7η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1947: Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΟΥΦΛΙΟΥ

*Το Σουφλί

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

                Βρισκόμαστε στο 1947. Δεύτερος χρόνος διεξαγωγής του Εμφυλίου Πολέμου. Το αντάρτικο είχε ανάψει για τα καλά σε ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα με ανορθόδοξες επιχειρήσεις, με καταστροφές και άφθονο αίμα να ρέει, Ελληνικό και μόνο Ελληνικό.

                Την ίδια χρονιά, μετά το Δόγμα Τρούμαν, ο Ελληνικός Στρατός, που είχε πλέον αναλάβει την ευθύνη διεξαγωγής των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση των ανταρτών, βρίσκονταν στη φάση της ανασυγκρότησης, του επανεξοπλισμού, της πρόσκλησης νέων κλάσεων και της εκπαίδευσής των. Οι αντάρτες, μετά τις επιθέσεις κατά των χωριών Κορύμβου, Κυριακής, Μεταξάδων, Λάδης κ.ά. αποφάσισαν την 7η Δεκεμβρίου 1947 να επιτεθούν και κατά της πόλης του Σουφλίου. Από την έκθεση διεξαγωγής της επίθεσης του Διοικητού του 551 Τάγματος Πεζικού, Αντισυνταγματάρχου Αθανασίου Φροντιστή, μετέπειτα Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμύνης, που στάθμευε τότε στο Σουφλί, αντλούμε τα ακόλουθα στοιχεία:

*Οι εφημερίδες για την επίθεση κατά του Σουφλίου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΕΣ

                 Υπήρχαν πληροφορίες ότι οι αντάρτες, μετά την αποτυχία της επίθεσης κατά των Μεταξάδων και της Λάδης είχαν συγκεντρωθεί Βορειοδυτικά, Δυτικά και Νότια του Σουφλίου. Μια δύναμη, όπως διαπιστώθηκε αργότερα, 900 έως 1000 ανταρτών και ανταρτισσών, με δύο πυροβόλα και βαρέα όπλα 3 Ταγμάτων. Οι αντάρτες διέδιδαν ευρέως από καιρό ότι θα καταλάβουν το Σουφλί, ενώ την 6η Δεκεμβρίου στο χωριό Δαδιά παρατηρήθηκε το Επιτελείο ενός ανταρτικού Τάγματος.

*Η υπογραφή του Αθανάσιου Φροντιστή σε στρατιωτικό έγγραφο εκείνης της εποχής

ΤΑ ΠΡΟΗΓΗΘΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ

                1. Εκτίμηση του Διοικητού του 551 Τάγματος Πεζικού ήταν ότι αναμενόταν ως βεβαία η επίθεση κατά του Σουφλίου, γιατί οι αντάρτες για λόγους γοήτρου, ήταν υποχρεωμένοι, μετά την αποτυχία των επιχειρήσεων κατά της Κομοτηνής και Λάδης, να διεξαγάγουν νέα επιχείρηση προς ανύψωση του ηθικού τους. Γι αυτόν τον λόγο εντάθηκαν τα μέτρα επιφυλακής και επαγρύπνησης των τμημάτων του Τάγματος, σε συνεννόηση δε με την Χωροφυλακή έγιναν έρευνες και συνελήφθησαν περί τα 40 ύποπτα άτομα. Καθημερινά ξεκινούσαν  περίπολοι αναγνωρίσεως και μάχης και εγκαθίσταντο ενέδρες προς όλες τις κατευθύνσεις.

                2. Την ημέρα της επίθεσης, την 7η Δεκεμβρίου 1947, ημέρα Κυριακή, είχαν σταλεί τμήματα μικρότερης δύναμης και σε μικρότερο βάθος, προκειμένου να αναπαυθούν οι άνδρες των Λόχων, καταπονημένοι από τις αναγνωριστικές ενέργειες, τις συνεχείς ενέδρες κατά τη νύκτα και τη φρούρηση των τεχνικών έργων. Μεταξύ των στοιχείων ασφαλείας εστάλη δύναμη Διμοιρίας με επικεφαλής τον Ανθυπολοχαγό Σαράφη, η οποία από της 16ης ώρας είχεν εγκατασταθεί ως ενέδρα στο Τρανό Ρέμα, 3-4 χιλιόμετρα Βόρεια του Σουφλίου. Στον Ανθυπολοχαγό είχε δοθεί ρητή εντολή ότι σε περίπτωση προσβολής του Σουφλίου να κινηθεί κατά μήκος των αντερεισμάτων και να επιτεθεί κατά των νώτων των επιτιθεμένων ανταρτών.

