*Σε Αλεξανδρούπολη, Μαρώνεια,
Μάκρη και Αδριανούπολη
στα κρίσιμα 1913, αλλά και 1922.
*Ο λεμβούχος του Δεδέαγατς.
*Ο παπά Πυθαγόρας της Αδριανούπολης.
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Τα κρίσιμα ιστορικά γεγονότα, συνήθως αναδεικνύουν ήρωες, που γίνονται γνωστοί και καθίστανται αντικείμενα θαυμασμού και εκτίμησης από τους συμπολίτες τους, αλλά και άλλους ταπεινούς και σεμνούς ανθρώπους, οι οποίοι αφού κάνουν το καθήκον τους, αποσύρονται διακριτικά στο παρασκήνιο.
Τέτοια περιστατικά έχουν να αφηγηθούν όλοι, γιατί τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, τα γεγονότα ήταν σημαντικά, οι προκλήσεις μεγάλες και οι άνθρωποι έκαναν το πατριωτικό καθήκον τους πρόθυμα. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η περιπέτειά μας στη Μικρά Ασία, ανέδειξαν πολλές τέτοιες περιπτώσεις κυρίως αφανών και ανιδιοτελών ηρώων.
Σήμερα θα δούμε μερικές τέτοιες περιπτώσεις, που αφορούν τη Θράκη. Νοερά ας ζήσουμε για λίγο τις μέρες μετά την υπογραφή της άδικης συνθήκης του Βουκουρεστίου, που επιδίκασε στην ηττημένη Βουλγαρία τα εδάφη της Δυτικής Θράκης στο μεγαλύτερό τους μέρος. Ήδη οι ελληνικοί πληθυσμοί είχαν γνωρίσει για σύντομο χρονικό διάστημα τον ρεβανσισμό των “συμμάχων” Βουλγάρων, που είχαν εκδιώξει σε πρώτη φάση το 1912 του Τούρκους. Το 1913 οι ελληνικές δυνάμεις είχαν απελευθερώσει μεγάλο μέρος της Δυτικής Θράκης, αλλά η χαρά των Ελλήνων κράτησε πολύ λίγο, αφού η συνθήκη του Βουκουρεστίου άνοιγε ξανά την πόρτα στους Βουλγάρους να επανέλθουν στις πόλεις και τα χωριά της.