ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944: Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΠΑΗ

*Έτσι άρχισαν τα Δεκεμβριανά...

Παρουσιάζει και σχολιάζει ο Ανδρέας Μακρίδης

Με αίσθηση προσφοράς στο αναγνωστικό κοινό αναδημοσιεύουμε σήμερα ένα βαρυσήμαντο άρθρο για τον ματωμένο Δεκέμβριο του 1944, γραμμένο από έναν από τους πρωταγωνιστές του, τον υφυπουργό Στρατιωτικών, Λεωνίδα Σπαή (1) .

Το άρθρο του στρατηγού Σπαή, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Πολιτικά Θέματα" που εξέδιδε ο Γεώργιος Ράλλης, στο τεύχος της 4ης Δεκεμβρίου του '76. Στον απόηχο της κυπριακής τραγωδίας και στο δημοκρατικό κλίμα που κυριαρχούσε κατά τη μεταπολίτευση, ο παλαίμαχος στρατιωτικός και πολιτικός αποφασίζει να μεταφέρει την εμπειρία του από τα Δεκεμβριανά, με αποκαλύψεις τις οποίες δεν είχε περιλάβει στην αυτοβιογραφία του με τίτλο "Πενήντα χρόνια στρατιώτης στην υπηρεσία του Έθνους και της Δημοκρατίας" που είχε εκδώσει το 1970.

Παρουσιάζουμε αυτούσιο το άρθρο του στρατηγού Σπαή με ορισμένα δικά μας σχόλια. Μία αναλυτικότερη μελέτη της πορείας προς το αδιέξοδο του Δεκεμβρίου, θα επισκίαζε το άρθρο που παρουσιάζουμε. Αρκούμαστε να πούμε πως η οριστική ρήξη μεταξύ της αστικής και της εαμικής παράταξης, σημειώνεται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την συγκρότηση του νέου ελληνικού στρατού: Στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων, στις 23 Νοεμβρίου, ο Γ. Παπανδρέου αποδέχεται την πρόταση του ΕΑΜ για γενικό αφοπλισμό όλων των ενόπλων ελληνικών δυνάμεων και συγκρότηση του ελληνικού στρατού από μηδενική βάση. Στην συμφωνία αυτή αντιδρούν οι Βρετανοί και ο Γ. Παπανδρέου υπαναχωρεί.

“Κάραγατς, σταθμός πριν τη Νέα Ορεστιάδα”

Αφίσα για το νέο βιβλίο των Δ. Κιηγμά και Γ. Ρυζιώτη

*Παρουσίαση του βιβλίου 
των Δ. Κιηγμά και Δ. Ρυζιώτη 

για το Κάραγατς (Ορεστιάδα) Αδριανούπολης 

και απονομή τιμητικής διάκρισης 
στο Θεοφάνη Μαλκίδη

           Με μεγάλη επιτυχία και προσέλευση πολιτών της Νέας Ορεστιάδας έγινε η παρουσίαση του βιβλίου των Δ. Κιηγμά και Γ. Ρυζιώτη για το Κάραγατς (Ορεστιάδα) Αδριανούπολης.

          Η εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο της Νέας Ορεστιάδας, οργανώθηκε από τον εκδότη του βιβλίου, το Σύλλογο απογόνων Καραγατσιανών- Αδριανουπολιτών “Η Ορεστιάδα”, του οποίου ο πρόεδρος Χ. Κούκλατζης, άνοιξε την εκδήλωση, δηλώνοντας τη σημασία της έκδοσης για την πόλη και τη Θράκη.

ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ 192Ο-21 ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΛΟΧΙΑ

*Ο Σταύρος Περογιάννης ή Περογιαννάκης

          Ο Σταύρος Περογιάννης ή Περογιαννάκης, υπήρξε ένας απλός άνθρωπος, από τη μεγάλη εκείνη γενιά των Ελλήνων, που πήραν μέρος στις πολεμικές εξορμήσεις της πατρίδας, άλλοτε νικηφόρες και άλλοτε όχι. Γεννήθηκε σε ένα χωριό της Ανατολικής Κρήτης τους Παπαγιαννάδες και η μοίρα τον έφερε στη Θράκη, ακριβώς τότε που έγινε η απελευθέρωσή της μετά από δουλεία 600 ετών. Επέστρεψε στην Κρήτη και δεν έζησε από κοντά την δραματική κατάρρευση, όταν η απελευθερωμένη Ανατολική Θράκη, όπου οι Τούρκοι δεν πολέμησαν για να την κρατήσουν, παραδόθηκε κατά τα συμφέροντα των Αγγλογάλλων στην Τουρκία και έμεινε ως σύνορο ο ποταμός Έβρος. 

          Άνθρωπος επιμελής, νοικοκύρης, κατέγραψε τις αναμνήσεις του, οι οποίες διασώθηκαν και σήμερα έχω την χαρά και την τιμή να τις αναρτώ στο ιστολόγιό μου. Είναι ανέκδοτες και αξίζει να διαβαστούν κυρίως από τους συμπατριώτες μου τους Θρακιώτες, γιατί δίνουν μια καλή εικόνα για την περιοχή μας και την καλοσύνη των Θρακιωτών. Κράτησα επακριβώς τη σύνταξη και την ορθογραφία των χειρογράφων του καλού αφηγητή Σταύρου Περογιάννη ή Περογιαννάκη. Σε μερικά τοπωνύμια, κυρίως τουρκικά, υπάρχουν ορισμένα λάθη, που προκύπτουν από το γεγονός ότι δεν γνώριζε καλά την περιοχή.

          Ας είναι ελαφρύ το χώμα, που τον σκεπάζει!

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Σταύρος Περογιάννης (Έφεδρος Λοχίας Πεζικού)

-----------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

Περιγραφή εν περιλήψει της Στρατιωτικής μου ζωής και της προελάσεως του 14^ου πεζικού Συντάγματος της Μεραρχίας Ξάνθης (ΧΙΙ) εις την Δυτικήν  και Ανατολικήν Θράκην

--------------------------------------------------------------

Η παρούσα ελήφθη εκ διαφόρων σημειώσεων άς εκράτουν κατά τον χρόνον της εν τω στρατώ υπηρεσίας μου. Τούτην δε έγραψα ίνα χρησιμεύση ως ενθύμιον

---------------------------------------------------------------

Παπαγιαννάδοι 10 Ιουλίου 1921

*Έτσι αρχίζει την καταγραφή των αναμνήσεών του ο Σταύρος Περογιάννης ή Περογιαννάκης

Ο δεύτερος «θάνατος» των ηρώων της Αλβανίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_1_11/11/2013_527308

*Το ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο στους Βουλιαράτες *Γιατί καθυστερούν οι έρευνες  για εντοπισμό χιλιάδων  Ελλήνων στρατιωτών θαμμένων εκεί

Του δημοσιογράφου Σταύρου Τζίμα

Κατά την επιμνημόσυνη δέηση που ετελέσθη φέτος, ανήμερα την 28η Οκτωβρίου, στο νεκροταφείο των Ελλήνων στρατιωτών του ελληνοϊταλικού πολέμου στην Κλεισούρα της Αλβανίας, πλησίασε τον ακόλουθο Άμυνας της πρεσβείας μας στα Τίρανα, Σπύρο Ρώσση, ένας άγνωστός του ηλικιωμένος. Παρουσία και άλλων μελών της διπλωματικής αποστολής, δήλωσε ότι ονομάζεται Απόστολος Αναστασόπουλος, κατάγεται από την Κοζάνη, και έδειξε με δάκρυα στα μάτια μια φωτογραφία του πατέρα του με στρατιωτική στολή, λέγοντας πως ψάχνει επί δεκαετίες να εντοπίσει τα οστά του. Ο σεβάσμιος άνδρας προσφέρθηκε μάλιστα να υποβληθεί σε έλεγχο DNA, εφόσον προχωρήσει μια τέτοια διαδικασία για την αναγνώριση και ταυτοποίηση και άλλων πεσόντων, ενώ παρέδωσε και έγγραφα με τα στοιχεία του πατέρα του, τα οποία και παρέλαβε ο κ. Ρώσσης. Εβδομήντα τρία χρόνια μετά το έπος του ’40, χιλιάδες Έλληνες στρατιώτες που έπεσαν στα βουνά της Αλβανίας καταδιώκοντας τους Ιταλούς, «προσμένουν» τη «δεύτερη ταφή» τους. Οι έρευνες για τον εντοπισμό των πρόχειρων «κοιμητηρίων» τους, η εκταφή των οστών και ο ενταφιασμός τους σε δύο μεγάλα νεκροταφεία, που έχουν δημιουργηθεί στην Κλεισούρα και τους Βουλιαράτες, κατόπιν συμφωνίας των δύο χωρών, κωλυσιεργούν. Η αλβανική πλευρά, μολονότι έχουν ρυθμισθεί οι λεπτομέρειες για την όλη διαδικασία, εμποδίζει με διάφορες προφάσεις τη σύγκληση της μεικτής επιτροπής.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1940: Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ΑΠΟΚΗΡΥΣΣΕΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ

*Ο Ιωάννης Μεταξάς. Στο τέλος αποκήρυξε τον φασισμό.

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                H 22α Νοεμβρίου του 1940, υπήρξε μια πολύ σημαντική ημέρα για τον Ελληνισμό, που δυστυχώς επισκιάζεται από τη δόξα του Οκτωβρίου. Την μέρα εκείνη, ο ελληνικός στρατός εισβάλλει στην Κορυτσά κατατροπώνοντας τα στρατεύματα του Μουσσολίνι και προκαλώντας απερίγραπτο ενθουσιασμό σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό.

                Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ αποστέλλει το περίφημο τηλεγράφημά του προς τον Ιωάννη Μεταξά, στο οποίο παραλληλίζει το κατόρθωμα αυτό με τα "ελληνικά τρόπαια της κλασσικής εποχής" και καταλήγει με τη φράση "Ζήτω η Ελλάς" γραμμένη στα ελληνικά. Και ο βρετανός πρέσβυς στην Αθήνα, ο Σερ Μάικλ Πάλαιρετ, σε επιστολή του θα αναφέρει πολύ ορθά, πως "η Κορυτσά είναι η πρώτη πόλις που, από την αρχή του πολέμου, απεσπάσθη από τον εχθρόν".

                Σε ένα τέτοιο κλίμα, μια τέτοια μέρα, έλαχε στον Ιωάννη Μεταξά να αποκηρύξει δημόσια την ιδεολογία του Φασισμού, για την οποία δεν έκρυβε τον θαυμασμό του μέχρι τότε.

Αναστ. Δόσκος: Ένας αφανής αλλά ικανός διπλωμάτης

*Η Αδριανούπολη, σημαντικό κέντρο του Θρακικού Ελληνισμού. Πίνακας του Jose Maria Jovani περί το1800.

*Σημαντική η παρουσία του

στη Θράκη του ΙΘ΄ αιώνα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ένας από τους αφανείς στυλοβάτες του Ελληνισμού της Θράκης, στο δεύτερο μισό του ΙΘ΄ αιώνα, ήταν ο διπλωμάτης Αναστάσιος Δόσκος, ο οποίος υπηρέτησε δύο φορές ως πρόξενος της Ελλάδας στην Αδριανούπολη. Υπηρέτησε και σε άλλες θέσεις κυρίως στις περιοχές του υπόδουλου Ελληνισμού και τελικά πέθανε στην Αθήνα, τιμημένος με πολλά παράσημα ελληνικά και ξένα, αλλά σε μεγάλη φτώχια, δείγμα της εντιμότητάς του.

