Κωνσταντινούπολη, η πόλη των κατασκόπων

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=692189 

*Η είσοδος του ξενοδοχείου «Πέρα Παλάς», το οποίο χτίστηκε το 1895 από την εταιρεία η οποία κατασκεύαζε τα βαγόνια του Οριάν Εξπρές, του θρυλικού τρένου που η αφετηρία της διαδρομής του ήταν το Λονδίνο και το τέρμα της η Κωνσταντινούπολη

*Η πολυεθνική μητρόπολη

γεμάτη πάθη και μυστήρια,

ο Μποδοσάκης και το «Πέρα Παλάς»,

το θρυλικό ξενοδοχείο

μιας μυθικής και ταυτοχρόνως

ταραγμένης εποχής

         

Charles King

Midnight at the Pera Palace.

The Birth of Modern Istanbul

Εκδόσεις Norton, 2014,

σελ. 476, τιμή 27,95 δολάρια ΗΠΑ

Γράφει ο Αναστάσης Βιστωνίτης

          Στις 8 Μαΐου 1948 αυτοκτόνησε στην Κωνσταντινούπολη πέφτοντας στα νερά του Βοσπόρου ένας περίεργος τύπος που κανένας δεν ήξερε από πού κρατούσε η σκούφια του. Έπρεπε να περάσουν τριάντα χρόνια για να γίνει γνωστό ότι επρόκειτο για τον Ρούντολφ φον Σεμπότεντορφ, εξέχον μέλος της Εταιρείας της Θούλης από την οποία προέκυψε το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανών Εργατών (δηλαδή το ναζιστικό κόμμα).

          Ο Σεμπότεντορφ ήταν ναζιστής αλλά και διπλός πράκτορας Γερμανών και Βρετανών στα τρία τελευταία χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και δρούσε στην Κωνσταντινούπολη, κατεξοχήν πόλη των κατασκόπων, όχι μόνο τότε αλλά από τις αρχές ακόμη του 20ού αιώνα. Η ιστορία κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα της «βασιλίδος των πόλεων», όπως την αποκαλούσαν στη βυζαντινή εποχή, αναδεικνύεται στο εξαίρετο βιβλίο του Τσαρλς Κινγκ Μidnight at the Pera Palace. The Birth of Modern Istanbul (Μεσάνυχτα στο Πέρα Πάλας. Η γέννηση της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης).

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

*Έκπληκτη και ανήσυχη η διεθνής κοιμή γνώμη πληροφορείται την ναζιστική επίθεση εναντίον του Πολωνίας. Είναι η αρχή του κακού...

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Στις 9 Μαΐου 2015 συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένας πόλεμος που άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Πολωνίας και την κήρυξή του στις 3 Σεπτεμβρίου 1939 κατά της πρώτης από την Βρετανία και την Γαλλία. Ένας αιματηρός και καταστροφικός πόλεμος με εκατομμύρια απώλειες μαχητών, αλλά και αμάχων, και με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.

            Η Βαλκανική Χερσόνησος, η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, χώρος αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών εθνικών ομάδων και Ευρωπαϊκών συνασπισμών, που αποτέλεσε την εστία ανάφλεξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διατηρήθηκε για 14 μήνες, μετά την έναρξη του Β ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έξω από το πεδίο της ένοπλης διαμάχης.

            Η στάση της Ελλάδας είχε προσδιορισθεί με σαφήνεια πριν την έναρξη του πολέμου. Δεν επιθυμούσε να εμπλακεί στην σύρραξη και η Εξωτερική Πολιτική της προσαρμόσθηκε στην τήρηση αυστηρής ουδετερότητας. Η διατήρηση όμως της ουδετερότητας εξαρτάται περισσότερο από εκείνον που θέλει να την παραβιάσει, παρά από εκείνον που επιθυμεί να τη διατηρήσει. Όμως παρ' όλο που η Ελλάδα απέφυγε κάθε προκλητική ενέργεια εναντίον του Άξονα, ώστε να μην προκαλέσει την εμπλοκή της στην παγκόσμια σύρραξη, είχε αποφασίσει ότι η θέση της ήταν στο πλευρό των παραδοσιακών της συμμάχων.

Αυτοί που έπεσαν μαχόμενοι, για την Αδριανούπολη

*Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος σε φωτογραφία του 1921, 

ιερουργώντας σε κάποια στρατιωτική εορτή

Μνημόσυνο και στο Σουφλί

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τώρα, που η τροχιά του χρόνου , φέρνει για άλλη μια φορά ενώπιον μας την 14^η Μαΐου, την τυπική και ενιαία βάσει Προεδρικού Διατάγματος ημερομηνία των «Ελευθερίων» της Θράκης, οφείλουμε να θυμηθούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να ελευθερωθεί αυτή η περιοχή, άσχετα αν το 1922, κατέρρευσαν τα όνειρα και η Ανατολική Θράκη δόθηκε στους Τούρκους, βάσει των γεωστρατηγικών σχεδιασμών των Μεγάλων Δυνάμεων.

          Θα μας βοηθήσει μια ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου, ο οποίος ως απεσταλμένος της εφημερίδας «Πατρίς» (14 Αυγούστου 1920) παρακολούθησε εκ του σύνεγγυς τα γεγονότα της απελευθέρωσης της Θράκης. (Σ.Σ. Ο Κονιτόπουλος στα κατοπινά χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού και προέδρου της ΕΡΕ Κωνσταντίνου Καραμανλή).

          Τον Αύγουστο 1920, η πόλη της Αδριανούπολης περίπου 40 μέρες μετά την απελευθέρωσή της τίμησε τη μνήμη των παλληκαριών, που έδωσαν τη ζωή τους τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς, για να πνεύσει άνεμος ελευθερίας, μετά από σκλαβιά 600 ετών.

          Η Αδριανούπολη, η μητρόπολη του Θρακικού Ελληνισμού και η ΙΧ Μεραρχία τέλεσαν το μνημόσυνο των πεσόντων, με μεγάλη επισημότητα.

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής 1941-44

 *Το εξώφυλλο του βιβλίου του κ. Γιάννη Πρωτόπαπα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο Γιάννης Πρωτόπαπας, είναι ένας από τους Έλληνες της Αιγύπτου, με καταγωγή από την Κάσο. Γεννήθηκε το 1920. Διέμενε στο Πορτ Σάιντ. Τον Φεβρουάριο του 1941 επιστρατεύτηκε στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις της Μέσης Ανατολής και πήρε μέρος στην ιστορική μάχη του Ελ  Αλαμέιν, με την 1η Ελληνική Ταξιαρχία.

          Όταν έγινε το γνωστό κίνημα του 1944 στην Αίγυπτο, συνελήφθη λόγω της ανάμιξής του σ’ αυτό και έμεινε έγκλειστος των Άγγλων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ του Σουδάν για 18 μήνες. Αποστρατεύθηκε τον Φεβρουάριο του 1946.

          Τον Φεβρουάριο του 1957 αναχώρησε οικογενειακώς για την Ελλάδα όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Την 1η Ιανουαρίου 1986 συνταξιοδοτήθηκε. Το 1988 η Ελληνική Δημοκρατία, του απένειμε τιμητικό δίπλωμα και το μετάλλιο των εκστρατειών 1941-45. Επίσης τιμήθηκε την ίδια χρονιά, με το αναμνηστικό μετάλλιο της Εθνικής Αντίστασης.

          Το 2009 είχε την πρωτοβουλία να γράψει ένα βιβλίο- μαρτυρία των γεγονότων εκείνων με τίτλο «Μέση Ανατολή, Ελ Αλαμέιν και η Ελληνική Ταξιαρχία».

Ζωή υπό το βάρος των αναμνήσεων

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/812751/gallery/epikairothta/kosmos/zwh-ypo-to-varos-twn-anamnhsewn

*Η Αρσαλουΐς Μουραντιάν, 103 ετών, κρατάει τις φωτογραφίες των γονιών της. Είναι μία από τους ελάχιστους επιζήσαντες της Γενοκτονίας των Αρμενίων που βρίσκονται σήμερα στη ζωή.

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

          ΕΡΕΒΑΝ- ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Στην πόλη Μετσαμόρ, σε μια μουντή πεδιάδα 36 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας της Αρμενίας Ερεβάν, είναι εύκολο να χαθείς. Όλα εδώ μοιάζουν ίδια. Τα ανώνυμα σοκάκια και τα ομοιόμορφα σοβιετικού τύπου μπλοκ πολυκατοικιών δεν προσφέρονται ως σημεία αναφοράς.

          Σε ένα μικρό διαμέρισμα σαν όλα τα άλλα όμως κρύβεται μια μοναδική ιστορία. Εκεί περνά τις μέρες της, σε έναν καναπέ με μια φλοκάτη κρεμασμένη στον τοίχο πίσω της, η Αρσαλουΐς Μουραντιάν. Μια μικρόσωμη γυναίκα με αδύναμα χέρια και σταφιδιασμένο πρόσωπο. Μια από τους τελευταίους επιζήσαντες της γενοκτονίας των Αρμενίων.

