*Η θλιβερή εκκένωση της Ανατολικής Θράκης
*Η μέγιστη αδικία εις βάρος της Θράκης
*Η λέξη φρίκη κυριαρχούσε στα ρεπορτάζ
*Από παντού αισχροκέρδεια
*Βροχή, λάσπη και χαλάζι
*Η «κηδεία» της Ανατολικής Θράκης
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
«Η
εικών των μετακινουμένων πληθυσμών είναι φρικώδης. Η βροχή πίπτει ραγδαία από
διημέρου, καθιστώσα τας οδούς αδιαβάτους και ευρούσα όλους τους πληθυσμούς εν
υπαίθρω». («Νέα Αλήθεια» 6 Οκτωβρίου 1922). Αυτή είναι μια λιτή
δημοσιογραφική ολιγόλογη περιγραφή του φοβερού δράματος, που έζησαν οι
Ανατολικοθρακιώτες, όταν εκόντες άκοντες διατάχθηκαν να εκκενώσουν τις πανάρχαιες
εστίες τους, στις οποίες άνθισε ο Ελληνισμός από τα προϊστορικά χρόνια.
Το
μεγάλο κακό άρχισε από τα Μουδανιά. Ήδη
η διάσκεψη των Μεγάλων Δυνάμεων στα Μουδανιά, Στις 28 Σεπτεμβρίου 1922, με την
Ελλάδα απούσα, είχε προδιαγράψει λίγες μέρες νωρίτερα την τύχη της Ανατολικής
Θράκης. Παραχώρηση στους Τούρκους, που δεν πολέμησαν καθόλου, όταν την
απελευθέρωσαν οι Έλληνες τον Ιούλιο του 1920. Ούτε πολέμησαν για να την
ανακαταλάβουν. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1922, ήδη η εφημερίδα «Πολιτεία» έγραφε ότι
ο Ελευθέριος Βενιζέλος σε συνομιλία που είχε στο Λονδίνο με τον Βρετανό υπουργό
Εξωτερικών λόρδο Κώρζον «επείσθη ότι η
θυσία της Θράκης είναι μοιραία».
Η Αθήνα
ζούσε σε καθεστώς αλλοφροσύνης. Είχε προηγηθεί η Μικρασιατική Καταστροφή στα
τέλη Αυγούστου 1922. Είχε εκραγεί η επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα. Η χώρα
πλημμύρισε από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Οι επαναστάτες ετοιμάζονταν να
δικάσουν τους υπαίτιους της τρομερής ήττας. Τα πάθη που προκάλεσε ο Εθνικός
Διχασμός εξημμένα. Αυτή την ατμόσφαιρα θα επιχειρήσουμε να δούμε μέσα από τα
δημοσιεύματα του Τύπου, όσο και αν η δημοσιογραφική κάλυψη της απώλειας της Ανατολικής
Θράκης υπήρξε ελλειμματική.
