Η εκκένωση της Μακράς Γέφυρας το 1922. Μια ανέκδοτη έκθεση- ντοκουμέντο

*Ελληνικά στρατεύματα κατά την εκκένωση της Μακράς Γέφυρας το 1922

 

 

*Η μαρτυρία του Υποδιοικητή

Δημήτριου Αποστολίδη

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

        Η άδικη εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 από τους Έλληνες κατοίκους της, που ήταν ριζωμένοι εκεί από τα πανάρχαια χρόνια, αποτελεί μια ντροπή για την πολιτισμένη Ευρώπη, που δεν θα ξεπλυθεί ποτέ!!!

        Η απόφαση που έλαβαν στα Μουδανιά στις 18 Σεπτεμβρίου 1922 οι στρατηγοί, δηλαδή τα  εκτελεστικά όργανα των κυβερνήσεων της Αντάντ, για εκείνη τη βίαιη εθνοκάθαρση, παραμένει αιώνιο στίγμα ανεξίτηλο για κυβερνήσεις κατά παράδοση φιλικές προς την Ελλάδα.

        Για την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, που διατάχθηκε και έγινε σε σύντομο χρονικό διάστημα, υπό φοβερές καιρικές συνθήκες βροχής και χαλαζιού, έχουν γράψει διάφοροι συγγραφείς με πρώτον τον Αμερικανό Έρνεστ Χεμινγουέι.

Το «Κρυφό Σχολειό» στην υπόδουλη Θράκη

*Ο γνωστός πίνακας του Γύζη, το "Κρυφό Σχολείο"

          Αυτό που συνηθίσαμε να λέμε σχηματικά «Κρυφό Σχολειό», είναι όσα φέρνει στο νου μας, ο γνωστός πίνακας του Νικ. Γκύζη με τον παπά, που σε κάποιον νάρθηκα διδάσκει τα μικρά Ελληνόπουλα χρησιμοποιώντας το Ψαλτήρι και την Οκτώηχο.

           Στα Αρχεία της Βιβλιοθήκης της Βουλής διασώθηκαν ορισμένες περιγραφές, που οδηγούν κατευθείαν τη σκέψη μας, στον πίνακα αυτό. Ειδικότερα σε μια ανυπόγραφη και χωρίς ημερομηνία «Στατιστική έκθεση» για την εκπαίδευση στα χωριά της Θράκης, υπάρχουν δραματικές διαπιστώσεις για την ελληνική εκπαίδευση, έξω από τα αστικά κέντρα, δεδομένου ότι στις πόλεις, υπήρχαν αξιόλογα εκπαιδευτήρια χάρη στις προσπάθειες των Ελλήνων. Ειδικότερα, η έκθεση γράφει:

          «Η δημοτική εκπαίδευσις εν τη Θράκη είναι τοσούτον οικτρά, ώστε δύναται να θεωρηθεί ως μη υπάρχουσα. Εις πολλά μεν των χωρίων ουδέν υπάρχει περί των γραμμάτων διδασκαλίαν. Εις πλείστα η δημοτική εκπαίδευσις συνίσταται εις την υπό αγραμμάτων ιερέων ή ψαλτών ή κανδηλαναπτών διδασκαλίαν της Οκτωήχου και του Ψαλτηρίου».