ΓΚΑΓΚΑΒΟΥΖΗΔΕΣ: ΕΝΑ ΑΡΧΑΙΟ ΘΡΑΚΙΚΟ ΦΥΛΟ, ΠΟΥ ΤΟΥΡΚΟΦΩΝΗΣΕ, ΑΛΛΑ ΚΡΑΤΗΣΕ ΑΝΕΝΔΟΤΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥ ΦΡΟΝΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΤΟΥ

Τις προάλλες, στο βιβλιοπωλείο Π. Κυριακίδη στην οδό Μητροπόλεως 62 της Αθήνας, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου "Εμείς οι Γκαγκαβούζηδες" του Χρήστου Κοζαρίδη. Η διαδρομή των Γκαγκαβούζηδων στο χρόνο και στο χώρο των Βαλκανίων, είναι η συναρπαστική ιστορία ενός αρχαίου θρακικού φύλου, που επιβίωσε ως τις μέρες μας, μέσα από τις συμπληγάδες αέναης προσφυγιάς, διώξεων, υποτιμήσεων και εχθρικών αντιμετωπίσεων. Η ομιλία του συγγραφέα, που αναλύει μεθοδικά αυτό το φαινόμενο, που πολλοί σύγχρονοι Έλληνες αγνοούν, δημοσιεύεται εδώ, γιατί κρίθηκε πως περιέχει όλα εκείνα τα επιστημονικά, ιστορικά και κοινωνικά στοιχεία, που θα βοηθήσουν όσους αγνοούν το ζήτημα, να το κατανοήσουν

*Το εξώφυλλο του βιβλίου

Σε ορισμένους  από εσάς που βρίσκεστε σε αυτή την αίθουσα όταν λάβατε την πρόσκληση για την εκδήλωση- παρουσίαση του βιβλίου μου θα γεννήθηκε η απορία: Γκαγκαβουζηδες-ποιοι είναι αυτοί πάλι όπως και σε άλλους γιατί τώρα αυτή η εκδήλωση;

Αντίστοιχα σε ανύποπτο χρόνο ένας καταξιωμένος καθηγητής ιστορίας ο Κ. Φωτιάδης σε μια ομιλία του πριν από 7-8 χρόνια είχε πει απευθυνόμενος σε ανάλογο ακροατήριο πως τα επόμενα 20 χρόνια στην εξωτερική πολιτική αυτής της χώρας θα κυριαρχεί ή θα αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της το θέμα των Γκαγκαβουζηδων. 

---

Όταν αυτό το γεγονός μου το μετέφεραν φίλοι που έτυχε να είναι στην εκδήλωση και ήξεραν πως ήδη είχα ξεκινήσει την ερευνά μου για το θέμα της καταγωγής των Γκαγκαβούζηδων αισθάνθηκα πως βρισκόμουν ανάμεσα στις συμπληγάδες, διότι θα έπρεπε η έρευνα και η καταγραφή που είχα ήδη ξεκινήσει να είχε όλα εκείνα τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά μιας πραγματικής ιστορικής έρευνας δίχως να κυριαρχούν τα συναισθήματα μου λόγω της καταγωγής, βιώματα της ζωής μου αλλά και των προγονών, της απόρριψης του χλευασμού της υποτίμησης, των διώξεων και των απαγορεύσεων. Και όταν θα ολοκληρώνονταν αυτή η έρευνα θα μπορούσε ο καθένας από μας με υπερηφάνεια να υψώσει το ανάστημα του και να πει ΝΑΙ ΕΙΜΑΙ ΓΚΑΓΚΑΒΟΥΖΗΣ.

Αυτό το τελευταίο το έζησα και στις δυο εκφάνσεις του και είμαι υπερήφανος που πρώτος έβαλα αυτό το λιθαράκι της αναγνώρισης και της αποδοχής ενός ταλαίπωρου θρακιώτικου φύλου.

Άρα τα πρώτα εμπόδια είχαν υψωθεί μπροστά μου και έμοιαζαν ανυπέρβλητα. Αυτά δεν είχαν να κάνουν και δεν έμπαιναν μόνο από εξωτερικούς παράγοντες αλλά και μέσα από ανθρώπους της ίδιας μας της ράτσας οι οποίοι κάθε φορά ακόμη και σήμερα τόνιζαν και  τονίζουν πως περπατάμε σε ένα τεντωμένο σχοινί και υπάρχει ο κίνδυνος μειονοτικών θέσεων και συνολικής απόρριψης της ομάδας μας. Πολιτειακοί παράγοντες όταν ζήτησα να τους συναντήσω για να συνεισφέρουν στην έκδοση με προέτρεψαν αν το κάνω τελικά να τονίζω σε όλους τους τόνους και τους χρόνους πως είμαστε Έλληνες και να προσέχω μήπως κάνω την Ορεστιάδα Κόσσοβο!! Έτσι προχώρησα μόνος μου στην χρηματοδότηση αυτής της έκδοσης διότι δεν ήθελα να υποκύψω σε κανέναν από όλους αυτούς που αν και επίσημα πρόσωπα και γνώστες της περιοχής επέμεναν να μας χαρακτηρίζουν Τούρκους μόνο και μόνο επειδή μιλούσαμε μια παραλλαγή της τουρκικής γλώσσας, της γλώσσας  του πιο μισητού εχθρού της πατρίδας μας. Το μυαλό μου πήγαινε και πηγαίνει πάντα σε μια αυτοβιογραφική επιστολή του Περικλή Πελτέκη πρόσφυγα από τις Σαράντα Εκκλησιές που στα 95 του χρόνια με πλήρη διαύγεια μυαλού ανάμεσα στα άλλα γράφει….. Η αλήθεια είναι ότι όταν ήρθαμε πρόσφυγες το 1922 όπου και να είμεθα Θράκη Μακεδονία Ήπειρο, Πελοπόννησο, δεν μας χώνευαν σε μερικά μέρη κάτι κακότροποι μας έλεγαν Τουρκόσπορους. Πάντως 57 χρόνια που πέρασαν από την προσφυγιά μας συμπεθέριασαν Μικρασιάτικες, Θράκες, Πόντιοι Παλαιοελλαδιτες και σμίχτηκε το αίμα με το αίμα και έτσι ήρθε η ομόνοια και η αγάπη εις όλους τους Έλληνες και ζούμε ωσάν φίλοι στη ωραία και δοξασμένη Ελλάδα μας…….

*Σελίδα από το βιβλίο του Χρ. Κοζαρίδη. Γκαγκαβούζηδες με τις χαρακτηριστικές φορεσιές τους

Μία δεύτερη απάντηση σε όλους αυτούς θα έπρεπε να είναι το γεγονός πως στην σημερινή εποχή η όποια πολιτισμική ετερότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πολιτισμικός πλούτος ενός κράτους παρά ως κίνδυνος για την εθνική συνοχή του. Ειδικά όσο αφορά στην ελληνική πολιτεία πιστεύω πως θα έπρεπε να αντιμετωπίζετε ως ευλογία και να πάψει να αποτελεί κατάρα. 

Πριν από 4 χρόνια όταν για πρώτη φορά το συγκεντρωμένο υλικό μου περίπου 150 σελίδες το έδωσα στην επίκουρο καθηγήτρια ιστορίας στο τμήμα Νηπιαγωγών Φλώρινας κ. Βαμβακίδου Ιφιγένεια να εκτιμήσει αν θα μπορούσε να εκδοθεί ένα βιβλίο με θέμα την καταγωγή των Γκαγκαβούζηδων μου απάντησε μετά από λίγο καιρό με δύο παρατηρήσεις:

Α) αν θες να κάνεις ένα ιστορικό βιβλίο θα πρέπει να βγάλεις από έξω όλες εκείνες τις φράσεις που υποκρύπτουν και εκφράζουν έντονα τη συναισθηματική και προσωπική σου σχέση με τους Γκαγκαβούζηδες και

Β) προχώρα διότι όσο και να έψαξα στην ελληνική βιβλιογραφία δεν βρήκα πουθενά ένα ολοκληρωμένο βιβλίο σχετικά με εσάς.

