44) ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΖΑΪΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

*Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρωθυπουργός κατ’ επανάληψη, πρόεδρος της Βουλής και της Γερουσίας, υπήρξε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, γόνος επιφανούς οικογένειας της Πελοποννήσου.

Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1855. Ήταν γιος του Θρασύβουλου Ζαΐμη, που επίσης υπηρέτησε ως πρωθυπουργός και πρόεδρος της Βουλής. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνέχισε τις σπουδές του στη Λειψία, το Βερολίνο και τη Χαϊδελβέργη. Ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Νομικής και συνέχισε στο Παρίσι, όπου σπούδασε πολιτικές επιστήμες.

Στο στίβο της πολιτικής κατήλθε μετά το θάνατο του πατέρα του το 1880.

Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης  εξελέγη βουλευτής Καλαβρύτων το Δεκέμβριο του 1881, αλλά ακυρώθηκε η εκλογή του γιατί δεν είχε συμπληρώσει το 25^ο έτος της ηλικίας του. Επανεξελέγη το 1885. Το Νοέμβριο του 1888 αναδείχθηκε βουλευτής Αχαιοήλιδος, αντικαθιστώντας τον αποβιώσαντα Παναγιώτη Καλαμογδάρτη. Βουλευτής Αχαιοήλιδος εξελέγη και το 1890, καθώς και το 1895. Από το 1899 έως τον Απρίλιο του 1915, εξελέγη βουλευτής Καλαβρύτων άλλες επτά φορές.

Αναδείχθηκε Πρόεδρος Βουλής τρεις φορές από το Μάιο του 1895 έως το Σεπτέμβριο του 1897 και ειδικότερα στις 15 Μαΐου 1895, στις 8 Ιανουαρίου 1896 και στις 24 Οκτωβρίου 1897. Προήδρευσε συνολικά σε 167 συνεδριάσεις.

*Πορτρέτο του Αλέξανδρου Ζαΐμη

          Το 1897, όταν έπεσε η κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη, ο βασιλεύς Γεώργιος Α΄ του ανέθεσε την πρωθυπουργία. Η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Ζαΐμη, ήταν αυτή που διαπραγματεύθηκε τη συνθήκη ειρήνης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά τον άτυχο πόλεμο του 1897, επιτυγχάνοντας να κρατήσει η Ελλάδα, τα εδάφη της Θεσσαλίας, που είχαν καταλάβει οι Τούρκοι. Ακόμη, διαπραγματεύτηκε τους όρους του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου που επιβλήθηκε στη χώρα και διευθέτησε το ζήτημα της μετάβασης στην Κρήτη, ως ύπατου αρμοστή, του πρίγκιπα Γεωργίου. Η κυβέρνησή του παρέμεινε στην εξουσία έως το 1899.

*Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης την εποχή που ήταν ύπατος αρμοστής στην Κρήτη

Το 1901, όταν έπεσε η κυβέρνηση του Γεωργίου Θεοτόκη εξαιτίας των αιματηρών ταραχών, των «Ευαγγελιακών», ο  βασιλεύς Γεώργιος, ανέθεσε και πάλι το σχηματισμό κυβέρνησης στον Ζαΐμη. Στις εκλογές του 1902 ο Ζαΐμης εξέλεξε μικρό αριθμό βουλευτών και παραιτήθηκε.

          Τον Σεπτέμβριο του 1906 διορίσθηκε ύπατος αρμοστής Κρήτης και παρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως το 1909.

Βραχύβιες κυβερνήσεις σχημάτισε το 1915 κι το 1916. Την πρωθυπουργία ανέλαβε και στο διάστημα από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο του 1917, οπότε και  απομακρύνθηκε με απαίτηση των συμμάχων της Αντάντ από το θρόνο, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος.

*Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, καταθέτει στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη

          Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης  ανέλαβε ξανά την πρωθυπουργία μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1926, ως πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης, όταν κανένα από τα τέσσερα μεγάλα κόμματα δεν είχε εξασφαλίσει την πλειοψηφία. Η κυβέρνηση εκείνη έμεινε στην Ιστορία ως «Οικουμενική». Τότε τέθηκε σε ισχύ και το Σύνταγμα του 1927. Μετά την αποχώρηση του Λαϊκού Κόμματος από την κυβέρνηση, ο Ζαΐμης σχημάτισε άλλες δύο φορές κυβέρνηση, παραμένοντας στην εξουσία έως τον Ιούλιο του 1928.

          Το 1929 εκλέχθηκε αριστίνδην γερουσιαστής και στη συνέχεια πρόεδρος της Γερουσίας.

Στις 14 Δεκεμβρίου 1929 η Βουλή και η Γερουσία, εξέλεξαν τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στο ανώτατο αξίωμα του κράτους παρέμεινε έως τον Οκτώβριο του 1935, οπότε ο Γεώργιος Κονδύλης, με στρατιωτικό κίνημα, προκάλεσε την επάνοδο του βασιλιά Γεωργίου Β΄.

          Ο Ζαΐμης διετέλεσε κατ’ επανάληψη υπουργός Εξωτερικών καθώς και υπουργός Δικαιοσύνης και προσωρινά υπουργός Οικονομικών, Εσωτερικών και άνευ χαρτοφυλακίου. Διετέλεσε επίσης διοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Διέμενε στο Παλαιό Φάληρο. Η οδός της κατοικίας του φέρει σήμερα το όνομά του.

*Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης

          Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης  πέθανε στις 15 Σεπτεμβρίου 1936 στη Βιέννη. Η σορός του μεταφέρθηκε και ετάφη στην Αθήνα με μεγάλες τιμές στις 22 Σεπτεμβρίου 1936. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Ιωάννης Μεταξάς, που εν τω μεταξύ είχε καταλύσει τη Δημοκρατία.  

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης