Η 200ή επέτειος της Φιλικής Εταιρείας

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/785756/opinion/epikairothta/politikh/h-200h-epeteios-ths-filikhs-etaireias

*Η σφραγίδα της Φιλικής Εταιρείας

Γράφει ο Κ. Ι. ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ*

          Η εθνεγερσία των επί τετρακόσια χρόνια σχεδόν υπόδουλων Ελλήνων, συντελεσμένη από 1821 έως 1829 με πράξεις έξοχου ηρωισμού των ηθικά πρωτοπόρων της γενεάς εκείνης και με πολύ βαριές θυσίες του λαού, τελεσφορημένη, μερικά έστω, με τη συμπαράσταση Ρωσίας, Γαλλίας, Αγγλίας, αποτελεί πολιτικοϊστορικό γεγονός αξιοθαύμαστο.

          Τα πολιτικοϊστορικά γεγονότα εξηγούνται, όσο εξηγούνται, με τη διάγνωση και την αξιολόγηση πολλών συντελεστών. Μεταξύ αυτών κυριότερος είναι, ως ενεργοποιός και των άλλων, η πρωτοβουλία ορισμένων ανθρώπων, η συντακτική μεγάλης ομάδας ανθρώπων σε δράση πολιτική. Αυτό ισχύει κατ’ εξοχήν για την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Και η προς αυτήν πρωτοβουλία έχει ένδοξη χρονολογία: 14 Σεπτεμβρίου 1814.

Το πρόβλημα της κεντρώας ενότητας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/784813/article/epikairothta/ellada/to-provlhma-ths-kentrwas-enothtas

                Ο Γεώργιος Παπανδρέου  (αριστερά) και  ο Σοφοκλής Βενιζέλος, κορυφαίοι πολιτικοί και ικανοί ηγέτες, δεν μπόρεσαν πάντως  να σφυρηλατήσουν την κεντρώα ενότητα, η έλλειψη της οποίας είχε γίνει επώδυνα εμφανής κατά  τις κυβερνητικές  του θητείες το 1950-52 και στην περίοδο 1953-61. Το Κόμμα Φιλελευθέρων, που διασπάστηκε το 1955, επανενοποιήθηκε  το 1957 και ξαναδιασπάστηκε μετά την εκλογική συντριβή του 1958, δεν μπόρεσε,  να αρθρώσει  μια συνολική εναλλακτική πρόταση προς την ΕΡΕ  του Κ. Καραμανλή.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ*

                Στις εκλογές του 1956 η συμμαχία Κέντρου και Αριστεράς, με την επωνυμία «Δημοκρατική Ένωσις», παρά το 48,15% που συγκέντρωσε δεν κατόρθωσε να αποσπάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, κι ενώ η Ελλάδα ζούσε στον αστερισμό του Κυπριακού, οι εξελίξεις στον πολιτικό χώρο του Κέντρου παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

                Την επαύριον των εκλογών η «Δημοκρατική Ένωσις» αυτοδιαλύθηκε. Κι αν η απομάκρυνση από την ΕΔΑ ήταν αναμενόμενη, το ότι οι κεντρώες δυνάμεις απέφυγαν να επιχειρήσουν την επανασυγκόλλησή τους δείχνει τα αδιέξοδα αυτού του πολιτικού χώρου. Στο προσκήνιο παρέμεναν οι παρουσίες του Σοφοκλή Βενιζέλου και του Γεωργίου Παπανδρέου.

Oι άλλοι αντάρτες της δεκαετίας 1940-’50

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/784568/article/politismos/vivlio/oi-alloi-antartes-ths-dekaetias-1940-50

          *Ο Ναπολέων Ζέρβας μαζί με άλλα στελέχη του ΕΔΕΣ στο βουνό την περίοδο της Κατοχής. Ο Βαγγέλης Τζούκας εξετάζει τις ιδιαίτερες σχέσεις του ΕΔΕΣ με τους τοπικούς οπλαρχηγούς στην Ήπειρο.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΖΟΥΚΑΣ

Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο 1942-44

Τοπικότητα και πολιτική ένταξη

εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας,

Αθήνα 2013, σελ. 258

Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΚΩΤΙΑΣ

          Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, η πλέον αδιερεύνητη ιστορικά πλευρά της δεκαετίας 1940-1950 είναι αυτή της παράταξης που εξήλθε νικήτρια από τις πολλαπλές συγκρούσεις της περιόδου. Μετά το τέλος του αιματηρού εμφυλίου, ο ιστορικός λόγος των νικητών ενσωματώθηκε στη γενικότερη καθεστωτική προπαγάνδα και έγινε γρήγορα ανυπόληπτος.

          Όταν το 1974 κατέρρευσε το εμφυλιοπολεμικό κράτος, η ιστοριογραφία, για μια μακρά περίοδο, ακολουθώντας το ιδεολογικό κλίμα της εποχής, ασχολήθηκε σχεδόν υπερπληθωριστικά με τη δράση και τις επιλογές της Αριστεράς εκείνη την κρίσιμη δεκαετία.

Ο Κρατσάϊζεν και η προσφορά του στην εικονογράφηση ηρώων του 1821

*Η είδηση του θανάτου του Κρατσάϊζεν 
στην "Εφημερίδα" του Δημητρίου Κορομηλά  στις 27 Ιανουαρίου 1878 

*Ανεκτίμητη η προσφορά του

στη διάσωση της μνήμης του '21

          Χάρη σ’ αυτόν, γνωρίζουμε τις μορφές μερικών ηρώων της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Χωρίς αυτόν κάποιοι αγωνιστές της ελευθερίας θα είχαν παραμείνει άγνωστοι ως προς την εμφάνισή τους.

          Με τα μολύβια και τα πενάκια του απαθανάτισε τις εικόνες τους. Φιλέλληνας και εθελοντής στην Επανάσταση του 1821 ο Κάρλ Κρατσάϊζεν (Karl Krazeisen) ήταν Γερμανός αξιωματικός του στρατού, που εικονογράφησε πορτραίτα μεγάλων μορφών του αγώνα της Παλιγγενεσίας.

          Ο Κρατσάϊζεν γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου  του 1794  στο Kαστελλάουμ  του Άνω Παλατινάτου της Βαυαρίας. Ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και πολέμησε το 1813 εναντίον της Γαλλίας κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων.

          Οι ειδήσεις για την εξέγερση των Ελλήνων φλόγισαν την καρδιά του και πήρε την απόφαση να καταταχθεί το 1826 σε σώμα Βαυαρών εθελοντών. Έτσι,  φέροντας το βαθμό του υπολοχαγού,  κατέβηκε στην επαναστατημένη  στην Ελλάδα για να αγωνισθεί μαζί με τους Έλληνες.     Στη χώρα μας έμεινε ένα χρόνο, αλλά πήρε μέρος σε σημαντικές μάχες όπως στην Αίγινα, στον Πόρο, στη Σαλαμίνα, στο Ναύπλιο, στη μάχη του Φαλήρου, στην πολιορκία της Αθήνας  (1826)  και στην πολιορκία της Ακρόπολης (1827).

Αιχμαλωτίσθηκε από το στρατό ο καπετάν Γιαννούλης το 1948…

*Ο καπετάν Γιαννούλης φωτογραφίζεται το 1947 στο Γράμμο με τα μέλη της  επιτροπής του ΟΗΕ, που ερευνούσε για τις συνθήκες του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. 

*Αποκαλύψεις (μετά θάνατον)

του  στρατηγού Γ. Κουμανάκου

στον σκηνοθέτη Ρ. Μανθούλη

            Οι υπενθυμίσεις από το blog αυτό για την άδικη εκτέλεση του καπετάν Γιώργου Γιαννούλη το 1948, από την ζαχαριαδική ηγεσία του ΚΚΕ, προκάλεσαν απ’ ό,τι είδα στα σχόλια και ενδιαφέρον αλλά και δυσφορία, ακόμα και ύβρεις σε μια περίπτωση τουλάχιστον. Ας είναι… Όλοι έχουμε τις απόψεις μας, ακούμε όμως με σεβασμό και τις απόψεις των άλλων τουλάχιστον….

