Μια νηφάλια ματιά στον ελληνικό εμφύλιο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/995328/gallery/politismos/vivlio/mia-nhfalia-matia-ston-ellhniko-emfylio 

*Έκρηξη βόμβας ναπάλμ στον Γράμμο τον Αύγουστο του 1949. Στρατιώτες του Εθνικού Στρατού έτοιμοι για το άλμα.

Του κ. ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Η βιβλιογραφία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου είναι πραγματικά αχανής, όπως και αν τη μετρήσει κάποιος. Είτε ζυγίζοντας τα έργα που κατατάσσονται στην οπτική γωνία των νικητών, ή σε εκείνα (πολύ περισσότερα) που εκπροσωπούν την άποψη των «ηττημένων». Είτε επικεντρώνοντας στην αμιγώς επιστημονική βιβλιογραφία, η οποία είναι πάντα πιο χρήσιμη για την εξαγωγή νηφάλιων συμπερασμάτων.

Το βιβλίο του Σπυρίδωνος Πλακούδα με τίτλο «Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος (1946-1949), Πεδίο Μάχης του Ψυχρού Πολέμου» (εκδόσεις Επίκεντρο), εντάσσεται σε αυτή τη δεύτερη κατηγορία έργων και αναγνωσμάτων. Παρά το γεγονός ότι είναι ένα βιβλίο το οποίο απευθύνεται στον ερευνητή της περιόδου, αποτελεί ταυτόχρονα ένα ευανάγνωστο έργο.

Ο Σπ. Πλακούδας περιλαμβάνει σε αυτό μια χρήσιμη αποτύπωση των κυρίαρχων επιστημονικών σχολών σκέψης όλων όσοι ασχολήθηκαν με τον εμφύλιο πόλεμο. Διακρίνει ανάμεσα σε «παραδοσιακούς», «αναθεωρητές» και «μετά-αναθεωρητές», ενώ δεν παραλείπει να κάνει και μια σύντομη αναφορά στη μη επιστημονική βιβλιογραφία, διαχωρίζοντας ανάμεσα σε δύο κοσμοαντιλήψεις, την «αριστερή» και τη «δεξιά». Παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη επιλογή του συγγραφέα δεν αποτελεί νεοτερισμό, είναι χρήσιμη, καθώς εισάγει τον αναγνώστη άμεσα σε ένα θέμα το οποίο έχει απασχολήσει δεκάδες Ελλήνων και ξένων ερευνητών και έχει διχάσει σε σημαντικό βαθμό την κοινή γνώμη σε διάφορες στιγμές της πρόσφατης ελληνικής Ιστορίας.

Εύχομαι σε όλους τους φίλους/ες, καλές γιορτές με υγεία, αγάπη και χαρές, ατομικά και οικογενειακά.

Το αστέρι της Βηθλεέμ, να φωτίζει τα βήματά σας και να σας οδηγεί στα ξέφωτα της ευτυχίας.

Η μεγάλη ευχή όμως  είναι να υπάρξει παγκόσμια ειρήνη, αλληλοκατανόηση και διάθεση για προκοπή και ευημερία όλων των λαών.  

🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺

Οι σχέσεις Ελλάδας– Αλβανίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/1000402/gallery/epikairothta/ellada/oi-sxeseis-elladas---alvanias 

*Τίρανα, 1959. Ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ ανάμεσα στον Αλβανό κομματικό ηγέτη Ενβέρ Χότζα (δεξιά) και τον πρωθυπουργό Μεχμέτ Σέχου. Λίγα χρόνια αργότερα, το δόγμα Μπρέζνιεφ για περιορισμένη κυριαρχία των σοσιαλιστικών χωρών είχε ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, και την πρωτοβουλία προσέγγισης της Ελλάδας από την αλβανική ηγεσία.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΣΦΕΤΑΣ*

Η αποκατάσταση των ελληνοαλβανικών διπλωματικών σχέσεων το 1971 ήταν το αποτέλεσμα της επίδρασης μιας σειράς παραγόντων σε διεθνές επίπεδο, σε ευρύτερο διαβαλκανικό και σε διμερές ελληνοαλβανικό.

Σε διεθνές επίπεδο ιδιαίτερη σημασία είχε η δρομολόγηση της αμερικανοκινεζικής προσέγγισης το 1971 σε αντισοβιετική βάση, σε μια περίοδο που η σοβιετοκινεζική ρήξη ήταν στο αποκορύφωμά της. Ο κινεζικός παράγοντας εμπλεκόταν στα σχέδια των Αμερικανών για τον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ, την αποτροπή της ένωσης του Βορείου Βιετνάμ με το Νότιο Βιετνάμ και τη μετατροπή του τελευταίου σε διεθνές προτεκτοράτο. Η Κίνα όφειλε να εξισορροπήσει τη σοβιετική επιρροή στην Ινδοκίνα μετά την αποχώρηση των Αμερικανών. Ταυτόχρονα, κατά τις αμερικανικές εκτιμήσεις, η Κίνα έπρεπε να γίνει μέλος του ΟΗΕ και να τύχει διεθνούς υποστήριξης σε περίπτωση που η Σοβιετική Ένωση επιχειρούσε να καταστρέψει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Οι βάσεις της αμερικανοκινεζικής προσέγγισης, για την οποία εργάστηκε παρασκηνιακά η ρουμανική διπλωματία, τέθηκαν κατά την επίσκεψη του Κίσινγκερ (1971) και του Νίξον (1972) στην Κίνα. Η αμερικανοκινεζική προσέγγιση δημιούργησε ένα ευνοϊκό κλίμα και για την ελληνοαλβανική προσέγγιση, καθόσον η Αλβανία από το 1962 ήταν το προκεχωρημένο φυλάκιο της Κίνας στα Βαλκάνια.

Η μάχη του βοεβόδα Πέτκο με τους Πομάκους, το 1877 στην Πλαβού

*Η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος στο βάθος, με το πέτρινο περιτοίχισμά της. Οι Βούλγαροι έχουν ανεγείρει και τον ανδριάντα του βοεβόδα Πέτκο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Πλαβού, που σήμερα ανήκει στην Βουλγαρία, υπήρξε μια δυναμική κωμόπολη με ακμαίους  Έλληνες κατοίκους, οι οποίοι υπέστησαν τη μοίρα όλων των Ελλήνων και βρέθηκαν κατά διαστήματα πρόσφυγες, διασκορπισμένοι σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Το όνομά της λέγεται ότι το οφείλει στο γεγονός, ότι το μισό χωριό ήταν στο πλάι του βουνού. Σήμερα ονομάζεται Πελεβούν. Βρίσκεται στην περιφέρεια του Χασκόβου.

Ο βοεβόδας Πέτκο, υπήρξε Βούλγαρος εθνικιστής, επαναστάτης και λησταντάρτης, ο οποίος έδρασε στη Θράκη κυρίως μετά το 1861. Είχε γεννηθεί στο χωριό Ντογάν Χισάρ (σήμερα Αισύμη κοντά στην Αλεξανδρούπολη) και πέθανε το 1900 στη Βάρνα, καταδιωκόμενος ως ρωσόφιλος από την κυβέρνηση Σταμπούλωφ.

Η Πλαβού με πλούσια ιστορία, συνδέθηκε με τον βοεβόδα Πέτκο το 1878, όταν την περιοχή κατείχαν οι Ρώσοι, που νίκησαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την υποχρέωσαν να υπογράψει τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. 

Επέμβαση του στρατού στην Τουρκία, το 1971

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/999158/gallery/epikairothta/kosmos/epemvash-toy-stratoy-sthn-toyrkia

*Απρίλιος 2012. Το πλακάτ με το πρόσωπο του Γκεζμίς (αριστερά) κρατούν σε μία ακόμη εκδήλωση διαμαρτυρίας οι συγγενείς των θυμάτων της χούντας που εγκαθίδρυσε ο Κενάν Εβρέν το 1980.

Του κ. MOGENS PELT*

Στις 12 Μαρτίου 1971, οι στρατιωτικοί στην Τουρκία ανέτρεψαν την εκλεγμένη κυβέρνηση. Αυτό συνέβαινε για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο της δεκαετίας. Αντίθετα από το κλασικό στρατιωτικό κίνημα της 27ης Μαΐου 1960, η επέμβαση του στρατού τον Μάρτιο του 1971 υλοποιήθηκε μέσω ενός υπομνήματος, που ζητούσε την παραίτηση του πρωθυπουργού Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ και τον διορισμό μιας μη-πολιτικής κυβέρνησης. Η Βουλή θα εξακολουθούσε να λειτουργεί.

Το κίνημα του 1971 πραγματοποιήθηκε στο μέσον του τουρκικού «1968». Καταλήψεις πανεπιστημίων, συγκρούσεις μεταξύ των φοιτητών και της αστυνομίας αλλά και μεταξύ δεξιών και αριστερών ομάδων, καθώς και απεργίες βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη. Το ίδιο και ο αντιαμερικανισμός, οι ρίζες του οποίου βρίσκονταν στη δημοσίευση της περιβόητης επιστολής του προέδρου Λίντον Τζόνσον προς τον πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού, με την οποία οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει, το 1964, ότι αν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, οι ΗΠΑ δεν θα εγγυόνταν πως το ΝΑΤΟ θα προστάτευε την Άγκυρα σε περίπτωση σοβιετικής αντίδρασης.

Ιωάννης Ρούκης, ο παράτολμος αγωνιστής του 1821

*Το καριοφίλι του Γιάννη Ρούκη, που πουλήθηκε σε δημοπρασία το 2016 αντί 53.100 ευρώ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Ιωάννης Ρούκης, υπήρξε ένας παράτολμος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, που ένα του τόλμημα υπήρξε αρκετό για να διασώσει τη μνήμη του ταπεινού αυτού πατριώτη και σημαντικού οπλαρχηγού της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.

