ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ 1844 ΚΑΙ ΤΟΥ 1864

*Το φορητό χρημαμοκιβώτιο του Όθωνα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τα πρωτότυπα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864, είναι από τα πολυτιμότερα κοινοβουλευτικά ντοκουμέντα, που φυλάσσονται στο Τμήμα Πολυτίμων και Κειμηλίων της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Την περιπέτειά τους, όταν από το 1866 περίπου είχαν χαθεί, θα αφηγηθούμε σήμερα. 

          Σαράντα χρόνια, είχαν μείνει στο σκοτάδι τα πρωτότυπα κείμενα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864. Με το πρώτο, θεσμοθετήθηκε ο συνταγματικός κοινοβουλευτικός βίος στην Ελλάδα και καταργήθηκε η Ελέω Θεού Μοναρχία. Αντ’ αυτής καθιερώθηκε η συνταγματική μοναρχία. Με το δεύτερο, εγκαθιδρύθηκε η βασιλευομένη δημοκρατία με καθιέρωση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας.

*Η Παλαιά Βουλή, όπου χάθηκαν τα δύο Συντάγματα και ξαναβρέθηκαν μετά από 40 χρόνια

          Τι είχε συμβεί και εξαφανίσθηκαν τα πολύτιμα αυτά κείμενα; Όπως αφηγήθηκε στην Γ΄ Συντακτική Συνέλευση στις 3 Μαΐου 1921 ο πληρεξούσιος Νικόλαος Λεβίδης, υπήρχε στη Βουλή ένα χρηματοκιβώτιο, μέσα στο οποίο μπήκαν τα δύο πολύτιμα συνταγματικά κείμενα για ασφάλεια…Χάθηκαν όμως τα κλειδιά, τα χρόνια πέρασαν τα κείμενα ξεχάστηκαν εκεί μέσα… Έτσι φτάσαμε στο 1906, όταν πρόεδρος της Βουλής έγινε ο Νικόλαος Λεβίδης.

*Ο Νικόλαος Λεβίδης, Πρόεδρος της Βουλής το 1906

          Ο  Νικόλαος Λεβίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1848 και σπούδασε νομικά και φιλοσοφία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και επί προεδρίας του το 1872 ιδρύθηκε και η Σχολή Απόρων Παίδων, όπου δίδαξε και ο ίδιος. Στην πολιτική εισήλθε το 1877 εκλεγείς κατ’ επανάληψη βουλευτής Αττικής. Το 1895 με κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη, έγινε υπουργός Ναυτικών. Αργότερα στις κυβερνήσεις Γεωργίου Θεοτόκη, έγινε υπουργός Δικαιοσύνης το 1903 και Εσωτερικών το 1908. Προηγουμένως από το 1906 έως το 1908 διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής. Το 1921 ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Συντάξεως Σχεδίου Συντάγματος στη Γ΄ Συντακτική Συνέλευση.

          Σύμφωνα με την αφήγησή του λοιπόν, το 1906 που έγινε Πρόεδρος της Βουλής συγκρότησε επιτροπή και με αντικλείδια άνοιξαν το χρηματοκιβώτιο και βρέθηκαν ενώπιον πραγματικού εθνικού θησαυρού. Μέσα βρήκαν το πρωτότυπο κείμενο του Συντάγματος του 1864… και ένα άλλο μικρό χρηματοκιβώτιο! Όταν το άνοιξαν και αυτό, βρήκαν μέσα το πρωτότυπο του Συντάγματος του 1844 με τις υπογραφές των βουλευτών και το χειρόγραφο της ορκωμοσίας του Όθωνα. Εκείνο το μικρό χρηματοκιβώτιο στην εξωτερική του όψη  έχει ζωγραφισμένο ένα σκύλο… ίσως αποτρεπτικός για ενδεχόμενη παραβίαση.

*Ο Κωνσταντίνος Αργασάρης Λομβάρδος, Πρόεδρος της Γ' Συντακτικής Συνέλευσης του 1921

         Ο πρόεδρος της Συντακτικής Συνέλευσης Κωνσταντίνος Αργασάρης Λομβάρδος, απάντησε, ότι την εποχή εκείνη, δηλαδή το 1921, ζήτησε τα κλειδιά του χρηματοκιβωτίου, αλλά και πάλι δεν βρέθηκαν, γιατί διαπιστώθηκε μετά από έρευνα, ότι τα κρατούσε κάποιος κλητήρας του Αρείου Πάγου, γιατί τα είχε  παραλάβει για να τοποθετηθούν εντός του χρηματοκιβωτίου δύο δικογραφίες του Ειδικού Δικαστηρίου.

          Τελικά τα κλειδιά βρέθηκαν και όταν ανοίχτηκε πάλι το περίφημο χρηματοκιβώτιο, ο Πρόεδρος Αργασάρης Λομβάρδος βρήκε μέσα δύο κιβώτια, που είχαν τοποθετηθεί από τον προκάτοχό του Πρόεδρο της λεγόμενης  Βουλής των Λαζάρων Θεμιστοκλή Σοφούλη. Τα κιβώτια αυτά περιείχαν 400 παράσημα και μετάλλια που προορίζονταν για τους βουλευτές με τις ισάριθμες μινιατούρες, που τοποθετούνται στις μπουτονιέρες των σακακιών. Τα είχε παραγγείλει με επιστολή του στην Αμερική, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης.

          Τέλος καλό, όλα καλά… Τα πολύτιμα πρωτότυπα δύο Συνταγμάτων, είχαν διασωθεί.   

*Φοριαμός της Βουλής

*Ο Όρκος που έδωσε ο βασιλεύς Όθων να φυλάττει το Σύνταγμα, που θέσπισε

 η Α΄ Εθνική Συνέλευση, το 1844

*Το Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής