Ο Θραξ Άγιος Δήμος από την Μακρά Γέφυρα

*Ένα νέο αξιοπρόσεκτο πόνημα

του αρχιμ. Ναυκράτιου Τσουλκανάκη 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι «Άγιοι της Θράκης» είναι ένα σημαντικό εκδοτικό τόλμημα του δραστήριου και πολυγραφότατου αρχιμανδρίτη Ναυκράτιου Τσουλκανάκη, με καταγωγή από το Διδυμότειχο.

                Σκοπός της πρωτοβουλίας αυτής, είναι να παρουσιάσει τις πνευματικές και εκκλησιαστικές γενικά προσωπικότητες της Θράκης, που με τη ζωή τους, τη διδαχή τους, το μαρτύριό τους και τα θαύματά τους, στήριξαν το Θρακικό λαό στην ελληνορθόδοξη πίστη του ανά τους αιώνες και ιδιαίτερα στα δύσκολα χρόνια της δουλείας.

                Ήδη έχει κυκλοφορήσει το πρώτο βιβλίο με τίτλο «Ο ιερομάρτυς Κύριλλος ο ΣΤ’, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως» Θεσσαλονίκη 2018 (Βλέπετε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2019/04/blog-post_29.html)

                Το νέο βιβλίο της σειράς αυτής είναι: «Δήμος Ρουμελιώτης- Ο νεομάρτυς αλιεύς από τη Μακρά Γέφυρα της Ανατολικής Θράκης» σελίδες 129.

                Ο Άγιος Δήμος, ονομάζονταν Δημήτριος και τον προσφωνούσαν Δήμο στην πατρίδα του την Μακρά Γέφυρα, όπου γεννήθηκε το 1738. Το επώνυμό του ήταν Ρουμελιώτης. Το επάγγελμά του ήταν ψαράς. Το σπίτι της γέννησής του υπήρχε ακόμα και το 1915, διατηρημένο από τους συγγενείς του.

                Ο νεαρός ψαράς σε κάποια φάση της ζωής του βρέθηκε να εργάζεται σε ένα ιχθυοτροφείο (διβάρι) της Σμύρνης, στην τοποθεσία Τσιακάλ Μπουρνού. Εργάζονταν, αλλά οι Τούρκοι εργοδότες συνήθιζαν να μην πληρώνουν τους εργάτες τους ή να τους δίνουν ελάχιστα χρήματα, όπως έκανε και ο ιδιοκτήτης του ιχθυοτροφείου ο αποκαλούμενος «μπαλικμπασής» στο οποίο εργάζονταν ο Δήμος. Αυτός λοιπόν ο «μπαλικμπασής» ενέπλεξε το Δήμο σε μια απίστευτη ιστορία κατασυκοφάντησής του με μόνη διέξοδο να προσχωρήσει στο Ισλάμ. Ο Δήμος όμως παρέμεινε ακλόνητος στην χριστιανική του πίστη, γεγονός που οδήγησε τους Τούρκους να αρχίσουν τα φοβερά βασανιστήρια, τα οποία κράτησαν αρκετές μέρες και περιγράφονται από εκκλησιαστικούς πατέρες. Τελικά ο Δήμος καρατομήθηκε στις 10 Απριλίου 1763, στο Ισάρ Τζαμί, κοντά στην Αγία Φωτεινή. Ήταν μόνο 25 ετών…

                Το λείψανο του Δήμου εξαγόρασαν από τους Τούρκους οι Έλληνες της Σμύρνης και το ενταφίασαν γιατί θεωρούσαν λόγω του φοβερού μαρτυρίου, το άψυχο σώμα ιερό, Γιατί έπρεπε ο μάρτυρας να ταφεί με όλη την επιβαλλόμενη ιεροπρέπεια και γιατί δεν έπρεπε το λείψανό αυτό να γίνει βορά των άγριων ζώων και πτηνών. Ο νεομάρτυς Δήμος ετάφη στο προαύλιο του ναού του Αγίου Γεωργίου Σμύρνης. Στον Άγιο Δήμο αποδόθηκαν διάφορα θαύματα, το οποία περιγράφονται στο πόνημα του πατρός Ναυκρατίου. Η ένταξή του στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας της Ελλάδος, έγινε το 1991.

                Κατά τον αρχιμανδρίτη Ναυκράτιο Τσουλκανάκη κατά τα τέλη του 18^ου αιώνα συνέβησαν στη Σμύρνη, πάνω από 50 μαρτύρια. Από αυτά τα 39 συνέβησαν μεταξύ των ετών 1760-1796, ανάμεσά τους και αυτό του Αγίου Δήμου.

                Η σειρά των «Αγίων της Θράκης» είναι μια αξιοπρόσεκτη προσπάθεια να καταστεί γνωστός ο βίος και τα μαρτύρια των Αγίων αυτών, πολλοί από τους οποίους ήσαν κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί, άνδρες και γυναίκες, που από τους πρώτους αιώνες της διάδοσης της Χριστιανοσύνης, αγωνίσθηκαν για την πίστη τους. Ανάμεσά τους προεξέχουν οι νεομάρτυρες, οι οποίοι φανερά και με γενναίο φρόνημα, όπως γράφει ο αρχιμανδρίτης Ναυκράτιος Τσουλκανάκης, αντιτάχθηκαν στη βία του κατακτητή, περιφρονώντας με το μαρτύριό τους τη φοβέρα και τη δύναμη του επικυρίαρχου.

                Η σειρά αυτή, που μας γνωρίζει άγνωστες πτυχές της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Θράκης, πρέπει να στηριχθεί από Μητροπόλεις, Δήμους, συλλόγους και άλλους φορείς, ώστε να καταστεί απόκτημα των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών, αλλά και των σχολείων της Θράκης όλων των βαθμίδων. Επιπλέον πρέπει να πάρει τη θέση της και στις προσωπικές βιβλιοθήκες των σπιτιών όλων των Θρακών.

Γεράσιμος Ιερομόναχος ο Βυζάντιος (+1740)

                Ένα άλλο λαμπρό πόνημα του παραγωγικότατου αρχιμανδρίτη Ναυκράτιου Τσουλκανάκη, που κοσμεί  την Εκκλησιαστική εργογραφία είναι το βιβλίο του με τίτλο «Γεράσιμος Ιερομόναχος ο Βυζάντιος (+1740)- Ο άγιος διδάσκαλος της Σχολής Πάτμου». Πρόκειται για το βίο και το έργο του Ιερομόναχου Γεράσιμου, ο οποίος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και δίδαξε στο φημισμένο Φροντιστήριο της Πάτμου. Υπήρξε σημαντικός λόγιος της εποχής του και πρότυπο εκπαιδευτικού με βαθιά γνώση των Ελληνικών και με πραγματικό ζήλο για τον καταρτισμό των μαθητών του. Ο τόμος αυτός, έχει 300 σελίδες.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης