«Οι Θράκες επολέμησαν ως λέοντες στη Μικρά Ασία»

*Αιώνιος τίτλο τιμής για τα παλληκάρια της Θράκης

*Απαράμιλλη η ανδρεία των Θρακών

*Έχυσαν πολύ αίμα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

“Οι Θράκες επολέμησαν ως λέοντες”!  Είναι ένας επαινετικός τίτλος εφημερίδας, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας αιώνιος τίτλος τιμής, για τα παλληκάρια από τη Θράκη, που σχεδόν μόλις γνώρισαν τη λευτεριά μετά από 600 χρόνια σκλαβιάς, στρατεύθηκαν και πολέμησαν στη Μικρά Ασία χύνοντας το αίμα τους.

Βασικά, οι περισσότεροι είχαν ενταχθεί στην ΧΙΙ Μεραρχία, η οποία από τότε έως σήμερα, απέκτησε ακατάλυτους δεσμούς με τη Θράκη.

         Η ΧΙΙ Μεραρχία από το 1920 με έδρα αρχικά την Ξάνθη, είχε καταρτισθεί από το 14^ο, το 41^ο και το 46^ο Σύνταγμα Πεζικού στα οποία κατετάγησαν οι περισσότεροι τότε από τους στρατευθέντες Θράκες. Μόνο τα στελέχη της Μεραρχίας προέρχονταν από τα παλαιά συντάγματα. Το Μάιο του 1920 η νεοσύστατη Μεραρχία πήρε μέρος στην απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης, ξεκινώντας από την Ξάνθη. Τον Ιούνιο του 1920, μεταφέρθηκε στη Μικρά Ασία και πήρε μέρος σε επιχειρήσεις εναντίον Τούρκων ατάκτων. Τον επόμενο μήνα μεταφέρθηκε πάλι στη Θράκη και συμμετέσχε με άλλες μονάδες του Ελληνικού στρατού στην απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης. Ειδικότερα τον Απρίλιο του 1921, το 14^ο Σύνταγμα έδρευε στην Αδριανούπολη. Εκεί κατατάχθηκαν πάρα πολλοί νεοσύλλεκτοι Θράκες στην επιστράτευση που διατάχθηκε.

*Καλούνται προς κατάταξη...

            Το Μάιο του 1921 (από 29 Μαΐου έως τις 10 Ιουλίου 1921. Όλες οι ημερομηνίες είναι με το παλαιό ημερολόγιο) η Μεραρχία είχε διοικητή τον πρίγκιπα Ανδρέα. Την συναποτελούσαν το 14ο , το 41ο και το 46ο σύνταγμα Πεζικού, η ΧΙΙα και η ΧΙΙβ  μοίρες Ορεινού Πυροβολικού, η ΙΙΙ Μοίρα του Α΄ Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού, η ΧΙΙ ημιλαρχία και ο λόχος σκαπανέων. Η Μεραρχία υπήχθη στο Γ΄ ΣΣ. Στο διάστημα αυτό η ΧΙΙ Μεραρχία αποβιβάστηκε στη Σμύρνη και έως τις 22 Ιουνίου μεταστάθμευσε στις περιοχές Ινέι, Γκιουμπέκ, και Κιράν, όπου προπαρασκευάζονταν και συμπλήρωνε τα κενά της,  ώστε να είναι έτοιμη για τις επικείμενες επιχειρήσεις της Στρατιάς. Υπήχθη στο Νότιο Συγκρότημα Μεραρχιών.

             Οι άνδρες της ΧΙΙ Μεραρχίας διατάχθηκαν να πάρουν θέσεις μεταξύ Ουσάκ και Τσιβρίλ. Στο Τσιβρίλ έγιναν μάχες στις 4 Ιουλίου 1921, που κράτησαν από τα μεσάνυχτα έως το μεσημέρι της επόμενης μέρας. Τελικά οι Έλληνες έτρεψαν σε φυγή του Τούρκους προς τα ανατολικά του Τσιβρίλ. Συνελήφθησαν πολλοί αιχμάλωτοι και πήραν οι στρατιώτες ως λάφυρα πολλά πολεμοφόδια.

             Διοικητές των συνταγμάτων ήταν οι συνταγματάρχες Ι. Ζήρας του 14^ου Συντάγματος, Βλάχος του 41^ου και Παναγιωτάκος του 46^ου. Και οι τρείς είχαν αμφιβολίες, όπως έγραψαν και οι εφημερίδες τότε, για την μαχητικότητα των ανδρών τους, γιατί γνώριζαν ότι οι Θράκες δεν ήταν εμπειροπόλεμοι, ούτε είχαν εκπαιδευθεί επαρκώς λόγω της πίεσης που υπήρχε να ενισχυθεί το μέτωπο!!!

*Φάλαγγα της ΧΙΙ Μεραρχίας στη Μικρά Ασία

             Το απειροπόλεμον των Θρακών είχε απασχολήσει ακόμα και τον βασιλέα Κωνσταντίνο, ο οποίος τότε είχε επισκεφθεί το μέτωπο και όπως φαίνεται είχε συζητήσει και το θέμα αυτό με τους επιτελείς. Ο βασιλόπαις Νικόλαος συνόδευε τον αδελφό του βασιλέα Κωνσταντίνο στη Μικρά Ασία και κρατούσε Ημερολόγιο, είχε γράψει ότι τον επίσης αδελφό του Ανδρέα, διοικητή της ΧΙΙ Μεραρχίας, απασχολούσε «… η ιδέα ότι η Μεραρχία του αποτελείται κατά το πλείστον από Θράκας και απειροπολέμους. Πολλοί εξ αυτών δεν ξέρουν ούτε την χρήσιν του όπλου». Και όμως με αυτούς τους Θράκες, κατέλαβε το Αφιόν Καραχισάρ, την 30 Ιουνίου 1921 (με το παλαιό ημερολόγιο)!!!
           Εδώ θα κάνω κάποιες σκέψεις: Στην κυβέρνηση από τον Νοέμβριο του 1920 βρίσκονταν οι Λαϊκοί. Ο Ελ. Βενιζέλος, έχασε τις εκλογές, δεν εξελέγη ούτε καν βουλευτής και έφυγε από την Ελλάδα. Οι Θράκες στη συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν Βενιζελικοί. Για το λόγο αυτό και ορισμένοι στρατιωτικοί αλλά και ο πρίγκιπας Ανδρέας, έβλεπαν με μισό μάτι τους Θράκες, που στελέχωναν τη ΧΙΙ Μεραρχία, κατά συντριπτική πλειοψηφία.

            Και όμως οι Θράκες φαντάροι, παρουσίασαν μη αναμενόμενες εκπλήξεις…

*Νεκροί των μαχών του Σαγγαρίου

Κιουτάχεια, Εσκί Σεχίρ, Σαγγάριος…

             Η αρχή έγινε, με την μεγάλη επίθεση για την κατάληψη του Αφιόν Καραχισάρ τον Ιούνιο του 1921. Η ΧΙΙ Μεραρχία μετά από μακρές πορείες, νύχτα και μέρα, μέσα από δάση βελανιδιάς του Αχάτ Ντάγ έφτασε στο χωριό Αχάτκιοϊ. Η δράση άρχισε με επιτυχία μάλιστα, το πρωί της 28^ης. Ιουνίου 1921. Το απόγευμα οι άνδρες είχαν υπερβεί την κορυφή του όρους, υψομέτρου 1980 μέτρων. Την επομένη διατάχθηκαν να αναπαυθούν, περιμένοντας και τις ενισχύσεις της IV Μεραρχίας. Στις 30 Ιουνίου συνέχισαν να προωθούνται προς το Αφιόν Καραχισάρ, μέσω του Μπαλ Μαχμούτ. Ξημερώνοντας ο Ιούλιος, τμήματα του 14^ου Συντάγματος υπό τον συνταγματάρχη Ζήρα κατέλαβαν το Αφιόν Καραχισάρ.

