*Μπροστά στον τάφο του Παλαμά ο Άγγελος Σικελιανός
και αριστερά η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη
*Η νεκρώσιμος ακολουθία για τον μεγάλο ποιητή
Επιμέλεια: Νίκος Xρυσολωράς
Αμέσως, σχεδόν, μετά την ήττα των ελληνικών και συμμαχικών δυνάμεων από τον γερμανικό στρατό και την επιβολή τριπλής κατοχής στη χώρα μας, άρχισαν και οι πρώτες εκδηλώσεις αντίστασης. Ξεκινώντας από παράτολμες συμβολικές πράξεις, όπως η καταβίβαση της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη, στις 31 Μαΐου 1941, από τους Γλέζο και Σάντα, η αντίσταση πήρε σύντομα ένοπλη μορφή. Ωστόσο, το αντάρτικο δεν ήταν μεταξύ των διαθέσιμων επιλογών για τους περισσότερους κατοίκους της δοκιμαζόμενης από την πείνα και τις κακουχίες πρωτεύουσας. Πολλοί από αυτούς, όμως, άρπαζαν τις ελάχιστες ευκαιρίες που τους δίνονταν, για να εκδηλώσουν την οργή τους απέναντι στους κατακτητές. Μία από αυτές, ίσως η συγκλονιστικότερη, ήταν η κηδεία του μεγάλου ποιητή, Κωστή Παλαμά, στις 28 Φεβρουαρίου 1943. Η πάνδημη συμμετοχή στη νεκρώσιμο ακολουθία και ο χαρακτήρας αντιστασιακής εκδήλωσης που της δόθηκε, ήταν άλλωστε το πιο ταιριαστό τέλος για τον επιφανέστερο εκπρόσωπο της γενιάς του 1880, στην ποίηση του οποίου συνδιαλέγονται η αρχαία και η βυζαντινή γραμματεία, τα εκκλησιαστικά κείμενα, η δημοτική παράδοση, ο νεοελληνικός διαφωτισμός και τα πρωτοποριακά ευρωπαϊκά ρεύματα του 19ου αιώνα. Με το έργο του, ο Παλαμάς προσπάθησε να θεμελιώσει το ιδεολογικό αφήγημα της αδιάλειπτης ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού. Με τον θάνατό του, ένωσε τους Ελληνες υπό το αίτημα της απελευθέρωσης από τον φασισμό. Στις φωτογραφίες, το βουβό πλήθος φαίνεται να συλλογίζεται τους στίχους από τον Τέταρτο Λόγο, στον Δωδεκάλογο του Γύφτου: «Ω το υπέρτατο τανάσασμα, ω, το ανάκρασμα της νίκης, ύστερ' από κάτεργα σκλαβιάς κι από χρόνια καταδίκης!»
*Η σορός του Παλαμά
Ηχήστε οι σάλπιγγες - Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
Του Μανόλη Kούμα*
«Χτες βράδυ μια είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μια είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» – γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου...