Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

* H μετάφραση σε μεταγενέστερη έκδοση

            Πολλοί επιφανείς πολιτικοί άνδρες, εκτός από το πολιτικό έργο τους έχουν αφήσει ως παρακαταθήκη στους νεότερους και σπουδαίο συγγραφικό έργο, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την πολιτική σκέψη και την ιστορία της χώρας.

          Στην συγγραφική πλευρά του Ελευθέριου Βενιζέλου, θα αναφερθούμε σήμερα.

          O Ελευθέριος Βενιζέλος, εκτός από μεγάλος πολιτικός, υπήρξε και σπουδαίος μελετητής της Ιστορίας, από την οποία αντλούσε πολύτιμα συμπεράσματα για τη διαμόρφωση της δικής του πολιτικής πρακτικής και στρατηγικής.  

1933: Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_14/02/2010_390847

*Το πίσω μέρος του αυτοκινήτου του Βενιζέλου, διάτρητο από σφαίρες

 *Κορύφωση μιας μελανής διαδρομής 

μίσους και πολιτικών χτυπημάτων

που χαρακτήρισε την περίοδο 

του Μεσοπολέμου 77 χρόνια πριν

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε ο σημαντικότερος ηγέτης στο τιμόνι της Ελλάδας τον 20ό αιώνα. Ανδρωμένος στην Κρητική Επανάσταση, έμαθε από νωρίς την τέχνη της διαπραγμάτευσης με τις Μεγάλες Δυνάμεις. Μετά το κίνημα στο Γουδί, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος τον προσκάλεσε στην Αθήνα να αναλάβει την πρωθυπουργία της Ελλάδας. 
Ο Βενιζέλος εξελέγη πρωθυπουργός το 1910. Αμέσως έπιασε δουλειά για τον εκσυγχρονισμό της χώρας και αφού πρώτα επιτάχυνε και ολοκλήρωσε τη στρατιωτική της προετοιμασία, την οδήγησε στους Βαλκανικούς Πολέμους, οι οποίοι διπλασίασαν την ελληνική επικράτεια. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έφερε την Ελλάδα στο πλευρό της Αντάντ. Η σύγκρουσή του τότε με τον γερμανόφιλο βασιλιά Κωνσταντίνο πυροδότησε τον Εθνικό Διχασμό. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, επέζησε της πρώτης δολοφονικής απόπειρας εναντίον του στον σιδηροδρομικό σταθμό Gare de Lyoτου Παρισίου, από δύο απότακτους Ελληνες αξιωματικούς. Ο Βενιζέλος, ο οποίος ένα χρόνο πριν είχε φέρει τον ελληνικό στρατό στη Σμύρνη, προκήρυξε εκλογές το 1920, τις οποίες έχασε. Κατόπιν αναχώρησε ξανά για τη γαλλική πρωτεύουσα. Ακόμη και σήμερα συνεχίζεται η συζήτηση σχετικά με το αν για τη Μικρασιατική Καταστροφή κύριος υπεύθυνος ήταν ο ίδιος ή οι βασιλικοί διάδοχοί του. Πάντως, ήταν αυτός που υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η τελευταία περίοδος διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Βενιζέλο, μεταξύ 1928 και 1932, έμεινε γνωστή ως η «χρυσή τετραετία» του, καθώς άφησε πίσω της σπουδαίο μεταρρυθμιστικό έργο. Το βράδυ της 6ης Ιουνίου του 1933, με τη σύζυγό του Ελενα επέζησαν της δεύτερης απόπειρας δολοφονίας εναντίον του, στη λεωφόρο Κηφισίας. Μετά και το αποτυχημένο κίνημα της 1ης Μαρτίου του 1935, ο Βενιζέλος κατέφυγε για τελευταία φορά στο Παρίσι, όπου πέθανε το 1936. Ο θάνατός του σήμανε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής στην Ελλάδα.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΩΝ ΤΟΥ ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ (1913)

*Τα περίφημα γραμματόσημα του Δεδέαγατς, που εκτυπώθηκαν στο θωρηκτό "Αβέρωφ"

*Τυπώθηκαν επί του θωρηκτού «Αβέρωφ»

*Εκτίθενται στο Στρατιωτικό Μουσείο Διδυμοτείχου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το καλοκαίρι του 2002, ένας συμπολίτης μας είχε τη χαρά και την τιμή, να προσφέρει στο Στρατιωτικό Μουσείο Διδυμοτείχου τα πρώτα γραμματόσημα του Δεδέαγατς. Δεδέαγατς, ονομάζονταν επί Τουρκοκρατίας η σημερινή Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για τα γραμματόσημα, τα οποία εκτυπώθηκαν επάνω στο θωρηκτό «Αβέρωφ» κατά την πρώτη απελευθέρωση της πόλης, τον Ιούλιο του 1913.

Τα ιστορικά γραμματόσημα, μαζί με μια φωτογραφία του ένδοξου θωρηκτού, τοποθετήκαν σε ειδικό κάδρο, ώστε να αποτελούν ενιαίο έκθεμα στο Στρατιωτικό Μουσείο του Διδυμοτείχου, όπου εκτίθενται.

Τα συγκεκριμένα γραμματόσημα και η φωτογραφία συνοδεύθηκαν (πρέπει να υπάρχουν στα αρχεία του Μουσείου) και από ορισμένα ντοκουμέντα για την βιβλιογραφική τεκμηρίωση του εκθέματος. 

1913: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

*Μάχες στο Μπιζάνι

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το Φεβρουάριο του 1913, υπήρξε ένα σπουδαίο στρατιωτικό και πολιτικό γεγονός στην έκβαση του Βαλκανικού Πολέμου. Και δικαιολογημένα ανήγγειλε τη μεγάλη στρατιωτική νίκη ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, προσερχόμενος στη Βουλή.

          Ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος, το απόγευμα της 21^ης Φεβρουαρίου 1913, έδωσε το λόγο αμέσως μόλις κήρυξε την έναρξη της συνεδρίασης, στον πρωθυπουργό και υπουργό των Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο, που είχε προσέλθει περιχαρής.

          Και εκείνος, εν μέσω θυελλωδών χειροκροτημάτων, ανήλθε στο βήμα και ανακοίνωσε το τηλεγράφημα του αρχιστρατήγου και διαδόχου Κωνσταντίνου, που είχε σταλεί από το στρατηγείο του στο Χάνι του Εμίν Αγά. «Την τρίτην πρωινήν, ήρξατο γενική επίθεσις κατά του φρουρίου Ιωαννίνων».

*Ο Εσάτ Πασάς, που παρέδωσε τα Ιωάννινα στον Κωνσταντίνο

          Στη συνέχεια διάβασε τις αναλυτικές αναφορές για την επίθεση και τα επόμενα τηλεγραφήματα, σύμφωνα με τα οποία, στις 8 το πρωί ο στρατιωτικός διοικητής των Ιωαννίνων Εσάτ Πασάς επιθυμούσε να παραδώσει τα Ιωάννινα. Έστειλε μάλιστα αντιπροσωπεία να διαπραγματευθεί τα της παραδόσεως.

          Και ενώ η αίθουσα σείονταν από τα χειροκροτήματα, ο Βενιζέλος, διάβασε το τηλεγράφημα του υπαρχηγού του Επιτελείου, σύμφωνα με το οποίο «τρεις ίλαι ιππικού υπό την  διοίκησιν του υποστρατήγου Σούτσου, εισήλθον εις τα Ιωάννινα μετά της χωροφυλακής».

          Αμέσως μετά μίλησαν οι Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Γεώργιος Θεοτόκης, Δημήτριος Ράλλης, Δημήτριος Γούναρης και άλλοι.

          Προς το τέλος της συνεδρίασης, ελήφθη από το Χάνι του Εμίν Αγά και άλλο τηλεγράφημα, που γνωστοποιούσε την υπογραφή του πρωτοκόλλου της παραδόσεως. Το φρούριο των Ιωαννίνων- έλεγε το τηλεγράφημα- παραδίδεται στον Ελληνικό Στρατό. Οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί, παραδίδονταν ως αιχμάλωτοι πολέμου, μαζί με όλο το υλικό τους, τις σημαίες και τα άλογά τους.

