Ο Ιωακείμ Κοζάνης, ζητούσε όπλα για τον ΕΛΑΣ

*Απόσπασμα του άρθρου του Μητροπολίτη Ιωακείμ στην εφημερίδα "Αντάρτης"

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

            Ο μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων Ιωακείμ, υπήρξε μια ιδιάζουσα προσωπικότητα της Κατοχής, όταν προσχώρησε στο ΕΑΜ και ανακηρύχθηκε πνευματικός ηγέτης της Αντίστασης. Δυναμική και παρορμητική προσωπικότητα, έδειξε τις επαναστατικές τάσεις του πολύ πριν από την Κατοχή.

            Ο Ιωακείμ (κατά κόσμον Απόστολος Αποστολίδης) γεννήθηκε στo Ορτάκιοϊ της Βιθυνίας το 1883. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι. Χειροτονήθηκε κληρικός όταν περάτωσε τις σπουδές του και το 1914 αναδείχθηκε μητροπολίτης Μετρών και Αθύρων στην Ανατολική Θράκη. Το 1923 κατέφυγε στην Ελλάδα, όπου και διορίστηκε μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων. Τον Απρίλιο του 1926 διορίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μητροπολίτης Αυστραλίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε μετά από δύο μήνες και επέστρεψε στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 1927 αποκαταστάθηκε και πάλι στη Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης.

*Έτσι υπέγραφε ο Ιωακείμ...

            Στη διάρκεια της  δικτατορίας Μεταξά, εξορίστηκε στο Άγιο Όρος γιατί είχε στείλει έντονα επικριτική επιστολή στο βασιλιά και την κυβέρνηση, εξ ονόματος του λαού της Δυτικής Μακεδονίας διαμαρτυρόμενος για παραμέληση της περιοχής.

            Το 1942 στη διάρκεια της κατοχής παραιτήθηκε και στις 3 Μαρτίου του 1943 κατέφυγε στα βουνά με το ΕΑΜ, όπου και εξελέγη την άνοιξη του 1944, αντιπρόεδρος του λεγόμενου Εθνικού Συμβουλίου της ΠΕΕΑ, στους Κορυσχάδες Ευρυτανίας. Η Ιερά Σύνοδος το 1945 τον κήρυξε έκπτωτο γιατί εγκατέλειψε τη μητρόπολή του. Τον Ιούλιο του 1943 εξελέγη επίτιμος αντιπρόεδρος της Παμμακεδονικής Συνόδου του ΕΑΜ στο Ελατοχώρι Πιερίων. Αργότερα τέλεσε τον αγιασμό στο πρώτο Πανθεσσαλικό Συνέδριο του ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση συνέχισε να παραμένει στο ΕΑΜ. Εκδήμησε εις Κύριον  στις 2 Απριλίου του 1962.

 *Η εφημερίδα "Αντάρτης"

Στείλτε μας όπλα…

            Ο Ιωακείμ, δεν αρκέσθηκε σε διακοσμητικό ρόλο. Συμμετείχε ενεργά. Είναι χαρακτηριστικό ένα άρθρο του που δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμ 6 φύλλο της αντιστασιακής εφημερίδας «Αντάρτης» που ήταν όργανο του Μακεδονικού Στρατηγείου Ανταρτών (ΕΛΑΣ) με ημερομηνία 20 Μαΐου 1943.

            Με το άρθρο αυτό, που είχε τίτλο «Έκκλησις προς το Πανελλήνιον» ο Ιωακείμ ζητούσε όπλα και πολεμοφόδια.

            «Ποιούμεθα αγωνιώδη έκκλησιν- έγραφε μεταξύ άλλων- προς το Πανελλήνιον, όπως δι’ όλων των οδών και μέσων σπεύση εις αποστολήν όπλων και πολεμοφοδίων πάσης φύσεως και εις παντοειδή ενίσχυσιν των ανταρτών.

            Απεδύθημεν τον γιγάντιον τούτον και απεγνωσμένον αγώνα. Και ήδη κτυπώντες παντού αμειλίκτως του επιδρομείς δια του Εθνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού ΕΛΑΣ, εις ον εξελίχθησαν αι μικραί κατ’ αρχάς ανταρτικαί ημών ομάδες, αναμένομεν εναγωνίως την ενίσχυσίν σας.