             Ακολούθησε η κατάληψη της Κιουτάχειας και του Εσκή Σεχήρ. Το 2^ο τάγμα του 41^ου συντάγματος υπό τον ταγματάρχη Γεωργιτσόπουλο, πήρε μέρος στις μάχες του Αλμπανός αμέσως μετά, και βρέθηκε μάλιστα στο κέντρο μιας αμυντικής γραμμής των Τούρκων περίπου 20 χιλμ. Όπου οι κεμαλικοί υπό τον Ισμέτ Πασά (Ινονού) είχαν οργανώσει τριπλές γραμμές χαρακωμάτων με φωλιές πολυβόλων και πολλών πυροβόλων και είχαν συγκεντρώσει μεγάλες δυνάμεις. Στόχος τους ήταν η ανακατάληψη του Εσκή Σεχήρ. Οι μάχες που επακολούθησαν ήταν άγριες. Υπήρξαν στιγμές, όπως στο ύψωμα 983, που καταλήφθηκε από τους Έλληνες με έφοδο και μάχες εφ’ όπλου λόγχης. Το 2^ο τάγμα του 41^ου συντάγματος, πήρε ως λάφυρα ένα  ορειβατικό πυροβόλο, πέντε πολυβόλα Μαξίμ, διάφορα υλικά και 60 αιχμαλώτους.

 *Από την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ" 22 Ιουλίου 1921

Κεμάλ: Θράκες και Μικρασιάτες εις θάνατον!

             Στις 31 Ιουλίου στις εφημερίδες, δημοσιεύεται το περιεχόμενο ημερησίας διαταγής του Μουσταφά Κεμάλ. Σ’ αυτήν προειδοποιούσε, ότι κάθε Έλληνας Οθωμανός υπήκοος, που υπηρετεί στον Ελληνικό στρατό, αιχμαλωτιζόμενος από τους Τούρκους θα καταδικάζεται εις θάνατον ως προδότης της Οθωμανικής πατρίδας. Έλληνες Οθωμανοί υπήκοοι, θεωρούνταν από τον Κεμάλ όλοι οι καταγόμενοι από την Θράκη και την Μικρά Ασία.

             Η δράση της ΧΙΙ Μεραρχίας υπήρξε λαμπρή. Ιδιαίτερα επαινέθηκε η δράση του 14^ου συντάγματος και ο ηρωισμός του συνταγματάρχη Ζήρα. Έδωσε μεταξύ άλλων ηρωική μάχη κοντά στο χωριό Ουτς Σεράι, όπου έχασαν τη ζωή τους οι λοχαγοί Χαρ. Σπηλιώτης, Π. Παπανικολάου και Θεόδ. Μεγάλος. Στη μάχη εκείνη το σύνταγμα είχε περί τους 100 αγνοούμενους, ανάμεσα στους οποίους και τον Σερραίο υπίατρο Φ. Φωκά.

             Εκείνες τις μέρες, η συμβολή της ΧΙΙ Μεραρχίας κρίθηκε ως εξαιρετική και σπουδαία, διότι πέραν της ηρωικής δράσης των αξιωματικών, καταπληκτική ήταν και η διαγωγή και ο ηρωισμός των στρατιωτών. Υπενθυμίζουμε και πάλι ότι η πλειονότητα των ανδρών της ΧΙΙ Μεραρχίας ήταν Θράκες, που δεν ήταν εμπειροπόλεμοι ούτε πρόλαβαν να εκπαιδευθούν στρατιωτικά, με την απαιτούμενη επάρκεια.

 *Η απειλή έγινε πράξη

Οι Θράκες πολεμούν ως λέοντες

             Στην αθηναϊκή εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, ο συνεργάτης της Κ.Λ. (πρόκειται για τον δημοσιογράφο Κώστα Λογοθέτη, που είχε έδρα την Κωνσταντινούπολη) έγραψε:

             «Και όμως οι Θράκες στρατιώται διέψευσαν κάθε φόβον και διέλυσαν πάσαν πλάνην περί της μαχητικότητος των. Άνδρες οι οποίοι μέχρι χθες εχειρίζοντο μόνον το άροτρον ή του εμπόρου τους ζυγούς, παιδιά αμούστακα μόλις εξελθόντα του σχολείου ή μόλις εγκαταλείψαντα την πατρικήν οικίαν, έδειξαν απίστευτον ηρωισμόν και θάρος προωτοφανές. Δεν εφάνησαν οι Θράκες πολεμισταί ποσώς κατώτεροι των Κρητών, των Πελοποννησίων, Στερεοελλαδιτών, Νησιώτων συνεδέλφων των, οι οποίοι αραιοί, ως βαθμοφόροι υπηρετούν εις της ΧΙΙ Μεραρχίαν. Το θρακικόν αίμα έρρευσεν άφθονον εις την Μικράν Ασίαν. Η Θράκη δύναται να είναι υπερήφανη δια τα τέκνα της. Και τούτο αποδεικνύει άλλην μίαν φοράν ότι τους καλούς στρατούς δεν κάμνουν μόνον η εκπαίδευσις και αι ασκήσεις, αλλά πρωτίστως η φλόγα του πατριωτισμού, τα υψηλά ιδανικά και η βαθεία συναίσθησις του καθήκοντος και των υποχρεώσεων».

             Επρόκειτο πράγματι για έναν ύμνο της ανδρείας των Θρακών απειροπόλεμων μαχητών.

     Στις 18 Ιουλίου 1921 η ΕΣΤΙΑ σε ανταπόκριση από το μέτωπο με τίτλο «Η Οχύρωσις της Κιουταχείας» μεταξύ άλλων έγραφε: «Η ΧΙΙ Μεραρχία ήταν πανταχού παρούσα. Οι φαντάροι μας την απεκάλεσαν «πτερωτήν».

             Η δράση των Θρακών στρατιωτών στο μέτωπο της Μικράς Ασίας έγινε γνωστή στην Αθήνα και προκάλεσε θαυμασμό. Οι Θράκες βουλευτές, τιμώντας τους συμπατριώτες τους, έστειλαν αμέσως στη διοίκηση της ΧΙΙ Μεραρχίας, στην οποία υπήρχαν οι περισσότεροι Θράκες στρατιώτες, το ακόλουθο συγχαρητήριο τηλεγράφημα:

             «Με ιεράν συγκίνησιν παρηκολουθήσαμεν την ηρωικήν δράσιν της ΧΙΙ Μεραρχίας κατά εξελιχθείσας επιχειρήσεις, ιδιαιτέρως δε ησθάνθημεν εύλογον υπερηφάνειαν δια την υπέροχον ανδρείαν, την εθελοθυσίαν και περιφρόνησιν προς τον θάνατον την επιδειχθείσαν υπό των τέκνων της Θράκης άτινα ευτυχή ότι προσφέρουσι τον φόρον του αίματος εις την Μητέρα Πατρίδα, εις τους κόλπους της οποίας επανήλθον δια να μην αποσπασθώσι πλέον, εφανέρωσαν όλας τας αρετάς παλαιμάχων μαχητών κατ’ ουδέν των άλλων συμπολεμιστών αυτών υστερήσαντα.

             Παρακαλούμεν εκφράσητε τα θερμότατα συγχαρητήρια και την άπειρον ευγνωμοσύνην μας προς τους γενναίους άνδρας τους ευτυχήσαντες να ευρεθώσιν υπο τάς διαταγάς σας, ως και εις άπαντας τους ανδρείους αξιωματικούς τους οδηγήσαντας αυτούς εις την νίκην και την δόξαν».

             Το τηλεγράφημα αυτό υπέγραφαν οι βουλευτές που βρέθηκαν τότε στην Αθήνα Εξηντάρης, Κωνσταντόπουλος, Φίλανδρος, Σαραντίδης, Βεζυρτζής, Μανουηλίδης και Παπαδάτος.

