Η εκπαίδευση πριν από το 1830 στην Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/820875/article/politismos/vivlio/h-ekpaideysh-prin-apo-to-1830-sthn-ellada-k

 *Ευγένιος Βούλγαρης ή Βούλγαρις (1716 - 1806), η πλέον αντιπροσωπευτική μορφή του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Με τη διδασκαλία του και τα συγγράμματά του εγκαινίασε μια νέα εποχή στην ιστορία της ελληνικής παιδείας.

Γράφει ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ*

                Ο ευρωπαϊκός και στη συνέχεια ο ελληνικός Διαφωτισμός (ακολουθία και εν πολλοίς συνέπεια της Αναγέννησης των γραμμάτων και των τεχνών στη Δύση), ως γνωστόν, υπήρξαν γενεσιουργοί δυνάμεις πνευματικής και, βεβαίως, πολιτικής αναδόμησης του Γένους κατά την περίοδο της προετοιμασίας της Μεγάλης Ελληνικής Επανάστασης.

                Υψηλής σημασίας προσωπικότητες αυτού του μεγαλειώδους φαινομένου του Διαφωτισμού, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Δάσκαλος του Γένους Άνθιμος Γαζής, ο Κοσμάς ο Αιτωλός με τις περίφημες «Διδαχές» του, ο θεωρούμενος πρόδρομος της απλο-ελληνικής γλώσσας και πρωτοπόρος δάσκαλος της αριστοτελικής ηθικής Βικέντιος Δαμοδός, που στόχο του είχε, όπως ο ίδιος σημειώνει στο Προοίμιο της «Φυσιολογίας» του, «τον φωτισμό του περιδόξου Γένους μας», ο Ιώσηπος Μοισιόδαξ, η πλέον ώριμη έκφραση του νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο κατ’ εξοχήν συνειδητοποιημένος επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής, που έβλεπε την παιδεία ως μέσον υλοποίησης του επαναστατικού οράματος, η πλέον αντιπροσωπευτική μορφή του νεοελληνικού Διαφωτισμού ο πολύς Ευγένιος Βούλγαρης, ο Κερκυραίος Νικηφόρος Θεοτόκης, ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, κορυφαίος δάσκαλος του καιρού του- κατά τον χαρακτηρισμό του μεγάλου δασκάλου της νεοελληνικής παιδείας Ευαγγέλου Παπανούτσου, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Αθανάσιος Ψαλίδας, ο Κωνσταντίνος Κούμας και τόσοι άλλοι θεράποντες της παιδείας παρελαύνουν μέσα στο πρόσφατο βιβλίο (έκδ. Gutenberg) του ομότιμου καθηγητή της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Ιωάννη Γ. Δελλή.

Η πυρπόληση της Μονής Τσούμας Δαμασίου, το 1946

*Η κατάληψη της Μονής Τσούμας, στην ειδησεογραφία του Τύπου

                Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Μονή Τσούμας, στη Θεσσαλία ήταν ένα ονομαστό μοναστήρι, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται κοντά στο Δαμάσι δυτικά του Τυρνάβου. Χτίστηκε γύρω στα 1765. Υπέστη κατά καιρούς πολλές καταστροφές. Το 1897 είχε καεί και ανακαινίστηκε την ίδια χρονιά. Σώζεται μόνο το Καθολικό. Η τελευταία καταστροφή που υπέστη ήταν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, το 1946 και μάλιστα από τις δυνάμεις του εθνικού στρατού, που πραγματοποίησε επίθεση για να εξοντώσει μια ομάδα ανταρτών, που είχε οχυρωθεί εκεί.

                Σε κάθε περίπτωση ένας εμφύλιος πόλεμος είναι πάντα σκληρός και για τους ανθρώπους και για τα μνημεία…

                Τα δραματικά γεγονότα περί την Μονή Τσούμας, εξελίχθηκαν τον Ιούλιο του 1946, όταν στις δυνάμεις του στρατού έφτασαν πληροφορίες ότι εκεί υπήρχαν αντάρτες. Η περιοχή δεν ήταν άγνωστη στους αντάρτες. Από την εποχή της Εθνικής Αντίστασης δρούσαν εκεί ομάδες ανταρτών. Τα δάση και τα βουνά της περιοχής επιτρέπουν τη δημιουργία αντάρτικου.

                Έτσι αποφασίσθηκε να εκκαθαρισθεί η περιοχή από τις δυνάμεις των ανταρτών.

Η απόφαση για Σύνδεση με την ΕΟΚ, το 1959

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/820322/article/epikairothta/ellada/h-apofash-gia-syndesh-me-thn-eok

*Η ελληνική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος 

Ιωάννη Πεσμαζόγλου, αναχωρεί για τις Βρυξέλλες όπου διαπραγματεύεται τη σύνδεση 

της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Στην κλίμακα του αεροσκάφους, οι Γ. Φιλιππόπουλος, Ι. Πεσμαζόγλου, Δ. Μπίμπας, Νικόλαος Γαζής και Νίκος Κυριαζίδης.

Γράφει η κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Ε. ΜΠΟΤΣΙΟΥ*

                Ένα ερώτημα που τίθεται συχνά στη δημόσια ιστορία είναι, αν η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή επέλεξε ή υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να προσδέσει την Ελλάδα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας-ΕΟΚ του 1961-62.

                Το επιχείρημα του μονόδρομου θεμελιώνεται στον δυτικό προσανατολισμό της χώρας: η Σύνδεση επιβαλλόταν από την οικονομική πορεία της Δυτικής Ευρώπης ώστε να εμπεδωθεί η συνεργασία με τη Δύση. Ήταν ένα αυτονόητο βήμα. Το επιχείρημα της πολιτικής επιλογής βασίζεται στη διαπίστωση ότι η γεωστρατηγική σχέση με τη Δύση δεν περνούσε τότε απαραίτητα μέσα από τον εξευρωπαϊσμό. Με τη Σύνδεση η Ελλάδα δεσμευόταν σε φιλόδοξο αναπτυξιακό υπόδειγμα, συμβατό με τις προτεραιότητες των ανεπτυγμένων οικονομιών της Ευρώπης. Δεν επρόκειτο για οικονομικό βήμα, αλλά για πολιτικό άλμα. Εκ των υστέρων υιοθετείται εύκολα η πρώτη ανάγνωση. Από τη σκοπιά της εποχής, που καθορίζει το βλέμμα του ιστορικού, επικρατέστερη είναι η δεύτερη.

Τα εγκλήματα πολέμου και οι οφειλές στην Ελλάδα

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=710813 

*Ο Παναγιώτης Σφουντούρης, επιζών της σφαγής του Διστόμου από τους γερμανούς ναζί τον Ιούνιο του 1944, κρατά ένα κερί και μια φωτογραφία εποχής, που απεικονίζει τον ίδιο και την αδελφή του Μαρία.

                               

*Σε μια εμπεριστατωμένη συγκριτική επιστημονική μελέτη

η Δέσποινα-Γεωργία Κωνσταντινάκου

παρουσιάζει την πολιτική που ακολουθήθηκε

τόσο σε ό,τι αφορά τη διεκδίκηση των πολεμικών οφειλών

όσο και την ποινική δίωξη των εγκληματιών πολέμου

Δέσποινα-Γεωργία Κωνσταντινάκου

Πολεμικές οφειλές και εγκληματίες πολέμου στην Ελλάδα.

Ψάχνοντας την ηθική και υλική δικαίωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2015,

σελ. 558, τιμή 26,63 ευρώ

Γράφει ο Αναστάσης Βιστωνίτης

                Το 1936, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα, ο υπουργός Προπαγάνδας του Γ' Ράιχ Γιόζεφ Γκέμπελς αναλυόταν σε ύμνους μπροστά στη θέα της Ακρόπολης: «Ένα από τα πιο όμορφα και πιο βαθιά πρωινά της ζωής μου. Επάνω στην Ακρόπολη... Εδώ η ζωή, ο Θεός και η τέχνη γίνονται ένα». Και δεν αρκείται σ' αυτά αλλά προσθέτει: «Η ατμόσφαιρα στην Αθήνα είναι απερίγραπτη. Μια μαγευτική εικόνα χωρίς προηγούμενο. Οι άνθρωποι είναι πολύ συμπαθητικοί... Η ψυχή μου είναι γεμάτη από την ομορφιά».

                Πέντε χρόνια αργότερα τα ναζιστικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ελλάδα και επέβαλαν τριπλή κατοχή (Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων). Θα προέβαιναν σε πρωτοφανείς αγριότητες, θα αφαιρούσαν το μεγαλύτερο μέρος του παραγωγικού πλούτου της χώρας, θα κατέστρεφαν τις υποδομές της και θα εξανάγκαζαν την ελληνική κατοχική κυβέρνηση να τους χορηγήσει ένα δάνειο το οποίο χρησιμοποίησαν όχι μόνο για να καλύψουν το κόστος της κατοχής αλλά εν μέρει και για να χρηματοδοτήσουν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις στη Μεσόγειο.

                Το δάνειο εκείνο η σημερινή ενωμένη Γερμανία με διάφορες δικαιολογίες αρνείται να το αποπληρώσει, όπως και το κόστος των πολεμικών επανορθώσεων, για τις οποίες κατέβαλε ασήμαντα ποσά.

Το Α΄ Συνέδριο της ΕΔΑ

 *Η εναρκτήρια συνεδρίαση του Α΄ Συνεδρίου της ΕΔΑ πραγματοποιήθηκε στο θέατρο «Κεντρικόν» και συνεχίστηκε στα γραφεία της ΕΔΑ, στην πλατεία Κάνιγγος. 

Πήραν μέρος 355 σύνεδροι.

Της κ. ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΣΧΑΛΟΥΔΗ*

            Η ΕΔΑ ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1951, παραμονές δηλαδή των δεύτερων μετεμφυλιακών εκλογών. Η ίδρυσή της αποτέλεσε πρωτοβουλία του ΚΚΕ, το οποίο υλοποιούσε με αυτό τον τρόπο την απόφαση της 6ης Ολομέλειας (Οκτώβριος 1949) για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού συνασπισμού, που, όπως τονιζόταν στο κείμενο της απόφασης, θα ένωνε όλον τον ΕΑΜικό κόσμο και όλους εκείνους που ήταν πρόθυμοι να δεχτούν ένα μίνιμουμ πρόγραμμα δημοκρατικοποίησης της Ελλάδας.

            Ως έναν βαθμό, τον ίδιο στόχο επιδίωκε να εξυπηρετήσει πριν από την ίδρυση της ΕΔΑ και η Δημοκρατική Παράταξη, η οποία όμως είχε προβλήματα συγκρότησης και προσανατολισμού.

            Η ΕΔΑ συγκροτήθηκε αρχικά ως συνασπισμός κομματικών σχημάτων και προσωπικοτήτων της Αριστεράς. Ήδη, όμως, από την πρώτη φάση της δημιουργίας της, είναι κάτι παραπάνω από εκλογικός συνασπισμός, χωρίς όμως να είναι ενιαίο κόμμα. Ως προς το ΚΚΕ, εξασφαλιζόταν ευθύς εξαρχής μια σχέση καθοδηγητική πάνω στις οργανώσεις και στην ηγεσία της ΕΔΑ. Αυτή η σχέση, παρόλο που δεν δηλώνεται και δεν επιβάλλεται ασφυκτικά, αποτελεί ωστόσο κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική και οργανωτική δύναμη του νέου κομματικού σχηματισμού.

            Παράλληλα, το νέο κόμμα απέκτησε μια ξεχωριστή δυναμική. Αξιοποιώντας την απήχησή του στην ελληνική κοινωνία, ούτε αντικατέστησε το ΚΚΕ ούτε έγινε ένα ξεχωριστό καινούργιο κομμουνιστικό κόμμα.

Εμφύλιος: Μια νύχτα κόλασης στη Φθιώτιδα, από το… χιόνι!!!

*Χιόνι σε όλα τα μέτωπα, με επακόλουθο τα κρυοπαγήματα.