                3. Από της 14.00 ώρας στο Σπίτι του Στρατιώτου γίνονταν εκδήλωση των Φίλων του Στρατού προς τιμή των Πυροβολητών, λόγω της προηγηθείσας εορτής της Αγίας Βαρβάρας την 4η Δεκεμβρίου, προστάτιδας του Πυροβολικού του Στρατού μας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Διοικητής του Τάγματος με επιτελείς του, ο Ουλαμαγός του Πυροβολικού και αντιπροσωπεία Αξιωματικών από τους Λόχους του Τάγματος.

*Στα ορεινά του Σουφλίου, όπου ήταν τα αντάρτικα λημέρια

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

                1. Την 16.40 ώρα της 7ης Δεκεμβρίου 1947 περίπολος του 3ου Λόχου, που εκινείτο σε απόσταση 1.500 μέτρων Βορειοδυτικά του Σουφλίου βλήθηκε από απόσταση 500 μέτρων με πυρά οπλοπολυβόλου και ατομικού τυφεκίου των ανταρτών. Οι άνδρες της περιπόλου ανταπέδωσαν στα πυρά, συμπτύχθηκαν στο φυλάκιό τους και ανέφεραν το περιστατικό. Αμέσως δόθηκε το σύνθημα του συναγερμού και όλοι εντός δέκα λεπτών έσπευσαν στις θέσεις τους.

                2. Από 17.10 ώρας εκτοξεύθηκαν πλέον πυρά από όλες τις κατευθύνσεις. Η επίθεση ήταν ολόπλευρη. Ταυτόχρονα άρχισε σφοδρός βομβαρδισμός από Πυροβολικό και Όλμους κατά στρατιωτικών στόχων και ιδιαίτερα κατά του Διοικητηρίου του Τάγματος και των στρατώνων. Ο βομβαρδισμός συνεχίσθηκε αδιάκοπα μέχρι πέρατος της επίθεσης με μια πρωτοφανή σπατάλη πυρομαχικών Πυροβολικού και Όλμων.

*Υπήρχαν πληροφορίες εγκαίρως, ότι σχεδιάζεται επίθεση κατά του Σουφλίου

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

                1. Από της 17.15 ώρας εκδηλώθηκε ταυτόχρονα επίθεση κατά των περιμετρικά του Σουφλίου φυλακίων. Οι άνδρες της φρουράς του φυλακίου των αποθηκών του 4ου Λόχου μετά από σκληρό και άνισο αγώνα εγκατέλειψαν αυτό και τις αποθήκες, λόγω υπέρτερων ανταρτικών δυνάμεων, τις οποίες αφού κατέλαβαν οι αντάρτες λεηλάτησαν και κατέστρεψαν. Την 18.00 ώρα νυκτερινό φυλάκιο Βορειοδυτικά του Σουφλίου καταλαμβάνεται, μετά από πολύωρο αγώνα από τους αντάρτες. Ο αρχιφύλακας και δύο στρατιώτες συνελήφθησαν και εσφάγησαν, ενώ ο τέταρτος διέφυγε. Την 18.25 ώρα δύναμη 150 ανταρτών επιτέθηκε κατά φυλακίου μεγάλης τακτικής σημασίας (Νότια του Σουφλίου) για την ασφάλεια της πόλης, πλην όμως οι άνδρες, παρά την αριθμητική υπεροχή των ανταρτών, κράτησαν τις θέσεις τους, ενισχυθέντες αργότερα και ανεφοδιασθέντες σε πυρομαχικά απέκρουσαν επανειλημμένες επιθέσεις των ανταρτών. Ο Ανθυπολοχαγός Σαράφης, που είχε εγκαταστήσει ενέδρα με τη Διμοιρία του στο Τρανό Ρέμα, μόλις άκουσε τα πυρά, επέστρεψε στο Σουφλί από τα αντερείσματα και επιτεθείς στα νώτα των ανταρτών αιφνιδίασε αυτούς και στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο υπόλοιπο Τάγμα.

