Πετρέλαιο στο νομό Έβρου; Μια ιστορική αναδρομή

*Οι περιοχές που ερευνήθηκαν κατά το παρελθόν για πετρέλαιο

*Το έβλεπαν στη Ζουράφα το 1874

*Το έψαχναν οι Τούρκοι το 1901-1902

*Το αναζητούσαν οι Έλληνες από το 1920

*Ερεύνησαν Άγγλοι και Γερμανοί

*Αλλά πετρέλαιο δεν βρέθηκε ακόμα!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η ύπαρξη ή όχι πετρελαϊκών κοιτασμάτων στο υπέδαφος ή στον υποθαλάσσιο χώρο της Θράκης, ήταν διαχρονικά αντικείμενο ζωηρών συζητήσεων είτε σε συγκεντρώσεις ανθρώπων με ενδιαφέρον για την πατρίδα τους είτε σε κουβέντες ανά τους καφενέδες. Για το λόγο αυτό πέρα από τα σοβαρά συμπεράσματα, βάσει αξιόλογων και σοβαρών πληροφοριών, πάντα αιωρούντο και οι θεωρίες συνωμοσίας, γεωστρατηγικές, εσχατολογικές ή… ψεκασμένες!!!

Ας δούμε πρώτα το θέμα του πετρελαίου στη Θράκη, σε βάθος χρόνου. Το 1874 ο γνωστός Σαμοθρακίτης λόγιος Νικόλαος Φαρδύς, όπως είχε γράψει το 1897, ο ίδιος διαπίστωσε προσωπικά την ύπαρξη πετρελαίου, πηγαίνοντας εκεί με ιστιοφόρο. Είδε δηλαδή στην επιφάνεια της θάλασσας να επιπλέει κάποια ελαιώδης ουσία, η οποία απέπνεε οσμή πετρελαίου. Αυτή φαίνονταν να πηγάζει από τη γνωστή νησίδα Ζουράφα, που μερικοί την γνωρίζουν ως Λαδόξερα. Ο Φαρδύς χρησιμοποιώντας τη Σαμοθρακίτικη διάλεκτο την ονόμαζε Ζγοράφα. Οι Τούρκοι από τότε, ίσως και παλαιότερα γνώριζαν ότι εκεί μάλλον υπήρχε πετρέλαιο.

Ο θάνατος του Κώστα Βάρναλη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/1084886/gallery/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-kwsta-varnalh

*Μόσχα 1959, απονομή του βραβείου Λένιν στον Βάρναλη. Δίπλα του ο Έρενμπουργκ. (Φωτ.: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΔΡΟΥ)

Της κ. Μαρίας Ρώτα*

          Ήταν 14 Δεκεμβρίου 1956 όταν ο Δημήτρης Ψαθάς έγραφε στην εφημερίδα «Τα Νέα» μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Όποιες ιδέες πολιτικές κι αν έχεις [αναγνώστη], άφησέ τες έστω και για μια στιγμή. […] Αγαπώ με πάθος τους τίμιους κι αλέκιαστους ανθρώπους. […] Ο Βάρναλης για μένα είναι το φεγγοβόλο πρότυπο που διατηρεί σ’ όλα του τα χρόνια την θεία εκείνη αρμονία –την πλήρη ισορροπία– ανάμεσα στη ζωή του και το έργο του. Είναι ένας άντρας τίμιος που δεν βουτά την πένα του στο μελάνι της υποκρισίας, ούτε όταν οιστρηλατείται στα λυρικά ή τα επαναστατικά ξεσπάσματά του, ούτε όταν ασκεί την κριτική του με το πικρόχολο εκείνο γέλιο του σατιρικού του οίστρου, αλλά βουτά την πένα του μέσα στην αλήθεια της ίδιας της ζωής του. Αυτό που πιστεύει αυτό και ζει. Κι αυτό που ζει αυτό και μόνο κάνει τέχνη: Ποίηση λυρική, επαναστατική ή σάτιρα».

