ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ, ΣΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ

*Ζωγραφικός πίνακας με την Ναυμαχία του Ναυαρίνου

*Η ιστορία του Γερογιάννη ή Old John

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ήταν ένα ταπεινό αλλά αγαπητό γεροντάκι, εκείνος ο Γερογιάννης, που άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο μια θεοσκότεινη παγωμένη νύχτα στις 31 Δεκεμβρίου 1874. Δεν άντεξε να συναντήσει την καινούργια χρονιά που θα ξημέρωνε…
Ο Γερογιάννης, πάνω από 90 χρονών, ήταν γνωστός με το όνομα αυτό στην Κωνσταντινούπολη και περισσότερο στα στενά του Γαλατά. Όσοι ήταν αγγλομαθείς τον αποκαλούσαν Old John και όταν σπάνια ήταν απαραίτητο να χρησιμοποιεί το κανονικό όνομά του, τότε τον αποκαλούσα John Richards.


Αυτός ήταν ο Γερογιάννης, που έζησε τα μεγάλα γεγονότα του 19ου αιώνα, αλλά η δόξα δεν τον άγγιξε καθόλου. Πέθανε σαν ένας ταπεινός ανθρωπάκος, που μαγείρευε και φρόντιζε στα βαθειά γεράματά του την εγγλέζικη φυλακή του προξενείου της πατρίδας του στη Βασιλεύουσα. Οι Άγγλοι, κάνοντας χρήση του δικαιώματος της ετεροδικίας και των διομολογήσεων που είχαν επιβάλει στον «Μεγάλο Ασθενή» την φθίνουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν άφηναν τους πολίτες τους να σαπίζουν στις Τουρκικές φυλακές. Διατηρούσαν δικές τους φυλακές. Εκεί "ξέβρασε" τον Old John, η πολυκύμαντη ζωή του.

*Ο Θάνατος του Μεγάλου Ναπολέοντα στην νήσο Αγία Ελένη

Ποιος ήταν λοιπόν αυτός ο Γερογιάννης;
Ήταν ένα Εγγλεζόπουλο, που μαγεμένο από τον μύθο της θαλασσοκράτειρας πατρίδας του, 20 χρονών κατετάγη στο Πολεμικό Ναυτικό. Ο ήλιος τότε, δεν έδυε ποτέ στις κτήσεις της Μεγάλης Βρετανίας…
Πήρε μέρος σε διάφορες ναυμαχίες υπηρετώντας την κραταιά Αλβιόνα.
Ήταν ναύτης στη φρεγάτα που κυβερνούσε ο σερ Τζωρτζ Κόμπρουκ, όταν οι Άγγλοι περιπολούσαν στην Αγία Ελένη για να μην τους ξεφύγει ο εξόριστος εκεί Μέγας Ναπολέων.

*Ο Μέγας Ναπολέων... Οι μέρες της δόξας είχαν παρέλθει...

Η Αγία Ελένη είναι ένα ηφαιστειογενές νησί στο Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό. Πρωτεύουσα και κύριο λιµάνι είναι το Τζέιµσταουν.
Η Αγία Ελένη έγινε γνωστή ως τόπος εξορίας του Ναπολέοντα, ο οποίος έζησε εκεί από το 1815 μέχρι το θάνατό του το 1821. Το Longwood House, όπου έμεινε ο Ναπολέων, και το Sane Valley, όπου θάφτηκε, ανήκουν στη γαλλική κυβέρνηση από το 1858.
Αργότερα, το 1827, ο ήρωάς μας ο Γερογιάννης, έφτασε και στην επαναστατημένη Ελλάδα.

Αγία Ελένη 1821: Η νεκρική πομπή με τη σορό του Ναπολέοντα

Εκείνο τον καιρό η Ελλάδα περνούσε δύσκολες μέρες. Στην Αθήνα, η Ακρόπολη είχε πέσει ξανά στους Τούρκους και στην Πελοπόννησο έκαιγαν και έσφαζαν ανεμπόδιστες οι στρατιές του Ιμπραήμ της Αιγύπτου. Η Επανάσταση που άρχισε το 1821, κινδύνευε να καταρρεύσει. Όμως τότε, άλλαξε η ευρωπαϊκή διπλωματία και άρχισε να διάκειται ευμενώς προς την Ελληνική Επανάσταση. Έβαλε το χεράκι του σ΄ αυτό ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Γεώργιος Κάνινγκ. Στις 24 Ιουνίου 1827 υπογράφτηκε στο Λονδίνο, συνθήκη μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που καθόριζε την ανεξαρτησία της Ελλάδας.

*Ελληνικά αναμνηστικά γραμματόσημα με τη Ναυμαχία του Ναυρίνου και τους τρεις ναυάρχους

Σύμφωνα με τη συνθήκη, ιδρυόταν ελληνικό κράτος υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, με σύνορα τον Αμβρακικό και τον Παγασητικό Κόλπο…. Η Ελλάδα της Μελούνας δηλαδή… Στη Συνθήκη υπήρχε κι ένα μυστικό άρθρο, που προέβλεπε την επέμβαση των τριών δυνάμεων, εάν οι εμπόλεμοι δεν εφάρμοζαν τους όρους της σύμβασης. Ο Σουλτάνος εξακολούθησε να παραβιάζει τη συνθήκη και ο Ιμπραήμ να ρημάζει την Πελοπόννησο, θέλοντας να εκστρατεύσει και κατά της Ύδρας και των Σπετσών.
Έτσι οι στόλοι των τριών Δυνάμεων κατέπλευσαν στο Ναυαρίνο. Επικεφαλής του αγγλικού στόλου ο αντιναύαρχος Κόδριγκτον, του γαλλικού ο υποναύαρχος Δεριγνύ και του ρωσικού ο υποναύαρχος Χέυδεν. Σκοπός τους να επιβάλουν την κατάπαυση των εχθροπραξιών.
Η σύγκρουση κατέστη αναπόφευκτη. Οι σύμμαχοι βγήκαν νικητές. Δώδεκα φρεγάτες, 22 κορβέτες και 25 μικρότερα πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου είχαν βυθισθεί, ενώ 6.000 άνδρες σκοτώθηκαν ή πνίγηκαν. Οι Σύμμαχοι έχασαν 172 άνδρες. Οι τραυματίες ανήλθαν σε περίπου 500. Δύο πλοία καταστράφηκαν ολοσχερώς και αρκετά υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές.

*Η ιστορική ναυμαχία

Στο Ναυαρίνο ο "Γερογιάννης"

Στην ιστορική εκείνη ναυμαχία, ήταν παρών και ο Γερογιάννης, που μάλιστα τραυματίστηκε. Έτσι, όταν το 1873 έσπασε τον ένα βραχίονά του, ιάθηκε πολύ γρήγορα. Με άλλα λόγια, πενήντα χρόνια αργότερα, διαβεβαίωνε τους επισκέπτες του ,όπως αφηγούνταν όσοι τον γνώρισαν από κοντά, περήφανος για τον τραυματισμό του εκείνο υπογραμμίζοντας: 
- Μη φοβάστε. Θα θεραπευτώ γρήγορα, όπως τότε που είχα τραυματιστεί στο Ναυαρίνο!!!
Αυτός ήταν ο ξεχασμένος Γερογιάννης. Πήρε μέρος στα μεγάλα γεγονότα του 19ου αιώνα, αλλά η δόξα τον προσπέρασε…
Άφησε την τελευταία πνοή του, άσημος, κάπου στα δρομάκια του Γαλατά.
Αιωνία η μνήμη του....

Παντελής  Στεφ. Αθανασιάδης