Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Η συμπλήρωση εκατονταετίας από την ολοκληρωτική καταστροφή του
Μικρασιατικού Ελληνισμού, που η ιερή μνήμη αυτού του θλιβερού γεγονότος τιμάται
εφέτος, μας δίνει την αφορμή να αναστοχασθούμε τα γεγονότα εκείνα, αλλά και την
ευκαιρία να τιμήσουμε τη μνήμη των θυμάτων εκείνης της εποχής.
Οι προσωπικές μαρτυρίες όσων έζησαν εκείνη την εποχή της μέγιστης καταστροφής του Ελληνισμού από την εποχή της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, τα υπηρεσιακά έγγραφα, οι φωτογραφίες, τα κινηματογραφικά επίκαιρα, τα δημοσιεύματα στις εφημερίδες και τα ποικίλα άλλα ντοκουμέντα, συνθέτουν το ολοκληρωμένο σώμα της Ιστορίας και τα περισσότερα από αυτά είναι σήμερα προσιτά στον καθένα μας.
Ωστόσο και οι μεμονωμένες αναφορές σε τόπους και γεγονότα, που σφράγισαν την ζωή κάθε απλού ανθρώπου, δεν παύουν να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Άλλωστε η μεγάλη Ιστορία δεν παύει να αποτελεί τη σύνθεση των επιμέρους μικρών ατομικών ιστοριών και λεπτομερειών.
Ο πρόλογος αυτός έγινε για να περιγράψουμε μια εικόνα της εγκατάλειψης της μικρασιατικής πόλης Σπάρτη Πισιδίας. Μιας ελληνικής πόλης που είχε διακριθεί για την εξαιρετική ποιότητα των χειροποίητων χαλιών της, που ήταν γνωστά τότε σε όλη την Ευρώπη.
Ένας πολίτης αυτής της πόλης, που κατόρθωσε να διασωθεί από την λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής και να περάσει στην Ελλάδα, έδωσε κατάθεση στις ελληνικής αρχές για όσα έζησε ο ίδιος ως κάτοικος της Σπάρτης Πισιδίας. Δεν θέλησε να γραφτεί το πλήρες όνομα του. Έδωσε μόνο τα αρχικά Χ.Π. Ήταν τότε 60 ετών. Η κατάθεση έγινε στις 12 Ιανουαρίου 1923, στην Αθήνα. Η μαρτυρία του υπάρχει στον Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών. Αυτή η μαρτυρία δεν γράφει Ιστορία. Φωτίζει όμως αθέατες πτυχές της Ιστορίας και δίνει μια εικόνα αυτόπτη μάρτυρα για τα γεγονότα που αφορούν μια συγκεκριμένη πόλη. Την Σπάρτη Πισιδίας.
Ο συγκεκριμένος μάρτυρας, κατοικούσε εκεί και είχε χρηματίσει επί 28 κατά σειρά χρόνια μέλος του διοικητικού συμβουλίου της διοίκησης της πόλης.
