15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1909: Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ, ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

*Ο αρχηγός της Επανάστασης του 1909 συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς 

(φωτογραφία από τα αρχεία του ΕΛΙΑ)

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Με τη λήξη της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα και ενώ παλλαϊκή διατυπωνόταν η αξίωση στην Ελλάδα για μια βαθειά τομή στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, η κατάσταση που επικρατούσε ήταν συνώνυμη του χάους.

Ο Βασιλεύς και οι Κυβερνήσεις είχαν πολιτευθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε ήταν αδύνατη η εξέλιξη προς προοδευτικότερες κοινωνικές δομές. Η οικονομία βρισκόταν σε αδιέξοδο, τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα σε νηπιακή ηλικία, τα εθνικά θέματα σε κρίσιμη καμπή και ο στρατός αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα οργάνωσης, διοίκησης, πειθαρχίας, εκπαίδευσης και εξοπλισμού. Επί πλέον διατυπώνονταν καθημερινά από τη Τουρκία απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, εξαιτίας του Κρητικού και του Μακεδονικού, που είχαν δημιουργήσει μεγάλο εκνευρισμό και ανησυχία στην κοινή γνώμη.

 Η καθολική λαϊκή δυσφορία δεν άφηνε, όπως ήταν φυσικό, ανεπηρέαστους τους Μόνιμους Υπαξιωματικούς και κατώτερους Αξιωματικούς του στρατεύματος οι οποίοι, εκτός από το γεγονός ότι πιέζονταν από το αφόρητο ασφυκτικό κλίμα του κοινωνικού και πολιτικού αδιέξοδου, που επικρατούσε στην Ελλάδα, είχαν και ιδιαίτερους λόγους δυσφορίας, λόγω της κακής κατάστασης στο  στράτευμα.

Εϊσα Κ. Τζένινγκς: Ο πάστορας που έσωσε χιλιάδες κόσμου στη Σμύρνη

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=781826

 *Η Σμύρνη τυλιγμένη στις φλόγες

*Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Λου Γιουρένεκ

μιλάει στο «Βήμα» για τον Αμερικανό, που ενορχήστρωσε

μια εντυπωσιακή επιχείρηση διάσωσης

εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων

στην κορύφωση της Μικρασιατικής Καταστροφής

Γράφει ο κ. Γρηγόρης Μπέκος 

13 Σεπτεμβρίου 1922. Η αρμένικη συνοικία της Σμύρνης πυρπολείται (ένας τρόπος πιθανότατα να εξαφανιστούν και τα πτώματα που κείτονταν στα σοκάκια) και η φωτιά επεκτείνεται σταδιακά σε ολόκληρη την πόλη. Η προκυμαία της Σμύρνης μετατρέπεται σύντομα σε μια μακρόστενη λωρίδα πανικού και μαρτυρίου για αβοήθητους ανθρώπους: μπροστά τους η θάλασσα (τα πληρώματα των θωρηκτών των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν λάβει σαφείς εντολές να μην εμπλακούν) και πίσω τους, με την κατάρρευση του ελληνικού στρατιωτικού μετώπου στη Μικρά Ασία, μια σφαγή εν εξελίξει.

Μέσα από τους καπνούς της λεηλασίας και τα ουρλιαχτά των βιαιοπραγιών, με την απόγνωση και την απελπισία να κυριαρχούν στην ιωνική γη, αναδύεται η ηρωική μορφή του Αμερικανού Εϊσα Κεντ Τζένινγκς (Asa K. Jennings) που είχε αποφασίσει να μην εγκαταλείψει τους συνανθρώπους του. Μέσα στις επόμενες επτά ημέρες θα έγραφε ιστορία (ασχέτως αν αυτή η ιστορία δεν είναι και τόσο γνωστή). Ο μεθοδιστής πάστορας από τη Νέα Υόρκη (καμπούρης και εν γένει φιλάσθενος από τη νεότητά του) είχε φθάσει στη Σμύρνη με την οικογένειά του, περίπου έναν μήνα πριν, για να υπηρετήσει στην τοπική Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (YMCA). 

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΕΑ 1950- 1955

*Εικόνα από την τελετή αναχώρησης του Εκστρατευτικού Σώματος Ελλάδας στην Κορέα

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Η αιφνιδιαστική εισβολή των Βορειοκορεατικών δυνάμεων στο έδαφος της Δημοκρατίας της Νότιας Κορέας στις 25 Ιουνίου 1950 προκάλεσε την επέμβαση των δυνάμεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών(ΟΗΕ).  Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος του ΟΗΕ, ανταποκρινόμενη στην έκκληση του διεθνούς οργανισμού, συγκρότησε και απέστειλε στην Κορέα το Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας(ΕΚΣΕ), το Νοέμβριο του 1950. Το ΕΚΣΕ αποτέλεσε την πρώτη Ελληνική συμμαχική αποστολή στο πλαίσιο του ΟΗΕ και περιλάμβανε δυνάμεις του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας. Ειδικότερα ένα Τάγμα ειδικής σύνθεσης, δύναμης 1.000 ανδρών, και το 13ο Σμήνος, δύναμης 67 ανδρών και 7 μεταφορικών αεροσκαφών C-47 Dakota.

                Από το Δεκέμβριο του 1950 το Τάγμα ΕΚΣΕ, υπό τη διοίκηση του 7ου Συντάγματος Ιππικού της 1ης Αμερικανικής Μεραρχίας Ιππικού, διεξήγαγε σημαντικές αμυντικές και επιθετικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο των ευρύτερων συμμαχικών σχεδίων.  Οι πολεμικές συγκρούσεις, στις οποίες συμμετείχε, υπήρξαν ιδιαίτερα σκληρές και αιματηρές, διεξήχθησαν κάτω από ιδιόμορφες εδαφικές και κλιματολογικές συνθήκες, και απέναντι σε πολυπληθέστερο εχθρό, με παροιμιώδη πειθαρχία και μαχητικότητα. Η εξαιρετική επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ελληνικών δυνάμεων είχε ως αποτέλεσμα τις συνεχείς πολεμικές επιτυχίες, που προκάλεσαν το θαυμασμό των υπολοίπων συμμάχων.

Ο πρόεδρος Ντε Γκωλ στην Αθήνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

http://www.kathimerini.gr/851263/article/epikairothta/ellada/o-proedros-nte-gkwl-sthn-a8hna

*

*Ο πρόεδρος Ντε Γκωλ εκφωνεί ομιλία στη Βουλή των Ελλήνων. Η επίσκεψη στην Ελλάδα, μία από τις μόλις τέσσερις που πραγματοποίησε ο Ντε Γκωλ σε κράτη της δυτικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, καταδείκνυε τη σημασία που απέδιδε στη χώρα μας.

Του κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΥ*

                Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, μεταξύ 1959 και 1963, είναι δυνατό να λεχθεί ότι πραγματοποιήθηκε μία αποφασιστική στροφή στις σχέσεις Ελλάδος και Γαλλίας. Οι εξελίξεις σηματοδότησαν μία πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, τον Μάρτιο του 1959, προκειμένου να συσφίγξει τους φιλικούς παραδοσιακούς δεσμούς ανάμεσα στις δύο χώρες.

                Η προσέγγιση θα πραγματοποιούνταν σε επίπεδο διμερές και πολυμερές– σε εκείνο της ευρωπαϊκής αγοράς, στους κόλπους της οποίας επεδίωκε η Ελλάδα την εισδοχή. Σε μια περίοδο δυναμικής αλληλεξάρτησης των κρατών και διεύρυνσης της διεθνούς συνεργασίας, η Ελλάδα και η Γαλλία έτειναν να επωφεληθούν από την κοινή τους ένταξη σε μία διαδικασία ενωτική στους κόλπους της Ευρώπης. Το θετικό αποτέλεσμα της διμερούς συνεργασίας τους θα συντελούσε θετικά προς τη μείζονα αυτή κατεύθυνση.

Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε: Δύο ενδιαφέρουσες εκδόσεις, δύο παρουσιάσεις

*Τα δύο βιβλία για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε

*Δύο εκδόσεις φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα την εξιστόρηση μιας φημισμένης αντιστασιακής πράξης στην κατεχόμενη Κρήτη, για πρώτη φορά μέσα από την αφήγηση των ίδιων των πρωταγωνιστών της. Δύο παρουσιάσεις, σε εφημερίδες, δίνουν μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσουμε κατ’ αρχήν το περίφημο εγχείρημα της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΓΟ, ΤΗΝ 21η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1949

*Ζωγραφικό πορτρέτο του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Κατά τη συγκρότηση του νέου Ελληνικού Στρατού, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τα Γερμανικά στρατεύματα, εφαρμόσθηκαν μερικές καινοτομίες, ξένες προς τις παραδόσεις και τη νοοτροπία του Έλληνα.