Ως προς την πρώτη παρατήρηση είναι γεγονός πως αγωνίστηκα παρά πολύ πάνω στα γραπτά μου για να φτάσω όπως θα είδατε ή θα δείτε να μην εκφράζω καθόλου τον συναισθηματικό μου κόσμο και να κρίνω αντικειμενικά τις διάφορες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς γύρω από την καταγωγή των Γκαγκαβούζηδων. Ίσως κάποιοι από εσάς να σκέφτονται πως ο τίτλος  του βιβλίου και ειδικά το «Εμείς» αποτελεί έναν επιθετικό προσδιορισμό με τον οποίο θέλεις να τονίσεις την διαφορετικότητα σας ανεξάρτητα αν δεν θέλεις έτσι να τον προσδιορίζεις. Δεν θα διαφωνούσα πλήρως με αυτήν την παρατήρηση διότι οι περισσότεροι από εσάς δεν γνωρίζετε και δεν μπορείτε να φανταστείτε τι έχουν περάσει στο διάβα των χρονών οι Γκαγκαβούζηδες λόγω της ετερογλωσσίας τους όπως και οι υπόλοιποι αλλόγλωσσοι πληθυσμοί και ομάδες στην πατρίδα μας. Η γκετοποίηση στα πρώτα χρόνια δεν επιβλήθηκε μόνο από τους έχοντες εξουσία-το κράτος- αλλά και από τους ίδιους τους εαυτούς τους ως άμυνα στην χλεύη στην υποτίμηση και στους διωγμούς. Έτσι ως κλειστή κοινωνία πορεύτηκαν και κατάφεραν να επιβιώσουν. Με τα χρόνια η αστυφιλία και η αστικοποίηση της ίδιας της αγροτικής κοινωνίας τους ανάγκασε να ανοίξουν τα σύνορα της κοινότητας τους. Αρχικά δέχτηκαν στους κόλπους της  αλλόγλωσσους και μετά σιγά-σιγά τα σύνορα άνοιξαν και όλοι συγγένεψαν. Στην μακροχρόνια έρευνά μου έβλεπα και βλέπω ακόμη στις κοινότητες των Γκαγκαβούζηδων να αντιμετωπίζονται σε μικρότερο βαθμό οι νύφες και οι γαμπροί από άλλη ράτσα ως «ξένοι». 

Στη δεύτερη παρατήρηση της κ. Βαμβακίδου πράγματι το είχα διαπιστώσει και εγώ πως δεν υπήρχαν εκτεταμένες αναφορές πάνω στο θέμα της καταγωγής μας. Μια αναφορά από τον αξιοσέβαστο δάσκαλο καθηγητή Αλέξη Σαββίδη ο οποίος στο βιβλίο του  ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ μας εντάσσει στα πρωτοτουρκικά φύλα και μια του επίσης αξιοσέβαστου δάσκαλου και καθηγητή κ. Οργανογόνου που μας ενέταξε στους Καραμανλήδες. Όλη η άλλη βιβλιογραφία δυστυχώς είναι ξενόγλωσση και προέρχεται από την τουρκική και σοβιετική σχολή ιστορίας. Πάνω σε αυτή διάφοροι ερευνητές μέσα από εργασίες, ομιλίες άρθρα και βιβλία  τους αναμασούν την προπαγάνδα των Τούρκων και Ρώσων ιστορικών δίχως να ρωτήσουν τους ιδίους τους Γκαγκαβούζηδες. Και εγώ που μεγάλωσα ως Ρουμ Γκαγκαούζ έπρεπε να αποδείξω πως δεν έχουμε σχέση ιστορικά με οποιοδήποτε τουρκικό φύλο που εμφανίστηκε στα βυζαντινά χρόνια.

*Σελίδα από το βιβλίο του Χρ. Κοζαρίδη. Γκαγκαβούζηδες 

με τις χαρακτηριστικές φορεσιές τους

Ήταν πιστέψτε με πολύ δύσκολο να περπατάς συνεχώς πάνω σ ένα τεντωμένο σκοινί να ακροβατείς συνεχώς για να μην κατηγορηθείς ως εθνικιστής ούτε από την μια πλευρά ούτε από την άλλη. Ακόμη δε περισσότερο να κατηγορηθείς πως επίτηδες λόγω της καταγωγής μου άπλωσα ένα πέπλο αγνότητας πάνω από τους Γκαγκαβούζηδες. 

Έτσι αναγκαστικά η έρευνα μου επεκτάθηκε σε γειτονικές χώρες που από τα αρχεία τους έβρισκα σημαντικές πληροφορίες για το θέμα της καταγωγής των Γκαγκαβούζηδων. Στην έρευνά μου αυτή με βοήθησε παρά πολύ η καλή γνώση της τουρκικής και ρουμάνικης γλώσσας και η πολύ καλή σχέση μου με το διαδίκτυο. Τα αρχεία που έβρισκα στα ρώσικα και βουλγάρικα αναγκαστικά πήγαιναν για μετάφραση με κόστος οικονομικό για μένα αλλά πάντα με αγωνία το τι καινούργιο θα συναντούσα μπροστά μου. 

Όταν ολοκλήρωσα αυτή την πρώτη και σημαντική καταγραφή ιστορικών πηγών είδα έκπληκτος πως η πρώτη κοιτίδα των Γκαγκαβούζηδων ήταν η Δοβρουτσά της βόρεια Βουλγαρίας. Έκπληκτος διότι πάντα άκουγα τον συγχωρεμένο πατέρα μου να μου λέει πως αν θέλουμε να μάθουμε για εμάς θα πρέπει να ψάξουμε τις ρίζες μας και προς την Βουλγαρία και όχι μόνο στην Ανατολική Θράκη. 

Ακολούθησε και δεύτερη συνεχόμενη έκπληξη!! Επιβεβαιώνονταν μια ακόμη σκέψη μου πως όλοι οι ιστορικοί έκρυβαν επιμελώς κάτω από το χαλί της ιστορίας τα φύλα που κατοικούσαν και προϋπήρχαν των Γκαγκαβούζηδων στη περιοχή αυτή. Είχα προσέξει πως οι αναφορές όλων σταματούσαν στον 18ο αιώνα και κανείς δεν έβλεπε ή δεν ήθελε να δει τι υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι εντόπισα πως στην ίδια περιοχή από τη αρχαιότητα και μέχρι τα πρώτα βυζαντινά χρόνια κατοικούσε στην περιοχή ένα θρακικός λαός οι Κροβούζοι ή Κατταούζοι στα ρωμαϊκά χρόνια. Ο Οβίδιος γράφει πως μιλούσαν τα ελληνικά με γετική βαρβαρίζουσα προφορά. Στάθηκα σε αυτές τις αναφορές διότι για πρώτη φορά καταρρίπτονταν μέσα μου ο μύθος που είχε πλάσει μέχρι τότε η τουρκική σχολή πως είμαστε απόγονοι των Ούζων του 11ου αιώνα. Η σχολή αυτή επιμένει πως το όνομα μας προέρχεται από το όνομα ενός από τα 22 φύλα των Ούζων που ονομάζοντας Γκαγκ!! Τέτοιο φύλο όσο και να έψαξα ποτέ δεν ήρθε στα Βαλκάνια, αντίθετα έφτασε μέχρι την Κασπία Θάλασσα όπου και αφομοιώθηκε από τα άλλα τουρκογενή φύλα. Έτσι για πρώτη φορά μπορεί να γίνει ο συσχετισμός των Κατταούζων με τους Γκαγκαβούζηδες με βάση το όνομά τους. Επίσης αξίζει να αναφερθεί η παρατήρηση του πατέρα της ρουμάνικης ιστορίας Ν. ΓΙΟΡΚΑ ο οποίος όταν καταγράφει τους λαούς τα έθνη και τα φύλα του ποταμού Δούναβη σημειώνει πως ανάμεσα τους ζούσαν και οι Γκαγκαούτσοι και δεν μπορεί αυτός ο λαός να εξαφανίστηκε έτσι ξαφνικά από το πρόσωπο της ιστορίας.