            Προς τούτο αξιούμεν την νυχθημερόν προσπάθειαν υμών ίνα μη έχωσι την ευχαρίστησιν οι κακούργοι κατακτηταί να θέσωσιν επί του τάφου της Ελλάδος την επιτύμβιον πλάκα».

            Και υπέγραφε: «Μητροπολίτης Κοζάνης ΙΩΑΚΕΙΜ, πνευματικός αρχηγός ΕΑΜ και ΕΛΑΣ, 15-5-1943».

*Ο Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ, πνευματικός αρχηγός ΕΑΜ-ΕΛΑΣ 

            Στις 9 Μαΐου 1943, ο Ιωακείμ είχε παραστεί στο Α’ Επαρχιακό Συνέδριο της απελευθερωμένης περιοχής των Γρεβενών μετά την εκδίωξη από εκεί των Ιταλών. Στο συνέδριο αυτό είχαν πάρει μέρος 600 αντιπρόσωποι 100 χωριών της περιοχής Γρεβενών, Βοΐου, Σιάτιστας, Καϊλαρίων   και Ποντοκώμης. Οι σύνεδροι ανακήρυξαν τον μητροπολίτη Ιωακείμ επίτιμο πρόεδρο του συνεδρίου, μαζί με τους εκπροσώπους των αρχηγείων Πίνδου υπίλαρχο Βενετσανόπουλο και Σινιάτσικου ταγματάρχη Κοντονάση, Άγγλους του Συμμαχικού Στρατηγείου και άλλους αντιπροσώπους.

            Ο Ιωακείμ με τον τίτλο του πνευματικού αρχηγού του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μιλώντας στους συνέδρους κατά την έναρξη συνέστησε πίστη και αφοσίωση στον αγώνα. Στη συνέχεια μετέφερε τις εντυπώσεις του από περιοδεία στις ελεύθερες περιοχές όπου επικρατούσε το ΕΑΜ, επισημαίνοντας ότι παντού επικρατεί τάξη και ασφάλεια και κυρίως στην ύπαιθρο κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά και πνεύμα πατριωτισμού και εθνικής αλληλεγγύης. Υπήρχε- είπε- σεβασμός στις εκκλησιαστικές αρχές και στη λατρεία των χριστιανών. Αντίθετα, κατήγγειλε- ότι οι Ιταλοί κατακτητές μετέβαλαν στα Σέρβια τον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου σε σταύλο. Τέλος κάλεσε το λαό να πυκνώσει τις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

*Ο Ιωακείμ, αντιπρόεδρος στην κυβέρνηση της ΠΕΕΑ

Η αναγνώριση, που άργησε

            Τον Νοέμβριο του 2000, ο Ιωακείμ και άλλοι ιερωμένοι, έγιναν  αποδεκτοί από την επίσημη Εκκλησία, που τους είχε καταδικάσει.

            Με την ευκαιρία της έκδοσης αφιερωματικού τόμου με τίτλο «Μνήμες και μαρτυρίες από το '40 και την Κατοχή» είχε γίνει επί αρχιερατείας του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, ειδική εκδήλωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτού του τιμητικού τόμου, 168 κληρικοί είτε έπεσαν σε μάχες είτε εκτελέστηκαν στα μαύρα εκείνα χρόνια.

            Ο Χριστόδουλος μιλώντας τότε στην εκδήλωση αυτή είχε τονίσει μεταξύ άλλων: «Σε καμία χώρα της κατεχόμενης Ευρώπης δεν υπήρξαν ιεράρχες σαν τον Ηλείας Αντώνιο και τον Κοζάνης Ιωακείμ, που ανέβηκαν στο βουνό από την αγάπη προς την πατρίδα και προτίμησαν να συγκακοποιηθούν με τα αγωνιζόμενα παιδιά του λαού, κάτω από τη σημαία του αντιστασιακού ΕΑΜ, που δρούσε στις περιοχές τους, ενθαρρύνοντας με την παρουσία τους τα μαχόμενα τέκνα της πατρίδας».

            Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΗ: Αρχεία ΑΣΚΙ