             Στις 7 Ιουλίου 1921, ανακοινώθηκε στην Εθνοσυνέλευση το ακόλουθο τηλεγράφημα του βουλευτή Έβρου Κων. Κουρτίδη, που έλειπε στην εκλογική του περιφέρεια, προς τον Πρόεδρο Κων. Αργασάρη- Λομβάρδο:

             «Μη δυνάμενος δια λόγους ανεξαρτήτους της θελήσεώς μου να συμμετάσχω εργασιών Εθνοσυνελεύσεως συγχαίρω Πρόεδρον Κυβερνήσεως δια πατριωτικάς δηλώσεις, υπουργόν Στρατιωτικών, δια ηρωικά κατορθώματα στρατού και Εθνοσυνέλευσιν μετά πατριωτισμού συντελούσαν εθνικήν αποκατάστασιν. Συγκεκινημένος δι΄ εθνικάς επιτυχίας, πέμπω εκ των οχθών του Θρακικού Πατρικού Έβρου εγκάρδιον χαιρετισμόν ευγνωμοσύνης χαιρετισμόν προς συναδέλφους και στρατόν σφυρηλατούντας μεγαλείον Πατρίδος προσδοκών εναγωνίως ανάστασιν Βυζαντινής νεκρής ζωής αιωνίαν Ελληνικήν Αυτοκρατορίαν. Ζήτω το Έθνος. Κ. Κουρτίδης, Πληρεξούσιος Έβρου». (Δημοσιευμένο στην εφημερίδα  ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ).

*Το επιτελείο της ΧΙΙ Μεραρχίας στο ύψωμα Καραντάγ

             Εκείνες τις μέρες, στη Θράκη γίνονταν και έρανοι για να ενισχυθούν τα ορφανά του πολέμου. Στο Μυριόφυτο, για παράδειγμα, του νομού Ραιδεστού (που είχε υποστεί μεγάλες καταστροφές από σεισμούς, αλλά και κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους από Τούρκους και Βούλγαρους) μια επιτροπή υπό την προεδρία του πρώην νομάρχη Αχ. Παπαδάτου πραγματοποιούσε εράνους. Η πρώτη δόση είχε ύψος 50.000 δραχμών.

             Παράλληλα οι βουλευτές της Θράκης Εξηντάρης και Ι. Παπαδάτος επισκέφθηκαν τον υπουργό Συγκοινωνίας Π. Τσαλδάρη και τον παρακάλεσαν να ληφθεί μέριμνα και όσο το δυνατόν ταχύτερα να σταλεί μηχανικός για να χαράξει νέο σχέδιο πόλεως για το Μυριόφυτο και τα Γανόχωρα, ώστε να χτισθούν σπίτι πριν από το χειμώνα. Στο Μυριόφυτο μόνο, από τα 1500 σπίτια, είχαν μείνει όρθια μόνο 25!!! Οι κάτοικοι διέμεναν σε πρόχειρες καλύβες επί 9 χρόνια!!!

       

        *Οδηγίες προς κατατασσόμενους Θράκες 

Ο Ζήρας υψώνει τη σημαία από το νεκρό σημαιοφόρο

             Για να κατανοήσει κανείς το μέγεθος του ηρωισμού των ανδρών εκείνων, δεν πρέπει να παραβλέψει και το παράδειγμα των αξιωματικών, που τους διοικούσαν.

             Στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ στα τέλη Ιουλίου 1921 δημοσιεύθηκαν επί σειρά ημερών ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Ευ. Παντελίδη, από τις μάχες που έγιναν  στις αρχές του ίδιου μήνα, στο Ακίν, στις υπώρειες του Ντορκμέν Νταγ, στο Ουτς Σαράι κ.λπ. Σε μια μάχη εκείνων των ημερών, το 14ο σύνταγμα της ΧΙΙ Μεραρχίας, αναγκάσθηκε να υποχωρήση για να ανασυνταχθεί. Μετά την ανασύνταξη και με την υποστήριξη της επιλαρχίας Στανωτά, η οποία διατάχθηκε αν απασχολήσει τους Τούρκους, το 14 σύνταγμα, επανέλαβε την επίθεση αλλά…

             «Ο σημαιοφόρος του συντάγματος βληθείς δια σφαίρας εις το μέσον του μωτώπου πίπτει νεκρός συμπαρασύρων και την γαλανόλευκον. Αλλά το άγιον λάβαρον δεν εφάπτεται του εδάφους. Είς εκ των δεκανέων της της τιμητικής φρουράς αρπάζει τον κοντόν από τας χείρας του θνήσκοντος σημαιοφόρου και την υψώνει υπεράνω της κεφαλής του. Ο εχθρός λυσσών επιτίθεται εναντίον της δρακός των ανδρείων. Άλλος δεκανεύς σπεύδει και θέτων το σώμα του προς της σημαίας μάχεται απεγνωσμένως. Οι άνδρες της φρουράς της σημαίας έχουν μεταβληθή εις Τιτάνας.

             Και την τρομεράν εκείνην ώραν, με το πιστόλιον εις την χείρα, το πρόσωπον άγριον, την στολήν κουρελιασμένην, ορμά προς την σημαίαν ο συνταγματάρχης Ζήρας, ακολουθούμενος υπό ολίγων στρατιωτών… Σάρκες σχίζονται, κρανία διαρρηγνύονται, το αίμα τρέχει θερμόν, γόοι ακούονται, φωναί θριάμβου εκτοξεύονται. Ο εχθρός, συντριβείς, κομματιασθείς, κουρελιασθείς, υποχωρεί, ενώ δισχίλιαι οπλαί θυμοειδών κελήτων συνταράσσουν το έδαφος».

             Έτσι πολεμούσαν τότε….

*Ο πεσών Θράξ Ράλλης Ράλλης

Έχυσαν πολύ αίμα

             Οι Θράκες είχαν πολλούς νεκρούς και ακόμα περισσότερους τραυματίες στις μάχες που έγιναν στη Μικρά Ασία. Δεν διαθέτω ολοκληρωμένους καταλόγους νεκρών και τραυματιών. Από μια πρώτη έρευνα στα αρχεία εφημερίδων συγκέντρωσα ορισμένα ονόματα. Στις εφημερίδες δημοσιεύονταν τότε κατάλογοι νεκρών αλλά και κατάλογοι τραυματιών που διακομίζονταν στα νοσοκομεία της περιοχής Σμύρνης ή με επιταγμένα ατμόπλοιά μεταφέρονταν στον Πειραιά. ΟΙ κατάλογοι αυτοί δεν ήταν πάντα πλήρεις και πολλές φορές, ανέφεραν ονόματα, αλλά δεν ανέφεραν πόλεις ή χωριά προέλευσης των τραυματιών. Και μόνο αυτή η εικόνα, ή μερική και όχι ολοκληρωμένη, δείχνει ότι οι Θράκες έχυσαν πολλοί αίμα στην αφιλόξενη Μικρά Ασία.

                Έχασαν τη ζωή τους πολλοί Θράκες. Ενδεικτικά εδώ αναφέρω ελάχιστα ονόματα: Μ. Σαμβρακίδης (Τσατάλτζα) Π. Δεργίνης (Καλλίπολη) Χρ. Χαντζόπουλος (Αδριανούπολη) Ζήσης Βαλίδας (Αδριανούπολη) Δ. Καραουλάνης (Αδριανούπολη) Χρ. Δ. Σπανός (Καλλίπολη) και πολλοί άλλοι.

             Ιδού και ο ανολοκλήρωτος κατάλογος των Θρακών τραυματιών των μαχών στη Μικρά και όχι μόνο από την ΧΙΙ Μεραρχία, αλλά και από άλλες Μεραρχίες και συντάγματα Πεζικού. Ίσως κάποιοι συμπατριώτες μου να ανακαλύψουν προγόνους ή συγγενείς… Ο ατελής αυτός κατάλογος είναι ελάχιστη ένδειξη τιμής σε ήρωες, που δεν πρέπει να τους σκεπάσει η σκόνη της ιστορίας.

     Ανάμεσα τους ο δεκανέας Μυτράς από τη Σαμοθράκη, οι στρατιώτες Κ.Στρατέλης (Κρύο Νερό Θράκης) Κ. Ι. Τσορμπαντζόγλου (Γενίκιοϊ Θράκης) Πρ. Δ. Προδρόμου (Αγγελοχώρι Καλλιπόλεως) Γεώργ. Αραμπατζής (Γιοβαλή Θράκης) Χ. Ι. Τουλούπης (Σαράντα Εκκλησίες) Μόσχος Σίμογλου (Γκιουμουλτζίνα) ο υποδεκανέας Χ. Αλμπάνης (περιοχή της Αδριανούπολης).

    Στον Πειραιά μεταφέρθηκαν με ατμόπλοια τραυματίες μαχών Σαγγαρίου. Ανάμεσά τους οι δεκανείς Κ. Μεταξάς (Κρυονέρι Σαράντα Εκκλησιών) Στ. Πετρίδης (Αδριανούπολη) Ν. Μπεγλής (Αδριανούπολη) Δ. Χαρισιάδης (Αδριανούπολη) ο υποδεκανέας Δ. Βαφειάδης (Ξάνθη)  οι στρατιώτες Σ. Βασιλειάδης (Ξάνθια Ροδόπης) Β. Δραγάνης (Αδριανούπολη), Μπαμπαΐτης (Νεοχώρι Καλλιπόλεως) Χρ. Φόνης (Καλλίπολη) Δ. Τρανακίδας (Καλλίπολη) Αθ. Τσιουμπονίδης (Αδριανούπολη) Α.Σ. Τσιγεράς (Ραιδεστός) Δ. Κυριακίδης (Ξάνθη) Π. Κάρος (Αδριανούπολη) Π. Καβανόζης  (Αδριανούπολη) Ι. Α. Καλλόγερος (Ραιδεστός) Π. Γ. Πρωτοψάλτης (Ραιδεστός) Ν.Φ. Τζελέπης (Αδριανούπολη) Σ. Ν. Τζαβέλας (Καλλίπολη) Π.Π. Χρηστίδης (Αδριανούπολη) Δ.Ζ. Χατζηδημητρίου (Καλλίπολη) Δ. Ν. Παπάζης (Σαράντα Εκκλησίες) Κ. Ν. Μακράκης (Καλλίπολη) Ν.Δ. Δρακίδης (Καλλίπολη) Κ. Κουρτίδης (Σκόπελος Θράκης) Αθ. Κούτσαβλης (Σουφλί) Γ. Φουτσιτζίδης και Χρυσάφης Κατσαρίδης  (Θράκη) Αθ. Μεζές (Ραιδεστό) Κοκαράδης (Θράκη) Γ. Κάββουρας (Αδριανούπολη) Ν. Στωικίδης (Αδριανούπολη) Ε. Πορτοκαλιάς (Σουφλί) Κοσμάς Ντζέλος (Ραιδεστός) Θ. Γκιακζίνης (Ραιδεστός) Απ. Βαφειάδης (Αδριανούπολη) Δ. Τιμπλολέξης (Αδριανούπολη) Δ. Κακάκης (Διδυμότειχο)  Ν. Φεργαδάς (Ραιδεστός) Π. Μαρακίδης (Αδριανούπολη) Δ. Γενιτζής (Ραιδεστός) Ζαφ. Μπίνας (Αδριανούπολη) Ν. Αντζαρίδης (Καλλίπολη) Δ. Γαρισάρδης (Σαράντα Εκκλησίες) Θεόδ. Κωνσταντινίδης (Αδριανούπολη) Φ. Ευσταθίου (Καλλίπολη) Κ. Μαυρουδάκης (Μακρά Γέφυρα) Γρ. Σεβαστός (Καλλίπολη) Δ. Τριανταφύλλου (Δεδέαγατς) Β. Τουρλάκης (Ραιδεστός) Στ. Χατζηιωάννου (Σαράντα Εκκλησίες) Π. Οικονόμου (Καλλίπολη) Ευστ. Κουλίδης (Αδριανούπολη) Μιλτ. Πασάς (Ραιδεστός) Στ. Νικολαΐδης (Ξάνθη) Στ. Μορφόγλου (Σαράντα Εκκλησίες) Ανδρ. Χάικος (Αίνος) Κ. Κρικόπουλος (Βιζύη) Δ. Καραΐσκος (Ραιδεστός) Χ. Θεμελής (Αδριανούπολη) Στερ. Μπαμπίδης (Αδριανούπολη) Κυρ. Δανιηλίδης (Αδριανούπολη) Αργ. Αργυριάδης (Αδριανούπολη) Δ. Χατζάκος (Ραιδεστός) Α. Καλαφάτης (Ραιδεστός) Κ. Καλουδόπουλος (Σαράντα Εκκλησίες) Δ. Βαφειάδης (Αδριανούπολη) Στεφ. Ελμάζης (Ραιδεστός) Γ. Ντόσκος και Κ. Βουλγαρίδης (Θράκη) Κυρ. Μόσχου (Αδριανούπολη) Ελ. Χατζηπαντελής (Αδριανούπολη) Αθ. Τζεβελάκης (Αδριανούπολη) Μαργ. Ρεγκοτσιόπουλος (Αδριανούπολη) Κ. Κυριαζόπουλος (Μακρά Γέφυρα) Παν. Σεμίδης (Αδριανούπολη) Ν. Αριστιάδης (Δέρκων) Β. Άνδρος (Αρκαδιούπολη) Δ. Γκαγκανιαρίδης  (Μάλγαρα) Β. Ζ. Αραμπατζής (Ορτάκιοϊ) Θ. Δούκας (Αδριανούπολη) Β. Αραμπατζής (Αδριανούπολη) Μ. Κατσαμπίδης (Αδριανούπολη) Θ. Αλμπανές (Γκιουμουλτζίνα) Χ. Αθ. Τσάρογλου (Αδριανούπολη) Κ. Τσορβατζόγλου (Αδριανούπολη) Χ. Ουζούνης (Δεδεάγατς) Δ. Κ. Τσιρμπατζούρης (Ασβεστάδες Αδριανούπολης).