Έτσι άρχισα και επιβάλλονταν να χαλάσω όλο το πάζλ της καταγωγής των Γκαγκαβούζηδων που είχα σχηματίσει στο μυαλό μου αλλά και στα γραπτά μου κείμενα. Έπρεπε να προσθέσω ψηφίδες στο πάζλ προσθέτοντας κείμενα αρχαίων Ελλήνων, Ρωμαίων και Βυζαντινών ιστορικών και χρονικογράφων. Ο Ηρόδοτος ο Στράβωνας, ο Πτολεμαίος ο γεωγράφος οι Ρωμαίοι Πλίνιος και Οβίδιος αναφέρονται στους Κροβούζους και Κατταούζους. Αργότερα ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του γράφει: ασπάζεστε επίσκοπον Αμπλίαν ως εαυτό μου!! Ο Απόστολος Ανδρέας προσηλυτίζει με υπομονή και επιμονή όλους τους λαούς ειδικά των παραθαλάσσιων περιοχών τους έχοντας ελληνικήν παιδείαν όπως βρέθηκε σε κείμενα εποχής. Ο Άγιος Γότθος κατάγεται από την ίδια περιοχή όπως και ο επίσκοπος Λουφλιλας αιρετικός αργότερα αλλά υπεύθυνος για τον εκχριστιανισμό των λαών του Δούναβη κατάγεται από την ίδια περιοχή και στα χρονικά των βυζαντινών καταγράφεται ως ομιλών ελληνικά με βαρβαρίζουσα προφορά.  Ο Ηρόδοτος δε τους χαρακτηρίζει ως λαό ανδρειώτατο, γαλακτοφόρο και πολεμικό το γένος. Όλες αυτές οι αναφορές αποκρύπτονται εντέχνως και συστηματικά από τους σύγχρονους ιστορικούς. 

Εδώ μπορεί και πρέπει να μπει ένα βασικό ερώτημα που θα μπορούσε να μου απευθύνει ο οποιοσδήποτε από εσάς: μα είναι τόσο καθαροί οι Γκαγκαβούζηδες και δεν ήρθαν σε επαφή με άλλους λαούς;

Δεν το αρνούμαι και ίσα-ίσα δέχομαι πως δεν είναι δυνατόν να μην υπήρξαν επιμιξίες μεταξύ διαφορετικών φύλων και λαών ανεξάρτητα της γλώσσας και της καταγωγής. Ένα φαινόμενο άλλωστε που παρατηρήθηκε σε όλα τα Βαλκάνια. Πώς όμως και κάτω από ποιες συνθήκες είναι το δεύτερο ερώτημα. Είμαι σίγουρος και πεισμένος πως όλες αυτές έγιναν διότι σε όλα τα Βαλκάνια είχε επικρατήσει ο χριστιανισμός ως η κοινή θρησκεία όλων των λαών που είχαν ενταχθεί οικιοθελώς η με την βία στο κρατικό σύστημα της νέας αναδυόμενης και ανερχόμενης παγκόσμιας δύναμης του βυζαντινού κράτους. Ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις του καθενός μας θα πρέπει να δεχτούμε πως ο χριστιανισμός σαν κρατική ιδεολογία από τα πρώτα χρόνια του Βυζάντιου αποτέλεσε σε ένα μεγάλο βαθμό το χωνευτήρι των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, καταγωγής, φύλου παραδόσεων, εθίμων, πολιτιστικής κληρονομίας και ένας νέος τύπος πολίτη κάνει την εμφάνιση του αυτός του Βυζαντινού πολίτη, ο οποίος για να αναρριχηθεί στα ανώτερα αξιώματα στρατιωτικά και πολιτικά θα έπρεπε να γίνει υποχρεωτικά χριστιανός στο θρήσκευμα. Επίσης η μεγαλοπρέπεια και η αίγλη που προσέδιδε σε όλους τους λαούς η Κωνσταντινούπολη, ανάγκαζε όλους να στρέφουν το βλέμμα τους προς αυτή είτε για να την κατακτήσουν είτε για να ενταχθούν πλήρως στο πολιτικό-οικονομικό-κοινωνικό σύστημα της.

*Σελίδα από το βιβλίο του Χρ. Κοζαρίδη. Γκαγκαβούζηδες 

με τις χαρακτηριστικές φορεσιές τους

Κάτω από αυτές τις συνθήκες γαλουχήθηκαν και οι πρόγονοι των Γκαγκαβούζηδων οι Κατταούζοι. Οι πηγές από τους βυζαντινούς χρονικογράφους δεν αναφέρονται σε ένα ξεχωριστό έθνος που έπειτα από μια επιδρομή νικηθήκαν από το βυζαντινό στρατό και ως ηττημένοι να εγκαταστάθηκαν σε εδάφη που τους παραχώρησε το Βυζάντιο. Απεναντίας μιλούν για ελληνόγλωσσους πληθυσμούς τουλάχιστον στο επίπεδο των πόλεων και των διοικήσεων. Άρα θα πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως έχουμε να κάνουμε τουλάχιστον με ελληνοχριστιανικούς πληθυσμούς που εντάχθηκαν από νωρίς στο βυζαντινό σύστημα διοίκησης.

100 χρόνια πριν την επέλαση των Οθωμανών στα Βαλκάνια στην ίδια περιοχή καταγράφεται το Δεσποτάτο της Καβάρνας ως ανεξάρτητο από το βουλγαρικό κράτος και φόρου υποτελής στο Βυζάντιο. Με την επέλαση των Οθωμανών είχαν να επιλέξουν ανάμεσα στην υποταγή ή στην αντίσταση. Επέλεξαν την αντίσταση και νικήθηκαν στη μάχη της Βάρνας το 1396-98 διότι δεν δέχτηκε ο Δεσπότης τους Ιβαγκός να διαθέσει το στρατό του εναντίον του βασιλιά της Σερβίας Λαζάρου. Η σθεναρή τους αντίσταση και η ανάγκη των σουλτάνων να συντηρήσουν πάνω από ένα εκατομμύριο στρατιώτες στην περιοχή  θα πρέπει να είναι το γεγονός που δεν προχώρησαν στην εξολόθρευση του πληθυσμού της περιοχής. Φαινόμενα βίαιων εξισλαμισμών παρατηρήθηκαν αλλα σε μεμονωμένα πεδία. Στην παράδοση των Γκαγκαβούζηδων της Δοβρουτσάς υπάρχει καταγραμμένο το γεγονός της μαζικής αυτοκτονίας Γκαγκαούζων γυναικών στο φρούριο της Καλιάκρας ως άλλες γυναίκες του Ζαλλόγγου. Στη θέση που έπεσαν οι απόγονοι τους έστησαν ένα άγαλμα για να τις τιμήσουν. Σε αυτό το ασφυκτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούσαν με τις μαζικές μεταναστεύσεις τουρκογενών πληθυσμών αυτοί ως μειοψηφία αναγκάζονται να αλλάξουν την γλώσσα τους για να επιβιώσουν. Ακούγεται ως απλοϊκό επιχείρημα; Και όμως δεν είναι. 