          Οι παραπάνω γραμμές έρχονταν ως απόηχος του εορτασμού για τα πενήντα χρόνια πνευματικής προσφοράς του Κώστα Βάρναλη σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αθηναϊκό θέατρο Ιντεάλ, στις 9 Δεκεμβρίου 1956, με πρωτοβουλία της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και με απώτερη αφετηρία την πρόσφατη τότε επανέκδοση έργων του από τον «Κέδρο» της Νανάς Καλλιανέση (που διακινδύνευε με την πρωτοβουλία της αυτή να της κλείσουν τον εκδοτικό οίκο με διάφορα προσχήματα).

Οι έσχατοι κομιτατζήδες στη Θράκη

*Καταδιωκτικό απόσπασμα στις Σέρρες, με το πτώμα Βουλγαρόφωνου κομιτατζή το 1936

*Αισύμη, Κίρκη, Εχίνος, 

και άλλα μέρη της Θράκης,

στο έλεος των κομιτατζήδων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

    Είναι γνωστό, ότι η δράση των κομιτατζήδων στη Βόρεια Ελλάδα κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, υπήρξε μια άκρως οδυνηρή εμπειρία και απεχθής ανάμνηση για τον Ελληνικό πληθυσμό. Η αιματηρή και ληστρική δράση τους εξαιτίας πολιτικών και πολεμικών γεγονότων, αλλά και της σθεναρής αντίστασης των πληττομένων, άρχισε σιγά σιγά να φθίνει. Και όμως στη Θράκη η εγκληματική δράση των κομιτατζήδων, συνεχίσθηκε έως την δικτατορία του Μεταξά.
    Τέτοια περιστατικά της έσχατης δράσης των κομιτατζήδων στη Θράκη αλλά και εν μέρει στην λοιπή Βόρεια Ελλάδα, θα θυμηθούμε σήμερα. 
    Ο όρος κομιτατζής χαρακτηρίζει τους αντάρτες- μέλη μυστικών επαναστατικών οργανώσεων που δρούσαν στα Βαλκάνια κατά την διάρκεια της τελευταίας περιόδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ειδικά στη Μακεδονία η λέξη κομιτατζής χρησιμοποιούνταν για να χαρακτηρίσει Βούλγαρους που εντάσσονταν σε τέτοιες ομάδας και με το όπλο και το μαχαίρι τρομοκρατούσαν τους χριστιανικούς πληθυσμούς με στόχο να τους στρέψουν στη σχισματική βουλγαρική εκκλησία και να τους καταστήσουν Βούλγαρους. Επρόκειτο δηλαδή για απροκάλυπτη παρακρατική δράση, που συνήθως την καθοδηγούσαν στρατιωτικοί.
    Ωστόσο η δράση των ομάδων αυτών έχει δυσδιάκριτες πτυχές και ασαφείς επικαλύψεις ανάμεσα στην εθνικιστική- παρακρατική δράση και στην ληστοκρατία.
    Η Θράκη, και από τις δύο πλευρές των συνόρων προς τη Βουλγαρία, δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τα πρώτα σαράντα χρόνια του 20ου αιώνα, από τη δραστηριότητα βουλγαρικών ληστρικών ομάδων, αφού μάλιστα είχαν λήξει οι πολεμικές συρράξεις στα Βαλκάνια και είχαν αραιώσει οι δράσεις των εθνικιστικών βουλγαρικών ομάδων.

Η οριστική επίλυση του Πολιτειακού

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1083884/gallery/epikairothta/politikh/h-oristikh-epilysh-toy-politeiakoy

*Αθήνα, 8.12.1974. Νυκτερινοί πανηγυρισμοί μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας.