          Το διαβατήριό της γράφει ως έτος γέννησης το 1912 και τόπο την Τουρκία. Σήμερα, στα 103 της χρόνια η επικοινωνία είναι δύσκολη. Χρειάζεται διπλή μετάφραση στα αρμενικά για να γίνει κατανοητή η διάλεκτος που χρησιμοποιεί.

          «Τίποτα δεν πήραμε μαζί μας», λέει η Μουραντιάν για τον εκτοπισμό της οικογένειάς της το 1918 από τα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. «Όλα έμειναν πίσω. Μόνο όποιος μπόρεσε πήρε και τα παιδιά του».

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΤΩΝ Α΄ ΚΑΙ Β΄ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ

*Η παρέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη... Ήταν πολύ νωρίς ακόμα.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας Αντιστράτηγος ε.α.

           Την 2α Μαΐου 1919 και ώρα 07.30 αποβιβάζονταν στο λιμάνι της Σμύρνης τα πρώτα τμήματα της Ιης Μεραρχίας Πεζικού. Ημέρα ανάστασης για το λαό της Ιωνίας. Μία μόνο λέξη ψέλλιζαν όλοι οι Έλληνες της Σμύρνης. Λευτεριά. Αιώνες ολόκληροι και αυτοί και οι πρόγονοί τους έζησαν αγκαλιά με τον τρόμο. Και να τώρα που η λευτεριά έρχεται μέσα από την θάλασσα. Την πίστεψαν. Γι' αυτό όλοι τους από τα βαθιά χαράματα έτρεξαν στην προκυμαία.

           Στη σημαιοστόλιστη με τη γαλανόλευκη Σμύρνη, η αύρα από τη θάλασσα έφερνε το δικό της μήνυμα. Δεν έβλεπαν ακόμα καθαρά ούτε πλοία, ούτε στρατεύματα. Την λευτεριά είχαν προσωποποιήσει στη φαντασία τους. Την έβλεπαν μέσα από το πρώτο φως της αυγής. Εκείνες τις ώρες έβρισκε τη δικαίωση και τον θαυμασμό της η αντοχή του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ο οποίος δεν κιότεψε από τις βαρβαρότητες των τυράννων στα χρόνια της σκλαβιάς του και ζωντάνευε ο αιώνιος πόθος τότε, το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας, με την ένωση του σκόρπιου Ελληνισμού από την Τραπεζούντα,την Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο.

            Αύγουστος του 1922. Ένας τρομερός και καταλυτικός μήνας, που έβαλε ανεξίτηλα την σφραγίδα του στα πεπρωμένα του Έθνους μας, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα θερμός εκείνο το χρόνο στη Μικρά Ασία. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει ότι στη διάρκεια του, θα συνέβαιναν τόσο ιλιγγιώδη και κοσμογονικά γεγονότα.

Το σχέδιο εξόντωσης ενός έθνους

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     http://www.kathimerini.gr/811943/article/epikairothta/kosmos/to-sxedio-e3ontwshs-enos-e8noys

*Απρίλιος 1915. Τούρκοι στρατιώτες επιβλέπουν την πορεία προς τον θάνατο μιας ομάδας Αρμενίων. Οι μαζικοί εκτοπισμοί στις ερήμους του Νότου συνεχίστηκαν έως και τη συνθηκολόγηση της Τουρκίας, το 1918.

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

            «Οι χριστιανοί καίγονταν σαν τα ζωύφια». Ο τίτλος της ολοσέλιδης ανταπόκρισης, στις 10 Ιουλίου 1909, στην εικονογραφημένη βρετανική εφημερίδα The Graphic απέδιδε όσα είχαν συμβεί στα Άδανα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λίγους μήνες νωρίτερα. Ο απεσταλμένος της εφημερίδας, J.L.C. Booth, περιέγραφε λεπτομερώς τις κινήσεις του μαινόμενου όχλου από πόρτα σε πόρτα και τη σφαγή χιλιάδων Αρμενίων της πόλης.

