Η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/1078562/gallery/epikairothta/ellada/h-apeley8erwsh-ths-dytikhs-8rakhs

*Είσοδος του υποστρατήγου Κωνσταντίνου Μαζαράκη-Αινιάν στην Αλεξανδρούπολη.

Του κ. ΑΛΕΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ*

Στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι, με συντονισμένες ενέργειες, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Έλληνας πολιτικός αντιπρόσωπος στην προσωρινή γαλλοκρατούμενη Συμμαχική Διοίκηση της Δυτικής Θράκης (Thrace Interalliée), Χαρίσιος Βαμβακάς, έδιναν σκληρή μάχη για την εκχώρηση της Θράκης στην Ελλάδα κατά το πρώτο ήμισυ του 1919. 
Όπως είχαμε επισημάνει σε προηγούμενο άρθρο («Κ», 20.10.2019), ειδικά ο Βαμβακάς, έμπειρος διπλωμάτης και στενός συνεργάτης του Έλληνα πρωθυπουργού, κατάφερε, σε μικρό χρονικό διάστημα, να προωθήσει αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Ελλάδας στη Δυτική Θράκη κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους των κατοίκων της περιοχής. Με την υποστήριξη του γενικού κυβερνήτη της διασυμμαχικής διοίκησης στρατηγού Σαρπί, κατόρθωσε να αναδείξει την Ελλάδα ως μελλοντική προστάτιδα δύναμη της περιοχής, αποκαθιστώντας τις διαταραγμένες πολιτικές και πληθυσμιακές ισορροπίες, που είχαν συντελεστεί επί βουλγαρικής κατοχής της Δυτικής Θράκης (1913-1918).
Κύριος αντίπαλος της ελληνικής προσάρτησης της Θράκης υπήρξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποστήριζαν με εμμονή την εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο. Όπως φαίνεται, είχε αναπτυχθεί ένα ισχυρό και αποτελεσματικό λόμπι στην Ουάσιγκτον αλλά και στο Παρίσι υπέρ της διατήρησης των βουλγαρικών συνόρων του 1913. Το λόμπι αυτό υποστηριζόταν από τους προτεσταντικούς ιεραποστολικούς κύκλους και ιδίως από τους Βουλγαροαμερικανούς προτεστάντες, ενώ κύριοι χρηματοδότες του ήταν οι Βούλγαροι μεγαλέμποροι καπνού και οι Αμερικανοί συνέταιροί τους, παραδοσιακοί ανταγωνιστές των ελληνικών οικονομικών συμφερόντων στη Θράκη. Αρωγός των βουλγαρικών διεκδικήσεων υπήρξε ο Αμερικανός πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον που συνδεόταν προσωπικά με το βουλγαρικό λόμπι, αφού η αδελφή της συζύγου του, είχε νυμφευθεί τον Βούλγαρο πρέσβη στη Ουάσιγκτον.

Η ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ      https://www.kathimerini.gr/1077618/gallery/epikairothta/politikh/h-idrysh-ths-neas-dhmokratias

*20.6.1975. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου (δεξιά) συνοδεύουν τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο. Πέντε χρόνια αργότερα, με 183 ψήφους ο Καραμανλής μεταπήδησε στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

46 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1974, ενώ είχε ήδη επιτραπεί η επαναλειτουργία των πολιτικών κομμάτων και είχε δρομολογηθεί η ταχεία διενέργεια εκλογών, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοίνωσε την ίδρυση νέου πολιτικού κόμματος. Η Νέα Δημοκρατία θα αποτελέσει τον κύριο πολιτικό σχηματισμό της φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς στις επόμενες δεκαετίες έως και τις ημέρες μας.

Βέβαια, η οριστική μορφή της ελληνικής Κεντροδεξιάς είχε διαμορφωθεί με την προγενέστερη Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) του 1956: η ΕΡΕ ήταν ένα συμπαγές κόμμα (και όχι μια χαλαρή ένωση τάσεων και προσωπικοτήτων όπως ο Ελληνικός Συναγερμός του Αλ. Παπάγου), ικανό να επιβιώσει των προσπαθειών των αντιπάλων του να το διασπάσουν (1958), ακόμη και της αλλαγής ηγεσίας το 1963· εξέφραζε μια σαφή ιδεολογική τάση, την ανάγκη για προσαρμογή στις μεθοδολογίες της σύγχρονης δυτικής διακυβέρνησης και ιδίως το παρεμβατικό κράτος· και η ηγετική ομάδα της ΕΡΕ ήταν περίπου η ίδια με της Νέας Δημοκρατίας.

Εκατό χρόνια ελευθερίας της Θράκης- Μια διαδικτυακή συζήτηση

         Μάθε τα πιο σημαντικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν για την απελευθέρωση του Διδυμοτείχου, σε μια εφ' όλης της ύλης ενημερωτική συζήτηση με τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Παντελή Αθανασιάδη. Tην συζήτηση συντονίζει ο Ιωάννης Σαρσάκης , συγγραφέας και Μέλος ΔΣ του Δήμου Διδυμοτείχου.

          Το ενημερωτικό πρόγραμμα είναι μια πρωτοβουλία του Δήμου Διδυμοτείχου με σκοπό την ενημέρωση των δημοτών για την ιστορία και γεγονότα που συνέβαλλαν στην απελευθέρωση.

          Η παρακολούθηση είναι ελεύθερη και το πρόγραμμα μεταδόθηκε ζωντανά στις 12:30 την Κυριακή 17 Μαΐου στην σελίδα του Δήμου στο Facebook.

Η επανάσταση των Πομάκων κατά των Ρώσων, το 1878

*Δημόσιος απαγχονισμός Βούλγαρου αντάρτη (χαϊντούτ) το 1877 σε δρόμο της Αδριανούπολης

*Εξέγερση από το Νευροκόπι, 

έως "δυσμόθεν του Διδυμοτείχου"

*Οι αείποτε μνήμονες 

της ελληνικής αυτών καταγωγής

*Αγγλικό ενδιαφέρον για Πομάκους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Πολλές πτυχές της ιστορίας της Θράκης διαχρονικά, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς και δεν έχουν φωτισθεί επιστημονικά. Μία από τις πτυχές αυτές, αφορά τους Πομάκους και τον απελπισμένο αγώνα τους εναντίον των Βουλγάρων και των Ρώσων κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, που τερματίσθηκε με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου η οποία υπεγράφη το Μάρτιο του 1878 και τα πολιτικά της αποτελέσματα ανεστάλησαν με το συνέδριο του Βερολίνου το καλοκαίρι του ίδιου έτους.
Μία ασύμμετρη και απρόβλεπτη εξέλιξη για τους Ρώσους νικητές σημειώθηκε, εξαιτίας της στάσης των Βουλγάρων, που ξαφνικά άρχισαν να συμπεριφέρονται ως κατακτητές και να κακοποιούν Έλληνες και Μουσουλμάνους.  
Πολλοί Τούρκοι, όταν τα Ρωσικά στρατεύματα άρχισαν να προσεγγίζουν τα εδάφη της Θράκης, θέλοντας να αποφύγουν την εκδικητικότητα των Βουλγάρων, όσοι μάλιστα δεν μπόρεσαν να καταφύγουν στην Κωνσταντινούπολη επειδή κόπηκε η σιδηροδρομική επικοινωνία, ανέβηκαν στα απρόσιτα ορεινά χωριά της Ροδόπης. Εκεί Πομάκοι, αλλά και ξεσπιτωμένοι Τούρκοι καθώς και λιποτάκτες, δημιούργησαν ένα ενιαίο μέτωπο κατά των Ρώσων και Βουλγάρων.

1974: Η πράξη νομιμοποίησης του ΚΚΕ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1076516/gallery/epikairothta/politikh/h-pra3h-nomimopoihshs-toy-kke

*Με το ν.δ. 59/1974 νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ (και στις δύο συνιστώσες του). Στη φωτ., αριστερά οι δύο βουλευτές του ΚΚΕ εσ. Λεωνίδας Κύρκος και Μπάμπης Δρακόπουλος και δεξιά οι πέντε βουλευτές του ΚΚΕ Μίνα Γιάννου, Χαρ. Φλωράκης, Γρ. Φαράκος, Κώστας Κάππος και Δημ Γόντικας.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

Το ν.δ. (νομοθετικό διάταγμα) 59/1974 συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα στις πιο σημαντικές στιγμές της μεταπολίτευσης. Με δύο μόλις άρθρα και μόνον 209 λέξεις, νομιμοποίησε το ΚΚΕ (και στις δύο συνιστώσες του) και γενικότερα όλα τα πολιτικά κόμματα. Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία εάν αναλογισθεί κανείς ότι το ν.δ. 59/1974 προέρχεται από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δηλαδή από τον «αστικό» πολιτικό κόσμο, σε μια εποχή κατά την οποία η Αριστερά δεν ήταν σε θέση να επιβάλει την πολιτική της παρουσία.
Το ν.δ. 59/1974 «σημάδεψε» τη μεταπολίτευση και τη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας για περισσότερους λόγους. Πρώτα απ’ όλα, με τη νομιμοποίηση και την επαναλειτουργία όλων των πολιτικών κομμάτων αποκατέστησε μία από τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις για τη λειτουργία της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας, η οποία δεν νοείται χωρίς πολιτικά κόμματα. Πέραν όμως τούτου, «έριξε την αυλαία» στον δεύτερο εθνικό διχασμό, νομιμοποιώντας τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς. Ταυτόχρονα, το ν.δ. 59/1974 έθεσε τέλος και στη μακρόχρονη πρακτική της δίωξης του πολιτικού αντιπάλου, η οποία «στιγμάτισε» την πολιτική μας ιστορία από το «κατοχυρωτικό» του Αλέξανδρου Παπαναστασίου και το «ιδιώνυμο» του Ελευθέριου Βενιζέλου μέχρι την αντίστοιχη νομοθεσία του εμφυλίου πολέμου και των μετεμφυλιακών χρόνων.
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το ν.δ. 59/1974 μας υπενθυμίζει πώς πρέπει να γίνονται οι μεγάλες τομές στη συνταγματική και πολιτική μας ιστορία: Νηφάλια, με λίγες λέξεις και με σεβασμό στον πολιτικό αντίπαλο.