            Πρέπει να εξηγήσω, ότι όταν έγραφα το άρθρο για τον τουφεκισμό του Γιαννούλη, δεν είχα αντιληφθεί ένα ακόμα στοιχείο, εκείνης της τρομερής εποχής. Το στοιχείο αυτό, που ρίχνει κατά ένα μέρος φως στις άγνωστες πτυχές εκείνων των σκοτεινών ημερών, προήλθε από τον γνωστό σκηνοθέτη Ροβήρο Μανθούλη, ο οποίος γύρισε 7 ταινίες για τον Εμφύλιο 1946-49 και έγραψε και ένα σχετικό βιβλίο. Πρόκειται για μαρτυρία με μεγάλη σημασία (μου την υπέδειξε ο φίλος Νίκος Παπαδιονυσίου) και δημοσιεύθηκε λίγες μέρες νωρίτερα στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» (9 Αυγούστου 2014) με τίτλο «Όλγα Νικολάι Ζαχαριάδη». Αφορά την αιχμαλωσία του Γιώργου Γιαννούλη από τον τότε ταγματάρχη του ελληνικού στρατού Γεώργιο Κουμανάκο. Και εξηγεί ενδεχομένως, γιατί τόση αποστροφή της κομματικής νομενκλατούρας, προς τον άτυχο καπετάνιο. Γενικώς τον θεωρούσαν ύποπτο.

            Έγραφε μεταξύ άλλων ο Μανθούλης:

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Από τον Πόντο στο στρατόπεδο αιχμαλωσίας του Γκαίρλιτς

*Η μοναδική φωτογραφία που διασώζεται από τις ηχογραφήσεις στο στρατόπεδο του Γκαίρλιτς. Ο 23χρονος λυράρης και βιολάτορας Μιχάλης Πολυχρονάκης πραγματοποιεί 

μια από τις παλαιότερες ηχογραφήσεις κρητικής μουσικής παγκοσμίως.  

                                                                  Γράφει ο Γεράσιμος Αλεξάτος, συγγραφέας

  

          Καθώς επανέρχεται στη συλλογική μνήμη η ξεχασμένη έως πρόσφατα «υπόθεση Γκαίρλιτς», που συντάραξε επί πολλά χρόνια το πανελλήνιο και αποτύπωσε όσο καμιά άλλη τα πάθη τού Εθνικού Διχασμού, έρχονται σταδιακά στο φως και πολλές μικρότερες αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσες επί μέρους πτυχές της.

          Μία από αυτές αφορά την παρουσία στο Γκαίρλιτς στρατιωτών από όλα τα μήκη και πλάτη τού διάσπαρτου τότε ελληνικού κόσμου- εντός και εκτός του Ελληνικού Βασιλείου- και τη συμμετοχή τους σε μια από τις παλαιότερες και πλέον εκτεταμένες ηχητικές καταγραφές ελληνικού λόγου και μουσικής, που έλαβαν χώρα το καλοκαίρι του 1917 στο στρατόπεδο των Ελλήνων αιχμαλώτων.

          Μεταξύ αυτών και τρεις τουλάχιστον στρατιώτες από τον Πόντο που η φιλοπατρία, οι συγκυρίες και η σκληρή μοίρα τους, τούς φόρτωσε εκόντες άκοντες στα τρένα της αιχμαλωσίας για το μακρινό στρατόπεδο της Γερμανίας.

          Όμως ας πιάσουμε το νήμα των γεγονότων από την αρχή.

Ευθύνες Μπελογιάννη στην εκτέλεση Γιαννούλη το 1948;

*Ο καπετάν Γιώργος Γιαννούλης

                Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Γιώργος Γιαννούλης, καπετάνιος των ανταρτών στο Γράμμο, είναι μια χαρακτηριστική τραγική μορφή, των μαύρων εκείνων ημερών. Δοξάστηκε από τους ομοϊδεάτες του που τον θαύμαζαν για τις πολεμικές του αρετές, αλλά εκτελέσθηκε στον τόπο των μαχών, με εντολή του Νίκου Ζαχαριάδη, γενικού γραμματέα του ΚΚΕ. Και στην υπόθεση αυτή φαίνεται να εμπλέκεται και ο Νίκος Μπελογιάννης, που η άκριτη εκτέλεσή του μετά από απόφαση στρατοδικείου, έδωσε αφορμή στην Αριστερά να τον «καθαγιάσει» αν και δεν είναι λίγες οι φωνές που ισχυρίσθηκαν ότι η ανακάλυψή του από την Αστυνομία οφειλόταν σε «καρφί» της ζαχαριαδικής ομάδας.

                Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή.

                Ο Γιαννούλης γεννήθηκε το 1915 στο Επταχώρι του Γράμμου. Το βουνό που τον γέννησε, τον άνδρωσε και τον δέχτηκε εκτελεσμένο στο χώμα του. Ο παππούς του από την πλευράς της μητέρας του ήταν Μακεδονομάχος. Για το λόγο αυτό η οικογένεια Γιαννούλη είχε στενό σύνδεσμο με την οικογένεια των Δραγούμηδων. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και κατά τη διάρκεια των σπουδών του δούλευε στο γραφείο του πολιτευτή Φίλιππου Δραγούμη. Όταν στρατεύθηκε επελέγη ως υποψήφιος έφεδρος αξιωματικός στη σχολή της Σύρου, όπου παρέμεινε μετά την αποφοίτησή του ως εκπαιδευτής των νέων εφέδρων αξιωματικών.

Το ΚΚΕ τίμησε τον Ζαχαριάδη στη Σιβηρία!!!

*Ο Νίκος Ζαχαριάδης, σε ρωσική καρτ ποστάλ, πριν από την πτώση του

                        Το ΒΗΜΑ ανάρτησε σήμερα το πρωί 8 Σεπτεμβρίου 2014, στην ιστοσελίδα του, την ακόλουθη είδηση με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον για την πολύπαθη χώρα μας:

                        «Αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής την Αλέκα Παπαρήγα, βρέθηκε στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, τον τόπο εξορίας του Νίκου Ζαχαριάδη, όπου έζησε τα τελευταία 11 χρόνια της ζωής του. 

                        Εκεί, η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ συμμετείχε σε εκδήλωση των τοπικών αρχών, στη διάρκεια της οποίας έγιναν τα αποκαλυπτήρια τιμητικής πλάκας για τον Νίκο Ζαχαριάδη, κλείνοντας με αυτόν τον τρόπο τον κύκλο της αποκατάστασής του.

                        Το ΚΚΕ προχώρησε στην πλήρη κομματική και πολιτική αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη, τον Αύγουστο του 2011, δηλαδή 55 χρόνια μετά την αποκαθήλωσή του από το ανώτατο αξίωμα του κόμματος.

Η πρώτη εκλεγμένη Ελληνίδα δήμαρχος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
http://www.kathimerini.gr/782773/article/epikairothta/ellada/h-prwth-eklegmenh-ellhnida-dhmarxos

*Ορκωμοσία του Δημοτικού Συμβουλίου Κερκυραίων, το οποίο προέκυψε από τις δημοτικές εκλογές του 1959. 

Τρίτη από αριστερά η Μαρία Καποδίστρια-Δεσύλλα.

*Η Μαρία Καποδίστρια-Δεσύλλα

υπήρξε μια προσωπικότητα,

που έζησε στο μεταίχμιο δύο κόσμων.

*Μια γυναίκα χειραφετημένη, δραστήρια,

με πλατιά κουλτούρα και αυστηρή προσήλωση

στην ιδέα του καθήκοντος.

Γράφουν ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΖΥΜΑΡΗΣ 

και η κ. ΝΤΑΡΙΑ ΚΟΣΚΟΡΟΥ*

            Γεννήθηκε στην Αθήνα, την 25η Μαρτίου 1898 και απεβίωσε στην Κέρκυρα, στις 15 Αυγούστου του 1980. Πατέρας της ήταν ο νομικός Γεώργιος Καποδίστριας, εγγονός του μικρότερου αδελφού του Κυβερνήτη, Γεωργίου, και μητέρα της η Ελένη Καραπάνου, κόρη του γνωστού αρχαιολόγου και πολιτικού Κωνσταντίνου Καραπάνου.