            «Ομάδες αντρών έμπαιναν στα σπίτια, τα περιέλουζαν με κηροζίνη και άναβαν φωτιές. Οι περισσότεροι άνθρωποι καίγονταν ζωντανοί. Δεν μπορούσαν ούτε να διαφύγουν από τα φλεγόμενα κτίρια. Στις εξόδους τούς περίμεναν οπλισμένοι στρατιώτες που πυροβολούσαν όσους έβγαιναν. Αρκετοί πηδούσαν από τα μπαλκόνια και τα παράθυρα για να γλιτώσουν» γράφει ο ανταποκριτής. «Όσοι δεν σκοτώνονταν από την πτώση εκτελούνταν επί τόπου».

            Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι Αρμένιοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γίνονταν στόχος τέτοιων άγριων επιθέσεων. Είχαν προηγηθεί οι μαζικές σφαγές του 1894-1896, που διαπράχθηκαν με την ανοχή ή και την καθοδήγηση των τοπικών αρχών και σε πολλές περιπτώσεις είχαν την άδεια της κεντρικής εξουσίας, και μάλιστα του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄. Στη σφαγή των Αδάνων στα 1909, σκοτώθηκαν με διάφορα μέσα 28.000-30.000 Αρμένιοι. Παρά τη μεγάλη τους έκταση, αυτά τα γεγονότα ωχριούν μπροστά στα θύματα της Γενοκτονίας που ακολούθησε λίγα χρόνια αργότερα. Η έναρξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων τοποθετείται συμβατικά στις 24 Απριλίου 1915, την ημέρα της σύλληψης και εξαφάνισης της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της αρμενικής εθνότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σύντομα οι διώξεις, οι δολοφονίες και οι μαζικοί εκτοπισμοί του αρμενικού πληθυσμού σε αφιλόξενες ερήμους του Νότου, απλώθηκαν σε ολόκληρη την οθωμανική επικράτεια και συνεχίστηκαν ως τη συνθηκολόγηση των Τούρκων, το 1918. Συνολικά, οι νεκροί εκτιμάται ότι ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο.

ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 1941: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ

*Η Σχολή Ευελπίδων τότε... Σήμερα στεγάζονται τα Δικαστήρια.

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

            Μια από τις πλέον λαμπρές σελίδες της ιστορίας μας εγράφη από τους Ευέλπιδες της 1ης Τάξης κατά την μάχη της Κρήτης του 1941.Οι Ευέλπιδες της 1ης Τάξης εισήλθαν στη Σχολή των Ευελπίδων στις 2 Οκτωβρίου 1940.Με την κήρυξη του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου την 28η Οκτωβρίου 1940,ενώ οι Ευέλπιδες των ΙΙας και ΙΙΙης Τάξεων ονομάσθηκαν Ανθυπασπιστές και Ανθυπολοχαγοί αντίστοιχα και τοποθετήθηκαν σε Μονάδες του Μετώπου και των Κέντρων Εκπαίδευσης, οι Ευέλπιδες Ιης Τάξης έλαβαν αόριστη άδεια. Λόγω όμως της νικηφόρου πορείας του πολέμου ανακλήθηκαν την 24η Νοεμβρίου 1940 για να συνεχίσουν εντατικότερα την εκπαίδευσή τους, ώστε εντός ολίγων μηνών να καταστούν ικανοί Διμοιρίτες.

            Μετά την επίθεση στις 6 Απριλίου 1941 της Γερμανίας κατά της Ελλάδας κατά μήκος της Ελληνο-Βουλγαρικής Μεθορίου, της Γραμμής των Οχυρών Μεταξά, τη διάσπαση της αμυντικής τοποθεσίας και την ραγδαία προέλαση των Γερμανικών στρατευμάτων προς την Αθήνα, ο Βασιλεύς και η Κυβέρνηση της χώρας αποφάσισαν να αναχωρήσουν για την Κρήτη την 23η Απριλίου 1941 και να συνεχίσουν από εκεί τον αγώνα. Την ίδια ημέρα η Ανώτερη Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών εξέδωσε διαταγή για τη χρησιμοποίηση των 300 Ευελπίδων 1ης Τάξης, οργανωμένων σε 2 Λόχους, σε αποστολές επιβολής της τάξης στην Αθήνα, σε περίπτωση διασάλευσής της, ελλείψει άλλων ένοπλων τμημάτων.

Η Σχολή Πυροβολικού και ο Θωμάς Γεωργιάδης

*Σχολή Πυροβολικού: Στρατόπεδο ταγματάρχου Θωμά Γεωργιάδη 

(Φωτογραφία Κυριάκου Κυριακίδη από τη σελίδα ΣΧΟΛΗ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ Μ.Υ.Ε.Α.)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

           Η Σχολή Πυροβολικού στο Μεγάλο Πεύκο Αττικής έχει την έδρα της στο στρατόπεδο Ταγματάρχη Πυροβολικού Θωμά Γεωργιάδη. Χιλιάδες συνέλληνες, που υπηρέτησαν στο Πυροβολικό είτε ως μόνιμοι αξιωματικοί είτε ως έφεδροι έζησαν για κάποιους μήνες στη Σχολή και μπαινόβγαιναν από την πύλη που φέρει το όνομά του, όπως και εγώ, που πέρασα από εκεί κατά τη στρατιωτική μου θητεία.

          Είμαι βέβαιος, πως οι περισσότεροι αγνοούν ποιος ήταν ο Θωμάς Γεωργιάδης, που το όνομα του δόθηκε τιμητικά στο στρατόπεδο αυτό. Αυτόν τον αξιωματικό που θυσίασε τη ζωή του στον Εμφύλιο Πόλεμο, θα επιχειρήσουμε να γνωρίσουμε σήμερα.

          Ο Γεωργιάδης, γεννήθηκε στο Αυλωνάριο της Εύβοιας την 1^η  Ιανουαρίου 1917 και κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευλπίδων την 1^η Οκτωβρίου 1934. Περάτωσε τις σπουδές του και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός την 4^η  Μαΐου 1937.

          Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται στη Σχολή Πυροβολικού προήχθη σε Υπολοχαγό την 29^η  Ιουνίου 1940, σε Λοχαγό την 24^η  Δεκεμβρίου 1945 και σε Ταγματάρχη κατ’ εκλογή, την 16^η  Αυγούστου 1947.

          Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941. Κατά την Κατοχή διέφυγε στη Μέση Ανατολή και υπηρέτησε στο 1^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού. Στις  30 Δεκεμβρίου 1942 τοποθετήθηκε στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία. Το 1944 συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ιταλικού μετώπου εναντίον των γερμανικών δυνάμεων, υπηρετώντας στο 3^ο  Σύνταγμα Πυροβολικού της ΙΙΙης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας.

          Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, υπηρετώντας στο 104 Σύνταγμα Πυροβολικού, έχασε τη ζωή του στις 3 Αυγούστου 1948 στο ύψωμα Αμμούδα στην Καστοριά, από θραύσμα οβίδας. 

18 IOYΛΙΟΥ 1922: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ. ΕΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ…

*Νεκροί στρατιώτες στα βάθη της Μικράς Ασίας

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

          Τον Σεπτέμβριο του 1921 η Στρατιά Μικράς Ασίας εξαντλημένη από τις μάχες της Κιουτάχειας, του Εσκί Σεχίρ [Δορύλαιο], από την προέλαση μέσω της Αλμυράς Ερήμου προς τον Σαγγάριο ποταμό και τους επικούς αγώνες στα υψώματα Κάλε Γκρότο, Τσαλ Νταγ και άλλα, στα πρόθυρα της Άγκυρας, εντός του έτους, αναγκάσθηκε να αναδιπλωθεί. Κατόπιν αυτού είχε λάβει διάταξη αμυντική, στη γραμμή Κίος-Εσκί Σεχίρ-Αφιόν Καραχισάρ, με τεράστιο μέτωπο 700 χιλιομ. και σε απόσταση 300 χιλιομ. από τις βάσεις του ανεφοδιασμού της στα Μικρασιατικά παράλια.

          Κάθε ημέρα που περνούσε τα στρατεύματα του Κεμάλ ενισχύονταν από τη Σοβιετική Ένωση, αλλά και από την Γαλλία και την Ιταλία, πρώην συμμάχους της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Βρετανία παρακολουθούσε την κατάσταση και έμοιαζε με εκείνον, όπως έγραψε ο Τσώρτσιλ, που δίνει συμβουλές σε κάποιον που πνίγεται, αλλά δεν πέφτει στη θάλασσα για να τον σώσει. Στην Αθήνα έβλεπαν τη δυσμενή εξέλιξη της κατάστασης και αγωνιούσαν.

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1959

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

 http://www.kathimerini.gr/810281/article/epikairothta/ellada/h-ekpaideytikh-metarry8mish-toy-1959

*Η Νίκη Δενδρινού- Αντωνακάκη, πρωτοπόρος στην ενίσχυση της τεχνικής εκπαίδευσης 

στην Ελλάδα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον σχεδιασμό της μεταρρύθμισης του 1959.

