55)ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΣΤΡΑΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

*Πορτρέτο του Νικόλαου Στράτου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Νικόλαος Στράτος, πολιτικός με ευρυμάθεια, πολυετή κοινοβουλευτική παρουσία, αλλά και δραματικό τέλος, αφού εκτελέσθηκε ως ένας από τους Έξι το 1922, είχε αναδειχθεί Πρόεδρος της Δεύτερης Αναθεωρητικής Βουλής του 1911, η οποία ψήφισε το νέο Σύνταγμα της χώρας.

Γεννήθηκε  στην Αθήνα, στις 15 Μαΐου 1872. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Νομικής. Ασχολήθηκε με τη δικηγορία, αλλά νωρίς εισήλθε στην πολιτική.

Εξελέγη βουλευτής Βάλτου, από το 1902 έως το 1910 σε τρεις συνεχείς θητείες και από την Πρώτη Διπλή Αναθεωρητική Βουλή του 1910 έως το έτος 1922 βουλευτής Αιτωλίας και Ακαρνανίας σε έξι συνεχείς θητείες. 



Διακρίθηκε από νωρίς για την νομική του κατάρτιση και τη ρητορική του δεινότητα. Αρχικά ανεξάρτητος και κατόπιν πολιτικός υποστηρικτής του Δημητρίου Ράλλη, τάχθηκε αργότερα με το Κόμμα των Φιλελευθέρων, από το 1910 ως το 1913.

*Ένα άλλο πορτρέτο του Νικόλαου Στράτου

Πρόεδρος της Βουλής αναδείχθηκε στις 24 Ιανουαρίου του 1911 με 249 ψήφους επί 276 ψηφισάντων και παρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως τις 7 Ιουλίου, οπότε τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Τσιριμώκος. Ο Στράτος είχε παραιτηθεί μετά από οξεία διαφωνία με τον υπουργό Δικαιοσύνης Νικόλαο Δημητρακόπουλο. Η Βουλή εκείνη, μετά την εκλογή του Νικολάου Στράτου ως Προέδρου, εργάσθηκε και περάτωσε το έργο της στις 20 Μαΐου 1911 και την 1^η Ιουνίου, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και άρχισε να ισχύει το Σύνταγμα του 1911, επάνω στο οποίο στήριξε το μεταρρυθμιστικό του έργο ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

*Το Σύνταγμα του 1911 δημοσιευμένο στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Ο Νικόλαος Στράτος, υπήρξε αντιπρόεδρος της Βουλής το 1905 υπό τον Πρόεδρο Νικόλαο Μπουφίδη.

Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη το 1909 και υπουργός Ναυτικών το 1912 κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων στην κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Αργότερα τον Νοέμβριο του 1913 διαφώνησε με τον Βενιζέλο και παραιτήθηκε από το υπουργείο Ναυτικών, αφού διετέλεσε προσωρινά και υπουργός Στρατιωτικών. Έκτοτε, συντάχθηκε με την αντιβενιζελική παράταξη.

*Σκίτσο στον "Ρωμηό" του Γεωργίου Σουρή

Το 1915 διορίσθηκε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη.

Το 1916 ίδρυσε δικό του πολιτικό σχηματισμό με συμμετοχή 16 βουλευτών υπό την επωνυμία Εθνικόν Συντηρητικόν Κόμμα. Αργότερα, όταν ο Βενιζέλος ανασύστησε τη λεγόμενη Βουλή των Λαζάρων, ο Στράτος αν και βουλευτής, απέφευγε να παρίσταται στις συνεδριάσεις, θεωρώντας αντισυνταγματική την ανασύσταση της Βουλής εκείνης με Βασιλικό Διάταγμα.

*Το Έκτακτο Στρατοδικείο του 1922, που καταδίκασε τους Έξι σε θάνατο, στου Γουδή.

Η Επανάσταση του 1922 συνέλαβε το Νικόλαο Στράτο, τη νύχτα της 14^ης Σεπτεμβρίου 1922 και τον παρέπεμψε στις 30 Οκτωβρίου σε δίκη μαζί με άλλους, για την τελευταία τρίμηνη υπουργία του. Καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέσθηκε στου Γουδή στις 15 Νοεμβρίου 1922, μαζί με τους πέντε συγκατηγορούμενούς του και ενταφιάσθηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

*Στιγμιότυπο από την Δίκη των Έξι. Στο κέντρο ο Νικόλαος Στράτος

          Τέκνα του υπήρξαν ο πολιτικός Ανδρέας Στράτος, υπουργός σε κυβερνήσεις της ΕΡΕ, και η Δώρα Στράτου, ιδρύτρια του ομώνυμου θεάτρου και του συγκροτήματος ελληνικών λαϊκών χορών.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Εισιτήριο για την παρακολούθηση της Δίκης των Έξι το 1922

*Ο Νικόλαος Στράτος