*Κρουστάλιασαν τα μουστάκια των φαντάρων

*Στόμωσαν οι κάννες των όπλων από το χιόνι

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Φλεβάρης του 1949, ήταν ένας δραματικός μήνας. Ο εμφύλιος μαίνονταν. Η Ελλάδα πνιγμένη στο αίμα από το 1946. Οι συνθήκες τραγικές και για τους στρατιώτες που πολεμούσαν να καταστείλουν την ανταρσία και για τους αντάρτες, που προσπαθούσαν να γαντζωθούν στα βουνά, πιστεύοντας στη δική τους νίκη. Συνθήκες κακουχίας για τους μεν, αλλά συνθήκες κακουχίας και για τους δε.

                Το μίσος κυριαρχούσε στη χώρα. Αλλά και το πείσμα για νίκη ήταν μεγάλο. Όμως πολλές φορές οι συνθήκες δημιουργούσαν ανυπέρβλητες δυσχέρειες, επάνω στα βουνά, όσο και αν ήθελαν οι μαχητές ένθεν κακείθεν, να φέρνουν εις πέρας τις αποστολές τους.

                Επειδή σήμερα η απόσταση του χρόνου μας κάνει να ξεχνάμε τι συνέβη τότε (και δεν πρέπει να συμβεί ξανά στη χώρα ποτέ) και επειδή οι νεώτεροι δεν γνωρίζουν, θα αφηγηθούμε σήμερα τι συνέβη μια τρομακτική νύχτα στα βουνά της Ρούμελης, το Φλεβάρη του 1949.

                Φθιώτιδα. Πιο πάνω από τη Μεγάλη Κάψη. Στην περιοχή λόγω του ορεινού και δασωμένου εδάφους δρούσαν αντάρτες. Το 630 Τάγμα Πεζικού, με διοικητή τον ταγματάρχη Ιωάννη Αργυρόπουλο, είχε εντολή να πραγματοποιήσει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και να καταλάβει την τοποθεσία Πικροβούνι με υψόμετρο 1512 μ.

Υποθήκες Δημητρίου Υψηλάντη για εθνική συναίνεση

*Ο Δημήτριος Υψηλάντης

*Διαχρονικά χρήσιμες και επίκαιρες

*Είδατε πόσα κακά έπαθεν η πατρίδα σας

                Ο Δημήτριος Υψηλάντης υπήρξε μια ευγενική, πατριωτική και ανιδιοτελής μορφή του αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

                Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, ήρθε στην Πελοπόννησο αντιπροσωπεύοντας τον αδελφό του Αλέξανδρο Υψηλάντη.

                Στις 20 Ιουνίου του 1821 ανέλαβε την αρχιστρατηγία των επαναστατημένων Ελλήνων και κατέβαλε προσπάθειες να οργανώσει τακτικό στρατό.  Συγκρούσθηκε  όμως με τους κοτζαμπάσηδες, όταν αποπειράθηκε να περιορίσει την ισχύ τους.

                Στις 20 Δεκεμβρίου 1821 άρχισε τις εργασίες της η A' Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο και στις 15 Ιανουαρίου 1822 ο πρίγκιπας Δημήτριος, εκλέχθηκε πρόεδρος του Bουλευτικού. Ο Υψηλάντης εκπροσώπησε κυρίως την πλευρά των δημοκρατικών και ήρθε σε σύγκρουση με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έλαβε μέρος σε πολλές μάχες.

Η σύλληψη, η αιχμαλωσία και η εκτέλεση του ταξίαρχου Μαρκόπουλου

 *Ο Δημήτριος Μαρκόπουλος την εποχή που ακόμα ήταν συνταγματάρχης

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Την νύκτα της 18ης προς 19η Απριλίου 1949 και ώρα 03.00 π.μ. ο Ταξίαρχος Δημήτριος Μαρκόπουλος, Διοικητής της Στρατιωτικής Διοίκησης Λιβαδειάς [82α Στρατιωτική Περιοχή] κατά τη διάρκεια επίθεσης μονάδων της ΙΙας Μεραρχίας  του Δημοκρατικού Στρατού [Διοικητής ο Ιωάννης Αλεξάνδρου, γνωστός ως Καπετάν Διαμαντής] κατά της κωμόπολης Λιδωρικίου Νομού Φωκίδος, τραυματίζεται και συλλαμβάνεται.