                Ειδικότερα στην εκπόρθηση του φρουρίου της Λιβαδειάς όταν εξερράγη η Επανάσταση του 1821, διακρίθηκε ο Ιωάννης Ρούκης, ο οποίος ανέβηκε με θάρρος στα τείχη και μπήκε μέσα στο φρούριο μαχόμενος. Ο ίδιος μπόρεσε να ανεβεί ξανά στα τείχη και να βγει έξω σώος!!! Οι Οθωμανοί που έβλεπαν τέτοιες τολμηρές κινήσεις, αναγκάσθηκαν επειδή αντιμετώπιζαν και μεγάλη έλλειψη τροφών να παραδοθούν. Υπενθυμίζουμε ότι ο Αθανάσιος Διάκος, όταν του ανατέθηκε η αρχηγία των επαναστατών στην περιοχή του, παρέλαβε μαζί τους άλλους οπλαρχηγούς και πλήθος χωρικών, πήγε στη Λιβαδειά στις 29 προς 30 Μαρτίου 1821, την πολιόρκησε και την κατέλαβε. Οι Οθωμανοί κάτοικοι και οι 300 υπερασπιστές της μαζί με κάποιους Αλβανούς, αποσύρθηκαν. Το κατόρθωμα του Ρούκη, έμεινε στην ιστορία…

                Ο Ρούκης, διακρίθηκε λίγο αργότερα και στην πολιορκία του Πατρατζηκίου. Δηλαδή της Υπάτης, όπως ονομάζονταν τότε. Οι Τούρκοι όταν έμαθαν για το ξεσήκωμα των Ελλήνων συγκεντρώθηκαν 700 και πλέον στην Υπάτη, η οποία βρίσκονταν σε σημαντική οχυρή θέση. Οι Έλληνες την πολιόρκησαν στενά, αλλά δεν μπόρεσαν να την κυριεύσουνκε να νοσηλευθεί πολύ καιρό. Στην ανάρρωσή του συνέβαλε με επιμελείς περιποιήσεις του τραυματία, ο Οθωμανός χειρουργός Κουρτ Αλή, καταγόμενος από την Αταλάντη.

Ο Φιλικός Αθανάσιος Ζαρείφης, που τον κήδεψαν με ελεημοσύνη

*Από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, έγγραφο για τον Αθανάσιο Ζαρείφη 

"δια τας μαρτυρημένας παρά πολλών προς την πατρίδα πιστάς εκδουλεύσεις".

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στη χώρα μας, συχνά απαντάται το φαινόμενο, άνθρωποι που πρόσφεραν τα πάντα για την πατρίδα, περιουσία και σωματική ακεραιότητα, να πεθαίνουν στη  ψάθα πάμπτωχοι και αγνοημένοι, χωρίς καν η οικογένειά τους να έχει ακόμα και τα έξοδα κηδείας. Αυτό το φαινόμενο, ήταν έντονο μετά την Επανάσταση του 1821, όταν πολλοί αγωνιστές, κατέληξαν ανάπηροι και πένητες.

                Μια τέτοια περίπτωση, είναι ο Ηπειρωτικής καταγωγής Αθανάσιος Ζαρείφης (ή Ζαρίφης κατ’ άλλη γραφή του ονόματός του).

                Ο Ζαρείφης δούλεψε εντατικά για την Φιλική Εταιρεία και πήρε μέρος στην Επανάσταση, στη Βοιωτία και την Αττική. Θεωρείται μάλιστα, ότι ήταν αυτός, που κατήχησε και μύησε στη Φιλική Εταιρεία, τον Αθανάσιο Διάκο.

                Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε για τη ζωή του. Από ένα ειδησάριο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Άγγελος» στις 4 Αυγούστου 1843 (παλαιό ημερολόγιο), όταν πέθανε, πληροφορούμαστε ότι ήταν Ηπειρώτης και υπήρξε ο πρώτος απόστολος της Φιλικής Εταιρείας στην Αττική και στη Βοιωτία.  Όταν άρχισε η μεγάλη εθνική εξέγερση ο Ζαρείφης πήρε μέρος και αγωνίσθηκε έως το τέλος της, υπέστη πολλές ταλαιπωρίες, αλλά στο τέλος είδε την πατρίδα ελευθερωμένη. Ο ζήλος του για τον αγώνα, υπήρξε απαράμιλλος. Θυσίασε όλη την περιουσία του για την ανάσταση του Έθνους και τελικά πέθανε στις 31 Ιουλίου (παλαιό ημερολόγιο) 1843 στον Πειραιά σε ηλικία 70 ετών, «πένης πενήτων» κατά την εφημερίδα. Η δε κηδεία του «εγένετο δι’ ελέους» δηλαδή με ελεημοσύνες άλλων συνανθρώπων μαζεύτηκαν τα έξοδα για την ταφή του.