            Στην Αθήνα μεγάλωσε σ’ ένα καλλιεργημένο μεγαλοαστικό περιβάλλον και από πολύ νέα ανέπτυξε τη διάθεση για κοινωνική προσφορά, συμμετέχοντας στον Ερυθρό Σταυρό, ήδη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παντρεύτηκε τον Κερκυραίο διπλωμάτη Λουδοβίκο Σκάρπα, με τον οποίο απέκτησε δύο κόρες, την Ελένη (Νένα) Μπουφίδη και τη Δαρεία- Ερρικέτη (Ντάρια) Σκάρπα. Ο γάμος τους όμως κράτησε πολύ λίγο.

«Άνθη» του καλού μέσα στο κακό και τον χαλασμό του Εμφυλίου!

*"Ανταρτόπληκτοι" της Ηπείρου, ξεριζωμένοι από τα χωριά τους... 

               

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

            Ο εμφύλιος πόλεμος 1946-49, υπήρξε πολύ σκληρός. Βιαιότητες πολλές φορές αδικαιολόγητες σημειώθηκαν και από τις δύο πλευρές και το αίμα που χύθηκε έκανε το κλίμα αφόρητο. Οι καταστροφές που προκλήθηκαν στις υποδομές της χώρας, δεν επέτρεψαν την ανάπτυξή της, επί μία δεκαετία, όταν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες έκαναν άλματα αμέσως μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

            Η ιστοριογραφία δίνει βάρος και λογικά, στην εξιστόρηση μαχών που κόστισαν ζωές, σαμποτάζ που άφηναν ερείπια, αντεκδικήσεων που συντηρούσαν το μίσος και πολιτικού αμοραλισμού που εξαγρίωνε τα πολιτικά ήθη. Ο εμφύλιος πόλεμος είναι κάτι που πρέπει να λησμονούμε και να το προσπερνούμε;

            Όχι, είναι η απάντηση. Η μελέτη όλων των πτυχών του βοηθάει στον εντοπισμό των λαθών, ώστε να αποφεύγεται η επανάληψή τους.

            Ωστόσο, όπως ανάμεσα στα άνθη του κακού ανθίζουν και όμορφα λουλούδια, έτσι και στα πολλά και ποικίλα περιστατικά του εμφυλίου, τα μικρά και τα μεγάλα, μπορούμε να απομονώσουμε και ελάσσονα γεγονότα, που μπορούμε και πρέπει να προβάλουμε, παράλληλα με τα άσχημα και δραματικά γεγονότα, που δεν τιμούν κανέναν.

Ο Μακάριος στην Αθήνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    
http://www.kathimerini.gr/781785/article/epikairothta/ellada/o-makarios-sthn-a8hna

 *17 Απριλίου 1957. Ο Μακάριος και οι συνεξόριστοι στις Σεϋχέλλες φτάνουν μέσα σε πανηγυρική υποδοχή στην Αθήνα.

Γράφει η Αναστασία Γιάγκου*

            Στις 28 Μαρτίου 1957, έπειτα από ένα χρόνο εξορίας στις Σεϋχέλλες, ο Βρετανός υπουργός Αποικιών, Άλαν Λένοξ Μπόιντ, ανακοίνωσε την απελευθέρωση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

            Είχαν προηγηθεί η προσφυγή της Ελλάδας στον ΟΗΕ, τον Φεβρουάριο του 1957 (αποτέλεσμα της οποίας ήταν ψήφισμα το οποίο ζητούσε την επανάληψη διαπραγματεύσεων με σκοπό επίτευξη λύσης) και η κήρυξη εκεχειρίας εκ μέρους της ΕΟΚΑ στα μέσα Μαρτίου της ίδιας χρονιάς, τόσο για την ανάληψη διπλωματικών πρωτοβουλιών όσο και για αναδιοργάνωση σε επιχειρησιακό επίπεδο. Καθώς οι Βρετανοί απαγόρευσαν την επιστροφή του Ελληνοκύπριου ηγέτη στη Μεγαλόνησο, ο Μακάριος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Από εκεί, μαζί με την ελληνική κυβέρνηση, παρακολούθησε την εξέλιξη του Κυπριακού Ζητήματος μέχρι τη σύναψη των συμφωνιών Ζυρίχης- Λονδίνου το 1959.