                Ο Ταξίαρχος Δημ. Μαρκόπουλος είχε γεννηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης το 1894, γιος του εκδότου και βουλευτού της αυτόνομης Κρητικής Βουλής Γεωργίου Μαρκοπούλου. Ο Δημ. Μαρκόπουλος είχε καταταγεί στα 18 του χρόνια ως εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό και συμμετέσχε στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, στη διάρκεια των οποίων τραυματίσθηκε στο πόδι κατά την επίθεση στο Μπιζάνι Ιωαννίνων. Κατόπιν συμμετείχε στο Βενιζελικό κίνημα της Εθνικής Αμύνης το 1916, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο [Μάχη του Σκρα], προαχθείς σε Υπολοχαγό για διακεκριμένη πράξη στο πεδίο της μάχης. Στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας τραυματίσθηκε στο χέρι κατά την μάχη του Αρντίζ-Νταγ τον Αύγουστο του 1921 και μετά την υποχώρηση πρωτοστάτησε στην επικράτηση της Επανάστασης του Σεπτεμβρίου του 1922. Παρά τις φιλελεύθερες ιδέες του αρνήθηκε να συμμετάσχει στο Κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935, όταν με τον βαθμό του Ταγματάρχου υπηρετούσε στο 14ο Σύνταγμα Πεζικού Χανίων. Ως Αντισυνταγματάρχης στο Επιτελείο του Δ΄ Σώματος Στρατού στην Καβάλα είχε εκπονήσει τον Αύγουστο του 1940, ενόψει του επικειμένου πολέμου, επιτελική μελέτη για την άμυνα επί της Ελληνο-Βουλγαρικής Μεθορίου και στη συνέχεια είχε διοικήσει το 30ο Σύνταγμα Πεζικού στο Αλβανικό Μέτωπο.

Ο τάφος του Μπότσαρη και οι περιπέτειές του

*Ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη στον Κήπο των Ηρώων στο Μεσολόγγι

*Βεβηλώθηκε από Τούρκους και από  Έλληνες!

*Μια Γαλλίδα, το μοντέλο της «Ελληνοπούλας»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μάρκος Μπότσαρης, ήταν ένας από πιο φωτισμένους και ανδρείους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Γνώρισε μεγάλες περιπέτειες στη σύντομη ζωή του, αλλά και τρομερές περιπέτειες μετά θάνατον.

                Γεννημένος στο Σούλι, έζησε από μικρό παιδί τις φοβερές διώξεις της οικογένειάς του. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και πήρε μέρος στον ξεσηκωμό του Γένους. Πήρε μέρος σε διάφορες μάχες, όπου επιβεβαιώθηκαν τα αναμφισβήτητα στρατιωτικά του προσόντα.  Γρήγορα όμως τον συνάντησε ο θάνατος.  Τη νύχτα της 8ης προς την 9η Αυγούστου 1823, ο Μπότσαρης επιτέθηκε με τους 350 Σουλιώτες του κατά των  δυνάμεων των Τούρκων  στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, πετυχαίνοντας τον στρατηγικό αιφνιδιασμό του. Όμως, μέσα στη νύχτα  ο Μάρκος Μπότσαρης τραυματίσθηκε αρχικά στην κοιλιά.  Δεν σταμάτησε όμως να διευθύνει τους άνδρες του στη μάχη και οι Σουλιώτες του αιχμαλώτισαν τον Τούρκο πασά.  Τότε ένας από τους Τούρκους στρατιώτες πυροβόλησε τον Μπότσαρη και τον τραυμάτισε  θανάσιμα στο μάτι.

                Η σορός του Μπότσαρη μεταφέρθηκε και ετάφη στο Μεσολόγγι, με κάθε δυνατή μεγαλοπρέπεια.