Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019

Αντρέ Σενιέ: Ο Γάλλος ποιητής, που ένιωθε Θραξ!!!

*Ο ποιητής Αντρέ Σενιέ






*Τον καρατόμησε 

σε ηλικία 32 ετών

η Γαλλική Επανάσταση






Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



                Ο Αντρέ Σενιέ, είναι ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής, που τίμησε ποιητικά τη Θράκη, αλλά όπως συνήθως συμβαίνει, τον αγνοούμε. Το τέλος του ήταν τραγικό αφού καρατομήθηκε στην λαιμητόμο της Επανάστασης του 1789!
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στο Γαλατά, το 1762 από Γάλλο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα την Ξανθή- Ελισάβετ και σπούδασε στη Γαλλία. Ο πατέρας του έμπορος υφασμάτων επί 20 χρόνια, ήταν ο Λουί Σενιέ, που είχε διορισθεί πρόξενος της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο Αντρέ ήταν τριών ετών, ο πατέρας του επέστρεψε στη Γαλλία και από το 1768 έως το 1775 υπηρέτησε ως γενικός πρόξενος της Γαλλίας στο Μαρόκο.  Η Ελληνίδα μητέρα του είχε ρίζες κυπριακές, αλλά ζούσε στη Βασιλεύουσα. Απέκτησαν πέντε παιδιά. Στη Λευκωσία, κοντά στο γνωστό οδόφραγμα της Λήδρας υπάρχει ένα δρομάκι που τιμάται  στο όνομα της μητέρας του ποιητή, οδός  Ξανθής …Ξενιέρου, σε πλήρη εξελληνισμό του ονόματός της!!! .  Ένα βιβλίο της, που περιέχει επιστολές της μητέρας του Αντρέ Σενιέ, ελληνικού ενδιαφέροντος, κυκλοφόρησε αργότερα (Lettres Grecques de Μadame Chénier, précédées dune étude sur sa vie, par Robert de Bonnières. Paris, 1879).
*Ο Αντρέ Σενιέ

Ο νεαρός Σενιέ μετά τις σπουδές του, το 1783 στρατολογήθηκε σε ένα γαλλικό σύνταγμα στο Στρασβούργο, που διαλύθηκε γρήγορα. Επέστρεψε στο Παρίσι και άρχισε να αναμειγνύεται σε ένα κύκλο διανοούμενων που σύχναζε στο σαλόνι της μητέρας του. Αρχικά διακρίθηκε ως μεταφραστής στίχων από τους κλασικούς στο φημισμένο κολλέγιο της Ναβάρας των Παρισίων, όπου επίσης σπούδασε. Μελέτησε καλά τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς από τον Όμηρο ως τους Αλεξανδρινούς, καθώς και τους Λατίνους.
*Από την εφημερίδα "Εμπρός"

O Σενιέ, υπηρέτησε στο διπλωματικό σώμα. Υπήρξε βασιλόφρων, αλλά υποστήριξε τη Γαλλική Επανάσταση, όταν αυτή εξερράγη το 1789. Αργότερα όμως διαμαρτυρήθηκε για τις τρομοκρατικές ακρότητες, που ακολούθησαν. Αντιτάχθηκε στην τρομοκρατία κυρίως με πολιτικά άρθρα σε εφημερίδες της εποχής. Ουσιαστικά επιτέθηκε στους ακραίους, όλων των παρατάξεων. Δηλαδή και στους αντιδραστικούς της φιλομοναρχικής πτέρυγας όσο και στους υπέρμαχους της επαναστατικής τρομοκρατίας. Οι επαναστάτες τον φυλάκισαν το Μάρτιο του 1794 στις φυλακές του Σαιν Λαζάρ. Τέσσερις μήνες μετά, δικάστηκε από Επαναστατικό Δικαστήριο και καρατομήθηκε σε γκιλοτίνα στις 25 Ιουλίου 1794, δύο ημέρες πριν από την πτώση του Ροβεσπιέρου. Ήταν μόλις 32 ετών!!!
*Ο Ουμπέρτο Τζιορντάνο, που συνέθεσε την όπερα με τη ζωή του Αντρέ Σενιέ

Σχεδόν 100 χρόνια μετά, η ζωή και το τέλος του Αντρέ Σενιέ, έγινε όπερα με τέσσερις πράξεις από τον Ουμπέρτο Τζιορντάνο, με ιταλικό λιμπρέτο από τον Λουίτζι Ιλλίκα. Ανέβηκε στις 28 Μαρτίου 1896 στη Σκάλα του Μιλάνου. Η ιστορία βασίζεται στη ζωή του Αντρέ Σενιέ. Η όπερα αυτή προβλήθηκε στην Αθήνα, στην Εθνική Λυρική Σκηνή το Μάρτιο του 1965 και  το Φεβρουάριο του 2002. Οι πολιτικοί αγώνες του και ο δραματικός θάνατός στην λαιμητόμο, τον κατέστησε σύμβολο και έγραψαν γι’ αυτόν ο Σατωμπριάν, ο Σαιντ-Μπεβ ντε Βινιύ κ.ά.
*Προτομή του André Chénier από τον David d'Angers (1839).