Του κ. ΘΑΝΑΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Το Πολιτειακό ήταν από τις κρισιμότερες εκκρεμότητες που μεταπολιτευτικά όφειλε να διευθετήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Και, θεωρητικώς τουλάχιστον, από τις πιο δυσεπίλυτες: «Πατούσε» σε ψυχολογικό υπόστρωμα βαθύ, έντονα αποτυπωμένο στο λαϊκό συλλογικό ασυνείδητο, παραγωγό έντονων – πολλοί δε πίστευαν και δυσεκρίζωτων – πολιτικών/παραταξιακών ταυτίσεων. 
Ασφαλώς, δε, επρόκειτο για ένα ζήτημα το οποίο μόνο με προσφυγή στην πρωτογενή λαϊκή κυριαρχία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί. (Σε μία από τις απειροελάχιστες περιπτώσεις όπου, λόγω της αδυναμίας διαμόρφωσης συνθετικής ή συμβιβαστικής πρότασης, η διεξαγωγή δημοψηφίσματος μπορεί να λύσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα θα προκαλέσει.)
Επιπροσθέτως, όλα τα δημοψηφίσματα του παρελθόντος, που είχαν πάντα – και – πολιτειακή διακύβευση (1924, 1935, 1946, 1968, 1973 – το δημοψήφισμα του 1920 δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος, αλλά την επάνοδο στον θρόνο του βασιλέως Κωνσταντίνου), δεν είχαν διεξαχθεί με συνθήκες τέτοιες, ώστε να παραχθεί ένα αδιάβλητο, άρα και αδιαμφισβήτητο, πολιτικό αποτέλεσμα. Επομένως, βάσει της ιστορικής εμπειρίας, και μόνη η απόφαση περί διεξαγωγής πολιτειακού δημοψηφίσματος – με αδιαμόρφωτο, μάλιστα, το πλήρες θεσμικό πλαίσιο – ήταν δυνατόν να εξαπολύσει θύελλες. Επιπροσθέτως, η φιλοβασιλική πλευρά θα μπορούσε να υποστηρίξει πως η λήξη της στρατοκρατίας όφειλε να συνοδευθεί από ακύρωση των μειζόνων θεσμικών επιλογών του καταρρεύσαντος καθεστώτος, άρα σε επάνοδο στο θεσμικό και πολιτειακό status quo ante. Και όμως…
Η λαϊκή ετυμηγορία του 1974 για τη μορφή του πολιτεύματος – 69,18% υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας – οδήγησε, χωρίς τριγμούς, στη μακροβιότερη περίοδο πολιτειακής ειρήνης του τόπου. Γιατί; Υπάρχουν αρκετές ερμηνείες.

Ο Αρχιστράτηγος Φρανσαί Ντ' Εσπεραί, στα σοκάκια του Διδυμοτείχου το 1919

*Απόσπασμα από την ανταπόκριση του Ανδρέα Κονιτόπουλου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Φρανσαί Ντ' Εσπεραί υπήρξε σημαντική στρατιωτική προσωπικότητα της Γαλλίας, που συνέδεσε το όνομά του με τα Βαλκάνια και τα ελληνική στρατεύματα στις μάχες εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Το 1919 βρέθηκε να περπατάει στους δρόμους του Διδυμοτείχου και να βλέπει να ερείπια που άφησαν πίσω τους οι ηττημένοι Βούλγαροι, συμμαχοί των Γερμανών.
Ο Louis Félix Marie François Franchet d'Espèrey, όπως ήταν το όνομά του στα γαλλικά γεννήθηκε το 1856 στην Αλγερία και πέθανε το 1942. Φοίτησε στη στρατιωτική σχολή του Σεν Σιρ, και πήρε μέρος στις αποικιακές εκστρατείες στην Τυνησία, στο Τονκίνο, στη Κίνα και αλλού. Πήρε μέρος σε μεγάλες συγκρούσεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και το  1916 ήταν διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων του ανατολικού και του βόρειου μετώπου. Το 1918 ανέλαβε τη διοίκηση των συμμαχικών στρατευμάτων της Μακεδονίας, στα οποία είχαν ενταχθεί και ελληνικά στρατεύματα.