                Η Αμερικανική και Βρετανική Αποστολή, δεν περιορίσθηκαν μόνο στην οργάνωση και στην εκπαίδευση του στρατού, αλλά είχαν σημαντικό ρόλο στη διοίκηση και στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων, με την ανώτατη ηγεσία του στρατού να ενδίδει εύκολα, ακόμα και σε περιπτώσεις, που είχε αντίθετη γνώμη. Στην ιεραρχία δεν υπήρχε αρμονία σκέψεων και αντιλήψεων, ενώ πολλές φορές διαπιστώθηκε απειθαρχία στην εκτέλεση διαταγών των προϊσταμένων κλιμακίων. Αυτό αποδόθηκε στη μικρή ιεραρχική απόσταση ανάμεσα στους Διοικητές των Σωμάτων Στρατού, των Μεραρχιών και των Ταξιαρχιών (τάξεις 1916, 1917 και επομένων της Σχολής των Ευελπίδων), στην έλλειψη σθένους και κύρους σε μερικές ανώτατες διοικήσεις και στην προβληματική συνεργασία.

Η «βαθεία τομή» του Κων. Καραμανλή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/850330/article/epikairothta/ellada/h-va8eia-tomh-toy-kwn-karamanlh

*Ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Π. Κανελλόπουλος είχαν υπάρξει από παλαιότερα μέτοχοι του προβληματισμού για μια δημιουργική αναμόρφωση του Καταστατικού Χάρτη της χώρας.

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

                Ήταν η 21η Φεβρουαρίου του 1963 όταν 26 υπουργοί- βουλευτές της ΕΡΕ κατέθεσαν πρόταση αναθεώρησης των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος του 1952. Η πρόταση αυτή, η οποία έχει μείνει στην Ιστορία ως η «βαθεία τομή» του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αποτελεί την πιο γνωστή από τις ατελέσφορες προσπάθειες συνταγματικής αναθεώρησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

                Η Ιστορία της προσπάθειας ξεκινάει την 1η Οκτωβρίου 1961, στην εναρκτήρια προεκλογική συγκέντρωση της ΕΡΕ στη Θεσσαλονίκη, όπου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τονίζει την αναγκαιότητα της συνταγματικής αναθεώρησης για τον εκσυγχρονισμό της χώρας: «Η πραγματοποίησις, όμως, ριζικών μεταβολών, η επιτάχυνσις της προόδου και η εξυγίανσις της δημοσίας μας ζωής, προϋποθέτει μιαν θαρραλέαν μεταρρύθμισιν: την αναθεώρησιν των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος. Η ειρηνική επανάστασις... είναι δυνατόν να πραγματοποιηθή μόνον υπό την προϋπόθεσιν αυτήν». Ύστερα από περίπου ένα χρόνο, στις 10 Οκτωβρίου 1962, η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ολοκληρώθηκε το σχέδιο της πρότασης αναθεώρησης, ενώ στις 16 Φεβρουαρίου 1963 σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΕΡΕ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοινώνει την απόφασή του να καταθέσει στη Βουλή την πρόταση αναθεώρησης του Συντάγματος. Λίγες ημέρες μετά, στις 19 Φεβρουαρίου, διεξάγεται σχετική συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο, την επομένη ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενημερώνει τον αρχηγό των Προοδευτικών, Σπύρο Μαρκεζίνη, και την αμέσως επόμενη ημέρα κατατίθεται η πρόταση επίσημα στη Βουλή.

ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΥΖΙΚΟΥ: Ένα πετράδι του νεοελληνικού διαφωτισμού

*Το Αρρεναγωγείον της Αρτάκης το 1912

Γράφει ο δημοσιογράφος Ανδρέας Μακρίδης

                Στα 1922, η μεγάλη Καταστροφή σήμανε το τέλος της ελληνικής παρουσίας στις περιοχές της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου. Ενάμιση εκατομμύριο Ρωμιοί θα έπαιρναν το δρόμο της προσφυγιάς και θα αγωνίζονταν να ριζώσουνε σε νέα εδάφη, στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, κρατώντας απ' την παλιά πατρίδα μονάχα αναμνήσεις. Και το όνομά της: Σμύρνη, Τραπεζούντα, Μηχανιώνα, Αρτάκη...

                Εκατό χρόνια πίσω, στις αρχές του 19ου αιώνα, η Ρωμιοσύνη αντιμετώπιζε μιαν άλλη μετάβαση, λιγότερο βασανιστική, μα όχι λιγότερο πραγματική. Πλάι στο θρήνο της Άλωσης άρχισε να ακούγεται ο θρήνος μίας Ελλάδας χαμένης, μιας δόξας άγνωστης στους πολλούς, που μπορούσε να ψηλαφηθεί μονάχα σε ξένα χειρόγραφα. Πλάι στον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, προστέθηκε εκείνος της ταυτότητας, ο αγώνας του ονόματος, ο αγώνας της γραφής, της γλώσσας, χωρίς τον οποίο κι η ίδια η Ελλάδα θα είχε παραμείνει επαρχία των Οθωμανών.