Ο «Θραξ» Αντρέ Σενιέ


Ο Αντρέ Σενιέ συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους Γάλλους ποιητές του 18ου αιώνα. Τα έργα του, εκτός ελαχίστων, δεν δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά εκδόθηκαν εικοσιπέντε χρόνια μετά το θάνατό του, το 1819.
Ένιωθε υπερηφάνεια για τις ελληνικές του ρίζες. Το φθινόπωρο του 1785, σε ηλικία 23 ετών, ξεκίνησε μαζί με δύο στενούς φίλους του ένα ταξίδι για την Ιταλία και την Κωνσταντινούπολη. Ήθελε να γνωρίσει τα μέρη που γεννήθηκε. Το ταξίδι όμως δεν ολοκληρώθηκε εξ αιτίας προβλημάτων υγείας, που προέκυψαν.
Αναπολώντας, αργότερα, αυτό το ταξίδι ο Αντρέ Σενιέ, έγραψε την ακόλουθη ελεγεία, που μεταφρασμένη λέει:

«Σας χαιρετάω, θεοί του Ευξείνου, Έλλη, Σηστός, Άβυδος
και Νύμφη του Βοσπόρου, και της Προποντίδας Νύμφη,
που την τυραννική ημισέληνο του βαρβάρου Οσμανλίδη
βλέπετε σήμερα ν’ αγγίζει τη δύση της.
Έβρος, Παγγαίο, Αίμος, Ροδόπη, Ριπαία Όρη·
Σας χαιρετάω, Θράκη μάνα μου, και μάνα του Ορφέα,
Γαλατά, που τα μάτια μου από καιρό ποθούσαν.
Εκεί μια Ελληνίδα, στη νεαρή ανοιξιάτικη ώρα της,
Ωραία, στην κλίνη ενός συζύγου, τέκνου της Γαλλίας,
μ’ έκαμε να γεννηθώ Γάλλος στου Βυζαντίου τους κόλπους».

                Αυτή ήταν η σύντομη αλλά μεστή σε γεγονότα  ζωή του Αντρέ Σενιέ, που αγάπησε τη Θράκη. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει...


Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης 


*Σκηνή από την όπερα του Τζιορντάνο για τη ζωή του Αντρέ Σενιέ. Εθνική Λυρική Σκηνή

30 σχόλια:

  1. Αλέξανδρος Καραδέδος
    Ιδιαίτερα ενδιαφέρον !!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Michail Athanasioy
    Υπέροχος τον διάβασα στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό ευχαριστώ πολύ..!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χρύσα Χρυσοπούλου Ζηλιασκοπούλου
    Ίδεαλιστής, ήρωας ποιητής, πώς να μην αγαπάει την ένδοξη γενέτειρά του!!!!!! Η Θράκη γνώρισε δόξες τότε που ήταν η ενδοχώρα και η τροφός της βασιλίδας των πόλεων. Ποιος το περίμενε ότι θα ακολουθούσε τριχοτόμηση και τόση απομόνωση!!!!
    Ευχαριστώ, Παντελή, Pantelis Athanasiadis διαμάντια τα άρθρα σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Στέλλα- Περιστέρα- Παλάζη
    Έχεις κάνει υπέροχη δουλειά, Παντελή! Έκπληξη αυτό το άρθρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Θανασης Μουσοπουλος
    Ευχαριστώ Παντελή για την ωραία δουλειά που επιτελείς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εξαιρετικό θέμα μπράβο σας!
    Η μητέρα του Σενιέ, Ελισάβετ το γένος Λομάκα γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1729. Η καταγωγή της απασχόλησε τους ιστορικούς επειδή ανέπτυξε σημαντική φιλελληνική δράση. Άλλοι λένε ότι η οικογένεια Lomaca ήταν λατινικής καταγωγής. Άλλοι λένε ότι κατάγονται από τη Χίο ή τη Μύκονο. Το σημαντικό είναι ότι ήταν μία γυναίκα ευρυμαθής και καλλιεργημένη με αγάπη για την Ελλάδα την οποία ενέπνευσε στο γιό της. Υπήρξε θα λέγαμε σήμερα λαογράφος. Μελέτησε τους χορούς και τις ενδυμασίες πολλών περιοχών μαζί και της Θράκης και άφησε σχετικά γραπτά. Περισσότερα στοιχεία για την σημαντική αυτή γυναίκα μπορεί να διαβάσει στο βιβλίο της Κούλας Ξηραδάκη, Φιλελληνίδες, Αθήνα 1964.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ευχαριστώ πολύ. Διάβασα επίσης ότι πιθανόν η καταγωγή της μητέρας του να ήταν Κυπριακή. Πάντως και αυτή αξιόλογη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Τι όμορφη έκπληξη μας επιφύλαξε αυτή η αναφορά σου, Παντελή! Ομολογώ πως δεν γνώριζα για τον Αντρέ (Ανδρέα) Σενιέ… Σ' ευχαριστώ που μας τον "σύστησες"! Μια τόσο ευγενική μορφή, ένας ιδεαλιστής αλλοτινών καιρών που δεν βρήκε δικαίωση, δυστυχώς, στην εποχή του... Με συγκινεί ιδιαίτερα που στο ποίημά του, που φιλοξενείς στο κείμενό σου, ο Σενιέ αναφέρει και τη γενέτειρά μου, το Παγγαίο όρος -το απώτατο σύνορο (μαζί με τον γειτονικό του ποταμό Στρυμόνα) της αρχαίας Θράκης προς τα δυτικά! Σκέψου πως κατά τον 18ο αιώνα ήξερε ο Γάλλος λόγιος (ελληνοτραφείς από την Ελληνίδα μάνα του, βέβαια) τόσα για το Παγγαίο, τον Ορφέα και τη Θράκη, όσα ούτε καν υποψιάζονται οι περισσότεροι συνΈλληνες του σήμερα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Eugenia Linardou
    Πολύ ενδιαφέρον !!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Nicholas Peppas
    Franco Corelli (RAI, 1973) στην μεγαλη aria του Andrea Chenier "Un di all' azzuro spazio" https://www.youtube.com/watch?v=mAxaOyIAISY