Θρακιώτες πρόσφυγες στα Κύθηρα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

*Επάνω στην κορυφή είναι η Χώρα Κυθήρων

  Ο φίλος Γιώργος Λαμπρόγλου, μου υπέδειξε το άρθρο που ακολουθεί, δημοσιευμένο το Μάιο του 2009,  στην εφημερίδα "Κυθηραϊκά" (φ. 236). Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον κείμενο, που σχετίζεται με τις πτυχές του "Μαύρου Πάσχα" των Θρακών και τους φοβερούς διωγμούς των Νεοτούρκων κατά των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης κυρίως. Αφορά κυρίως διωγμένους κατοίκους του σημερινού Πυθίου (πρώην Κούλελι Μπουργκάς). 

Γράφει η κ. Ελένη Χάρου - Κορωναίου

  Εις το ληξιαρχικό βιβλίο του ενοριακού ναού Εσταυρωμένου Χώρας Κυθήρων των ετών 1915- 1950 είναι καταχωρημένη η παρακάτω πράξη: «Κύθηρα την ἡμέραν εἰκοστήν πέμπτην τοῦ μηνός Ἰανουαρίου τοῦ ἕτους χιλίων ἑννεακοσιοστοῦ δεκάτου πέμπτου, δυνάμει του ἰσχύοντος νόμου ὁ ὑπογεγραμμένος ἐφη­μέριος τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ κειμένης ἐν τῆ πόλει πρωτευούση τῆς νή­σου Κυθήρων διαδηλοῖ ὅτι ἐνεφανίσθη ὁ κ. Στρατῆς Δανελάκης πρόσφυξ, ἐτών τριάκοντα, γεν­νημένος εἰς χωρίον Κουλελή Βουργά, (σ.σ. η σωστή ονομασία του Πυθίου επί Τουρκοκρατίας ήταν Κούλει Μπουργκάς) ἐπαρχίας Δυμότιχων και κάτοικος προσωρινώς εἰς ταύτην τήν πόλιν, ὄστις τῶ ἐπαρουσίασε βρέφος θηλυκοῦ φύλ­ου, ἐκδηλών ὄτι τό αὐτό νήπιον ἐγεννήθη ἐκ τῆς συζύγου του Ξανθής, θυγατρός Ἰωάννου Μιχαλάκη έτών τριάκοντα….τοῦ ὀποίου ἐδόθη τό ὄνομα Πίνα ἀπό τήν ἀνάδοχον Μάρθα Λαμπράκη- Ρίζου….».
  Το Φεβρουάριο του ί­διου έτους «…ἐνεφανίσθη ὀ κ. Δημήτριος Μπουτσόκλους, πρόσφυξ ἐτών εἵκοσι γεννημένος εἰς χωρίον Κουλελή Βουργά ἐπαρχίας Δημότιχων….» ο οποί­ος παρουσίασε βρέφος αρσενι­κό που γεννήθηκε από τη γυναί­κα του Σαραντούλα Χατζόου και το ονόμασαν Λάμπρο, με ανάδοχο την Καρυοφυλιά Δημολάου. 

«Το πιο λεβέντικο βιβλίο του Ράλλη»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1076274/gallery/politismos/vivlio/to-pio-leventiko-vivlio-toy-rallh

*«Το βιβλίο εγράφη μεσούσης της Επταετίας και τεκμηριωμένα απέκρουσε το κυρίαρχο τότε αφήγημα του καθεστώτος για τη “φαυλοκρατία” που προηγήθηκε της δικτατορίας και που έπρεπε να καταλυθεί», γράφει ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας.

ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ι. ΡΑΛΛΗ

Η αλήθεια για τους Έλληνες πολιτικούς

Εισαγωγικό σημείωμα: Κώστας Τασούλας

Εκδ. Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία (ανατύπωση της έκδοσης του 1971), Αθήνα, 2020

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

Πρόσφατα συμπληρώθηκαν 53 χρόνια από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Εχει ιδιαίτερη αξία η πρωτοβουλία του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων να επανεκδώσει το βιβλίο, με το οποίο ο Γεώργιος Ράλλης προσπάθησε να υπερασπιστεί την τιμή των Ελλήνων πολιτικών στο μέσο της απριλιανής δικτατορίας.
Το βιβλίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρώτα απ’ όλα, η έκδοσή του το 1971 αποτελούσε μια πράξη αντίστασης, ίσως λιγότερο ηχηρή αλλά πάντως ηρωική, απέναντι στο δικτατορικό καθεστώς. Έχει λοιπόν απόλυτο δίκιο ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κώστας Τασούλας, όταν αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ότι είναι «το πιο λεβέντικο βιβλίο του Ράλλη, ναι λεβέντικο, γιατί εγράφη μεσούσης της Επταετίας και τεκμηριωμένα απέκρουσε το κυρίαρχο τότε αφήγημα του καθεστώτος για τη “φαυλοκρατία” που προηγήθηκε της δικτατορίας και που έπρεπε να καταλυθεί».