Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Χατζηβασιλείου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Χατζηβασιλείου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 4 Αυγούστου 2016

Η επίσκεψη Παπανδρέου στις ΗΠΑ, το 1964


*Ο Γ. Παπανδρέου με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Λίντον Τζόνσον, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον. Ο Έλληνας πρωθυπουργός διαχειρίστηκε ένα διεθνές ζήτημα με το βλέμμα στραμμένο στην εσωτερική κοινή γνώμη και κατέληξε όμηρός της.



Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*


Η κυπριακή κρίση του 1964 αποκαλύπτει ορισμένες περίεργες πτυχές της ελληνικής εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. Έως τον Ιούνιο του 1964, η εσωτερική αντιπαράθεση στην Κύπρο, οι αλλεπάλληλες τουρκικές απειλές για εισβολή, η μετάβαση της ελληνικής «μεραρχίας», η διατύπωση του δόγματος του «εθνικού κέντρου», είχαν δημιουργήσει μεγάλη ρευστότητα.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου διείδε την πιθανότητα να χρησιμοποιήσει τις εντάσεις αυτές για να επιτύχει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πολιτικός έμπειρος, γνώριζε ότι η χώρα δεν είχε τη δυνατότητα να συντρίψει στρατιωτικά την Τουρκία και να επιβάλει την Ένωση. ‘Ηλπιζε, όμως, ότι θα ανάγκαζε τους Αμερικανούς να την επιβάλουν. Για τούτο, άλλωστε, η ελληνική πλευρά τόνιζε στην αμερικανική ότι, χωρίς την Ένωση, η Κύπρος θα μπορούσε να μετατραπεί σε «Κούβα της Μεσογείου». Η επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, στις 23-27 Ιουνίου 1964, τον έφερε πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου του. Κατά τη συνάντηση αυτή συμφωνήθηκε η διενέργεια μεσολάβησης από την αμερικανική πλευρά, μέσω του πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντιν Ατσεσον, ο οποίος και υπέβαλε το ομώνυμο σχέδιο τον Αύγουστο.

Δευτέρα 2 Μαΐου 2016

Η αναχώρηση Καραμανλή στο Παρίσι, το 1963

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/857781/article/epikairothta/ellada/h-anaxwrhsh-karamanlh-sto-parisi
*Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στο Παρίσι. Η αποχώρηση από την ενεργό πολιτική εδραζόταν στη διαπίστωση ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα εμφανιζόταν ανήμπορο να μεταρρυθμιστεί προσαρμοζόμενο στις ανάγκες των καιρών.


Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*


Στις 9 Δεκεμβρίου 1963, ενώ εξελισσόταν το μπαράζ των (πρακτικά) προεκλογικών παροχών της πρώτης κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου, η οποία είχε αντισυνταγματικά παραμείνει στην εξουσία επί ένα μήνα χωρίς να προσέλθει στη Βουλή για να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναχωρούσε, οριστικά, για το Παρίσι. Ταυτόχρονα, με μια βαρυσήμαντη επιστολή του προς τους βουλευτές της ΕΡΕ, πρότεινε ως νέο αρχηγό του κόμματος τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο.
Η αποχώρηση του Μακεδόνα πολιτικού στο εξωτερικό έγινε έκτοτε αντικείμενο έντονων συζητήσεων. Σε μια χώρα στην οποία οι προσωπικές επιθέσεις εναντίον του Καραμανλή και των μελών του επιτελείου του αντικαθιστούσαν το πολιτικό επιχείρημα, ακούστηκαν και απίθανα πράγματα, που συνέχισαν να «ψιθυρίζονται» τα επόμενα χρόνια: ο Καραμανλής έφυγε πανικόβλητος, για να μη «δολοφονηθεί» από τη βασίλισσα Φρειδερίκη! Ο Καραμανλής, εγωπαθής και αλαζονικός, δεν καταδεχόταν να καθήσει στα έδρανα της αντιπολίτευσης, αποκαλύπτοντας τη θεμελιωδώς «αντιδημοκρατική» του νοοτροπία (χρησιμοποιήθηκαν και πιο σκληρές λέξεις). Εκδηλώθηκαν μικρότητες ψυχικής–παρά αντιθέσεις πολιτικής– υφής: π.χ. το πρωτοσέλιδο της «Ελευθερίας» την επομένη, που πανηγύριζε, «Ο κ. Καραμανλής ώχετο απιών». Στο ίδιο πρωτοσέλιδο, αναφερόταν ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε αναχωρήσει με το ψευδώνυμο «Τριανταφυλλίδης» και είχε επιβιβαστεί στο αεροπλάνο «με λυγμούς». Στο κύριο άρθρο της, η εφημερίδα θριαμβολογούσε: «Εξήλθε χθες του δημοσίου βίου από την θύραν της υπηρεσίας όπως ακριβώς είχε εισέλθη. Υπήρξεν ηγέτης διά της δοτής εξουσίας. Αυτή, με τα “παραφερνάλιά” της, του έδωσεν ανάστημα. Η απώλειά της τον συνέτριψε».

Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015

Το ενδεχόμενο εξόδου από το ΝΑΤΟ, το 1958

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://www.kathimerini.gr/801868/article/epikairothta/ellada/to-endexomeno-e3odoy-apo-to-nato

*Palais de Chaillot, η έδρα του ΝΑΤΟ στο Παρίσι. «Η ελληνική Κυβέρνησις θεωρεί χρέος της όπως διά της παρούσης διακοινώσεως επιστήση την προσοχήν των μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας επί των κινδύνων, τους οποίους δημιουργεί η εφαρμογή του ειρημένου σχεδίου [του σχεδίου Μακμίλαν] τόσον διά την συνοχήν της Συμμαχίας, όσον και διά την ειρήνην της Ανατολικής Μεσογείου» γράφει στην επιστολή του ο Κων. Καραμανλής.


Γράφει ο κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου


          Το 1958 υπήρξε μια καθοριστική εποχή για την ελληνική πολιτική. Λόγω εξελίξεων στο Κυπριακό, η Ελλάδα αντιμετώπισε σοβαρότατη απομόνωση στους κόλπους της Δύσης, ενώ ανέκυψε και κίνδυνος διολίσθησής της εκτός του ΝΑΤΟ.
          Η άνοδος της ουδετεροφιλίας και του αντιδυτικού πνεύματος είχε σημειωθεί στη χώρα από το 1955. Την άνοιξη του 1956, στις μεγάλες διαδηλώσεις για την εκτόπιση του Μακαρίου και τις πρώτες εκτελέσεις αγωνιστών της ΕΟΚΑ, είχαν εμφανιστεί συνθήματα υπέρ της αποχώρησης από το ΝΑΤΟ και της ένταξης της Ελλάδας σε έναν «άξονα Αθηνών- Βελιγραδίου- Καΐρου». Το καλοκαίρι του 1956, αμερικανική δημοσκόπηση έδειχνε ότι το 74% (!) των Αθηναίων ευνοούσε την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ εάν οι Δυτικοί εξακολουθούσαν την ίδια πολιτική στο Κυπριακό. Στα τέλη του Αυγούστου 1956, ο υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Αβέρωφ, προειδοποίησε τους Αμερικανούς ότι, λόγω της πολιτικής της Δύσης στο Κυπριακό, όλος ο ελληνικός λαός, «εκτός 2.000 Αθηναίων», θα επιδοκίμαζε μία απόφαση για έξοδο από το ΝΑΤΟ.
          Το φθινόπωρο του 1956, ο Γεώργιος Γρίβας, αρχηγός της ΕΟΚΑ, και η εφημερίδα «Εστία» τάχθηκαν υπέρ της αποχώρησης από το ΝΑΤΟ· οι εκκλήσεις τους υποστηρίχθηκαν και από την ΕΔΑ, αλλά απορρίφθηκαν απερίφραστα από την κυβέρνηση, η οποία τόνισε ότι ήταν η μόνη αρμόδια να χαράσσει την εξωτερική πολιτική. Το επόμενο έτος, και παρά την απελευθέρωση του Μακαρίου με αμερικανική μεσολάβηση, νέες δημοσκοπήσεις έδειχναν μια πλειοψηφία υπέρ μιας ουδετερόφιλης πολιτικής. Με άλλα λόγια, τα χρόνια αυτά η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή προσπαθούσε να διασώσει τον φιλοδυτικό προσανατολισμό της χώρας, γνωρίζοντας ότι ακολουθούσε μία αντιδημοφιλή πολιτική.

Κυριακή 3 Απριλίου 2011

ΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ 1944


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100003_03/04/2011_437774

*Ελασίτες στα οδοφράγματα


*Δυο διαφορετικές προσεγγίσεις 
για ένα γεγονός που καθόρισε την Ελλάδα 
67 χρόνια πριν



Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

«Το αίμα φέρνει αίμα κι άλλο αίμα». Με αυτές τις λέξεις συνόψισε ο Σεφέρης την κατάσταση στην Αθήνα τον Δεκέμβρη του 1944. Δύο, μόλις, μήνες μετά την αποχώρηση των Γερμανών, αεροσκάφη Σπιτφάιαρ και Μποφάιτερ της RAF σφυροκοπούσαν τα προάστια, ενώ μάχες μεταξύ βρετανικών και κυβερνητικών δυνάμεων, από τη μία πλευρά, και του ΕΛΑΣ, από την άλλη, μαίνονταν σε όλη την πόλη. 
Η σπίθα γι' αυτόν τον «δεύτερο γύρο» εμφυλίου πολέμου, που έμεινε γνωστός ως «Δεκεμβριανά», άναψε όταν στις 3 Δεκεμβρίου η Αστυνομία, η οποία αντιπροσώπευε το έσχατο ορατό κατάλοιπο του κατοχικού συστήματος, άνοιξε πυρ εναντίον των διαδηλωτών του ΕΑΜ στην πλατεία Συντάγματος. 


Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Ριζοσπαστικό ρεύμα σκέψης και ο ρόλος των ηγετών του



Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_27/02/2011_433836




 Εμφάνιση, εξέλιξη, ιδεολογικές
 και πολιτικές αναζητήσεις

Του Θανάση Διαμαντόπουλου


ΕYANΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
"Ελληνικός φιλελευθερισμός
Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979"
εκδ. Πατάκη, σελ. 604

Στη χώρα μας, όπου η παρακμή της εκπαίδευσης και της έρευνας μόνο ως η πιο ασήμαντη εκδήλωση της ευρύτερης κοινωνικής κρίσης δεν μπορεί να θεωρηθεί, ασφαλώς και δεν θα συνιστούσε αποκάλυψη κρατικού μυστικού η επισήμανση του γεγονότος ότι είναι ιδιαίτερα οι κοινωνικές επιστήμες που ποιοτικά υποβαθμίζονται. 
Ισως, μεταξύ άλλων λόγων, επειδή στα πανεπιστήμια, τις σχολές και τα ερευνητικά κέντρα που τις διακονούν η αξιοκρατία υποχώρησε συχνά μπροστά στην ιδεολογική τρομοκρατία, την «παρεοκρατία» και τις επιλογές βάσει πολιτικών και κομματικών κριτηρίων (με αποτέλεσμα, μαζί με τους ευάριθμους άριστους ερευνητές, να «συστεγάζονται» και πολλοί κάτω του μετρίου, που δεν δυσκολεύτηκαν ωστόσο να εξαντλήσουν την ακαδημαϊκή ιεραρχία, διαιωνίζοντας και αναπαράγοντας την ανεπάρκειά τους).

