Κωνσταντίνος Γερακάρης: Ηρωικός θάνατος μαζί με τον Λ. Μαβίλη

*Ο Κωνσταντίνος Γερακάρης

*Ηρωική μορφή, που ζυμώθηκε στους Κρητικούς αγώνες

και βρήκε το θάνατο στη μάχη του Δρίσκου, 

την ίδια μέρα με τον ποιητή Λορέντζο Μαβίλη

               Μια από τις ηρωικότερες και ευγενέστερες μορφές των κρητικών αγώνων στα τέλη του 19^ου αιώνα ήταν ο Κωνσταντίνος Γερακάρης, που γεννήθηκε στον Πρινέ Μυλοποτάμου στις 5 Μαρτίου 1859 και σκοτώθηκε στην μάχη του Δρίσκου στις 28 Νοεμβρίου 1912.

            Η ιδιωτική ζωή του ήταν απλή γιατί ο δημόσιος βίος απορρόφησε, από την εφηβική του ήδη ηλικία, την ευφυΐα και την ενεργητικότητά του. Στα 20 χρόνια του παντρεύτηκε με την Μαρία Αντωνίου Κουντουράκη, από τα Μεσόγεια κισσάμου και απέκτησαν 12 παιδιά. Η σύζυγός του υποδειγματική σύντροφος και μητέρα, αποδείχτηκε αντάξιά του σε γενναιότητα και πατριωτισμό.

*Η οικογένεια του Κωνσταντίνου Γερακάρη τα πρώτα χρόνια

            'Ηταν ψηλός, αδύνατος, ευθυτενής, γενειοφόρος, με βλέμμα γεμάτο ειλικρίνεια και αυστηρότητα, πάντοτε απλά ντυμένος, ευγενής και λεπτός στους τρόπους.

            Υπήρξε ιδιαίτερα καλλιεργημένος αν και αυτοδίδακτος- μόνο ένα χρόνο είχε φοιτήσει σε σχολείο στους Μαργαρίτες. Σ’ όλη την περιπετειώδη ζωή του παντού και πάντοτε διάβαζε διαλέγοντας από έμφυτη ευθυκρισία τα πιο εκλεκτά βιβλία. ‘Ηταν καλός ομιλητής, στο δε γράψιμό του είχε διαμορφώσει δικό του ύφος, επηρεασμένο κάπως από τον Αδαμάντιο Κοραή του οποίου τα Άπαντα ήταν αχώριστος σύντροφός του. Λόγω της αγάπης του για τα βιβλία απέκτησε εκλεκτές φιλίες με διανοούμενους της εποχής, όπως τον Εμμανουήλ Ροΐδη.

            Εργάσθηκε από παιδί, στα διαλείμματα των επαναστάσεων, καταρχάς στο εμπόριο και σε μεταφορές με ιστιοφόρα- απέκτησε μάλιστα μερίδιο ιστιοφόρου και πολύ αργότερα δίπλωμα πλοιάρχου- αλλά και σε δικές του εμπορικές επιχειρήσεις όταν οι εξορίες, το 1878 και το 1889, τον οδήγησαν υποχρεωτικά στην Αθήνα. Το καπνοπωλείο του, στο Σύνταγμα, στην οδό Σταδίου, υπήρξε για χρόνια κέντρο συνάντησης  Κρητών αλλά και εκλεκτών φίλων της Κρήτης. Εκεί εύρισκαν στήριξη και καταφύγιο πατριώτες που έφταναν στην Αθήνα λόγω σπουδών είτε λόγω διώξεων. Και παρότι αυτό αποτέλεσε τη μοναδική του περιουσία, λίγο πριν από την επανάσταση του 1897, το πούλησε για να χρηματοδοτήσει τον αγώνα.

            Ο Κωνσταντίνος Γερακάρης ήταν εγγονός του Μάρκου Κουφάκη, ενός από τη θρυλική τριανδρία των αδερφών Κούφηδων από το Αμάρι. Μετά τον ηρωικό θάνατο των τριών αδερφών σε συμπλοκή με γενίτσαρους, τα ορφανά του Μάρκου, ο Γεώργιος και η Αικατερίνη, κατέφυγαν με τη μητέρα τους στον Πρινέ Μυλοποτάμου όπου αυτή είχε κάποια ιδιοκτησία χρησιμοποιώντας πλέον, για το φόβο των Τούρκων, το μητρικό επώνυμο (Γερακάρη) το οποίο και κράτησαν.