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, χαιρετίσθηκε με ενθουσιασμό και από τον Τύπο. Ο ποιητής Χρήστος Χρηστοβασίλης δημοσίευσε ποίημα, ειδικά για την περίσταση, αναφέροντας μεταξύ άλλων:

Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη κι ουδέ το καλοκαίρι

Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδούμε,

Γιατί ελευτερωθήκανε, Αϊτέ, τα Γιάννινα μας.

           

          Ο Γεώργιος Σουρής έγραψε στο "Ρωμηό" ανάλογο ποίημα.

Τα πήραμε τα Γιάννινα

Μάτια πολλά το λένε,

όπου γελούν και κλαίνε.

Το λεν πουλιά των Γρεβενών

κι αηδόνια του Μετσόβου…

          Η συνεδρίαση ελύθη για να παραστούν οι βουλευτές, στην Δοξολογία που ετελείτο στη Μητρόπολη Αθηνών.

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων έγινε μετά από πολυήμερη σκληρή πολιορκία των οχυρωμένων θέσεων της ευρύτερης περιοχής, κάτω σκληρές καιρικές συνθήκες. Η γενική επίθεση κατά της οχυρωμένης τοποθεσίας του Μπιζανίου, άρχισε το πρωί της 20^ης Φεβρουαρίου 1913. Οι μαχητές του 1^ου Συντάγματος Ευζώνων διακρίθηκαν για τις τολμηρές διεισδύσεις τους. Οι άλλες ελληνικές δυνάμεις με διάφορα στρατηγικά τεχνάσματα, κατόρθωσαν να παραπλανήσουν τους Τούρκους. Το πυροβολικό έβαλε ασταμάτητα.

          Στις 11 το βράδυ ο διοικητής των Ιωαννίνων Εσάτ Πασάς αναγκάσθηκε να στείλει απεσταλμένους για παράδοση της πόλης. Η συμφωνία επιτεύχθηκε και η παράδοση της πόλης ορίσθηκε για τις 8 το πρωί της 21^ης Φεβρουαρίου. Υπεγράφη και σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης. Το υπέγραφε ο διοικητής της οχυρωμένης τοποθεσίας Τούρκος αντισυνταγματάρχης Βεχήπ Μπέης και οι Έλληνες λοχαγοί Ιωάννης Μεταξάς και Ξενοφών Στρατηγός.

          Ο αρχιστράτηγος και Διάδοχος Κωνσταντίνος εισήλθε στην πόλη στις 22 Φεβρουαρίου και μαζί με το Στράτευμα έγιναν δεκτοί από τους κατοίκους με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις. Επακολούθησε δοξολογία στη Μητρόπολη.

          Η Ήπειρος ολόκληρη ζούσε μεγάλες στιγμές.  

*Τούρκοι αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα

*Το ποίημα του Χριστοβασίλη πρωτοσέλιδο στην "Ακρόπολη"

*Η πρώτη σελίδα του "Νουμά"

*O Ελεθέριος Βενιζέλος

*Ο Κωνσταντίνος

*H απελευθέρωση των Ιωαννίνων στο διεθνή Τύπο

*H δοξολογία στη Μητρόπολη των Ιωαννίνων

*H είσοδος του Ελληνικού Στρατού στα Ιωάννινα

*Τα Ιωάννινα σε παλιά καρτ ποστάλ

*Τα Ιωάννινα σε παλιά καρτ ποστάλ

*Από την εφημερίδα "Καιροί" 2 Μαρτίου 1913

ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

*Το Προεδρικό Μέγαρο, επί της οδού Ηρώδου Αττικού

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 

Επανεξελέγη σήμερα Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2010, για δεύτερη θητεία, στο ύπατο 

αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο κ. Κάρολος Παπούλιας. Στην ψηφοφορία, 

που έγινε στην Ολομέλεια της Βουλής, πήραν μέρος 298 βουλευτές. Υπέρ 

του κ. Παπούλια ψήφισαν 266 βουλευτές (του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ).

"Παρών" ψήφισαν 32 βουλευτές (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ). 

Με αφορμή τη σημερινή εκλογή από τον Ολομέλεια της Βουλής, επιχειρούμε μια αναδρομή στο θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας και στα πρόσωπα που τίμησαν το ύπατο αξίωμα της χώρας από το 1974 έως σήμερα, είτε ως προσωρινοί είτε ως εκλεγμένοι για πλήρη θητεία. 

1822: H Επιστολή του Προέδρου της Αϊτής Ζαν Πιερ Μπουαγιέ προς τον Αδαμάντιο Κοραή

Ο φοβερός σεισμός της Αϊτής με τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, επανέφερε στη μνήμη μας, την μεγάλη προσφορά της χώρας αυτής προς την επαναστατημένη Ελλάδα του 1822. Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα, που αναγνώρισε τότε την ανεξάρτητη Ελλάδα και παρείχε ηθική και υλική συμπαράσταση στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Η επιστολή αυτή δημοσιεύεται σήμερα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ.

Το 1822, ο πρόεδρος της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, απέστειλε στην Ελληνική Επιτροπή των Παρισίων και τα μέλη του «διευθυντηρίου» της, Αδαμάντιο Κοραή, Κ. Πολυχρονιάδη, Α. Βογορίδη και Χρ. Κλωνάρη, επιστολή, με την οποία η χώρα της Καραϊβικής αναγνώριζε τότε την ανεξάρτητη Ελλάδα. Είχε προηγηθεί έκκληση της επιτροπής για ηθική και υλική συμπαράσταση στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα.
Το γράμμα προς τον Αδαμάντιο Κοραή και τους άλλους τρεις Ελληνες, διασώθηκε, σε ελληνική μετάφραση, στο "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως" του φιλικού και αγωνιστή του ’21, Ιωάννου Φιλήμονος:

*Ο Αδαμάντιος Κοραής

«Ιωάννης Πέτρου Βόγερ, πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Χρ. Κλωνάρην.
Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20ή παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται την ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ην μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και διά των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ων έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκη, επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ου η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ης προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, ας λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεικνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ην επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.
Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας».


Ας θυμόμαστε πάντα αυτόν τον βασανισμένο λαό και ας προσπαθήσουμε ατομικά ο καθένας μας να τον βοηθήσει όπως μπορεί.

ΣΤΗΘΟΔΕΣΜΟΣ Ο... ΦΘΟΡΟΠΟΙΟΣ ΔΑΙΜΩΝ, ΠΡΟΪΟΝ ΤΗΣ ΑΣΕΜΝΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΟΣ ΔΥΣΕΩΣ.

Πλάκα έχει... Γι' αυτό το βάζω για να γελάσουμε και λίγο... 

Είναι από το περιοδικό ΑΘΗΝΑΪΔΑ του 1878. 

Και οι σουφραζέτες, όταν ξεκινούσαν την φεμινιστική τους επανάσταση, σαν βασικό τους σύνθημα είχαν το 

"Κάτω τα σουτιέν"!!!

ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ 1844 ΚΑΙ ΤΟΥ 1864

*Το φορητό χρημαμοκιβώτιο του Όθωνα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τα πρωτότυπα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864, είναι από τα πολυτιμότερα κοινοβουλευτικά ντοκουμέντα, που φυλάσσονται στο Τμήμα Πολυτίμων και Κειμηλίων της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Την περιπέτειά τους, όταν από το 1866 περίπου είχαν χαθεί, θα αφηγηθούμε σήμερα. 

          Σαράντα χρόνια, είχαν μείνει στο σκοτάδι τα πρωτότυπα κείμενα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864. Με το πρώτο, θεσμοθετήθηκε ο συνταγματικός κοινοβουλευτικός βίος στην Ελλάδα και καταργήθηκε η Ελέω Θεού Μοναρχία. Αντ’ αυτής καθιερώθηκε η συνταγματική μοναρχία. Με το δεύτερο, εγκαθιδρύθηκε η βασιλευομένη δημοκρατία με καθιέρωση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας.

ΜΝΗΜΕΣ ΕΜΦΥΛΙΟΥ: Τι είδε ο Αμερικανός στο Κολωνάκι

Ο δημοσιογράφος και διευθυντής 

του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων 

της UΝRRΑ περιγράφει 

τα βιώματά του το 1947

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ 
ΕΧΕΙ ΥΠΟΜΝΗΣΘΕΙ και παλαιότερα από τη συγκεκριμένη στήλη της εφημερίδας πόσο συναρπαστική μπορεί να γίνεται η έρευνα αλλά και αποκαλυπτική για μεγάλα γεγονότα που συντάραξαν τη νεότερη ιστορία της χώρας μας. Ο εντοπισμός του συγκεκριμένου τεύχους του περιοδικού «Τhe Νation», «όπερ ανήκει εις την ομάδα του τέως Αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και Υπουργού Εμπορίου κ. Ε. Ουάλλας», σύμφωνα με έγγραφο του τότε επικεφαλής της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της χώρας μας στον νεοϊδρυθέντα ΟΗΕ, Β. Δενδραμή (ΑΠ 974, 2 Απριλίου 1947), προσφέρει δύο εξαιρετικά χρήσιμα νέα στοιχεία, που προδιέγραφαν πλην άλλων τη στάση των ΗΠΑ στο λεγόμενο «μακεδονικό ζήτημα», με το οποίο θα ασχοληθούμε σε επόμενα άρθρα: Υπήρχε σθεναρή αντίρρηση πολιτικών κύκλων της Ουάσιγκτον στη διανομή σχετικής βοήθειας μέσω του σχεδίου Μάρσαλ στην Τουρκία, αποφυγή εμπλοκής των ΗΠΑ στη διαμάχη μας με την τότε Γιουγκοσλαβία και την «εκ των ων ουκ άνευ» έναρξη ροής της βοήθειας στην Ελλάδα μόλις η χώρα αποκτούσε δημοκρατική κυβέρνηση στη θέση της μοναρχοδεξιάς που κυβερνούσε τη χώρα. Στο μεταξύ, η επιλογή αναδημοσίευσης του συγκεκριμένου άρθρου αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στον αναγνώστη ακόμη και σήμερα. Με τίτλο «Το Κολωνάκι και οι... άλλοι», έγραφε ο Αλλεν Φηλντς, δημοσιογράφος και διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων της UΝRRΑ, οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στην πληγείσα από τον πόλεμο Ευρώπη: 

ΟΙ ΙΑΠΩΝΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

*Σχόλιο από την "Ακρόπολη" την εφημερίδα του Βλάση Γαβριηλίδη

          Μια άτυπη και πολιτικά ετερόκλητη ομάδα βουλευτών, με ξενική ονομασία, έγραψε τη δική της πολιτική ιστορία, στις αρχές του 20^ου αιώνα, όταν η χώρα προσπαθούσε να απαλλαγεί από τις παλαιοκομματικές νοοτροπίες και να βρει τον κατάλληλο βηματισμό στο νέο περιβάλλον, που δημιουργούσαν οι ανάγκες του εκσυγχρονισμού της.

          Τους ονόμασαν Ιάπωνες, αλλά ήταν Έλληνες. Τους παρομοίωσαν με τους Ιάπωνες στρατιώτες, αλλά ήταν βουλευτές, με πάθος για την αποστολή τους και όραμα για τη χώρα.

          Ήταν το έτος 1906, όταν ένα πυρήνας βουλευτών με ταυτόσημες απόψεις σε καίρια ζητήματα, έκανε την εμφάνισή του στην Ελληνική Βουλή, χωρίς ωστόσο να αποτελέσει κόμμα.

          Επικεφαλής, αλλά πρώτος μεταξύ ίσων, ήταν ο βουλευτής Αττικοβοιωτίας Στέφανος Δραγούμης, παλαιός τρικουπικός. Ακολουθούσαν ο ανεξάρτητος βουλευτής Πατρών Δημήτριος Γούναρης, παλαιός θεοτοκικός και ο βουλευτής Κυκλάδων Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, παλαιός δηλιγιαννικός. Αργότερα προστέθηκαν σ’ αυτούς, ο ανεξάρτητος βουλευτής Χαράλαμπος Βοζίκης από την Κυνουρία, παλαιός δηλιγιαννικός και ζαϊμικός, ο Απόστολος Αλεξανδρής, ανεξάρτητος από την Καρδίτσα πρωτοεκλεγείς τότε και ο βουλευτής Ερμιονίδας Εμμανουήλ Ρέπουλης, παλαιός δηλιγιαννικός.  Λίγα  χρόνια αργότερα ο Ρέπουλης και ο Αλεξανδρής ακολούθησαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο κόμμα των Φιλελευθέρων.

ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ 1919- 1922

Από το ιστολόγιο ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ

Διονύσιος Τσιριγώτης: Η ελληνική στρατηγική στη Μικρά Ασία, 1919-1922. Σύγχρονη ελληνική ιστορία και εξωτερική πολιτική.

Πρόλογος: Γιώργος Κοντογιώργης
Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2010 – info@piotita.gr - www.piotita.gr

Στο βιβλίο επιχειρείται μια σφαιρική και σε βάθος εξέταση των αιτίων της Μικρασιατικής καταστροφής. Υπό το πρίσμα των στρατηγικών και πολιτικών δεδομένων της εποχής εκείνης, το κεντρικό ζήτημα της μελέτης αποκρυσταλλώνεται στο ερώτημα εάν και σε ποιο βαθμό η μικρασιατική εκστρατεία ήταν μια ορθολογική στρατηγική απόφαση. Η ανάλυση συμπεριλαμβάνει τόσο το διεθνές περιβάλλον όσο και τις στάσεις και συμπεριφορές των κύριων δρώντων του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Σε ποιο βαθμό για παράδειγμα η πολιτικό-στρατιωτική εμπλοκή της Ελλάδας στη Μικρά Ασία ήταν όχι μόνο ιστορική αλλά και επιτακτική πολιτικοστρατηγική και δομική αναγκαιότητα; Σε ποιο βαθμό και σε ποια έκταση η μικρασιατική εκστρατεία ήταν άρρηκτα αλληλένδετη με την πολιτικό-διπλωματική επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος; Σε ποιο βαθμό αυτό ενέπλεκε τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής και πόσο η ελληνική υψηλή στρατηγική συνεκτίμησε τόσο την στρατηγική αυτών των δυνάμεων όσο και τον τρόπο που εξελίσσονταν;
Μεταξύ πολλών άλλων, εξετάζονται οι εσωτερικές κοινωνικοπολιτικές παράμετροι και οι εξωτερικοί περιορισμοί-ευκαιρίες της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας και ιδιαίτερα η Μεγάλη Ιδέα υπό το πρίσμα του συνόλου των πολιτικών, διπλωματικών, οικονομικών, στρατιωτικών και άλλων μέσων του τότε ελληνικού κράτους. Αναλύεται η τότε στρατιωτική ισχύς της Ελλάδας, οι εξελίξεις στο εσωτερικό που υπονόμευσαν την εκστρατεία και οι συνέπειες της βαθιάς διαίρεσης των Ελλήνων σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς.
Η μελέτη αναζητά και φωτίζει τις αναφυόμενες ευκαιρίες και περιορισμούς του διεθνούς περιβάλλοντος καθώς και τον τρόπο διαχείρισής τους από την ελληνική πολιτική ηγεσία. Έτσι, οριοθετούνται οι κεντρικοί πολιτικοί στόχοι, εξετάζεται ο τρόπος που αξιοποιήθηκαν οι συντελεστές ισχύος της Ελλάδας και ο βαθμός στον οποίο η εκστρατεία ήταν νομιμοποιημένη στο εσωτερικό μέτωπο και στο διπλωματικό πεδίο.
Επιπλέον, στο πλαίσιο μιας συνολικής αποτίμησης της ελληνικής υψηλής στρατηγικής φωτίζεται ένας μεγάλος αριθμός κριτηρίων και παραγόντων αποφασιστικής σημασίας: Μεταξύ άλλων, η προσαρμοστικότητα της ελληνικής Υψηλής Στρατηγικής στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, η αποτελεσματικότητα σύζευξης των μέσων με τους σκοπούς, τα σημεία τρωτότητας που αποδείχθηκαν μοιραία και η διάσταση μέσων και στόχων.
Τα στρατηγικά και πολιτικά ζητήματα της μικρασιατικής εκστρατείας συνδέονται με τα κεντρικά ερωτήματα της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής τον ρόλο των διεθνών θεσμών, της ισχύος, την έννοια του εθνικού συμφέροντος, τις σχέσεις των μικρών κρατών με τις μεγάλες δυνάμεις, τους περιορισμούς και καταναγκασμούς της διπλωματίας μιας χώρας και τον ορθολογικό ή ανορθολογικό χαρακτήρα εναλλακτικών στρατηγικών αποφάσεων στην εξωτερική πολιτική μιας χώρας.