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

H Ελληνοτουρκική συνεννόηση


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_17/01/2010_387132
*Ο Ελ. Βενιζέλος και ο Ισμέτ Ινονού εισέρχονται στο Παναθηναϊκό στάδιο κατά τους βαλκανικούς αγώνες, Οκτώβριος 1931


*Το Σύμφωνο Φιλίας που υπέγραψαν 
ο Βενιζέλος και ο Ινονού καθόρισε τις σχέσεις των δύο χωρών μέχρι το 1974


Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Πάγκαλου, ο Γεώργιος Κονδύλης, στις 22 Αυγούστου 1926, ορκίστηκε πρωθυπουργός και έκανε εκλογές, στις οποίες δεν συμμετείχε ο ίδιος. Κατόπιν σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος, ο οποίος από το 1924 ζούσε στο Παρίσι, επέστρεψε τότε στην Ελλάδα. Στις 5 Ιουλίου 1928 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος έγινε πρωθυπουργός και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, τις οποίες κέρδισε το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Ετσι άρχισε και η τελευταία περίοδος διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, η οποία έμεινε γνωστή ως η «χρυσή τετραετία».
Την περίοδο αυτή, κύριος στόχος του Βενιζέλου υπήρξε τόσο να αποφύγει την εξάρτηση της Ελλάδας από μία μόνο Μεγάλη Δύναμη όσο και να δώσει ένα τέλος στη διπλωματική απομόνωση της χώρας, αποκαθιστώντας φιλικές σχέσεις με τους γείτονες. Η πρώτη διπλωματική κίνηση του Βενιζέλου ήταν να υπογράψει με τον Μπενίτο Μουσολίνι στη Ρώμη, στις 23 Σεπτεμβρίου 1928, το ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας. Στις 17 Μαρτίου 1929 υπεγράφη στη Γενεύη το ελληνογιουγκοσλαβικό Πρωτόκολλο. Συμφιλίωση με τη Βουλγαρία δεν επετεύχθη. Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, οι διμερείς σχέσεις παρέμειναν καλές, όμως ο Βενιζέλος δεν ανέλαβε πρωτοβουλία για το ζήτημα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Παρομοίως, ως ένδειξη φιλίας προς τη Βρετανία αποθάρρυνε τις πρωτοβουλίες των Κυπρίων για Ένωση.

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ: Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_1_06/12/2009_382264




 Ο επίλογος της Μικρασιατικής Καταστροφής έφερε πόνο στις δύο πλευρές, αλλά και την ειρήνη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας




Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Στις 20 Νοεμβρίου 1922, επαύριο της ελληνικής ήττας στη Μικρά Ασία, άρχισε στη Λωζάννη η Συνδιάσκεψη Ειρήνης, με σκοπό οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια νέα Συνθήκη που θα αντικαθιστούσε τη Συνθήκη των Σεβρών, την οποία η νέα τουρκική κυβέρνηση υπό τον Μουσταφά Κεμάλ δεν αναγνώριζε.
Ο Κεμάλ είχε επίσης ξεκαθαρίσει ότι σκόπευε να διώξει το συντομότερο από τα εδάφη της Τουρκίας όσους Ελληνες είχαν απομείνει και είχε μάλιστα ορίσει προθεσμία τις 13 Δεκεμβρίου. Στις 30 Ιανουαρίου 1923, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Ισμέτ Πασάς (αργότερα Ινονού) υπέγραψαν στη Λωζάννη δύο συμβάσεις - μία για την ανταλλαγή των ομήρων και των αιχμαλώτων πολέμου και μία για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η Σύμβαση για την ανταλλαγή των πληθυσμών με μοναδικό κριτήριο το θρήσκευμα των «ανταλλάξιμων», την οποία είχε εισηγηθεί ο Νορβηγός αντιπρόσωπος της Κοινωνίας των Εθνών, Φρίντχοφ Νάνσεν, στη συνέχεια κατέστη μέρος της Συνθήκης της Λωζάννης της 24ης Ιουλίου 1923. Η Σύμβαση άρχισε να εφαρμόζεται από τον Αύγουστο του 1923, η δε μεικτή επιτροπή επιφορτισμένη με την εκτίμηση και εκκαθάριση των περιουσιών που θα άφηναν πίσω τους οι πληθυσμοί περάτωσε το έργο της το 1925. Η ανταλλαγή των πληθυσμών μπορεί δικαίως να θεωρηθεί ο επίλογος της Μικρασιατικής Καταστροφής, καθώς -πέρα από το ότι αποτελούσε μια ηπιότερη μορφή εθνοκάθαρσης- ουσιαστικά νομιμοποιούσε στη διεθνή κοινότητα το τέλος της μακραίωνης ελληνικής παρουσίας στην Ιωνία. Ηταν η πρώτη μεγάλη ανταλλαγή πληθυσμών στον 20ό αιώνα, μια πρακτική που κατόπιν εφαρμόστηκε και σε άλλα μέρη του κόσμου, και την οποία σήμερα ο ΟΗΕ καταδικάζει ως παραβίαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.