*Ο Κωνσταντίνος Γερακάρης, δήμαρχος Μαργαριτών Μυλοποτάμου

            Ο Γεώργιος Γερακάρης, πατέρας του Κωνσταντίνου, εξελίχτηκε σ’ έναν από τους ικανότερους οπλαρχηγούς της Κρήτης. Στην επανάσταση του 1866 εξελέγη χιλίαρχος κι έμεινα ιστορικές τόσο η ανδρεία του- χάρη στον αιματηρό αγώνα που έδωσε με τους άνδρες του διασώθηκαν τα Σκουλούφια από επιδρομή 1500 Τούρκων- όσο και οι οικονομικές θυσίες της οικογένειάς του, όταν για παράδειγμα, διέθεσε κοπάδι 300 προβάτων για την τροφοδοσία του στρατοπέδου.

            Με μια τέτοια τιμητική κληρονομιά και ο νεότερος γιος του, ο Κωνσταντίνος, νεαρός ακόμα αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της πατρίδας. Η επανάσταση του 1878 τον βρήκε 19ετή πολεμιστή. Και ήταν τόση η γενναιότητα και η σύνεσή του που, όταν το 18885 επέστρεψε στην Κρήτη από την πρώτη του εξορία αν και μόλις 26 χρόνων, εξελέγη πανηγυρικά Δήμαρχος Μαργαριτών.

            Η ακεραιότητα του χαρακτήρα του, η ανιδιοτέλεια, η ευφυΐα και οι διοικητικές το ικανότητες εκτιμήθηκα σε τέτοιο βαθμό ώστε, ότι εξερράγη η επανάσταση του 1897, τα βλέμματα και οι ελπίδες όλων στράφηκαν προς εκείνον και με «πάνδημα» ψηφίσματα ο Κωνσταντίνος Γερακάρης εξελέγη Γενικός Αρχηγός Δυτικού Μυλοποτάμου. Με ηρωισμό και αυτοθυσία κατόρθωσε να επιβάλει μοναδική τάξη στην επαρχία και πειθαρχία που θύμιζε τακτικό στρατό στα σώματα των οποίων ήταν αρχηγός. Στην πολύνεκρη μάχη της 5^ης Μαρτίου 1897, στον Πλατανέ Ρεθύμνης, συνέτριψε τους Τούρκους επιδρομείς με κίνδυνο της ζωής του.

            Μετά την αυτονόμηση, η πρώτη κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας  του εμπιστεύτηκε τη διεύθυνση του Κοινωφελούς Ταμείου Κρήτης επί μια δεκαετία. Η κοινωνική του δράση, ο θαυμασμός και η εκτίμηση προς το πρόσωπό του οδήγησαν στο να εκλεγεί και δεύτερη φορά πληρεξούσιος της επαναστατικής συνέλευσης όπως και πρώτος πάρεδρος και δημαρχεύων στο Δήμο Ρεθύμνης. Εκεί υπηρετούσε το 1912, όταν ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος ξεσήκωσε και πάλι τον φλογερό αγωνιστή της ελευθερίας. Σπεύδει ν στείλει στη μάχη τους δύο γιους του, που μπορούσαν να φέρουν όπλα και ακολουθεί και ο ίδιος αν και ήδη ήταν 53 ετών. Κατατάσσεται σαν εθελοντής στο Σώμα των Γαριβαλδινών, των Ελλήνων Ερυθροχιτώνων, υπό τον Αλέξανδρο Ρώμα και ξεκινά «δια να παίξει μερικές τουφεκιές κατά των Τούρκων». Στο πεδίο της μάχης θα προαχθεί σε υπολοχαγό.