Ένας σημαντικός παράγοντας που κράτησε τους  Γκαγκαβούζηδες στη αγκαλιά του ελληνισμού ήταν η φανατική προσκόλληση τους στο Χριστιανισμό και στα βυζαντινά πρότυπα διοίκησης και αυτοδιοίκησης των κοινοτήτων τους. Σημαντικό παράγοντα αποτέλεσε επίσης το ειδικό καθεστώς εκκλησιαστικής διοίκησης  της περιοχής με την μορφή της Εξαρχίας μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα. Η άμεση σχέση τους με τον εκάστοτε Έξαρχο, ο όποιος ήταν και Μέγας Λογοθέτης του Πατριαρχείου ίσως να συνετέλεσε στο να λένε οι γέροντες Γκαγκαβούζηδες όταν τους ρωτούσα από πού καταγόμαστε να μου απαντούν: « μπιζ ολουμ εβλιατ οτζιακ γκελντιμ». Έτσι σε ένα αγροτοκτηνοτροφικό πληθυσμό αγράμματο συνεχίζει τα επόμενα χρόνια να περνά στο υποσυνείδητο τους πως είναι κάτι ξεχωριστό και πάντα σε σχέση με το Πατριαρχείο. 

Μπορεί όλα αυτά να θεωρούνται απλοϊκές προσεγγίσεις σε ένα σημαντικό θέμα όπως είναι η καταγωγή των Γκαγκαβούζηδων και να προκαλούν θυμηδία σε ιστορικούς κύκλους. Αν ήταν όντως τουρκικό φύλο γιατί δεν εντάχθηκαν αμέσως ή και μετά από λίγα χρόνια στο οθωμανικό σύστημα με τον πλήρη εξισλαμισμό τους για να αποφύγουν τα βίαια και συχνά ξεσπάσματα της οθωμανικής διοίκησης επάνω τους, όπως έκαναν άλλα τουρκογενή φύλα;  Απεναντίας παρέμειναν χριστιανοί προσκολλημένοι στο αδύναμο αρχικά Πατριαρχείο και μετέπειτα στο ισχυρό  ελληνορθόδοξο αυτοδιοίκητο σύστημα των κοινοτήτων. 

Σε όλους τους ρωσοτουρκικούς πολέμους συμμετείχαν στο πλευρό των Ρώσων προσβλέποντας στην απελευθέρωση τους από το Ξανθό γένος. Ποιος τους οργανώνει και ποιου το όνομα έχουν αποδώσει σε χωριά τους στην Βεσσαραβία και στην Ανατολική Θράκη. Του Δημήτρη Βατικιώτη, έμπορο από τα Βατικα της Λακωνίας, Απόστολος της Φιλικής Εταιρείας και εμψυχωτής και οργανωτής της περίφημης Βουλγάρικης Λεγεώνας. Κατακτητής της Σίλιστρας με τους Γκαγκαβούζηδες στρατιώτες τους. Ως νέος Οδυσσέας σκέφτηκε ένα τέχνασμα ανάλογο του Δούρειου Ίππου για να κατακτήσει την επί 6 μήνες πολιορκούμενη και αντιστεκόμενη πόλη στα ρωσικά πυρά. Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του διότι πέθανε πολύ μικρός Αλλά έμεινε στην μνήμη των Γκαγκαβούζηδων που τον τιμούν ακόμη και σήμερα.

Η συμμέτοχή τους στα επαναστατικά γεγονότα της Μολδοβλαχίας είναι αδιαμφισβήτητη ανεξάρτητα αν προσπαθούν να την αποσιωπήσουν οι Βούλγαροι ιδίως ιστορικοί. 

Οι μεγάλες αναγκαστικές μεταναστεύσεις τους ξεκίνησαν μετά το 1840 και ολοκληρώθηκαν το 1880 για να αποφύγουν τα αντίποινα των οθωμανικών στρατευμάτων που μετά από κάθε τους ήττα στα πολεμικά θέρετρα της περιοχής ξεσπούσαν σε λεηλασίες και σφαγές των ντόπιων χριστιανικών πληθυσμών. Οι περισσότεροι κατέφυγαν στη Βεσσαραβία υπολογίζεται πως περίπου 100.000 εγκαταστάθηκαν στις στέπες της. 15-20.000 κατευθύνθηκαν  νότια προς την Ανατολική Θράκη σε χωριά γύρω από την Αδριανούπολη όπου με βάση τις πληροφορίες τους ήρθαν να βρουν τους ήδη εγκατεστημένους από το 1540-60 Γκαγκαβούζηδες από την γυναίκα του σουλτάνου Σελίμ Α' την  Ρωξελάνη, Ουκρανή στην καταγωγή. Όσοι παρέμειναν βιώσαν νέους διωγμούς από το νεοϊδρυόμενο βουλγαρικό κράτος και αφού υπέφεραν μαζί με τον υπόλοιπο ελληνισμό της Βουλγαρίας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προγονικές τους εστίες και να διασκορπιστούν στην Ανατολική Θράκη και Μακεδονία. Στην Ανατολική Θράκη εντάχθηκαν στο ελληνορθόδοξο σύστημα διοίκησης και μαζί με τον υπόλοιπο ελληνισμό υπέφεραν αλλά και μεγαλούργησαν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ίδρυσαν σχολεία εκκλησιές, συμμετείχαν στους αγώνες του θρακιώτικου ελληνισμού για ελευθερία όπως μαρτυρούν τα προξενικά έγγραφα της Αδριανούπολης και οι αφηγήσεις των: Γονατά, Ιων Δραγούμη και άλλων προξένων.

Τελικά το 1922-24 εγκαταλείπουν οριστικά τις εστίες τους και εγκαθίστανται η μεγάλη τους πλειοψηφία σε 22 χωριά του Έβρου και  σε χωριά της Κομοτηνής Ξάνθης των Σερρών και του Λαγκάδα Θεσσαλονίκης. Ένας νέος Γολγοθάς ξεκίνησε όπως και για όλους τους πρόσφυγες της Ανατολής. Πάλεψαν παρά τις αντιξοότητες και τα εμπόδια που τους επέβαλε το επίσημο ελληνικό κράτος λόγω της γλώσσας τους. Παρέμειναν πιστοί στην Εκκλησία και στον ελληνισμό δίχως να χάνουν ποτέ την πιστή τους πως κάποτε θα δικαιωθούν. 

*Σελίδα από το βιβλίο του Χρ. Κοζαρίδη. Γκαγκαβούζηδες 

με τις χαρακτηριστικές φορεσιές τους

Λίγα λόγια για την Μολδαβία. Σήμερα αποτελούν την αυτόνομη δημοκρατία της Γκαγκαουζίας, με πληθυσμό 170.000 Γκαγκαούζους. Η ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1990 δεν έγινε αποδεκτή από κανένα διεθνή οργανισμό παρά μόνο από την Τουρκία και την Ρωσία. Από τα πρώτα χρόνια μέχρι και σήμερα επικρατεί μια σύγχυση για την ιστορία τους. Η άμεση προσέγγιση τους από τους Τούρκους, η χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων τους εγκλώβισε στην αγκαλιά της τουρκικής εξωτερικής πολίτικης. Από την άλλη η ελληνική πλευρά δεν ενδιαφέρθηκε ουσιαστικά ποτέ να τους προσεγγίσει με βάση τους ιστορικούς δεσμούς. Η Ρωσία τα πρώτα μετασοβιετικά χρόνια δεν είχε τις οικονομικές δυνατότητες να τους βοηθήσει. Με αποτέλεσμα να δοθεί η καλύτερη ευκαιρία στην τουρκική πλευρά να εκμεταλλευτεί  και να επενδύσει στο αυτόνομο αυτό κρατίδιο. Παρεμβάσεις μέσω εκκλησιαστικών οργανώσεων από την Ελλάδα ενώ ξεκίνησαν με ενθουσιασμό γρήγορα απογοητεύθηκαν η σταμάτησαν για διαφόρους λόγους. Βασικά πιστεύω πως κανείς από τους υπευθύνους αυτών των αποστολών δεν είχε προσεγγίσει η δεν ήξερε να τους προσεγγίσει στη βάση της κοινής καταγωγής. Ένας δεύτερος λόγος είναι η φτώχεια και η δυστυχία που κυριαρχούν και αναγκάζουν τους Γκαγκαούζους να μεταναστεύσουν ή και να αποδέχονται το λόγο του Θεού από χίλιες δυο χριστιανικές αιρέσεις που κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. Η παρέμβαση της επίσημης πολιτείας περιορίστηκε στην χρηματοδότηση μιας έδρας ελληνικής γλώσσας στο πανεπιστήμιο του Κομρατ και στην ίδρυση τμημάτων ελληνικής γλώσσας σε ορισμένα σχολεία που γρήγορα όμως έπαψαν να λειτουργούν. Γιατί όλα αυτά; Διότι ποτέ μέχρι και σήμερα δεν ρώτησαν εμάς τους ίδιους τους Γκαγκαβούζηδες για τρόπους συνεργασίας και αποτελεσματικής πολιτικής απέναντι στους αδελφούς μας της Γκαγκαουζίας. Αλλά πώς να μας ρωτήσουν όταν ακόμη και μέχρι πέρσι από επίσημα χείλη της πολιτείας ακούγαμε πως είμαστε Τούρκοι και δεν αξίζει να ασχοληθούν μαζί μας διότι θα είχαν ακόμη ένα πρόβλημα εθνικό στα ήδη υπάρχοντα της Θράκης. 

Και όμως εμείς μια ομάδα παθιασμένων Γκαγκαβούζηδων με δική μας πρωτοβουλία και με δικά μας έξοδα πραγματοποιήσαμε επισκέψεις εδώ και τρία χρόνια παρεμβαίνοντας ουσιαστικά στα πολιτιστικά πολιτικά δρώμενα και στους ιστορικούς κύκλους αναγκάζοντας ορισμένους τουρκόφιλους ηγέτες να παραδέχονται πως τελικά το βλέμμα τους πρέπει να το στρέψουν προς τα Βαλκάνια και την Ελλάδα. Έκλεισε ο κύκλος; Όχι τώρα έχει ανοίξει και μας περιμένει να δώσουμε ακόμη περισσότερα για την υπόθεση των Γκαγκαβούζηδων

Κάναμε την αρχή!! Ναι!! Ζητάμε την υποστήριξη της πολιτείας της εκκλησιάς, του τύπου και των διαφόρων οργανώσεων. Για να μπορούν να δικαιωθούν ως το τέλος όλες οι ψυχές των Γκαγκαβούζηδων. Η έκδοση αυτού του βιβλίου είναι μια ουσιαστική παρέμβαση στο να κατανοήσουν όλοι,  εμάς τους Γκαγκαβούζηδες. Παράλληλα φίλοι όπως ο Αλέξης Παρτινούδης ο καλύτερος λυράρης της Θράκης και των Γκαγκαβούζηδων καταγράφει συστηματικά τις μουσικές και τα τραγούδια μας. Κυκλοφόρησαν τα πρώτα τραγούδια μας σε CD ευελπιστούμε πως το επόμενο βήμα θα είναι η έκδοση ενός  CD  μόνο με γκαγκαβούζικα τραγούδια. Οι σύλλογοι με πρωτεργάτη τον Άγγελο Νικολαίδη μαθαίνουν και διδάσκουν σε όλη την Ελλάδα χορούς Γκαγκαβούζικους. Εδώ στην Αθήνα είχαμε την ευτυχή συγκύρια μια φίλη Μπουζνοχωρίτισσα μεν αλλά πολύ καλή φίλη των Γκαγκαβουζηδων να εντάξει τους χορούς μας στα ΤΕΦΦΑ μέσω μιας έρευνας της που μπορεί να γίνει και διδακτορικό. Έτσι όλοι μαζί και ο καθένας χωριστά προσπαθούμε να δώσουμε να εκλαϊκεύουμε αυτό το τόσο πολυσύνθετο για τους ιστορικούς αλλά τόσο απλό για μας τους ιδίους θέμα της καταγωγής μας: Πως είμαστε ένα θρακιώτικο φύλο με ελληνική παιδεία και πολιτισμό.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ

* O Χρήστος Στ. Κοζαρίδης είναι οδοντίατρος 

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΗ ΘΡΑΚΗ

*Το φύλλο του Ρωμηού με την διεκτραγώδηση των παθημάτων των Θρακών.

Η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων, από το Σουηδικό Κοινοβούλιο, αποτελεί μια δίκαιη αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και μια δικαίωση των θυμάτων.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως γενοκτονία και διωγμούς, υπέστησαν χρονολογικά πρώτοι οι Θράκες, από το καθεστώς των Νεοτούρκων. Δηλαδή νωρίτερα από το 1914. Όλοι γνωρίζουμε, πως μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων στις αρχές του 20^ου αιώνα, εφαρμόσθηκε σχέδιο διωγμών στη Θράκη. Και ήταν σχέδιο δόλιο και πειραματικό. Δοκίμαζαν τις αντοχές του ελληνικού κράτους και της διεθνούς κοινωνίας. Έτσι λοιπόν, όταν είδαν πως τα αντανακλαστικά τους ήταν ασήμαντα συστηματοποίησαν και γενίκευσαν τις διώξεις με τις γενοκτονίες των Ποντίων και των Αρμενίων.

Και είναι χαρακτηριστικό, ότι χιλιάδες ρακένδυτοι και πεινασμένοι Θράκες κατέφευγαν στην Αθήνα, όπου καμιά ουσιαστική βοήθεια δεν τους προσφέρθηκε από το επίσημο κράτος τότε.

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ

*Η Αλεξανδρούπολη σήμερα, με το φάρο της, σήμα κατατεθέν της πόλης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η Αλεξανδρούπολη, η νεότερη αυτή πόλη του Βόρειου Ελληνισμού, από τη στιγμή που απέκτησε η περιοχή σιδηροδρομικό δίκτυο, αναδείχθηκε σε σημαντική κυψέλη του Ελληνισμού.

          Η άνοδος της, οικονομική, εθνική και κοινωνική υπήρξε σταδιακή όπως φαίνεται και από σειρά ιστορικών ντοκουμέντων, που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα.

Στη Βιβλιοθήκη της Βουλής υπάρχουν ορισμένα έγγραφα Θρακικού ενδιαφέροντος. Ένα από αυτά το έγγραφα, είναι έκθεση  του Ν. Γ. Χατζόπουλου, διακεκριμένου εκπαιδευτικού με εθνική δράση, που αναφέρεται στην Αλεξανδρούπολη του 1883, τότε που ήταν μια μικρή κωμόπολη, ένα ψαροχώρι. Στην έκθεση αυτή, υπογραμμίζεται, ότι υπερισχύει ο Ελληνισμός, παρά την πανσπερμία των φυλών, που κατοικούσαν εκεί. Γράφει ειδικότερα:

Μάιος 1876: Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΞΕΝΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

*Σκίτσο της τιμωρίας των υπευθύνων της σφαγής των προξένων

* Πέτρα του σκανδάλου

ο εξισλαμισμός της Στεφάνας.

* Η μαρτυρία του Πιέρ Λοτί.

          Η σφαγή των προξένων στη Θεσσαλονίκη το 1876 από τον οθωμανικό όχλο, υπήρξε ένα γεγονός καταλυτικής σημασίας και πολλαπλών επιπτώσεων στην αυτοκρατορία του Σουλτάνου, που ήδη είχε τεθεί σε τροχιά διάλυσης.

          Τα δραματικά εκείνα γεγονότα είχαν σαν αφορμή την απόφαση μιας νεαρής ορφανής από πατέρα Ελληνοπούλας, ονόματι Στεφανίας ή Στεφάνας, να αλλάξει την πίστη της και να στραφεί προς τον Μωαμεθανισμό, επειδή μάλιστα επρόκειτο να εργασθεί ως οικιακή βοηθός στο σπίτι ενός Μουσουλμάνου γαιοκτήμονα της Θεσσαλονίκης.