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. φωτιος κοντος
    Αν δεν με απατά η μνήμη μου ο Ίλικα ήταν και λιμπρετίστας του Σπυρίδωνος Σαμάρα και του Πουτσίνι. Εξαιρετικά κατατοπιστική η ανάρτηση! Ευχαριστίες!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Nicholas Peppas
    Στην μεγαλη του αρια ο βαρυτονος Carlo Gerard λαμβανει υπ οψιν του το γεγονος οτι ο Andrea Chenier ηταν ξενος λεγοντας "Nemico della Patria?!
    È vecchia fiaba che beatamente
    ancor la beve il popolo.
    scrive ancora
    ---> Nato a Costantinopoli? Straniero! <---
    Studiò a Saint Cyr? Soldato!
    Traditore! Di Dumouriez un complice!
    E poeta? Sovvertitor di cuori
    e di costumi!"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Δημήτρης Μπουντζουκλής
    Πολυ ενδιαφέρον!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ευδοκία Ποιμενίδου
    Πολύ ενδιαφέροντα τα άρθρα σας. Μαθαίνουμε ιστορία!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Δέσποινα Σουγιουλτζή
    Εκπληξη το άρθρο. Πολύ ενδιαφέρον! Ευχαριστίες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Πέλια Παπανδρέου Κιζιρίδου
    Ακόμη μια φορά ΕΎΓΕ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Xrisa Mpakartzi
    Διαχειριστής

    Πόσα μας έχετε μάθει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ευγενία Κατούφα
    Γιος της Ελισάβετ Σάντη Λουμάκη Σενιέ, (Κωνσταντινουπολίτισσα, έχω διαβάσει) σύζυγος Γάλλου διπλωμάτη, στο σαλόνι της οποίας στο Παρίσι προετοιμάστηκε πνευματικά η Επανάσταση.... Λεπτομέρειες στο βιβλίο μου, ΚΕΦ. Φαναριώτισσες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Τηλεμαχος Βαλαβανης
    Συντονιστής
    Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον αυτά χρειάζεται να τα μαθαίνουμε όλοι σαν Έλληνες και σαφώς σαν Θρακιώτες
    Συγχαρητήρια στον θεματογραφο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Αναστάσιος Δαλακίδης
    Συγκινούμαι με τις γραμμές σου!
    Καλή χρονιά, Παντελή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Αγγελικη Παρασχιδου
    Ευχαριστούμε κύριε Αθανασιάδη για τις πληροφορίες που μας δίνετε για κάποιους ανθρώπους που αξίζει καί πρέπει να μάθουμε!!!
    Θέλω να σας πω με συγκίνησε πολύ η ιστορία του Γάλλου με ελληνικές ρίζες ποιητη Αντρέ Σενιέ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Elisavet Nikolaou
    Καταπληκτικό!!! Ευχαριστούμε για τη δημοσίευση!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Zaxaroula Magkou
    Πολύ ωραία, όσα μαθαίνουμε για τον Σενιέ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Θαυμάζουμε αυτόν που θαύμαζε τη Θράκη και όμως εμείς περπατάμε στη θρακική γή μάλλον αδιάφοροι . Πόσα δεν ξέρουμε και πόσα πρέπει να μάθουμε από τους ξένους !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Athina Diga
    Τι όμορφο το ποίημα που περιλαμβανεται στην ανάρτησή σας!!!! Πηγή έμπνευσης θα έπρεπε να είναι για όλους τούς Θρακιώτες. Ευχαριστούμε!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Δανάη Μιτσι
    Ευχαριστούμε πολύ, μαθαίνουμε τόσο σπουδαίους και ήρωες ανθρώπους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. André Chénier : Πολύ εμδιαφερουσα παρουσίαση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Georgios Minopoulos
    Μαθήματα εξαιρετικά μας διδάσκεις κ. Παντελή . Ευχαριστούμε . Καλή χρονιά .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Ζωη Κρεατσουλα
    Όσο ζούμε μαθσινουμε δεν έτυχε να διαβάσω κάτι σχετικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...