Τελικά ήρθαν Ρώσοι στον Έβρο και στη Βόρεια Ελλάδα, με την απελευθέρωση του 1944;

*Υποδοχή Σοβιετικών αξιωματικών στη Αλεξανδρούπολη, μετά την απελευθέρωση της πόλης από τις βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις, το φθινόπωρο του 1944 (Καθημερινή)

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

          Γύρω από τα γεγονότα της απελευθέρωσης από την Γερμανική Κατοχή, πλανάται πάντα ένα ερώτημα. Ήρθαν Ρώσοι στη Θράκη, αφού οι δυνάμεις του στρατηγού Τολμπούχιν, είχαν καταλάβει τη Βουλγαρία και ήταν εύκολο να προελάσουν και στη Βόρεια Ελλάδα;

          Είναι γνωστό ότι η απελευθέρωση με μάχες άρχισε από το Διδυμότειχο στις 29 Αυγούστου 1944, όταν έγινε η μεγάλη επίθεση των δυνάμεων το ΕΛΑΣ και η αμαχητί παράδοση της γερμανικής φρουράς των Φερών την προηγούμενη μέρα το απόγευμα.

          Οι Αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ανέφεραν προς το Κάιρο, ότι από τις 28 έως τις 31 Αυγούστου οι αντάρτες συνέλαβαν 284 Γερμανούς αιχμαλώτους και κατέλαβαν πυρομαχικά και όπλα από τις φρουρές του Διδυμοτείχου και των Φερών και 60 σιδηροδρομικά βαγόνια τροφίμων, τεθωρακισμένα οχήματα και άλλα 14 αυτοκίνητα. Υπολογίζεται περίπου ότι οι ένοπλοι αντάρτες στον Έβρο αριθμούσαν πλέον πάνω από 25.000 άνδρες. Οι περισσότεροι ανήκαν στον λεγόμενο εφεδρικό ΕΛΑΣ  και ήταν οργανωμένοι σε ομάδες. 

*'Ενα από τα έγγραφα που αναφέρει την παρουσία Ρώσων στρατιωτικών στη Θράκη (συλλογή Vlanton)

Ρώσοι σε Θράκη και Ανατολική Μακεδονία

 

          Η ταχεία προέλαση των Ρώσων, που μπήκαν στη Βουλγαρία, στις 8 Σεπτεμβρίου 1944, επέτρεψε στον Κόκκινο Στρατό να καταλάβουν ουσιαστικά τη γειτονική χώρα χωρίς αντίσταση. Την επομένη, το ελεγχόμενο από τους κομμουνιστές "Πατριωτικό Μέτωπο" κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία στην Σόφια. Σε λίγες μέρες, τα σοβιετικά στρατεύματα είχαν φράσει στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα Εν τω μεταξύ, οι Γερμανοί βρίσκονταν ακόμα στην Ελλάδα (αποχώρησαν στις 30 Οκτωβρίου από την Θεσσαλονίκη), αλλά οι Σοβιετικοί δεν πέρασαν τα σύνορα για να "τσακίσουν τους ναζί"! Το γεγονός αυτό δημιούργησε μεγάλη αμηχανία στα ανώτατα κλιμάκια του ΚΚΕ, που άρχισαν να ονειρεύονται, ότι οι Ρώσοι θα μπουν και στην Ελλάδα. Η προσδοκία αυτή πήρε και μυθολογικές διαστάσεις μεταξύ των οπαδών του, αλλά κατάντησε ανέκδοτο.

          Οι κομμουνιστές στην Ελλάδα, στις συζητήσεις τους εύχονταν «Νοτιότερα Τολμπούχιν!» όπως το 1904 στον Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο, κάποιοι ευφάνταστοι δημοσιογράφοι στην Αθήνα, υπεδείκνυαν με στρατηγικό στόμφο στα άρθρα τους στο Ρώσο στρατηγό Κουρομπάτκιν, πώς να κινήσει τα στρατεύματά του, με την προτροπή «Δεξιότερα Κουρομπάτκιν»!!!