Γράφει ο κ. ΧΑΡΗΣ Ν. ΜΕΛΕΤΙΑΔΗΣ*

            Στις 21 Μαρτίου 1959 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ενέκρινε τις «βασικές αρχές των νέων εκπαιδευτικών νομοσχεδίων». Η σοβαρότητα του εγχειρήματος, σε συνδυασμό με την άμεση εκπαιδευτική προϊστορία, του προσδίδει χαρακτηριστικά εξαιρετικού γεγονότος: η πολιτική απέναντι στο σχολείο όλων των ελληνικών μεταπολεμικών κυβερνήσεων έως το 1959 υπήρξε ασταθής και αναποτελεσματική, όπως εξάλλου συμβαίνει τότε και σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.

            Η δυσκολία αυτή συνδέεται γενικά με την αναστάτωση που προκάλεσε η είσοδος στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό προσκήνιο των νέων μεσαίων αστικών στρωμάτων και η προβολή από αυτά νέων μορφωτικών αιτημάτων. Στην Ελλάδα επιπλέον και ο εμφύλιος πόλεμος και άλλες πλευρές της οργάνωσης της μεταπολεμικής πολιτικής ζωής, καθώς και η προϊστορία των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, προσδίδουν στο νέο εγχείρημα επιπλέον χαρακτηριστικά και συμπληρωματικές στοχεύσεις.

Βασιλείς και βασιλεία με ψύχραιμη ματιά

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/809019/article/politismos/vivlio/vasileis-kai-vasileia-me-yyxraimh-matia

*Στο «Περί της Βασιλείας στη Νεώτερη Ελλάδα», ο Κώστας Μ. Σταματόπουλος καταπιάνεται με ένα θέμα δύσκολο, που σχεδόν «ενοχοποιεί» όποιον το αγγίξει.

Γράφει η κ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

          Προτού διαβάσει κάποιος το κοπιώδες και διαφωτιστικό έργο του ιστορικού Κώστα Μ. Σταματόπουλου «Περί της Βασιλείας στην Νεώτερη Ελλάδα» που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Καπόν, έχει δύο αυτονόητα ερωτήματα: Δεν έχουμε, άραγε, κλείσει τους λογαριασμούς με τους βασιλείς, σαράντα χρόνια μετά το δημοψήφισμα που κατήργησε τον θεσμό στη χώρα μας; Και αν ναι, γιατί να είναι τόσο χρήσιμη, για την Ελλάδα της κρίσης, αυτή η άρτια επιστημονική έρευνα που εστιάζει κυρίως στη δυναστεία των Γκλίξμπουργκ, από το 1863 μέχρι και το 1974;

           Όταν πάντως ολοκληρώνεις την ανάγνωση του συναρπαστικού πονήματος, συνειδητοποιείς ότι πίσω από το φάντασμα της βασιλείας κρύβεται η προβληματική σχέση του Έλληνα με την εξουσία. Κάτι πιο σημαντικό: ολόκληρα κεφάλαια της πρόσφατης Ιστορίας μας αποκτούν μια διαφορετική θέαση από ένα δύσβατο σημείο, στο οποίο λίγοι έχουν τολμήσει να σταθούν.

1927-1930: ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΚΑΙ «ΚΟΥΡΕΜΑ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΧΡΕΩΝ

*Σκίτσο της εφημερίδας ΠΡΩΪΑ, του 1927. Σαν να είναι σήμερα....

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης*

            Το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, δεν είχε φανεί τυχερό για την ελληνική οικονομία. Ο προηγούμενος αιώνας της είχε κληροδοτήσει τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο των Μεγάλων Δυνάμεων, με περιορισμούς στη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, βαρύτατα χρέη και απώλεια της εκμετάλλευσης των κρατικών μονοπωλίων.

            Τη σύνδεση της δραχμής με τον “κανόνα του χρυσού” το 1910, ακολούθησαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, που αυξήσανε μεν το έδαφος της επικράτειας, αλλά πληρώθηκαν με βαρύτατο τίμημα αίματος. Ακολουθεί η διάσπαση της χώρας με το Κίνημα της Θεσσαλονίκης, η εμπλοκή της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η εκστρατεία στην Κριμαία, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος και η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Εθνικός Διχασμός, η “επίσημος αγχόνη του Παγκάλου”, η ευρωπαϊκή νομισματική κρίση. Στα τέλη του 1926, η οικουμενική κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαΐμη, με υπουργό Οικονομικών τον Γεώργιο Καφαντάρη, είχε μπροστά της αναμφίβολα, ένα τεράστιο έργο να πραγματοποιήσει.