Απόσπασμα από τον πρόλογο του Καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη:
«Το έργο του Διονύση Τσιριγώτη, “Η ελληνική στρατηγική στη Μικρά Ασία, 1919-1922. Σύγχρονη ελληνική ιστορία και εξωτερική πολιτική” μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μία παραδειγματική επιστημονική παρέμβαση σε ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα του ελληνικού κόσμου και της ευρύτερης περιοχής, όπως είναι το μικρασιατικό εγχείρημα. Είναι παραδειγματική, διότι ανεξαρτήτως του αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με το ερμηνευτικό του πόρισμα, περιέχει μία στέρεη επιχειρηματολογία, η οποία εδράζεται αφενός σε μία εξαντλητική αναδίφηση στις πηγές και αφετέρου σε νέες γνωσιολογικές βάσεις. Όντως, ο συγγραφέας εξετάζει το Μικρασιατικό ζήτημα με γνώμονα τις παραμέτρους και τη δυναμική του διεθνούς συστήματος, ενώ συγχρόνως αναδεικνύει τη διεθνή του διάσταση και τις επιπτώσεις του στις μετέπειτα γεωπολιτικές εξελίξεις». 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Πρόλογος του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη

Κεφάλαιο 1
Το θεωρητικό υπόβαθρο της μελέτης –Θουκυδίδεια Παράδοση

Κεφάλαιο 2
Κεντρικές υποθέσεις εργασίας 

Κεφάλαιο 3 
Μακροϊστορική επισκόπηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής, 1830-1918 

Κεφάλαιο 4 
Προσδιορισμός και διαμόρφωση της υψηλής στρατηγικής 
4.1. Εννοιολογικός προσδιορισμός της υψηλής στρατηγικής
4.2. Προσδιοριστικές μεταβλητές και κριτήρια αξιολόγησης της υψηλής στρατηγικής
4.3. Κριτήρια αξιολόγησης της υψηλής στρατηγικής
4.4. Εναλλακτικές πολιτικοστρατιωτικές στρατηγικές
4.4.1. Πολιτικές στρατηγικές
α) Σύναψη συμμαχίας με ένα ή περισσότερα κράτη
β) Η πολιτική της ουδετερότητας
γ) Σύμπραξη με τον ή τους ισχυρούς κρατικούς δρώντες-πόλους του διεθνούς συστήματος στη βάση ενός πλαισίου πελατειακών σχέσεων
4.3.2. Στρατιωτικές στρατηγικές
α) Επιθετικές στρατηγικές
β) Αμυντικές στρατηγικές
Κεφάλαιο 5
Γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές παράμετροι της ελληνικής υψηλής στρατηγικής στη Μικρά Ασία
5.1. Η κατανομή ισχύος-συμφερόντων πριν από την απόφαση των δυνάμεων της Αντάντ για αποστολή ελληνικών στρατιωτικών
δυνάμεων στη Σμύρνη

Κεφάλαιο 6 
Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από τους διαμορφωτές της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
6.1. Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από την κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου
6.2. Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από τις μετανοεμβριανές κυβερνήσεις
6.3. Εμπειρικός έλεγχος του δεύτερου αναπάντητου ιστορικού ερωτήματος

Κεφάλαιο 7 
Πολιτικοί στόχοι της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
7.1. Πολιτικοί στόχοι της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
7.1.1. Πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας
7.1.2. Αναβίβαση της διεθνούς θέσεως και του ρόλου της Ελλάδας
7.1.3. Επιβολή της ελληνικής πολιτικής βουλήσεως στην κεμαλική κυβέρνηση
7.1.4. Διαμελισμός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
7.2. Πολιτικοί στόχοι των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
7.2.1. Αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκκένωση της Μικράς Ασίας ή επανέναρξη και συστηματικοποίησή τους με στόχο την επιβολή των όρων της Συνθήκης των Σεβρών στο κεμαλικό πολιτικό καθεστώς;
7.2.2. Επιβολή της ελληνικής πολιτικής βουλήσεως στον Κεμάλ
7.2.3. Η πολιτική απόφαση της μετανοεμβριανής κυβέρνησης για προέλαση της ελληνικής στρατιάς προς την Άγκυρα
7.2.4. Απόφαση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας για κατάληψη της Κωνσταντινούπολης –διακήρυξη της αυτονομίας της Σμύρνης
7.2.5. Πολιτικές-διπλωματικές διεργασίες για αναστολή των επιθετικών επιχειρήσεων. Παγίωση των τετελεσμένων ή οριστική απεμπλοκή των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από τη Μικρά Ασία;

Κεφάλαιο 8 
Μέσα της ελληνικής υψηλής στρατηγικής της μικρασιατικής εκστρατείας 
8.1. Μέσα της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
8.1.1. Εξισορρόπηση της ισχύος του αντιπάλου
α) Εσωτερική εξισορρόπηση
β) Εξωτερική εξισορρόπηση
8.1.2. Εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
α) Εφαρμογή κεραυνοβόλων στρατιωτικών ενεργειών
β) Διεξαγωγή αποφασιστικών μαχών
8.1.3. Ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της Ελλάδος –διπλωματική διάσταση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
8.2. Μέσα της υψηλής στρατηγικής των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
8.2.1. Εσωτερική εξισορρόπηση. Ποιοτική και ποσοτική εσωτερική στρατιωτική εξισορρόπηση
8.2.2. Εξωτερική εξισορρόπηση
8.2.3. Διπλωματική στρατηγική
8.2.4. Στρατιωτική στρατηγική (διεξαγωγή αποφασιστικών μαχών για την επίτευξη του πολιτικού στόχου)
α) Επιθετικές επιχειρήσεις του Μαρτίου του 1921
β) Επιθετικές επιχειρήσεις του Ιουνίου του 1921
γ) Επιθετικές επιχειρήσεις πέρα από τον Σαγγάριο
δ) Η υπέρβαση του κορυφαίου σημείου της άμυνας του κεμαλικού στρατού
ε) Η ελληνική υψηλή και στρατιωτική στρατηγική οδηγείται σε αδιέξοδο (κεμαλική αντεπίθεση)

Κεφάλαιο 9 
Νομιμοποίηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
9.1. Εσωτερική νομιμοποίηση
9.1.1. Εσωτερική νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
9.1.2. Πραγματολογική διερεύνηση του ιστορικού γρίφου περί της απόφασης του Ε. Βενιζέλου για τη διεξαγωγή εκλογών την 1η Νοεμβρίου του 1920
9.1.3. Εσωτερική νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
9.2. Διεθνής νομιμοποίηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
9.2.1. Διεθνής νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
9.2.2. Διεθνής νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής των αντιβενιζελικών κυβερνήσεων

Κεφάλαιο 10 
Αξιολόγηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής 
10.1. Εσωτερική-εξωτερική προσαρμοστικότητα
10.2. Στρατηγική σύζευξη μέσων-στόχων
10.3. Στρατηγική αποτελεσματικότητα
10.4. Βαθμός τρωτότητας
10.5. Εσωτερική συνέργεια των διαστάσεων της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
Καταληκτικές επισημάνσεις
Επίμετρο
Πραγματολογική επαλήθευση των αρχέτυπων της Θουκυδίδειας Παράδοσης
βιβλιογραφία
Ευρετήριο

Print this post