           Άλλωστε το φθινόπωρο του 1944 δεν γνώριζαν, αυτό που προέκυψε αργότερα με τη περίφημη συμφωνία της Γιάλτας μεταξύ των ηγετών των τριών μεγάλων συμμαχικών δυνάμεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΣΣΔ) τον Φεβρουάριο του 1945. Δηλαδή την απόφαση να καθορίσουν τη μεταπολεμική μορφή του κόσμου. Με άλλα λόγια στη Γιάλτα τέθηκε η βάση για την επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης στην Ανατολική Ευρώπη.

*Ο Σοβιετικός στρατάρχης Φιοντόρ Τολμπούχιν

Ρώσοι αξιωματικοί όμως ήρθαν στη Βόρεια Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, που είχε η Αμερικανική μυστική υπηρεσία OSS,

          Μια πρώτη καταγραφή για πιθανή παρουσία Ρώσων σε ελληνικό έδαφος, βρίσκουμε στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην OSS, ότι στις 10 Σεπτεμβρίου, η ρωσική κόκκινη σημαία κυμάτισε στη Δράμα για δύο ώρες. Η πηγή δεν γνώριζε αν υψώθηκε από τον ΕΛΑΣ ή τους Βούλγαρους.

Πολλά από τα προβλήματα στη Δράμα μπορεί να προκλήθηκαν τότε από τις προσπάθειες δύο Βούλγαρων πολιτικών ακτιβιστών, οι οποίοι ανήκαν στο φασιστικό κόμμα και πίεζαν για μια μεγαλύτερη Βουλγαρία. Διεύθυναν την εφημερίδα «Μπελόμορ», η οποία εκδίδονταν στην Ξάνθη κατά τη διάρκεια της Κατοχής.

Μια άλλη καταγραφή παρουσίας Ρώσων έχουμε από πληροφορίες της Αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας OSS στις αρχές Οκτωβρίου 1944. Σύμφωνα με αυτήν:

Καθημερινά διατυπώνονταν παράπονα εναντίον των τοπικών ηγετών του ΕΑΜ για διάφορους λόγους κυρίως για την έλλειψη ποικίλων ειδών, αλλά και για τις τρομοκρατικές μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι κομμουνιστές του Έβρου, εναντίον των πολιτικών τους αντιπάλων.

          Η εντύπωση που είχαν οι πληροφοριοδότες των Αμερικανών ήταν ότι νόμος και η τάξη επικρατούσαν σε κάθε γωνιά του Έβρου, επειδή οι επιτροπές του ΕΑΜ  ήταν καλά οργανωμένες από τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, τόσο από ντόπιους κομμουνιστές όσο και από εισαγόμενους από άλλα μέρη διοργανωτές. Ελληνικές σημαίες κυμάτιζαν παντού και μερικές συμμαχικές σημαίες (πιθανώς λόγω της μικρής προσφοράς). Μπάντες έπαιζαν- όχι τον Εθνικό Ύμνο- αλλά επαναστατικά πατριωτικά τραγούδια, που συνέθεσαν και τραγούδησαν εκείνο τον καιρό, η ΕΠΟΝ και ο ΕΛΑΣ.

          Η πλειοψηφία του λαού, θεωρούσαν οι Αμερικανικές υπηρεσίες, ότι είναι αντικομμουνιστική, αλλά ο πληθυσμός ήταν ανοργάνωτος και φοβόταν να αντιταχθεί ανοιχτά στα επιθετικά, καλά εκπαιδευμένα και πειθαρχημένα κομμουνιστικά στοιχεία. Αυτοί οι αντικομουνιστές έλπιζαν στην άφιξη των συμμαχικών δυνάμεων, ώστε να είναι σε θέση να εκφράσουν ανοιχτά τις απόψεις τους.

          Από ένα έγγραφο της OSS προκύπτει ότι Ρώσοι αναμένονταν να φτάσουν στη Δράμα ανά πάσα στιγμή και ότι αεροσκάφη με ρωσικά διακριτικά πραγματοποίησαν αναγνωριστική πτήση επάνω από την πόλη σε πολύ χαμηλό ύψος το πρωί της 20ης Σεπτεμβρίου.

          Στις 6 Οκτωβρίου, κατά τις αναφορές των Αμερικανών προς το Γενικό Στρατηγείο στο Κάιρο, τρεις Ρώσοι αξιωματικοί, ο ανώτερος ήταν ένας συνταγματάρχης, εμφανίσθηκαν στην Αλεξανδρούπολη και πραγματοποίησαν σύσκεψη με εκπροσώπους του Βουλγαρικού Στρατού και του ΕΑΜ. Αργότερα την ίδια ημέρα, οι Ρώσοι αναχώρησαν για την Κομοτηνή.

 *Αναμνηστική Φωτογραφία με Ρώσους & Βρετανούς αξιωματικούς. Από αριστερα ο Απόστολος Ευφραιμιδης ο Δάσκαλος Χρήστος Χριστιδης,ο γιατρός Ι.Μαδεμζογλου και ο Δήμαρχος Κωνσταντινιδης.» (Αρχείο Αλεπάκου).

          Για την παρουσία τους στην Αλεξανδρούπολη, ο δικηγόρος και ιστορικός Πέτρος Αλεπάκος έγραψε (Κυριακή 24 Μαρτίου 2013).

          «Μετά την μεταστροφή της Βουλγαρίας τον Σεπτέμβρη του 1944 υπό το βάρος των ρωσικών στρατιών, στις 10 Σεπτέμβρη 1944, το 81ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ μπήκε αμαχητί στην Αλεξανδρούπολη. Την ημέρα εκείνη στην πόλη μας συναντήθηκαν αξιωματικοί και οπλίτες του σοβιετικού Κόκκινου Στρατού της στρατιάς του Τολμπούχιν που όπως προαναφέραμε είχε φθάσει στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, με αξιωματικούς του Βρετανικού στρατού. Σε ανάμνηση του γεγονότος οι σύμμαχοι και μετέπειτα αντίπαλοι έβγαλαν αναμνηστική φωτογραφία στην οποία εμφανίζονται ο δάσκαλος Απόστολος Ευφραιμίδης, ο δάσκαλος από το Σουφλί Χρήστος Χρηστούδης, ο ιατρός Ιωάννης Χρυσάφη Μαδεμτζόγλου και ο εαμίτης Δήμαρχος Χρήστος Κωνσταντινίδης».

          Στις 8 Οκτωβρίου, μια ρωσική στρατιωτική ομάδα αποτελούμενη από έναν συνταγματάρχη, λοχαγούς, έναν αξιωματικό και υπαξιωματικούς πέρασε από το Σουφλί, καθ' οδόν προς το Διδυμότειχο. Ένας εκπρόσωπος δήλωσε ότι είχαν έρθει για να βοηθήσουν στην απελευθέρωση της Ελλάδας μαζί με τους Συμμάχους… και τους Βουλγάρους!

          Οι Ρώσοι έτυχαν θερμής υποδοχής από το ΚΚΕ. Τελικά πήγαν και αυτοί στην Κομοτηνή με μέλη του κόμματος.

          Η κάθοδος των Ρώσων στα Βαλκάνια, δημιουργούσε ορισμένες προοπτικές για τις εξελίξεις που θα ακολουθούσαν.

          Διάφοροι Έλληνες αξιωματικοί με τους οποίους είχαν συζητήσει οι υπηρεσίες, ανέφεραν ότι πιστεύεται, πως η Ελλάδα ελπίζει να εξασφαλίσει μια αναπροσαρμογή των συνόρων της βόρειας περιοχής της με τη Βουλγαρία, προκειμένου να προστατευτεί καλύτερα από τον βορρά. Οι προαναφερθέντες Έλληνες αξιωματικοί πίστευαν ότι η Ρωσία θα υποστηρίξει την Ελλάδα στις συνοριακές της διεκδικήσεις.

          Η Ρωσία φάνηκε να μην κινείται με ταχύτητα όσον αφορά την Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι παρά την προπαγάνδα των Λαϊκών Δημοκρατιών, ο κομμουνισμός δεν ήταν γενικά δημοφιλής στην Ελλάδα. Το ΕΑΜ έδειχνε να ανησυχεί ελάχιστα για αυτό το πρόβλημα των συνόρων.

          Μια σημαντική γενικότερη πληροφορία έδωσαν οι Αμερικανοί. Η Ρωσική Αποστολή στην Ελλάδα- ισχυρίζονταν- είπε στο ΕΑΜ στην Αθήνα, να «συμφωνήσει με οποιεσδήποτε απαιτήσεις της Εθνικής Κυβέρνησης», η οποία είχε σχηματισθεί στο Κάιρο.

*Οι πληροφορίες για τις συμβουλές που έδινε στο ΕΑΜ ο "Λευκός" (Συλλογή Vlanton)

Ο «Λευκός» (προφανώς ψευδώνυμο) ο οποίος ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, δήλωσε σε μια συνάντηση αντιπροσώπων ότι οι Ρώσοι ήταν αδύναμοι και φτωχοί, επομένως, το ΕΑΜ πρέπει να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Βρετανίας μέσω της Εθνικής Κυβέρνησης. Είπε επίσης, ότι οι αντιπρόσωποι θα πρέπει να διαδώσουν μια φήμη ότι η Βρετανία έχει υποσχεθεί στη Βουλγαρία τα εδάφη της Θράκης και της Μακεδονίας και στην Τουρκία τα νησιά Δωδεκάνησα, τη Σάμο, τη Χίο και τη Μυτιλήνη. Εν τω μεταξύ, η πολιτική του ΕΑΜ δεν πρέπει πλέον να είναι πολιτική αλλά στρατιωτική, προκειμένου να κερδίσει την πλήρη υποστήριξη του λαού. Αυτή η αλλαγή, είπε, πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν φτάσει η Εθνική Κυβέρνηση στην Ελλάδα, διαφορετικά ο λαός δεν θα ακούσει το ΕΑΜ.

 

Γιατί οι Ρώσοι δεν προχώρησαν;

 

          Πάντα πλανάται το ερώτημα, γιατί οι Ρώσοι δεν κατέλαβαν και τη Βόρεια Ελλάδα; Η συμφωνία της Γιάλτας δεν υπήρχε ακόμα… Αρχές και εξουσία δεν υπήρχαν στην Ελλάδα…

          Είναι σαφές πως ο Στάλιν αντιλαμβάνονταν ότι οι Βρετανοί, δεν ήθελαν τους Ρώσους στη Μεσόγειο. Και η Ρωσία ήταν αδύναμη ακόμα από τις συνέπειες του πολέμου με τους Γερμανούς.

          Σύμφωνα με ένα άρθρο της «Καθημερινής» (15/1/2024) που το υπογράφουν ο Τζων Ιατρίδης και ο Ελίας Βλάντον, μια σοβιετική έκθεση με ημερομηνία 17-18 Σεπτεμβρίου 1944 σημείωνε ότι μια βρετανική στρατιωτική αποστολή είχε φτάσει από τη Δράμα στη Σόφια και ήρθε σε επαφή με αξιωματικούς του επιτελείου του Σοβιετικού στρατάρχη Φιοντόρ Τολμπούχιν, ο οποίος ηγείτο των σοβιετικών στρατευμάτων στα Βαλκάνια. Οι Σοβιετικοί και οι Βρετανοί αξιωματικοί «συζήτησαν το αίτημα για απόσυρση των βουλγαρικών στρατευμάτων από την Αιγαιακή Μακεδονία και Θράκη». Ο Στάλιν έδωσε εντολή στον Τολμπούχιν λίγες ημέρες αργότερα «να [αποφύγει] κάθε πολιτική συζήτηση με τους εκπροσώπους της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Οι συνομιλίες επρόκειτο να διεξαχθούν απευθείας στη Μόσχα».

          Μια εξήγηση για την υπόθεση αυτή, έδωσε και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ  Χαρίλαος Φλωράκης στην παρουσία ενός βιβλίου για τα γεγονότα εκείνης της εποχής και τα αποτύπωσε ο «Ριζοσπάστης» στις 25/6/1998, ως εξής:

«Μετά την ήττα, ο Ζαχαριάδης είχε πάει και είχε δει τον Στάλιν στην Κριμαία. Σε μια συνεδρίαση της ΚΕ τον ρωτάω:

- Δε ρώτησες τον Στάλιν, γιατί ο Τολμπούχιν που είχε φτάσει 40 χιλιόμετρα από τα σύνορα δεν προχώρησε να μπει στην Ελλάδα;

          -Τον ρώτησα, μου απαντάει ο Ζαχαριάδης:

- "Και τι σου είπε;", του λέω.