          Η Στεφανία, έφυγε από το χωριό της με τρένο φορώντας ήδη την μαντίλα, που αποτελούσε σήμα κατατεθέν των Μουσουλμανίδων γυναικών, όπως συμβαίνει και σήμερα και προκαλεί ανατριχίλα φανατισμού στην Ευρώπη. Οι συγγενείς της αναστατώθηκαν και η χήρα μάνα της την ακολούθησε προσπαθώντας να την μεταπείσει.

ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΤΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΓΚΑΓΚΑΒΟΥΖΗΔΕΣ"

ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΣΤΙΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ ΩΡΑ 19.00 ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΧΡ.ΣΤ. ΚΟΖΑΡΙΔΗ "ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΓΚΑΓΚΑΒΟΥΖΗΔΕΣ" ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ Π. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 62 (ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ)ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.
ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ:
- ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΕΦΑΑ
- ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΣΑΡΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΘΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΕΙ Η ΛΑΥΡΕΝΤΙΑΔΟΥ ΜΑΡΗ, ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ.

ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΥΠΡΙΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

Πρόσκληση: Παρουσίαση του βιβλίου ‘ΙΟΚΑΣΤΗ’

Πρόσκληση

Ο συγγραφέας Γιάννος Λαμπής σας προσκαλεί  στη παρουσίαση του
βιβλίου  ‘ΙΟΚΑΣΤΗ’
που κυκλοφορεί από τις βιβλιοεκδόσεις Αναζητήσεις.
Το έργο θα προλογίσει η διευθύντρια των Αναζητήσεων κυρία Μαρία Στυλιανού και ανάλυση θα κάνει ο συγγραφέας  Γιάννης Μελέσιος.
Δευτέρα, 15 Μαρτίου 2010 και ώρα 7.00 μ.μ στην αίθουσα ‘ΗΛΕΚΤΡΟΝ’ στο ισόγειο του κτηρίου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, στη Λευκωσία. 

Τηλ. 25561963, 99692639

Με την ευγενή στήριξη της    

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑ

*Το Ζάππειο της Αδριανούπολης. Πολύτιμη εστία πολιτισμού.

 *Άγνωστες πτυχές του πολιτισμού

    *Οραματισμοί για δημοτικά θέατρα, 

ήδη από το 1874.

  *Άγνωστες θεατρικές παραστάσεις

σε Αδριανούπολη, Φιλιππούπολη, Βάρνα,

Σαράντα Εκκλησιές, Διδυμότειχο,

 Σουφλί και άλλες πόλεις.

*Εντόπιοι ηθοποιοί, νέα παιδιά κυρίως.

Ελληνικό και διεθνές ρεπερτόριο.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Η άνθηση του θεάτρου στη Θράκη, κατά τη διάρκεια του ΙΘ΄ αιώνα, είναι μια από τις άγνωστες εποποιίες του Πολιτισμού της ευρύτερης περιοχής, που την εποχή εκείνη, υπό ενιαία μορφή, τελούσε υπό τον ζυγό των Οθωμανών με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

               Οι Θράκες των μεγάλων αστικών κέντρων, χρησιμοποίησαν την τέχνη του Θεάτρου, για να διδάξουν στις νεώτερες γενιές, την ιστορία του Ελληνισμού, ανεβάζοντας ανάλογα έργα, αλλά και για να διευρύνουν τους πνευματικούς ορίζοντες των συμπατριωτών τους.

               Τα στοιχεία που υπάρχουν για το Θέατρο στη Θράκη, αφορούν κυρίως τις αρχές του 20^ου αιώνα, ενώ σπανίζουν τα στοιχεία για τα χρόνια του ΙΘ΄ αιώνα, που προηγήθηκαν. Αυτήν ακριβώς την εποχή, επιχειρούμε διερευνήσουμε και να φωτίσουμε εδώ.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΙ: «Φάρσα από νομικής απόψεως»

Από το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=318814&dt=07/03/2010

*Η δίκη των Εξ στην αίθουσα της Βουλής (σήμερα Παλαιά Βουλή)

Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ*

ΑΠΟ ΟΛΕΣ τις ξένες δυνάμεις, η Βρετανία είχε τον πλέον αυξημένο ρόλο και επιρροή στα ελληνικά πράγματα σε ολόκληρη τη διάρκεια του εθνικού διχασμού, στον οποίο είχε οδηγήσει η σφοδρή αντιπαράθεση Βενιζελικών και οπαδών του στέμματος. Οι δεσμοί αίματος της ελληνικής δυναστείας με τη βρετανική ήταν ένας από τους παράγοντες ενδιαφέροντος της γηραιάς Αλβιώνος. Ασφαλώς όμως υπήρχαν και άλλοι λόγοι. Οι διπλωματικές εκθέσεις της εποχής, όπως και οι αγορεύσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων την ίδια περίοδο, μεταξύ αυτών και του τότε πρωθυπουργού Μπόναρ Λο, που ανακοίνωνε την ίδια ημέρα εκτελέσεως των Εξι τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της χώρας του με την Ελλάδα χαρακτηρίζοντας την «εις κεφαλικήν ποινήν καταδίκην των πρώην υπουργών ως πράξιν βαρβαρότητος» , περιλαμβάνουν εξαιρετικά οξείς χαρακτηρισμούς σε βάρος της Επαναστατικής Επιτροπής, που διέταξε την παραπομπή των υπευθύνων της Μικρασιατικής Καταστροφής. 

Η δικτατορία του Μεταξά

Από την Καθημερινή της Κυριακής

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_07/03/2010_393338

 Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, 

που επιβλήθηκε από τον Γεώργιο Β΄

 ήταν επιστέγασμα  σειράς πολιτικών «ανωμαλιών»

*Ο Μεταξάς κυρίαρχος πλέον δικτάτωρ





Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Ως στρατιωτικός ο Ιωάννης Μεταξάς διακρίθηκε από τις σπουδές του κιόλας στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς, ενώ από το 1903 είχε τοποθετηθεί στο τότε νεοσύστατο κατά τα ξένα πρότυπα Γενικό Επιτελείο Στρατού, συμβάλλοντας σημαντικά στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Από νωρίς συνδέθηκε φιλικά με τη βασιλική οικογένεια και όταν το 1910 ο Γεώργιος Α΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Κρητικός τού προσέφερε τη θέση του πρώτου υπασπιστού του. Ετσι, ο Μεταξάς έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ Βενιζέλου και ανακτόρων. Η ρήξη μεταξύ τους ήρθε το 1915, όταν ο Μεταξάς με την παραίτησή του μετέπεισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως προς την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ο Βενιζέλος δεν τον συγχώρεσε ποτέ και, το 1917, τον εξόρισε στην Κορσική από όπου γύρισε υστερα από την επιστροφή των βασιλικών στην εξουσία. Οταν στις 25 Μαρτίου 1921 οι Πρωτοπαπαδάκης, Θεοτόκης και Γούναρης του προσέφεραν τη θέση του αντιστρατήγου της Μικράς Ασίας, ο Μεταξάς αρνήθηκε. Από το 1914 είχε καταθέσει υπόμνημα στο ΓΕΣ, με το οποίο προεξοφλούσε την ήττα του ελληνικού στρατού σε περίπτωση επέμβασης στην Ιωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 1922 ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Μετά τη δικτατορία Πάγκαλου, κατά την οποία φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε, συμμετείχε στις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 1926. Κατέλαβε 51 έδρες και διορίστηκε υπουργός Συγκοινωνίας στην κυβέρνηση Ζαΐμη. Αργότερα υπηρέτησε και ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη. Ωστόσο, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι Ελευθερόφρονες σημείωναν όλο και χειρότερες επιδόσεις. Οταν το 1936 κατέλαβαν επτά έδρες, όλα έδειχναν ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Μεταξά έφτανε στο τέλος της. Ο Γεώργιος Β΄ όμως είχε διαφορετική άποψη.

*Ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ συνέπλευσαν

Η υπονόμευση του κοινοβουλευτισμού

Της Μαρίνας Πετράκη*


Τα πολιτικά πάθη, αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έχθρας βενιζελικών και αντιβενιζελικών, υπονόμευσαν και αποδυνάμωσαν τον κοινοβουλευτισμό και οδήγησαν σε πολιτικό αδιέξοδο. Τον Νοέμβριο του 1935, μετά τη διεξαγωγή «νόθου» δημοψηφίσματος, ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στον θρόνο της Ελλάδας.
Η παλινόρθωση της βασιλείας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 1935, εγκαινίασε μια δραματική σειρά γεγονότων, που κατέληξαν στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Μετά την επιστροφή του, ο Γεώργιος αποπέμπει τον Κονδύλη και αναθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Κωνσταντίνο Δεμερτζή, ενώ την 26η Ιανουαρίου διεξάγονται άψογες εκλογές, που αναδεικνύουν ισοδύναμες τις δύο μεγάλες παρατάξεις, με ρυθμιστή το Παλλαϊκό Κόμμα (δεσπόζουσα δύναμη το ΚΚΕ). Οταν γίνεται γνωστή η μυστική συμφωνία (σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα) μεταξύ των Φιλελευθέρων και του ΚΚΕ, προκαλούνται αναταράξεις στις ένοπλες δυνάμεις που δυσαρεστούν τον Γεώργιο, ο οποίος αποπέμπει τον Παπάγο από το Υπουργείο Στρατιωτικών και στη θέση του διορίζει τον Ιωάννη Μεταξά. Μετά τον θάνατο του Δεμερτζή, στις 13 Απριλίου, ο Μεταξάς αναλαμβάνει και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού, ενώ στις 27 Απριλίου λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Στις 8 Μαΐου, κατά τη διάρκεια καπνεργατικών διαδηλώσεων, ξέσπασαν τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης που κατέληξαν στις πλέον βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους απεργούς και τη χωροφυλακή, στη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν δώδεκα διαδηλωτές.

ΒΟΥΛΗ: ΔΥΟ ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ

*Το Μέγαρο της Βουλής. Αριστερά το τρίτο παράθυρο μονίμως κλειστό. Δεξιά, το τέταρτο παράθυρο,

από όπου έγινε ο διάλογος Όθωνα- Καλλέργη

Πενήντα δύο παράθυρα έχει η πρόσοψη του κτιρίου της Βουλής, που βλέπει προς την πλατεία Συντάγματος. Δύο από τα παράθυρα αυτά, έχουν ιδιαίτερη σημασία.
Εάν σταθεί κανείς στη κέντρο της πλατείας Συντάγματος και ατενίσει προς το Μέγαρο του Κοινοβουλίου, μπορεί στην πρόσοψή του να μετρήσει συνολικά 52 παράθυρα. Στο δεύτερο όροφο υπάρχουν συνολικά 16 ισομεγέθη παράθυρα και στο κέντρο τρία μεγαλύτερα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον πρώτο όροφο του κτιρίου. Στο ισόγειο εκατέρωθεν της εισόδου, υπάρχουν άλλα 14 παράθυρα.
Ιστορικό όμως παραμένει το τέταρτο παράθυρο του ισογείου της δεξιάς πλευράς της δυτικής όψης του Μεγάρου, που βλέπει προς την πλατεία Συντάγματος. Εκεί μπροστά, έφιππος ο συνταγματάρχης Δημήτριος Καλλέργης διατύπωσε το αίτημα της Επανάστασης, που είχε οργανώσει με τον Ιωάννη Μακρυγιάννη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, για παροχή Συντάγματος.
Στη μία μετά τα μεσάνυχτα, η Φρουρά των Αθηνών με δύο συνθηματικούς πυροβολισμούς στον αέρα, ξεκίνησε από τους στρατώνες στο Μοναστηράκι για τα Ανάκτορα, για να απαιτήσει Σύνταγμα. Μπροστά πήγαιναν… οι σαλπιγκτές, ακολουθούσε μια στρατιωτική μπάντα και τέλος η στρατιωτική δύναμη με τις σημαίες της να ανεμίζουν μέσα στη νύχτα. Ο κόσμος, αραιός στην αρχή, όταν πύκνωσε στην οδό Ερμού, άρχισε να φωνάζει «Ζή-τω το Σύν-ταγ-μα», «Ζή-τω το Σύν-ταγ-μα»!!!
Ο βασιλιάς Όθων, μελετούσε ακόμα στο γραφείο του όταν ένας υπασπιστής του, ανήγγειλε, πως ο Στρατός στασίασε. Ταυτόχρονα ξύπνησε και η βασίλισσα Αμαλία. Ο βασιλιάς τελικά, διέταξε τον υπασπιστή του Γρίβα Γαρδικιώτη να συναντήσει τον επικεφαλής της στρατιωτικής δύναμης και να τον ρωτήσει τι θέλει. Ο Καλλέργης διατάσσει τη σύλληψή του και τελικά ο Όθων αποφασίζει να βγει στο παράθυρο για να μιλήσει ο ίδιος με τους επαναστατημένους. Στο γραφείο του τετάρτου παραθύρου, στεγάζονταν η γραμματεία του βασιλιά Όθωνα. Από εκεί πρόβαλε ο βασιλιάς με τη βασίλισσα πίσω του και ρώτησε τον Καλλέργη, τι θέλει.

*Ο διάλογος του Καλλέργη με τον Όθωνα, ο οποίος πρόβαλε από το τέταρτο παράθυρο, σε  λιθογραφία εποχής

Ο Καλλέργης απαντά: «Μεγαλειότατε, ευδοκήσατε να ικανοποιήσετε την αίτησιν του στρατού και του λαού, ομογνωμόνως ζητούντων Σύνταγμα».
Ο Όθων προσπαθεί να κερδίσει χρόνο και ειδοποιεί το Πυροβολικό να τον προστατεύσει, αλλά ο διοικητής του Σχινάς έρχεται και τοποθετεί τα κανόνια του με τις κάνες στραμμένες προς τα Ανάκτορα.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Η χώρα, από ελέω Θεού Μοναρχία μεταβλήθηκε σε συνταγματική μοναρχία, ψήφισε νέο Σύνταγμα και έθεσε τις βάσεις για ένα γνήσιο κοινοβουλευτικό βίο. Το παράθυρο του ισογείου, έμεινε στην Ιστορία.

*Φωτογραφία του Πέτρου Πουλίδη, την επαύριο της Μικρασιατικής Καταστροφής, όταν στο μέγαρο

είχαν εγκατασταθεί υπηρεσίες περίθλαψης προσφύγων. Διακρίνεται το περίφημο

τρίτο παράθυρο με ανασηκωμένες τις γρίλιες.

Μέσα, φαίνεται πως είναι χτισμένο (Οπτικοακουστικό αρχείο ΕΡΤ).

Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στο άλλο παράθυρο με κάποια σημασία. Είναι το «τυφλό» παράθυρο του ισογείου από την πλευρά του Μεγάρου που βλέπει προς το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, δηλαδή τη δυτική πλευρά. Πρόκειται για το τρίτο παράθυρο από την αριστερή πλευρά, όπως βλέπει κανείς το κτίριο απέξω. Έχει κατασκευαστεί μόνο για λόγους οπτικής συμμετρίας. Στην πραγματικότητα δεν ανοίγει ποτέ γιατί ακριβώς πίσω, βρίσκεται η εσωτερική σκάλα του Μεγάρου.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, σε λαϊκή λιθογραφία

*Μια άλλη άποψη του Μεγάρου σε παλιά καρτ ποστάλ

Οι αργυρώνητοι του Τύπου, έχουν βαρύτατο παρελθόν

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης Η σχέση Τύπου και Πολιτικής, είναι σχέση βαθιά ερωτική... Με τις μεγάλες αγάπες και τους όρκους αιώνιας πίστης χάριν της Δημοκρατίας... Με τα αβυσσαλέα μίση και τις φοβερές συγκρούσεις χάριν της ελευθεροτυπίας... Με τις ζηλοτυπίες και τις αμφιβολίες... Με απέραντο πάθος και απεριόριστο μίσος... Σφιχτοί εναγκαλισμοί και σκληρές απωθήσεις... Εναγκαλισμοί, που ίσως στις μέρες μας αποδίδονται μερικές φορές καλύτερα με τον όρο «διαπλοκή», με ό,τι συνεπάγεται ο νεολογισμός αυτός, που εισήχθη στο πολιτικό μας λεξιλόγιο το 1993 από τον Κ. Μητσοτάκη και έκτοτε εγκαταστάθηκε στα πολιτικά μας πράγματα, γιγαντώθηκε ασύμμετρα και υπέρμετρα και αποτελεί πλέον ορατή απειλή, για την ουσία της Δημοκρατίας. Η διαπλοκή του Τύπου με την κάθε μορφής εξουσία, ιστορικά πήρε διάφορες μορφές, ανάλογα με τις εξελίξεις κάθε εποχής. Πήρε την μορφή της αμειβόμενης προπαγάνδας, τη μορφή του εκβιασμού της πολιτικής εξουσίας από το μεγάλο κεφάλαιο που διαχειρίζεται και χειραγωγεί τον Τύπο και τα ΜΜΕ, πήρε τη μορφή των «μυστικών κονδυλίων», πήρε... και τι δεν πήρε.

Οι Έξι στου Γουδή και στο βάθος Μακεδονικό!

Από το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artid=316313&dt=21/02/2010

*Από τη Δίκη των Έξ. Η απολογία του στρατηγού Χατζανέστη

Από την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής

 η Ιταλία απεργαζόταν την «αυτονόμηση» 

ελληνικών εδαφών

Ο χορός των κατασκόπων, 

το όργιο της προπαγάνδας 

και τα εγκληματικά σχέδια

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗΗ ΠΡΟΣΦΑΤΗ απόφαση του Αρείου Πάγου για επανάληψη της δίκης των Εξι προκάλεσε το ενδιαφέρον για ανάσυρση των οικείων φακέλων βάσει του συστήματος ηλεκτρονικής διαχείρισης του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου ΥΠΕΞ. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποια είναι τα νέα στοιχεία που οδήγησαν απογόνους των θυμάτων ναπροσφύγουν στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας προκειμένου να κρίνει την αθωότητα των κατηγορουμένων, γιατί αγνοούμε το περιεχόμενο των δικαστικών φακέλων της πολύκροτης εκείνης δίκης. Εκείνο που εντοπίσαμε, πάντως, και έρχεται για πρώτη φορά στο φως είναι ότι σε εκείνη την ιδιαίτερα κρίσιμη από κάθε άποψη περίοδο για τη χώρα μας οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα επεξεργάζονταν από τότε αυτονόμηση της Μακεδονίας. Η δεύτερη έκπληξη οφείλεται στο γεγονός ότι τα σχέδια αυτά προέρχονταν από την εταίρο μας σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση Ιταλία... Τα πυκνογραμμένα Δελτία Πληροφοριών του 2ου Γραφείου της Επαναστατικής Επιτροπής (η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών ιδρύθηκε 30 χρόνια αργότερα, το 1953) κατά το δίμηνο Σεπτεμβρίου- Οκτωβρίου 1922 που προηγήθηκε της δίκης είναι αποκαλυπτικά του απροκάλυπτου τρόπου με τον οποίο δρούσαν μυστικοί πράκτορες κάθε προέλευσης που είχαν διεισδύσει στη χώρα στοχεύοντας στο φρόνημα λαού και στρατού. 

1935: Η παλινόρθωση της μοναρχίας

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_28/02/2010_392392

 75 χρόνια πριν.

Επειτα από ένα διαβλητό δημοψήφισμα, 

εν μέσω μακρόχρονης πολιτικής κρίσης,

ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στην Ελλάδα

*Ο Γεώργιος Β΄

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Γιος του Κωνσταντίνου και της Σοφίας, ο Γεώργιος Β΄, στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ακολούθησε τον πατέρα του. Υπηρέτησε στον στρατό ως υπασπιστής του, παρέμεινε στο πλευρό του κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον ακολούθησε το 1917 στην εξορία, αλλά παραμερίστηκε στη σειρά διαδοχής από τον μικρότερο αδελφό του Αλέξανδρο, κατόπιν απαιτήσεως της Αντάντ και του Βενιζέλου. Επέστρεψε από την εξορία το 1920, μετά την ήττα του Βενιζέλου και την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον θρόνο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα των Πλαστήρα, Γονατά και Φωκά, και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, διαδέχτηκε τον πατέρα του στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Η Επαναστατική Κυβέρνηση εξετέλεσε τους Εξι εν ονόματί του και έπειτα από έναν χρόνο τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Λίγους μήνες αργότερα με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης κηρύχθηκαν αυτός και η δυναστεία έκπτωτοι. Παρήλθαν 11 περίπου έτη εξορίας για να επανέλθει, μετά το διαβλητό δημοψήφισμα του 1935 και αφού πρώτα με το Κίνημα των Παπάγου, Ρέππα και Οικονόμου, που οργανώθηκε από τον Γ. Κονδύλη, καταργήθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία και επαναφέρθηκε προσωρινά σε ισχύ το Σύνταγμα του 1911. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Β΄ στήριξε τον Ιωάννη Μεταξά στην εγκαθίδρυση δικτατορίας. Αργότερα συνέδεσε το όνομά του με το Επος του 1940. Οταν όμως η Ελλάδα απελευθερώθηκε, υποχρεώθηκε να παραμείνει στο εξωτερικό και να δεχθεί την Αντιβασιλεία. Και όταν κλήθηκε ξανά να επανέλθει το 1946, απεβίωσε μετά έξι μήνες, από καρδιακή ανακοπή. Επειδή από τον γάμο του δεν είχε αποκτήσει παιδιά, τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Παύλος.

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΓΟΝΑΤΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

*Το Δημαρχείο της Αδριανούπολης

 *Έδρασε το 1907- 1908,  στην Αδριανούπολη .

 Με το ψευδώνυμο Στέργιος Γρηγορίου, 

οργάνωνε τον Ελληνισμό της Θράκης. 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Το Έπος του Θρακικού Αγώνα, στις απαρχές του 20^ου αιώνα, παρέμεινε άγνωστο, κυριολεκτικά στη σκιά του Μακεδονικού Αγώνα, τον οποίο καθαγίασε η θυσία του Παύλου Μελά, αλλά και η πολυάριθμη συμμετοχή αγωνιστών από την ελεύθερη και την υπόδουλη Ελλάδα.

          Ωστόσο και ο Θρακικός Αγώνας, είχε τις μεγάλες στιγμές του, αλλά και τις μεγάλες προσωπικότητες που εργάσθηκαν γι’ αυτόν.

          Το ιστορικό πλαίσιο, είναι γνωστό. Το Βουλγαρικό κράτος, μετά την τόσο άδικη και αιφνιδιαστική προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας το 1880, άρχισε ένα φοβερό εξοντωτικό αγώνα κατά του Ελληνικού στοιχείου στη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, προωθώντας τις επεκτατικές του τάσεις. Ένας αιματηρός αγώνας, που κράτησε χρόνια, αλλά άρχισε να κορυφώνεται μετά την γνωστή βουλγαρική επανάσταση του Ίλιντεν το 1904. Η επανάσταση αυτή έβαλε ουσιαστικά τις βάσεις, για να αρχίσει ο ένοπλος αγώνας των κομιτατζήδων, με απώτερο στόχο την προσάρτηση εδαφών της Μακεδονίας και της Θράκης και την έξοδό τους στο Αιγαίο.