Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020

Θράκες αιχμάλωτοι των Τούρκων αφηγούνται, το 1923….

*Έλληνες αιχμάλωτοι των Τούρκων (Αρχείο ΕΛΙΑ)









Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης






          Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, υπήρξε η δραματικώτερη σελίδα του Ελληνισμού μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τον σουλτάνο Μωάμεθ. Η Μικρασιατική καταστροφή έχει πολλές επιμέρους πτυχές, που μελετώνται συνεχώς από τότε από ιστορικούς, πολιτικούς, διπλωμάτες και άλλους μελετητές.
          Μία από τις πτυχές αυτές υπήρξε και η τύχη των αιχμαλώτων, της Μικρασιατικής Εκστρατείας, δεδομένης της βάρβαρης συμπεριφοράς των Τούρκων, όπως αυτή είχε εκδηλωθεί διαχρονικά και ιδαίτερα μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων, εποχή που σημαδεύθηκε και από τις μεγάλες και εξαιρετικά οδυνηρές Γενοκτονίες των Ποντίων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων, που κορυφώθηκλαν μετά το δραματικό “Μαύρο Πάσχα” των Θρακών του 1914. Η τύχη των αιχμαλώτων και η ανταλλαγή τους υπήρξε αντικείμενο διπλωματικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ειδικά κατά το διάστημα των διαπραγματεύσεων για τη συνθήκη της Λωζάνης.
          Ωστόσο και μέχρι να επιλυθεί το θέμα αυτό, όπως επελύθη, υπήρξαν κατά διαστήματα τολμηρές και ριψοκίνδυνες δραπετεύσεις αιχμαλώτων, οι οποίοι απελπισμένοι από την αιχμαλωσία, χωρίς πλέον να λογαριάζουν και την ίδια τους τη ζωή, δραπέτευαν όταν μπορούσαν…
          Στις αρχές Ιανουαρίου 1923, δύο Ανατολικοθρακιώτες μπόρεσαν να δραπετεύσουν και να φτάσουν τσακισμένοι στην Αθήνα, όπου εδωσαν κατάθεση στις στρατιωτικές αρχές. Η κατάθεση αυτή αποτελεί πολύτιμη ιστορική μαρτυρία και ράπισμα στον υποτιθέμενο πολιτισμό της Τουρκίας.
Οι δύο Ανατολικοθρακιώτες που δραπέτευσαν και έφτασαν στη Αθήνα ήταν ο Αθανάσιος Μαυράκης από τη Ραιδεστό, στρατιωτικής κλάσης του 1919 και ο Καβέλης Κωνσταντίνος από το Χρυσόμερο στρατιωτικής κλάσης του 1914. Και οι δύο υπηρετούσαν στο 18ο σύνταγμα Πεζικού.
Η μαρτυρία τους είναι δραματική.
*Έλληνας αιχμάλωτος (Αρχείο ΕΛΙΑ)