- Μου απάντησε: "Ποιος μας κάλεσε;".

Ξεχνάμε ότι ο ΕΛΑΣ συμμετείχε στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής; Τι σήμαινε αυτή η συμμετοχή; Ό,τι αποφάσιζε το στρατηγείο της Μέσης Ανατολής, εμείς, σαν ΕΛΑΣ, ήμασταν υποχρεωμένοι να το τηρήσουμε.

Ξεχάσαμε ότι βάλαμε την υπογραφή μας να είναι ο Σκόμπι αρχιστράτηγος; Ο Στάλιν τον έβαλε τον Σκόμπι; Είναι ορισμένα πράγματα, τα οποία πρέπει κάπως με σοβαρότητα να τα αντιμετωπίζουμε».

*Ο Τολμπούχιν με αξιωματικούς του

Έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς και άλλες πληροφορίες ότι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου περίπου 250 αξιωματικοί και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού έφθασαν στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, που δήλωναν ότι έχουν εντολή να περιμένουν εκεί τις μονάδες τους.

Είναι γεγονός όμως ότι στις 20 Σεπτεμβρίου του 1944, ο Γιώργος Ερυθριάδης (Πετρής) συνοδευόμενος από τον Λευτέρη Ματσούκα και δύο εκπροσώπους των Βούλγαρων παρτιζάνων, τον Νικολάι Ράτσεφ και τον Ιβάν Ράντεφ πήγαν στη Σόφια και  ζήτησαν από το στρατάρχη Τολμπούχιν την αποστολή σοβιετικού στρατού στη Θράκη και τη Μακεδονία, προκειμένου να αποκόψει την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα προς τη Γιουγκοσλαβία. Ο Τολμπούχιν τους είπε πως είχε εντολή από τον Στάλιν να μην περάσει τα σύνορα.

Σε τηλεγράφημά του προς τον Λεωνίδα Στρίγκο και τον Μάρκο Βαφειάδη, στις 14 Οκτωβρίου 1944, ο Ερυθριάδης ανέφερε ότι 250 Ρώσοι στρατιώτες είχαν ήδη φθάσει στην Κομοτηνή, Ξάνθη και Δράμα και αναμένονταν νέες δυνάμεις.

 

Ο μυστηριώδης Ράντεφ

 

          Τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου 1944 κουμάντο στην Δράμα, έδειχνε να κάνει ο Βούλγαρος συνταγματάρχης Ράντεφ. Ήταν μια σκοτεινή φυσιογνωμία, για την οποία οι Αμερικανοί μας δίνουν αξιοσημείωτες πληροφορίες μιας πηγής τους.

          Η πηγή ανέφερε, ότι ο συνταγματάρχης Ράντεφ, ηγέτης των Βούλγαρων παρτιζάνων, νυν πολιτικός επίτροπος για την περιοχή της Δράμας, είναι Βούλγαρος κομμουνιστής παλαιότερα γνωστός ως «Εφραίμ». Τελικά από μια σειρά αντικρουόμενων αναφορών η πηγή διαπίστωσε ότι επρόκειτο στην πραγματικότητα για  τον Ιωάννη Ροδόπουλο, Έλληνα υπήκοο, ο οποίος είχε λάβει τη βουλγαρική υπηκοότητα αλλά όχι νόμιμα και ο οποίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση από ελληνικά δικαστήρια σε δύο περιπτώσεις.

Σημειώθηκαν επίσης κάποιες μετακινήσεις Βουλγαρικών στρατευμάτων, οι οποίες φάνηκε να υποδηλώνουν ότι ο Ράντεφ συγκέντρωνε δυνάμεις με σκοπό την εξάλειψη των αντικομουνιστικών ανταρτικών μονάδων  του Αντών Τσαούς. Οι νεοαφιχθέντες περιλάμβαναν παρτιζάνους και τακτικούς Βούλγαρους, και κάποιους αντάρτες του ΕΛΑΣ, για τους οποίους πίστευαν οι Αμερικανοί ότι προέρχονταν από την Κομοτηνή. Ορισμένοι ένοπλοι φορούσαν τη στολή του Βουλγαρικού Στρατού με το σήμα του ΕΛΑΣ στη δεξιά πλευρά του πηλικίου τους.

Σημαντική κινητικότητα Βούλγαρων σημειώθηκε από τις 2 Σεπτεμβρίου 1944. Έφτασαν στη Δράμα κάποιοι τακτικοί αξιωματικοί του Βουλγαρικού στρατού και εγκατέστησαν το στρατηγείο τους, ενώ αντιπροσωπεία του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, αναχώρησε από τη Δράμα στις 20 Σεπτεμβρίου για την Ξάνθη, για να υποδεχτεί όπως είπαν τον Ρωσικό στρατό!!!

Πηγή των Αμερικανών, έδωσε την ακόλουθη εξήγηση για το γεγονός ότι η Καβάλα και η Δράμα βρίσκονταν υπό τη διοίκηση του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ με τα Βουλγαρικά στρατεύματα τα οποία είχαν λάβει εντολή από την Κυβέρνηση της Σόφιας να υποστηρίξουν πλήρως τη διοίκηση του ΕΑΜ, εάν χρειαστεί και με τη χρήση βίας. Αυτό σήμαινε κατά τους Αμερικανούς, ότι παρόλο που το ΕΑΜ- ΕΛΑΣ διοικούσε τη Δράμα και την Καβάλα, ήταν στην πραγματικότητα σε θέση το κάνει αυτό, μόνο και μόνο, και επειδή υποστηρίζονταν από τον Βουλγαρικό Στρατό.

Μερικοί ηγέτες του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ έδειχναν να προσπαθούν να δημιουργήσουν μια αυτόνομη Μακεδονία. Κάποιοι όμως πίστευαν, ότι πολλοί Έλληνες κομμουνιστές στην περιοχή της Δράμας είχαν εξαπατηθεί από τις προσπάθειες του συνταγματάρχη Ράντεφ, πολιτικού επιτρόπου για την περιοχή της Δράμας, και άλλων Βουλγάρων κομμουνιστών ότι και αυτοί οι Έλληνες, δεν θέλουν να αποσχιστούν από την Ελλάδα.

«Υπάρχουν, επομένως, σοβαροί λόγοι- έγραψαν τότε οι Αμερικανοί- να υποψιαστούμε ότι οι Βούλγαροι χρησιμοποιούν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ για να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα».

Κατά τους Αμερικανούς πράκτορες ο Ράντεφ ήταν Έλληνας με το επώνυμο Ροδόπουλος, Έφυγε κρυφά από την Ελλάδα το 1927 όταν είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Στη συνέχεια, διέφυγε στη Βουλγαρία, όπου έλαβε τη βουλγαρική υπηκοότητα.

Κατά την εβδομάδα, πιθανώς 15-21 Οκτωβρίου, ο Ράντεφ επισκέφθηκε την Ξάνθη, την Καβάλα και τη Δράμα και είχε επαφή με Έλληνες κομμουνιστές.

Ένας ανιψιός του, ζούσε στην Καβάλα με το όνομα Ροδόπουλος.

Οι Αμερικανοί ανέφεραν ακόμα ότι μεταξύ 16 και 20 Σεπτεμβρίου 1944, υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ του Ράντεφ και του Πετρή (Γιώργου Ερυθριάδη) και πιθανώς και άλλων Ελλήνων κομμουνιστών στην Ξάνθη, η οποία περιείχε τα κύρια σημεία του Συμφώνου του Πετριτσίου. Περιλάμβανε διάταξη για βοήθεια προς τους Έλληνες κομμουνιστές από Βούλγαρους παρτιζάνους και για μια αυτόνομη Μακεδονία.

 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

ΠΗΓΕΣ

*Συλλογή Αμερικανικών εγγράφων Vlanton (EΛIA- MIET)

*Αρχείο εφημερίδων "Καθημερινή" και "Ριζοσπάστης".