Ο Μακάριος έρχεται στην Αθήνα, το 1974

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1082697/gallery/epikairothta/ellada/o-makarios-erxetai-sthn-a8hna

*29 Νοεμβρίου 1974. Ο Μακάριος φθάνει στην Αθήνα καθ’ οδόν προς την Κύπρο. Οι συζητήσεις μεταξύ της ελλαδικής και της κυπριακής πλευράς ήταν κρίσιμες για τη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής μετά την εισβολή.

Γράφει ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΖΑΜΙΑΣ*

"Ο λαός μας είναι έτοιμος, όσον ποτέ προηγουμένως, να χαιρετίσει τις αποφάσεις των Αθηνών και με ενθουσιασμό να ενισχύσει το έργο της εθνικής ηγεσίας και εδώ και στην Ελλάδα για τη σωτηρία της Κύπρου" [εφημ. «Φιλελεύθερος» Λευκωσία, 30 Νοεμβρίου 1974]. 
Στις 30 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου 1974 έγιναν στην Αθήνα (στο υπουργείο Εξωτερικών) δύο συναντήσεις μεταξύ του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, του Κωνσταντίνου Καραμανλή και των αντιπροσωπειών, ελλαδικής και κυπριακής. Ο Μακάριος επέστρεφε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου και την τουρκική εισβολή.

Κ. Γ. Λαγουμιτζάκης: Αγάπησε τη Θράκη, τραυματίσθηκε το 1921 στη Μικρά Ασία

*Ο Κ.Γ. Λαγουμιτζάκης σε πρωτοσέλιδη φωτογραφία στην εφημερίδα "Πατρίς" (3/9/1921)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Κωνσταντίνος Λαγουμιτζάκης, που ενίοτε υπογράφει ο ίδιος και ως Λαγουμιτζής, υπήρξε μια δραστήρια, ευγενική  και πατριωτική μορφή, που συνέδεσε το όνομά του με την περίοδο της απελευθέρωσης της Θράκης και έχυσε το αίμα του το 1921, όταν τραυματίσθηκε στις επιχειρήσεις του Σαγγάριου, στο Αρντίζ Νταγ.
Γεννήθηκε το 1889 στο Φρέ Χανίων, όπου σήμερα υπάρχει προτομή του, στο Ηρώον, μαζί με άλλες προτομές διακεκριμένων συμπολιτών του. Πέθανε το 1943. Υπήρξε διακεκριμένος εκπαιδευτικός. Δεν γνωρίζουμε πολλά στοιχεία για την μεστή ζωή του. Δυστυχώς...
Οι πρώτες πληροφορίες που έχουμε για την παρουσία του στη Θράκη ανάγονται στο 1913. Υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του ως έφεδρος αξιωματικός Πεζικού και πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Οι ιστοριογράφοι της Κομοτηνής, αναφέρουν ότι ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Λαγουμιτζάκης υπηρετώντας στον ελληνικό στρατό, βρέθηκε να υπηρετεί στην Κομοτηνή, προφανώς κατά την πρώτη απελευθέρωσή της το 1913. Η Ελλάδα,το 1913 υποχρεώθηκε από την άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου να παραχωρήσει τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Έτσι στις 18 Αυγούστου 1913 ο ελληνικός στρατός αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει τη Δυτική Θράκη. Τότε όταν οι φαντάροι μας εγκατέλειπαν την Ροδόπη ο Λαγουμιτζάκης είχε γράψει ένα προφητικό δίστιχο στον τοίχο του Διοικητηρίου με την αιχμή της ξιφολόγχης του (σ.σ. πρόκειται για το παλιό Δικαστικό Μέγαρο) "Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα είναι". Οι Βούλγαροι που εγκαταστάθηκαν εκεί στη συνέχεια, το είχαν καλύψει με σοβά. Μετά όμως από επτά χρόνια όταν απελευθερώθηκε η Δυτική Θράκη, λόγω πτώσης του σοβά, αποκαλύφθηκε ξανά αυτό που είχε γράψει ο Λαγουμιτζάκης!