          Ολόκληρη η Ιωνία- είπαν- έχει μεταβληθεί σε μια αληθινή κόλαση για όσους ελάχιστους Έλληνες βρίσκονται ακόμα εκεί και για τους αιχμαλώτους (σ.σ. η ανταλλαγή των πληθυσμών βάσει της συνθήκης της Λωζάνης, έγινε αργότερα). Οι χριστιανικές συνοικίες της Σμύρνης έχουν μεταβληθεί σε ένα απέραντο νεκροταφείο. Κάποιες οικογένειες Ιταλικές και Γαλλικές εγκαταλείπουν σιγά σιγά τη Σμύρνη.
          Είναι προφανές- είπαν οι δύο δραπέτες της τουρκικής κόλασης- ότι ο Μουσταφά Κεμάλ επιδιώκει την πλήρη απομάκρυνση όλων των Ευρωπαίων για να εκτουρκίσει τελείων τη Μικρά Ασία.
          Πέρα όμως απο αυτές τις γενικές διαπιστώσεις οι δύο Ανατολικοθρακιώτες ανέφεραν ότι “αι γυναίκες και οι έφηβοι των υποδούλων υφίστανται τηνβδελυρωτέραν ατίμωσιν υπό τα βλέμματα των συγγενών των ή των Ελλήνων αιχμαλώτων. Ήδη τα γυναικόπαιδα, όσα δεν είχον προλάβη να αναχωρήσουν, εξετοπίσθησαν εις άγνωστον διεύθυνσι”.
Οι Τούρκοι στρατιώτες διέταζαν τους Έλληνες αιχμαλώτους να ζητωκραυγάζουν υπέρ του Κεμάλ. Όσοι αρνούνταν να τον κάνουν τουφεκίζονταν επιτόπου.
          Κατά τους δύο δραπέτες λίγο νωρίτερα από τη δραπέτευσή τους στο Μπουνάρ Μπαΐρ έξω από τη Σμύρνη “τμήμα Τουρκικού στρατού απέσπασεν εικοσάδα Ελλήνων αιχμαλώτων εκ των νεαρωτέρων τους οποίους ετυφέκισαν αφού ητίμασαν αυτούς”.
          Τούρκοι αξιωματικοί και στρατιώτες, κατέκλεψαν από τους αιχμάλωτους αξιωματικούς και στρατιώτες ό,τι είχαν και δεν είχαν. Ακόμα και τις στολές τους. Ειδικά καταδιώκονταν οι Έλληνες αξιωματικοί, γιατί όπως κατέθεσαν οι δύο Ανατολικοθρακιώτες, οι Τούρκοι επιδίωκαν να αφήσουν τους αιχμάλωτους χωρίς ηγήτορες, ικανούς να τους βοηθούν και να τους στηρίζουν.
          Έξω από τις πόλεις της Ιωνίας, σάπιζαν άταφα πτώματα Ελλήνων αιχμαλώτων ή υποδούλων.
          Ο στρατιώτης Μαυράκης Αθανάσιος βεβαίωσε καταθέτοντας ότι ο ίδιος έθαψε μόνος του σε ένα μαγγανοπήγαδο έξω από τη Μαγνησία άνω των 200 πτωμάτων. Ο άλλος στρατιώτης ο Καβέλης Κωνσταντίνος είχε θάψει άνω των 100 πτωμάτων.
          Οι δύο αιχμάλωτοι που δραπέτευσαν κατέθεσαν επίσης ότι ένας Τούρκος της Μαγνησίας επεδείκνυε το δίκο μαχαίρι του και καυχιόταν ότι με αυτό είχε σφάξει άνων των 300 Χριστιανών!!!
          Συντετριμένοι ήταν όλοι αιχμάλωτοι από το θέαμα των πολυάριθμων πτωμάτων και όταν εύρισκαν χρόνο, ιδίως τις νύχτες προσπαθούσαν να καλύψουν τους νεκρούς με λίγο χώμα…
*Η αντίδραση στη Λωζάνη


Αντίδραση στη Λωζάνη


          Η ελληνική κυβέρνηση έκανε σειρά διαβημάτων προς κάθε κατεύθυνση προσπαθώντας να απαλύνει τα δεινοπαθήματα των αιχμαλώτων. Μεταξύ άλλων την Πρωτομαγιά του 1923 ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ευρισμόμενο στη Λωζάνη έστειλε επιστολή προς τη Γραμματεία της Διασκέψεως αλλά και πρό την Τουρκική αντιπροσωπεία εφιστώντας την προσοχή όλων στο πρόβλημα της αξιοθρήνητης κατάστασης των Ελλήνων αιχμαλώτων, που έφταναν αξιοθρήνητοι στην Ελλάδα και στις οικτρές συνθήκες διαβίωσης όσων απέμεναν ακόμα αιχμάλωτοι. Επικαλέσθηκε μάλιστα και τη διαμαρτυρία που είχε διατυπώσει ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός για την κακή μεταχείριση των Ελλήνων αιχμαλώτων. Ο Βενιζέλοςζητούσε άμεση λήψη μέτρων για τη βελτίωση της θέσης των αιχμαλώτων στη Μικρά Ασία. Επιπλεόν υπεδείκνυε ορισμένες διευθετήσεις που έπρεπε να γίνουν από την πλευρά της Τουρκίας, ώστε η Ελλάδα να μπορεί τουλάχιστον να τροφοδοτεί τους αιχμαλώτους.
*Τούρκοι αιχμάλωτοι στην Ελλάδα (Αρχείο ΕΛΙΑ)

          Αιχμάλωτοι Τούρκοι υπήρχαν και στην Ελλάδα. Η ζωή κανενός αιχμαλώτου σε κανένα μέρος της γης, δεν μπορεί να θεωρηθεί καλή. Όμως οι Τούρκοι αιχμάλωτοι στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίστηκαν με την αντίστοιχη βαρβαρότητα, που εκδηλώνονταν στην Τουρκία εις βάρος των Ελλήνων αιχμαλώτων.
          Σε μια περίπτωση μάλιστα Τούρκοι αιχμάλωτοι, που ανήκαν στον 5ο λόχο του στρατοπέδου αιχμαλώτων στην περιοχή της Αθήνας, δραπέτευσαν, συνέπηξαν εγκληματική συμμορία και άρχισαν να δρουν στην περιοχή της Ακρόπολης και της λεωφόρου Συγγρού. Διέπραξαν πολλές κλοπές και διαρρήξεις. Τελικά τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 1923 συνελήφθησαν από όργανα της Καταδίωξης, οι δύο πρώτοι, ο Ραφαηλόγλου Αμέτ και ο Μουραζά Ογλού.
          Η ανταλλαγή των εκατέρωθεν αιχμαλώτων της Μικρασιατικής εκστρατείας του 1919-1922, ήταν αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που επιτεύχθηκε το 1923 υπό την εποπτεία διεθνούς επιτροπής η οποία συστήθηκε ειδικά για αυτό το σκοπό. Η ανταλλαγή πραγματοποιήθηκε σε συνεχόμενα στάδια σε όλη τη διάρκεια του έτους και προηγήθηκε της ανταλλαγής των πληθυσμών, μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης. 
          Η διαβίωση των αιχμαλώτων στην Τουρκία, υπήρξε μία από τις παράπλευρες απώλειες των Ελλήνων που είχαν την ατυχία να συλληφθούν αιχμάλωτοι από τους Τούρκους.


Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



ΠΗΓΕΣ
*Αρχείο εφημερίδων “Πατρίς” και “Πολιτεία” Αθηνών,

37 σχόλια:

  1. Μαρω Χρηστιδου
    Οι Έλληνες δεν ήταν κ δεν είναι τόσο αιμοβοροι!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Aris Graziano Chaldogeridis
    Εμάς θα μας φάει ο πολιτισμός...καμία φορά χρειάζεται να είσαι σκληρός και εσύ έτσι για το γαμωτο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Andreas E. Kendristakis Ας είναι καλά η φαγωμαρα μας...αυτή μας πούλησε...αυτή μας καταστρέφει κάθε φορά...τα υπόλοιπα είναι για να λεμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Fani Kodouna
    Δραματικό και πιο πολύ όταν φαντάζεσαι τις ταλαιπωρίες των γονιών σου πριν φθάσουν στην Ελλάδα,όχι βέβαια ότι εδώ αντιμετωπίστηκαν καλοδεχούμενα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομιζω η πιο αντιπροσωπευτικη φραση για την κατασταση αυτη ηταν "Οι Τουρκοι μας εδιωξαν σαν Ελληνες, και οι Ελληνες μας υποδεχτηκαν σαν Τουρκους"

      Διαγραφή
  5. Papaioannou Spiros
    Ας είναι καλά οι « μεγάλες δυνάμεις» που μας πούλησαν λίγα χιλιόμετρα πριν να καταλάβουμε την Άγκυρα .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Xristos Triantafillou
    "Ρυπαρον εθνος" ...διαχρονικα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Zissis Moschidis
    "Ιδού οι Τούρκοι"
    ... αιώνια ίδιοι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μενεξια Μαργαζογλου
    Λυπημενη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Παρασκευή Αγναντοπούλου Αρβανίτη
    Προπάππε μου Αθανάσιε Νικολαίδη παρατσούκλη Τσακώνης (ειχε μύλο και περβόλια με τσακώνικα αχλάδια )απο την Ραιδετό άφησες το τίμιο αίμα σου αδικα απο το χέρι του μογγόλου,στη πατρώα γή . Κανεις δεν σε κήδευσε μα πάντα τα δάκρυα της 25χρονης γυναίκας σου σταλάζαν και τίμησε την μνήμη σου μαυροφορώντας μέχρι τα 49της χρόνια που έφυγε Αιωνεία η μνήμη σου 27 παλληκαρόπουλο έφυγες Έλληνας και Χριστιανός Τώρα ξέρω ότι κανείς εκεί ψηλά που είστε δεν θα σας χωρίσει μαζεύτηκαν κι όλα τα παιδιά σας και πολλα απο τα εγγόνια σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. γεωργια χρηστου
    Αν μπορούσαμε να βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση αυτών των ανθρώπων δεν νομίζω να αντέχαμε μια μέρα. Ο πόνος του σώματος και της ψυχής των αβάσταχτος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μαρία Παντελάκη Κοβάτση
    Σαν ντουρντουβάκια μου φαίνονται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Όχι... είναι αιχμάλωτοι των Τούρκων. Άλλωστε φορούν στρατιωτική στολή. Οι Βούλγαροι στα ντουρντουβάκια έπαιρναν βασικά πολίτες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Haris Deniro
    Για να μαθαίνουν οι νέοι τι τράβηξαν οι παλαιοί Θρακιώτες...και όταν ακούω απόψεις ότι οι 2 λαοί θέλουν να έχουν καλές σχέσεις γιαυτό πάνε και έρχονται βολτούλα στην edirne κλπ.. Βλέπω πόσο μακακες είμαστε.. Πανυηλιθιοι εντελώς..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Αναστασία Κηπουρού
    Ευχαριστώ για τη συγκινητική αυτή ανάρτηση. Μέσα σ' αυτούς τους Θρακιώτες ήταν η δίχρονη τότε μητέρα μου και ο εντεκάχρονος τότε πατέρας μου. Έφθασαν μετά από πολλές ταλαιπωρίες στην Ελλάδα με τους γονείς τους, αφήνοντας πίσω σπίτια, κτήματα, περιουσίες. Πάντα στις διηγήσεις τους υπήρχε η νοσταλγία της Πατρίδας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Μυρσινη Νεδελτσου
    Χρήσιμο ιστορικό ντοκουμέντο. Ευχαριστούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Anastasia Foutsi