Ο δύσκολος δρόμος προς την ομοιογένεια




Του Bruce Clark*

Για τον άνθρωπο του 21ου αιώνα, που τη διαβάζει για πρώτη φορά, η Σύμβαση της ανταλλαγής πληθυσμών έχει κάτι το φρικιαστικά ψυχρό. Με γραφειοκρατική αλλά σαφέστατη γλώσσα, διατάζει την απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, ανεξαρτήτως της πολιτισμικής τους ταυτότητας ή των προσωπικών τους αισθημάτων. Η ιδέα αυτή καθαυτήν ότι ένα κράτος μπορεί να «ανταλλάξει» μέρος του πληθυσμού του με μιαν άλλη ομάδα ανθρώπων συνεπάγεται κάτι το τρομακτικό για τη σχέση μεταξύ πολίτη και κράτους. Δείχνει ότι το κράτος «κέκτηται» των ανθρώπων που βρίσκονται υπό την εξουσία του με τον ίδιο τρόπο που του ανήκει μία ράβδος χρυσού ή ένα θωρηκτό.
Στην εφαρμογή της, η Σύμβαση είχε όντως ορισμένες σκληρές συνέπειες για σχεδόν δύο εκατομμύρια ανθρώπους, αυτές δε οι συνέπειες δεν ήταν ούτε απλές ούτε ομοιόμορφες. Για το ένα εκατομμύριο περίπου Ελληνορθοδόξους, που είχαν ήδη τραπεί σε φυγή από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη (και συνωστίζονταν στα λιμάνια, στις πόλεις και στα νησιά της Ελλάδας, σε μία κατάσταση απόγνωσης και ένδειας), η Σύμβαση υποδήλωνε αποδοχή ότι δεν θα επέστρεφαν στις γενέτειρές τους. Για τουλάχιστον 150.000 Οθωμανούς Ελληνες, των οποίων η εκδίωξη (από τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και την ενδοχώρα της) βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, η Σύμβαση ηύξανε την πιθανότητα ότι τουλάχιστον θα έφευγαν από την Τουρκία ζωντανοί. Πολλοί άνθρωποι που ανήκαν σε αυτήν την κατηγορία ήταν σε κακή φυσική κατάσταση ως αποτέλεσμα μακρών αναγκαστικών πορειών και μεταδοτικών νοσημάτων. Για 50.000 ή περισσότερους ορθόδοξους χριστιανούς στην Καππαδοκία, πολλοί από τους οποίους ήταν τουρκόφωνοι, η Σύμβαση σήμαινε τη συντονισμένη απέλαση από μια πατρίδα που δεν την άγγιξε ο πόλεμος και στην οποία ήλπιζαν να παραμείνουν. Και για σχεδόν 400.000 μουσουλμάνους που ζούσαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, η Σύμβαση σήμαινε κάτι παρόμοιο: μία συντονισμένη αλλά οδυνηρή απέλαση από εδάφη με τα οποία ήταν στενά συνδεδεμένοι.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...