          Ο Αναστάσιος Δόσκος γεννήθηκε στη Μακεδονία (δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς) και πέθανε από καρδιακή προσβολή στη Αθήνα στις 9 Ιανουαρίου 1888.  Ήταν τότε 70 ετών. Υπήρξε ένα από τους πλέον διακεκριμένους διπλωματικούς υπαλλήλους στο δεύτερο μισό του ΙΘ’ αιώνα.

Η ΩΡΑΙΑ ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ 1821

*Νεκρολογία για την Ελένη Βάσσου στο περιοδικό "Ποικίλη Στοά"

*Γυναίκα με κάλλος και προσωπικότητα

*Στήριξε τον Βάσσο Μαυροβουνιώτη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Στην Επανάσταση του 1821, υπήρξαν σημαντικές γυναίκες σύζυγοι, μάνες ή ερωμένες, που στήριζαν με τον τρόπο τους, ποικιλότροπα τους αγωνιστές. Συνηθίζουμε να λέμε, πως πίσω από κάθε σπουδαίο άνδρα, κρύβεται μια εξίσου σπουδαία γυναίκα. Και αυτό επαληθεύθηκε, κατά τη διάρκεια της Εθνεγερσίας.

          Μια τέτοια γυναίκα, ήταν και η Ελένη Βάσσου, σύζυγος του Μαυροβούνιου στρατηγού Βάσσου, ο οποίος καθιερώθηκε στην Ελλάδα, με το επίθετο Μαυροβουνιώτης.

          Ολόκληρη η ζωή της Ελένης Βάσσου ήταν μυθιστορηματική, ενδιαφέρουσα και περιπετειώδης.

          Διακρίθηκε από την εφηβική ηλικία της για την ομορφιά, αλλά και για την εξυπνάδα της, προσόντα που είχαν καταστήσει χαρακτηριστικά ζηλότυπο τον δεύτερο σύζυγό της Βάσσο Μαυροβουνιώτη, ο οποίος την είχε ερωτευθεί παράφορα, από το 1826.

Η σχέση του Τσώρτσιλ με την Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_10/11/2013_539461

*Ο Τσώρτσιλ με τον αντιβασιλέα Δαμασκηνό στην Αθήνα, τα Χριστούγεννα του 1944

*Οι πολεμικοί στόχοι 

και οι μεταπολεμικές επιδιώξεις

του Βρετανού πρωθυπουργού

Του Σωτήρη Ριζά*

          Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ διασταυρώθηκε με την Ελλάδα επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της μακράς πολιτικής του σταδιοδρομίας σε ένα διάστημα τουλάχιστον τεσσάρων δεκαετιών, από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως την ανακίνηση του Κυπριακού στη δεκαετία του 1950. Η πιο σημαντική όμως εμπλοκή του στις ελληνικές υποθέσεις ήταν αυτή που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συνέπεσε με την πρωθυπουργία του (1940-1945).

          Το πρώτο θέμα που τέθηκε στον Τσώρτσιλ τον Οκτώβριο του 1940, όταν η Ελλάδα εκδήλωσε έμπρακτα την απόφασή της να αντισταθεί στην ιταλική επιθετικότητα, ήταν η παροχή βοήθειας, υλικής και στρατιωτικής, εκ μέρους της Βρετανίας. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της ηπειρωτικής Ευρώπης που αντιστεκόταν στον Άξονα και κατά συνέπεια η πολιτική της αυτή αποκτούσε ανυπολόγιστη ηθική και ψυχολογική αξία. Ο Τσώρτσιλ κατανοούσε ότι η Βρετανία δεν διέθετε πλεόνασμα μέσων ή δυνάμεων, ιδίως τη στιγμή κατά την οποία η σύγκρουση στη Βόρεια Αφρική παρέμενε αμφίρροπη. Θα επέμενε όμως, εκτός από τη ρητορική που χρησιμοποίησε για το γενναίο φρόνημα των Ελλήνων, στην ανάγκη αποστολής υλικής βοήθειας. Η βοήθεια ήταν τελικά ελάχιστη, καθώς η παροχή της προσέκρουσε στις επιφυλάξεις του βρετανικού Γενικού Επιτελείου, ενώ στάθηκε αδύνατη και η παρενόχληση της ιταλικής πολεμικής προσπάθειας με προσβολή στόχων στην ίδια την Ιταλία.