            Μετά από περιπέτειες με άτακτους Τούρκους και τακτικό στρατό και πολλές περιπέτειες οι Γαριβαλδινοί καταλαμβάνουν με έφοδο τον λόφο του Δρίσκου. Ο Γερακάρης μόλις αντικρίζει την πόλη των Ιωαννίνων, αναφωνεί: «Τι θαύμα είναι τα Γιάννενα! Αξίζει να σκοτωθεί κανείς για να τα πάρει». Στις 28 Νοεμβρίου 1912 η στρατιά του Τζαβήτ Πασά επιχειρεί γενική επίθεση κατά του Δρίσκου. Μαχόμενος ηρωικά, ο Κωνσταντίνος Γερακάρης σκοτώνεται, μαζί με άλλους επίλεκτους συντρόφους του, από σφαίρα στο μέτωπο.

*Απόσπασμα καταλόγου νεκρών με τα ονόματα του Μαβίλη και του Γερακάρη, 

που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ στις 3 Δεκεμβρίου 1912

            Σ’ ένα λεύκωμα Κρητών αγωνιστών, το 1900 είχε γράψει: «Η ελευθερία είναι υπερτέρα της ζωής κατά την αξίαν».

            Τα Γιάννενα και το Ρέθυμνο, τιμώντας τη μνήμη του, έδωσαν το όνομά του σε κεντρικές τους οδούς.

            Το πορτρέτο του, όπως και αυτό του μεγάλου ποιητή Λορέντζου Μαβίλη, που σκοτώθηκε την ίδια μέρα, εκτίθεται, μαζί με ενθυμήματα της μάχης του Δρίσκου, στο Μουσείο των Ιωάννίνων.

            Η σημαία του, το κράνος του, η φυσιγγιοθήκη του και τα μετάλλιά του βρίσκονται στο νέο Στρατιωτικό Μουσείο στο Χρωμοναστήρι Ρεθύμνου.

*Η οικογένεια του Κωνσταντίνου Γερακάρη με τα 9 από τα 12 παιδιά της

Η οικογένεια του Κωνσταντίνου Γερακάρη

Κωνσταντίνος Γερακάρης 1859-1912

Μαρία Γερακάρη (το γένος Κουντουράκη) 1869-1936

Τα παιδιά τους

  

Παναγιώτης 1886-1900

Γιώργος 1888- 1922

Αντώνης 1890-1968

Μίνως 1892-1959

Φαιναρέτη 1894-1896

Βικτωρία 1896-1983

Ελένη 1898-1945

Παναγιώτης (Νότης) 1900-1937

Κατερίνα (Τιτίκα) 1902-1959

Φαιναρέτη (Φέφη) 1904-1921

Κίμων 1906-1916

Πλάτων 1908-1983

*Από το Ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Σκόκου του 1914. Περιγραφή του θανάτου του Μαβίλη, του Γερακάρη και άλλων στη Μάχη του Δρίσκου, το 1912

*Η οικογένεια με τον θάνατο του Κωνσταντίνου Γερακάρη

                                    KONSTANTINOS YERACARIS (GERAKARIS)

            One of the most heroic and noble figures of the Cretan struggle for independence from the Turks at the end of the 19th century was Konstantinos Yeracaris. He was born in Prines a village in the province of Mylopotamos[1] on March 5, 1859, and was killed in the battle for Driskos[2] in Northwestern Greece, on November 28, 1912.

            Because his public life absorbed, from a very early age, all his intelligence and energy, his private life was simple. He married Maria Anthony Kountouraki from Messogia in the province of Kissamos[3] and they had 12 children. (See attached list) His wife, an ideal companion and mother, proved to be his equal in courage and patriotism.

---

[1] Mylopotamos: A province in the Prefecture of Rethymon, Crete.

[2] . Driskos: The dominant mountain in Epirus (in Northwestern Greece) east of Ioannina (Janena),its capital. Its military occupation determines the fate of the city

[3]  Kissamos:The dominant mountain in Epirus (in Northwestern Greece) east of Ioannina (Janena),its capital. Its military occupation determines the fate of the city.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
Το κείμενο αυτό έχει συνταχθεί από τα εγγόνια και τα δισέγγονα του Κωνσταντίνου Γερακάρη.