Τραυματίες Λοχίες Ι. Δημόπουλος (Ραιδεστός) Αρ. Χ. Κοντάκης (Σαράντα Εκκλησίες) δεκανείς Χ. Πετρετζίτης (Αδριανούπολη) Ι. Αγγελάκης (Ραιδεστός) στρατιώτες Γ. Λεμπερίδης (Αδριανούπολη) Π. Κωνσταντινίδης (Τυρολόη) Μ. Τουλούμογλου (Αδριανούπολη) Στ. Θεοδωράκης (Αδριανούπολη) Α. Σεβρίδης (Αδριανούπολη) Γ. Δερμεντζόπουλος (Αδριανούπολη) Θ. Βερβεράκης (Σαράντα Εκκλησίες) Δ. Γλυαλτζής (Αδριανούπολη) Σ. Τουφεξής (Συληβρία) Σ. Λιούμπενης (Αδριανούπολη) Γ. Βαλαγιάννης (Ραιδεστός) Σαλτίδης (Καλλίπολη) Γ. Πέπτζικας (Σαράντα Εκκλησίες) Π. Σιδεράκης (Αδριανούπολη) Π.Καραδήμου (Σαράντα Εκκλησίες) Δ. Παρτάλης (Δεδέαγατς) Π. Γελδιζής (Τυρολόη) Σ. Δ. Δερμανόπουλος (Λουλέ Μπουργκάς) Π. Πάπάδης (Αδριανούπολη) Ι. Χ. Χατζηγιαννόπουλος (Σουφλί) Γ. Βότσης (Σαμοθράκη) Ι. Κ. Κουπουλής (Θράκη) Ι. Α. Πούλος (Ραιδεστός) Ν. Π. Χαριουπολίτης (Διδυμότειχο). 

Ο κατάλογος δεν είναι πλήρης. Τιμή και δόξα σε όλους τους Θράκες, που πολέμησαν γενναία, χωρίς να μπορούν τότε να προβλέψουν το μέγεθος της Μικρασιατικής Καταστροφής του επόμενου έτους 1922 ούτε την άδικη απώλεια της Ανατολικής Θράκης!!!

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Υστερόγραφο: Για τη σχέση της ΧΙΙ Μεραρχίας με τη Θράκη, βλέπε στο http://sitalkisking.blogspot.gr/2014/06/blog-post_5.html

ΠΗΓΕΣ

*Αρχεία εφημερίδων ΠΑΤΡΙΣ, ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ, ΕΣΤΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, Ιουνίου, Ιουλίου, Αυγούστου 1921

*Σπ. Μαρκεζίνη «Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος» Εκδόσεις Πάπυρος, τόμος 4ος