Η ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΟΥ

*Χάρτης της Θράκης του 1878, που απεικονίζει τις ορθόδοξες μητροπόλεις (Μουσείο Μπενάκη).

*Μια διαφορετική θεώρηση

για τους Θράκες του ΙΘ΄ αιώνα

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Θράκη είναι η περιοχή εκείνη της Ελλάδας, που άνθισε ο Ελληνισμός, ενώ παράλληλα επιβίωναν και άλλες εθνότητες και διαφορετικοί πολιτισμοί, για περισσότερα από 1.700 χρόνια, λογαριάζοντας τα περίπου 1100 χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και τα 600 χρόνια της Τουρκοκρατίας. Υπήρξε με άλλα λόγια χωνευτήρι πολιτισμών, όχι όμως και λαών, αφού οι λαοί που έζησαν εκεί, δεν συμπιέσθηκαν, δεν εξοντώθηκαν, δεν εξαφανίσθηκαν.

Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι, Εβραίοι, Σλάβοι αλλά και άλλοι λαοί έζησαν στα εδάφη της, λατρεύοντας τις θρησκείες τους και προάγοντας τον πολιτισμό τους, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους έκαστος.  

          Ταυτόχρονα η Θράκη, υπήρξε χώρος, που δοκίμασε πολέμους, σφαγές, εθνοκαθάρσεις και γενοκτονία.

          Σ’ αυτό το ιστορικό πλαίσιο, δηλαδή ανάμεσα στις Συμπληγάδες του Οθωμανικού δεσποτισμού και του βουλγαρικού επεκτατισμού, επιβίωνε ο υπόδουλος Ελληνισμός της Θράκης.

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΙΕΡΩΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

*Η είδηση της δολοφονίας του Τιμόθεου και του διακόνου του, στην "Παλιγγενεσία"

*Κατά τα έτη 1850-1880, 

στόχος ήταν οι ιερωμένοι

          Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η ιστορία του υπόδουλου Ελληνισμού κατά τον περασμένο αιώνα, έχει πολλές σκοτεινές σελίδες, που δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς από τους ειδικούς, είτε γιατί δεν υπάρχουν προσβάσιμες πηγές είτε γιατί απλά δεν υπήρξε το εξειδικευμένο εκείνο ενδιαφέρον, που θα οδηγούσε τους ιστορικούς, να φωτίσουν τις σκοτεινές αυτές σελίδες.

          Μια από τις πιο σκοτεινές και αδιερεύνητες ιστορικές πτυχές του ΙΘ' αιώνα, είναι οι θυσίες των κληρικών στη Θράκη, την ενιαία Θράκη, δηλαδή, που ήταν υποδουλωμένη στους Οθωμανούς.

          Ειδικότερα κατά τα χρόνια 1850-1880, όταν μια σειρά μεταρρυθμίσεων που είχαν επιβληθεί από τις Μεγάλες Δυτικές Δυνάμεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα λεγόμενα Τανζιμάτ, είχαν δημιουργήσει κάποιες ελπίδες για τις πολλές εθνότητες, που συγκροτούσαν το τμήμα της αχανούς Αυτοκρατορίας των Οσμανλήδων στα Βαλκάνια. Βέβαια αυτές οι μεταρρυθμίσεις γρήγορα αποδείχθηκαν φενάκη και ουσιαστικά τίποτα δεν άλλαξε στην σκληρή καθημερινότητα, που βίωναν οι υπόδουλοι λαοί.

          Βαρύ φόρο αίματος πάντως πλήρωσαν στα χρόνια που προαναφέραμε οι ιερωμένοι, όπως άλλωστε συνέβη και σε παλαιότερες εποχές, αλλά και σε μεταγενέστερες, ακόμη και του 20ου αιώνα.