Κατοχή 1942: Κραυγή από τον Έβρο. «Τσολάκογλου παραιτήσου»!!!

*Η πρώτη σελίδα της ανέκδοτης επιστολής του νομάρχη Σταύρου Ευταξία

 

 

*Αδημοσίευτα  στοιχεία

για  τις βουλγαρικές ωμότητες

*Ο νομάρχης Έβρου καλεί

τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

                Η Βουλγαρική κατοχή στην Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία, από το 1941 έως το 1944, ήταν από τις χειρότερες που δοκίμασε ο πληθυσμός των άτυχων αυτών περιοχών. Ασκήθηκε κάθε είδους βαρβαρότητα, χωρίς έλεος με αντικειμενικό στόχο να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία της περιοχής εθνογραφικά. Όπως είναι γνωστό, ο νομός Έβρου εξαιρέθηκε και παρέμεινε υπό Γερμανική κατοχή με ελληνικές πολιτικές αρχές (νομάρχης, δήμαρχοι και πρόεδροι κοινοτήτων). Σ΄ αυτό το κρίσιμο διάστημα, πρωτεύουσα του νομού  Έβρου, είχε καταστεί το Διδυμότειχο.

                Νομάρχης Έβρου είχε σταλεί από την κυβέρνηση της Αθήνας ο δημοσιογράφος Σταύρος Ευταξίας, μετά τη δολοφονία από αντάρτες του ΕΛΑΣ, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης του προκατόχου του Ιωάννη Φραγκούλη. Οι νομάρχες, είχαν ως αποστολή μεταξύ άλλων να ενισχύουν ποικιλότροπα τον  Ελληνισμό των κατεχομένων από τους Βουλγάρους περιοχών. Έτσι είχαν επαφές, όσες μπορούσαν να έχουν στις συνθήκες της Κατοχής και να ενισχύουν τους συμπατριώτες μας. Κυρίως στη διατήρηση των ελληνικών σχολείων και στην αποφυγή της εγγραφής Ελλήνων στους καταλόγους των Βουλγάρων, με βουλγαρικά ονόματα πλέον!!! Ήταν οι λεγόμενοι περιφρονητικά «βουλγαρογραμμένοι».

                Στα έγγραφα της συλλογής Vlanton εντόπισα άγνωστες επιστολές του νομάρχη Έβρου Σταύρου Ευταξία προς τον πρωθυπουργό της συνθηκολόγησης Γεώργιο Τσολάκογλου. Προέρχονται τα έγγραφα των Αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που ενημέρωναν την Ουάσιγκτον για την δραματική κατάσταση της Ελλάδας. Οι Αμερικανοί πράκτορες αποκαλούσαν σχεδόν σε όλες τις αναφορές τους τον στρατηγό Τσολάκογλου «Πρωθυπουργό μαριονέτα» (puppet Prime Minister).

Η συλλογή Vlanton φωτίζει πτυχές της ζωής στην Κατεχόμενη Θράκη του 1942

*Ένα από τα χαρακτηριστικά έγγραφα της συλλογής Vlanton.

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

                Το Ελληνικό Λογοτεχνικό Αρχείο (ΕΛΙΑ) σε συνεργασία με το Μορφωτικό  Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, προχώρησαν σε μια σημαντική πρωτοβουλία, που θα βοηθήσει αποφασιστικά τους ερευνητές, που ασχολούνται με την ιστορία της Γερμανικής Κατοχής στη Ελλάδα. Συγκεκριμένα ψηφιοποίησε τα χιλιάδες έγγραφα της συλλογής Vlanton και τα διαθέτει ελεύθερα στο Διαδίκτυο.

            Η συλλογή Vlanton αποτελείται από έγγραφα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, τα οποία αφορούν την Ελλάδα κατά την περίοδο της Κατοχής και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση. Περιλαμβάνονται μαρτυρίες σχετικές με εγκλήματα των Ναζί, αναφορές πληροφοριοδοτών για τα σχέδια και τη δράση κομμουνιστικών και ακροδεξιών οργανώσεων και εμπιστευτικές εκτιμήσεις των Αμερικανών για τις παρεμβάσεις των Βρετανών στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Η συλλογή συγκροτήθηκε από τον ερευνητή Elias Vlanton (Ηλίας Βλαντανόπουλος) ο οποίος μελετά στις ΗΠΑ, επί τέσσερις και πλέον δεκαετίες, τα αποχαρακτηρισμένα αμερικανικά έγγραφα, που αφορούν την Ελλάδα.

            Οι επιμέρους πληροφορίες που μπορεί να αντλήσει κανείς μελετώντας τα πολύτιμα αυτά ντοκουμέντα, βοηθούν αποφασιστικά να ανασυσταθεί η ζοφερή ατμόσφαιρα της εποχής εκείνης σε όλο τον ελληνικό χώρο που είχα κατακτηθεί, είχε τεμαχιστεί και είναι διανεμηθεί σε Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους.

            Ειδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή της Θράκης, δύο νομοί της οποίας, η Ξάνθη και η Ροδόπη, μαζί με νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας είχαν παραχωρηθεί στη Βουλγαρία, ενώ ο νομός Έβρου παρέμεινε υπό την στρατιωτική διοίκηση των Γερμανών, ενώ οι πολιτικές αρχές (νομάρχης και δήμαρχοι) είχαν αφεθεί στους Έλληνες. Η περιοχή της Αλεξανδρούπολης ειδικά παραχωρήθηκε στους Βουλγάρους για να έχουν διέξοδο στο Αιγαίο. Πρωτεύουσα του νομού κατέστη το Διδυμότειχο.