δυνάμεων.

          Θα μας βοηθήσει μια ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου, ο οποίος ως απεσταλμένος της εφημερίδας «Πατρίς» (14 Αυγούστου 1920) παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς τα γεγονότα της απελευθέρωσης της Θράκης. (Σ.Σ. Ο Κονιτόπουλος στα κατοπινά χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και προέδρου της ΕΡΕ Κωνσταντίνου Καραμανλή).

          Τον Αύγουστο 1920, η πόλη της Αδριανούπολης περίπου 40 μέρες μετά την απελευθέρωσή της τίμησε τη μνήμη των παλληκαριών, που έδωσαν τη ζωή τους τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, για να πνεύσει άνεμος ελευθερίας, μετά από σκλαβιά 600 ετών.

          Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού και η ΙΧ Μεραρχία τέλεσαν το μνημόσυνο των πεσόντων, με μεγάλη επισημότητα.

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής 1941-44

 *Το εξώφυλλο του βιβλίου του κ. Γιάννη Πρωτόπαπα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο Γιάννης Πρωτόπαπας, είναι ένας από τους Έλληνες της Αιγύπτου, με καταγωγή από την Κάσο. Γεννήθηκε το 1920. Διέμενε στο Πορτ Σάιντ. Τον Φεβρουάριο του 1941 επιστρατεύτηκε στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις της Μέσης Ανατολής και πήρε μέρος στην ιστορική μάχη του Ελ  Αλαμέιν, με την 1η Ελληνική Ταξιαρχία.

          Όταν έγινε το γνωστό κίνημα του 1944 στην Αίγυπτο, συνελήφθη λόγω της ανάμιξής του σ’ αυτό και έμεινε έγκλειστος των Άγγλων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ του Σουδάν για 18 μήνες. Αποστρατεύθηκε τον Φεβρουάριο του 1946.

          Τον Φεβρουάριο του 1957 αναχώρησε οικογενειακώς για την Ελλάδα όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Την 1η Ιανουαρίου 1986 συνταξιοδοτήθηκε. Το 1988 η Ελληνική Δημοκρατία, του απένειμε τιμητικό δίπλωμα και το μετάλλιο των εκστρατειών 1941-45. Επίσης τιμήθηκε την ίδια χρονιά, με το αναμνηστικό μετάλλιο της Εθνικής Αντίστασης.

          Το 2009 είχε την πρωτοβουλία να γράψει ένα βιβλίο- μαρτυρία των γεγονότων εκείνων με τίτλο «Μέση Ανατολή, Ελ Αλαμέιν και η Ελληνική Ταξιαρχία».

Ζωή υπό το βάρος των αναμνήσεων

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/812751/gallery/epikairothta/kosmos/zwh-ypo-to-varos-twn-anamnhsewn

*Η Αρσαλουΐς Μουραντιάν, 103 ετών, κρατάει τις φωτογραφίες των γονιών της. Είναι μία από τους ελάχιστους επιζήσαντες της Γενοκτονίας των Αρμενίων που βρίσκονται σήμερα στη ζωή.

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

          ΕΡΕΒΑΝ- ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Στην πόλη Μετσαμόρ, σε μια μουντή πεδιάδα 36 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας της Αρμενίας Ερεβάν, είναι εύκολο να χαθείς. Όλα εδώ μοιάζουν ίδια. Τα ανώνυμα σοκάκια και τα ομοιόμορφα σοβιετικού τύπου μπλοκ πολυκατοικιών δεν προσφέρονται ως σημεία αναφοράς.

          Σε ένα μικρό διαμέρισμα σαν όλα τα άλλα όμως κρύβεται μια μοναδική ιστορία. Εκεί περνά τις μέρες της, σε έναν καναπέ με μια φλοκάτη κρεμασμένη στον τοίχο πίσω της, η Αρσαλουΐς Μουραντιάν. Μια μικρόσωμη γυναίκα με αδύναμα χέρια και σταφιδιασμένο πρόσωπο. Μια από τους τελευταίους επιζήσαντες της γενοκτονίας των Αρμενίων.

          Το διαβατήριό της γράφει ως έτος γέννησης το 1912 και τόπο την Τουρκία. Σήμερα, στα 103 της χρόνια η επικοινωνία είναι δύσκολη. Χρειάζεται διπλή μετάφραση στα αρμενικά για να γίνει κατανοητή η διάλεκτος που χρησιμοποιεί.

          «Τίποτα δεν πήραμε μαζί μας», λέει η Μουραντιάν για τον εκτοπισμό της οικογένειάς της το 1918 από τα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. «Όλα έμειναν πίσω. Μόνο όποιος μπόρεσε πήρε και τα παιδιά του».

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΤΩΝ Α΄ ΚΑΙ Β΄ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ

*Η παρέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη... Ήταν πολύ νωρίς ακόμα.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας Αντιστράτηγος ε.α.

           Την 2α Μαΐου 1919 και ώρα 07.30 αποβιβάζονταν στο λιμάνι της Σμύρνης τα πρώτα τμήματα της Ιης Μεραρχίας Πεζικού. Ημέρα ανάστασης για το λαό της Ιωνίας. Μία μόνο λέξη ψέλλιζαν όλοι οι Έλληνες της Σμύρνης. Λευτεριά. Αιώνες ολόκληροι και αυτοί και οι πρόγονοί τους έζησαν αγκαλιά με τον τρόμο. Και να τώρα που η λευτεριά έρχεται μέσα από την θάλασσα. Την πίστεψαν. Γι' αυτό όλοι τους από τα βαθιά χαράματα έτρεξαν στην προκυμαία.

           Στη σημαιοστόλιστη με τη γαλανόλευκη Σμύρνη, η αύρα από τη θάλασσα έφερνε το δικό της μήνυμα. Δεν έβλεπαν ακόμα καθαρά ούτε πλοία, ούτε στρατεύματα. Την λευτεριά είχαν προσωποποιήσει στη φαντασία τους. Την έβλεπαν μέσα από το πρώτο φως της αυγής. Εκείνες τις ώρες έβρισκε τη δικαίωση και τον θαυμασμό της η αντοχή του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ο οποίος δεν κιότεψε από τις βαρβαρότητες των τυράννων στα χρόνια της σκλαβιάς του και ζωντάνευε ο αιώνιος πόθος τότε, το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας, με την ένωση του σκόρπιου Ελληνισμού από την Τραπεζούντα,την Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο.

            Αύγουστος του 1922. Ένας τρομερός και καταλυτικός μήνας, που έβαλε ανεξίτηλα την σφραγίδα του στα πεπρωμένα του Έθνους μας, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα θερμός εκείνο το χρόνο στη Μικρά Ασία. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει ότι στη διάρκεια του, θα συνέβαιναν τόσο ιλιγγιώδη και κοσμογονικά γεγονότα.