    Και τώρα ο Τούρκος θέλει να πάρει την Θράκη γιατί του ανήκει λέει κούνια που τον κούναγε, άντε γιατί είναι και μεγάλη εβδομαδα μην γράψω περισσοτερα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. ΠΑΓΩΝΑ ΤΣΑΚΙΡΗ
    Πολύ ενημερωτικό. Θα πρέπει να το διαβάσουν όλοι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Dimitrios Pantazopoulos
    Η πρώτη οργανωμένη γενοκτονία το 1914 των Νεοτούρκων στους χριστιανούς της Ανατολής στην Θράκη . Ακολούθησε των Αρμενίων. Έχουμε υποχρέωση να την αναδείξουμε. Έτσι απλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Γιώργος Τζίρας
    Ο παππούς μου έλεγε: Καθώς η φάλαγγα των αιχμαλώτων περνούσε κοντά από χωριά Τούρκων, αλίμονο σε αυτούς που βρισκόταν στις άκρες, τους χτυπούσαν ανελέητα με γεωργικά εργαλεία. Ως από θαύμα τα τέσσερα παλικάρια από από Ρύζια Ορεστιάδος, επέστρεψαν μέσω Κωνσταντινούπολης! Με ποιο τρόπο δυστηχώς δεν δεν το καταγράψαμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ζούγκας Γαρύφαλλος
    Τη Θράκη μαζί και τη Κωνσταντινούπολη τη δώσανε δώρο στη τουρκιά οι σύμμαχοί μας με τη συνθήκη των Μουδανιών μαζί και με 40.000 χρυσές λίρες που μας βάλανε να τους δώσουμε!.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Ioannis Outsios
    Αυτα να τά ακουν οι σημερινοί κουλτουριάρηδες που κάνουν φίλους τούρκους η λένε ότι η πολιτική φταίει για όλα και ότι έχουμε τοσα κοινά με τούς γείτονες! Τίποτε δεν έχουμε κοινό εμείς με αυτούς απέναντι!! Ακομη και σήμερα τρεφουν τις ίδιες σκέψεις και ιδέες. Το διαπιστώνουμε ακομη κι εδώ στη Γερμανία απο τούρκους που εχουν γεννηθεί εδώ..... Είτε είναι κεμαλιστες ειτε γκιουλενιστες είτε ερντογκανιστες, το ιδιο ειναι ολοι τους οταν πρόκειται για έλληνες η Αρμένιους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Τα άρθρα σας πάντα εξαιρετικά και τεκμηριωμένα.Η ιστορία διδάσκει, αλλά δυστυχώς λίγοι τη μελετούν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Kostas Skivalakis
    Καθάρματα τούρκοι. Ο προαιώνιος εχθρός του Γένους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Ιακώβ Ισαακίδης
    Ο δάσκαλός μου Δ. Σταθάκης στο βιβλίο του ''ΕΛΑΦΟΧΩΡΙ'' περιγράφει την επιστροφή και την σωτηρία του πατέρα του, από τα τάγματα εργασίας. Ο πατέρας της γιαγιάς μου δεν γύρισε, ούτε ο αδερφός του............ Οι γυναίκες των είναι καταγεγραμμένες με τα παιδιά τους ως χήρες.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. άτιμοι Έλληνες, προδώσατε την πατρίδα σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Kostas Mpatzanakis
    δεν αντεξα ρε φιλε να συνεχισω την αναγνωση με τα τις πρωτες γραμμες. Ισως επειδη εχω διαβασει απειρα για τα μογγολα, ισως επειδη γερασα και ολ αυτα μου φαινονται αβασταχτα. Νασαι καλα αλλα αυτο το αρθρο δεν αντεχω να συνεχισω. Ισως αλλη μερα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Κώστας Τριανταφυλλόπουλος
    Διότι όπως είπε στη μάνα μου, ένας παππούς από το χωριό που είχε κάνει Μ. Ασία/Β. Ήπειρο.
    "Νύφη, έχεις τρεις γιούς. Πές τους, στον ΕΠΌΜΕΝΟ,, πόλεμο με τους τούρκους, η τελευταία σφαίρα για τον εαυτό τους"...
    Ήμουν μαθητής δημοτικού και το άκουσα ο ίδιος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Χρυσα Φανφανη Στουρα
    Πονάει η καρδιά μας... Τέλος δεν έχουν τα βάσανα....για να δούμε.. Τι θα δούμε...ευχαριστουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Anastasia Telidi
    Κ στην Αθηνα που εφταναν κι εκει μεγαλες ταλαιπωριες .Πεινα κλπ .Πολλοι πεθαναν απο λυμωδεις αρρωστιες κλπ .Καταρτεγμος μεγαλος .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Χρυσάφης Συκακης
    ΟΡΘΌΝ.
    Η μικρασιατική καταστροφή ήταν η μεγαλύτερη μετά την άλωση της πόλης για τον ελληνισμό της Μ.Ασιας.
    Η συνθήκη της Λωζάνης πιέστηκε πάρα πολύ από τα γεγονότα αυτά.
    ΔΕΝ ξέρω μέχρι σήμερα αν αποδόθηκαν όλες οι ιστορικές ευθύνες στους ΗΘΙΚΟΎΣ ΑΥΤΟΥΡΓΟΎΣ και για τα δύο γεγονότα!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Χρυσ Σιμ
    ΔΕΝ ΞΈΡΩ ΠΏΣ ΑΙΣΘΆΝΕΣΑΙ ΕΣΎ ΕΓΏ ΠΆΝΤΩΣ ΈΧΩ ΜΕΓΆΛΟ ΜΊΣΟΣ ΜΈΣΑ ΜΟΥ ΣΕ ΑΥΤΟΎΣ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΥΠΕΎΘΥΝΟΙ ΓΙΑ ΑΥΤΉΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΉ ΚΑΙ ΤΗ ΒΑΡΒΑΡΌΤΗΤΑ ΝΑ ΠΆΘΟΥΝ ΤΑ......................🇬🇷🇬🇷🇬🇷☦️☦️☦️🙏🏻🙏🏻🙏🏻

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Ρενα Τσαββα
    Συγκλονιστική αφήγηση

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Anna Pavlidou
    Δεν αντέχονται οι αφηγήσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Δημοσθενης Γκαμπρανης
    Και ακόμα οι πολιτικοί μας έχουν πολιτική κατευνασμού???!!!???!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Μιχαήλ Πολυζωίδης
    Και τώρα ανέχονται τον Ερντό επίδειξη σε Αθήνα και Κομοτηνή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...