                2. Από της 18.30 ώρας και μέχρι της 02.00 ώρας της 8ης Δεκεμβρίου διεξήχθη ένας σκληρός και πεισματώδης αγώνας μεταξύ αμυνομένων τμημάτων και των ανταρτών, που επετίθεντο κατά κύματα από όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς όμως να καταλάβουν την πόλη. Ορισμένα σημεία, που είχαν καταλάβει στην περίμετρο του Σουφλίου, ήταν μικρής τακτικής σημασίας και δεν επηρέασαν την άμυνα των τμημάτων του Τάγματος. Από της 02.15 ώρας η κατάσταση για τον αμυντικό αγώνα του Τάγματος σταθεροποιήθηκε, η μάχη είχε κριθεί και οι αντάρτες δεν μπόρεσαν να καταλάβουν την πόλη και να προβούν σε δολοφονίες κατοίκων, καταστροφές και βίαιη στρατολόγηση νέων. Η καταρρακτώδης βροχή, που είχε εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια της επίθεσης επηρέασε δυσμενώς τους επιτιθέμενους. Την 03.30 ώρα εκτοξεύθηκαν  τρεις πράσινες φωτοβολίδες, που έδωσαν το σύνθημα αποχώρησης των ανταρτών. Ο Ουλαμός Πυροβολικού και οι Όλμοι του Τάγματος, που συνέδραμαν σημαντικά στην επιτυχή διεξαγωγή της άμυνας, έβαλαν πυρά κατά των αποχωρούντων ανταρτών, χωρίς όμως να γίνει καταδίωξη των από το Πεζικό, λόγω της κόπωσης των ανδρών, από τον πολύωρο αμυντικό αγώνα κατά των υπέρτερων ανταρτών, και των επικρατουσών καιρικών συνθηκών, όπως συνεχής καταρρακτώδης βροχή και περιορισμένη ορατότητα.

*Μέρος διαπιστώσεων του Αθ. Φροντιστή για την περιοχή, σε αναφορά του

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ- ΑΠΩΛΕΙΕΣ

                1. Όλα τα τμήματα του Ελληνικού Στρατού, της Χωροφυλακής και των ΜΑΥ (Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου) με υψηλό ηθικό εκτέλεσαν πλήρως την αποστολή τους. Από τους Αξιωματικούς είχαν διακριθεί οι Ανθυπολοχαγοί Δαϊλάκης, Ρήγας και Σαράφης, ο Ανθυπασπιστής Ζερβάκης, για τους οποίους, όπως και για οπλίτες, υποβλήθηκαν προτάσεις απονομής παρασήμων και μεταλλίων.

                2. Εξαίρετη επίσης ήταν η στάση και η συμπεριφορά του άμαχου πληθυσμού της πόλης, ακόμα και ατόμων μικρής ηλικίας, καθ’ όλη τη διάρκεια της επίθεσης.

                3. Οι αντάρτες πολέμησαν με πείσμα, αλλά δεν επέδειξαν την αναγκαία πρωτοβουλία προς εκμετάλλευση των στιγμιαίων επιτυχιών τους. Παρατηρήθηκε υπερβολική σπατάλη πυρομαχικών.

                4. Οι αριστεροί οπλίτες επέδειξαν εξαίρετη στάση και όχι μόνο δεν υστέρησαν, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις διακρίθηκαν ιδιαίτερα.

                5. Οι απώλειες της επίθεσης, όπως καταμετρήθηκαν, ήταν:

                α. Νεκροί 7 οπλίτες, 4 άνδρες των ΜΑΥ και 1 Χωροφύλακας. Τραυματίες 8 οπλίτες, 2 ΜΑΥ και 2 Χωροφύλακες και 2 αγνοούμενοι στρατιώτες.

                β. Από τους αντάρτες νεκροί 17, παραδοθέντες 12 και μία συλληφθείσα. Άγνωστος ο αριθμός των τραυματιών.

*Ο Αθανάσιος Φροντιστής

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

                Οι ανταρτικές δυνάμεις, υπέρτερες των αμυνομένων τμημάτων, αγωνίσθηκαν με πείσμα και φανατισμό για να καταλάβουν το Σουφλί, πλην όμως δεν το κατόρθωσαν. Αυτό οφείλονταν στη γενναιότητα των αμυνομένων ανδρών και στη διατήρηση της ψυχραιμίας και συνεργασία του άμαχου πληθυσμού. Δυστυχώς ο επάρατος και αδελφοκτόνος Εμφύλιος Πόλεμος θα συνεχισθεί για άλλα δύο χρόνια, με τόσους νεκρούς και τραυματίες, μάχιμους και άμαχους, και ανυπολόγιστες καταστροφές στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της χώρας.

Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

ΠΗΓΕΣ

*Έκθεση Διοικητού 551 Τ.Π. από τα αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

Υστερόγραφο
Σχετικά βλεπετε και στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2014/01/1947.html